Gaguritan Stri Sasana B

Saking Wikisource

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Geguritan ini adalah geguritan yang hanya menggunakan satu pupuh yaitu pupuh durma. Geguritan Stri sasana adalah geguritan yang diadaptasi dari ajaran stri sasana yang merupakan ajaran Bhagawan Kamandaka kepada muridnya. Pada bagian awal, geguritan ini menjabarkan mengenai ala ayuning dewasa pernikahan yang perlu diperhatikan setiap pasangan yang akan menikah. Selain itu, Geguritan ini menjabarkan mengenai karakteristik perempuan, kewajiban seorang perempuan sesuadah berumah tangga. Fokus utama dalam geguritan ini adalah perempuan. Citra perempuan yang "Kangkang" adalah hal yang diulas sangat detail dalam geguritan ini.

Bahasa Inggris[uah]

This geguritan tells about the obligations of a wife and the suffering of a wife who is married to her husband.

Naskah[uah]

[ 1 ][GEGURITAN STRI SASANA
P. 40cm L. 3 cm Jml. 19 Lbr
Asal : Puri Anyar Klungkung]
[1 1A]
||gaguritanstriśaśaṇa. [ 2 ][1 1B]
1
//ᵒaum̐ᵒawighnamastunāmasiddhaṃ//0||dūŕmma.0.sampurayaŋmuñibalitĕmbaŋdūŕmma,sakiŋpaṅkaḥmaṅawi,maṅikĕtcarita,taninawaŋbabasan·,sokpoṅaḥpacaŋ
kdekin·,śāstraṅuricĕk·,pupuhesalaḥgĕndiŋ.0.mamūŕṇnayaŋmanaḥkatindihanlara,ṅĕbĕkintanaḥlaṅit·,satataprapañca,tuwitanpalipuran·,jabaniŋhucapanhaji,
haṅgenpamūŕṇna,raṣatoŋhadamaliḥ.0.śāstrapawaraḥbhagawānkamandaka,riŋsisyanirasami,bwat:histriśaśaṇa,yatnaṅamoŋśarīra,kapasukansaŋhyaŋratiḥ,hinutbramatya,
pamaniŋdadihistri.0.kraṇajanipatibratanelanaŋ,hapaŋmatoyasahi,ñapuḥdaśamala,naṅungunaniŋhawak·,puŕṇnamatil̥mhabr̥ĕsiḥ,mamatutpahyas·,nrapaŋsaŕwawawaṅi.0.
[2 2A]
minakadiñalukaŋmantrakahistriyan·,mapaladramin·,baṅunhutamaniŋkendran·,hayutanpatandiṅan·,papulansaŕwwamanis·,maŋprapañca,taruṇabuduḥpaliŋ.0.hapanjatukaŕmma
toŋdadipĕlihaŋ,strihyaŋratiḥ,hiluḥmawakbuṅa,bawumanĕdĕŋkĕmbaŋ,ṅhaleyohampĕhaŋhaṅin·,panĕdĕŋkapat·,miyikṅĕbĕkingumi.0.taruṇanemahawaktambuli
liṅan·,tanmariṅaliḥmihik·,ṅisĕpsarinbuṅa,hasiŋbawusumĕkaŕ,yogyamamiliḥmilihin·,siŋbajaṅan·,jaṅkutinsahisahi.0.tiṅkahiŋmakaŕmmapilihiŋdiwa
ṣa,hanutaŋtkenśaśiḥ,riŋkālaniŋkaṣa,katujumapumahan·,mapalapanakanmati,rusakdibasaŋ,wisyaniŋharihari.0.yanriŋśaśiḥkaropurugmapumahan·,doyantiwa [ 3 ][2 2B]
2
sṅulistiŋ,dadiṅutaŋhutaŋ,toŋkagugumahutaŋ,kambĕnebehek:hatĕbiḥ,bĕktatambĕlan·,dadimawaklaṅĕdiŋ.0.śaśiḥkatigamatmuhaṅanten·,mapalapanakciciḥ,stata
hadinan·,bukatoŋtahenheṅgal·,suwudcampuŕmawakbaki,tulakaŕkama,dadihanakluḥmwani.0.,masaniŋkapatmanujumapumahan·,mapalasasukasugiḥ,mandadisudagaŕ,ṅĕpuksaŕ
wwabaraṇa,pahubandagaṅanjawi,sakampuŋsĕlam·,seharabcinabugis·.0.maniḥyaniŋmanujuśaśiḥkalima,neluḥbaktihastiti,hakĕnmaṅibukaŋ,ṅgawenaŋhisinhumaḥ,hu
lurinhanakmuwani,toŋdadipasaḥ,pitr̥ĕṣṇanemañjakin·.0.śaśiḥkĕnĕmtĕkapurugmapumahan·,neluḥmawakñakitin·,dadipanasbara,mapalaṅalapaŋ,kalaḥtumpuŕnemwani,
[3 3A]
matikadadak·,twaradadituluṅin·.0.yanriŋśaśiḥkapitulawutmakaŕmma,sugiḥr̥ndaḥkabhukti,tr̥ĕṇahindraya,twaratahenkelaṅan·,siŋhaliḥheṅgalkapaṅgiḥ,luwasmadagaŋ,
labadoyanmabati.0.riŋśaśiḥkahulutujuhaŋmakaŕmma,doyanmapalamati,tumpuŕsakur̥ṇan·,matiknapaṅawan·,hidupbuduḥṅurak:harik·,manuñjĕlhumaḥ,katibansa
d:hatatayi.0.yeniŋkasaṅanĕmuduhkitabara,palanñanekadaliḥ,katibandanda,sakitbulanbulanan·,taniganduspisanmati,bragcĕkehan·,ṅar̥gĕsbasaŋmĕniŋ.0.raha
yuyanjalaninśaśiḥkadaśa,sajagatpadhahasiḥ,guṣṭimañayaṅaŋ,ratumaṅicendana,saŋpaṇdhitamaṅajahin·,pitutuŕsukṣma,sukasadakapaṅgiḥ.0.yaniŋśaśiḥjyeṣṭajala [ 4 ][3 3B]
3
ninmakaŕmma,mapalanmusugiḥ,tkatanpasaṅkan·,cĕmoḥmadadulaṅan·,siŋgawenaŋdadiwr̥ĕddhi,labakawiŕyyan·,namayaŋl̥ganhati.0.śaśiḥhasadakatkankewĕḥsatata,gawe
matindiḥtindiḥ,makreñcoṅan·,sepanṅawenaŋhawak·,katuṅkulanbagbagbigbig·,l̥pugdijalan·,lenmatĕpĕtinsakit·.0.kraṇajanitiṅkahemapahumahan·,kadhaŕmmanejuwagi
si,histripatibrata,ñowakatken·somaḥ,prasiddhamagurulaki,sakpat:hibapa,ṅgisihaŋpatiᵒurip·.0.yansiddhamamagĕhaŋkapatibratan·,besuktĕkaniŋpati,mamaṅgihaŋ
swaŕgga,palansaŋpatibrata,riŋśiwalokakapaṅgiḥ,mabuktisuka,ᵒutamaniŋdewati.0.yenkaduruswaṅlattĕkaniŋsomaḥ,mamisuḥbapakompi,ṅotorinkawitan·,ṅande
[4 4A]
yaŋbagapĕlat·,makadimamatimati,ñĕtikmaṅupas·,salwiriŋgunadeṣṭi.0.katibanandandasahupadrawa,liŋniŋharicandani,wkasiŋnara∅ka,tanhĕntasśiwabuddha,sasoṅkuniŋ
pañcabhūmi,hisiniŋkawaḥ,dandaniŋyamapati.0.sakalaniskalamamaṅgihaŋpapa,yantĕkaninkapatin·,tumitiskasasaŕ,caciŋlintaḥkuricak·,namunamuhulad:halid·,dadyaniŋhu
pas·,śaraṇamatimati.0.tokraṇadapambahaŋhidhĕp:haṅkara,pal̥ḥpal̥ḥdihati,sipatinbanśāstra,hĕdanaduruskaŋkaŋ,madunebukasakitin·,dadimambeda,mamal̥ssakit:ha
ti.0.pagĕhaŋmaṅgisihaŋṅadhĕpkadhaŕmman·,bar̥ŋhajakmuponin·,tr̥ĕṣṇanemasomaḥ,sakṣatsampipatkap·,patuḥtindakeṅĕdĕṅin·,bar̥ŋmayuga,tĕtĕhanehabĕsik·.0. [ 5 ][4 4B]
4
danagiḥkĕr̥ŋcaragagunasjaran·,mamondoŋpadidihintwaradatimbalan·,kraṇadamamirihaŋ,madunemaṅgĕlaḥmĕlik·,sayaṅaŋsomaḥ,pawakandr̥ĕmanbaṅkit·.0.mulabĕkĕltu
mitis·kamadyaloka,kudyaŋpacaŋnidoṅin·,sr̥ĕṣṭijagatkaŕttha,śāstrakr̥ĕtamanitya,cakcakanedr̥ĕmanbaṅkit·,madankustatwa,pamulusĕl̥mhundis·.0.hawaklĕṅkyaŋpaṅadĕgecumampa
ka,pucukbokegadiŋ,habĕnyanriŋsolaḥ,tindakanemagamparan·,liyategalak:hamanis·,kudyaŋmĕlihaŋ,pantĕsjaṅkutinsahi.0.grinacaraŋhamagutpamuluneñalaŋ,mada
r̥panpoḥgadiŋ,ñoñonesumaṅga,halisdonhintaran·,bulunmatanemabalik·,pawakandr̥ĕman·,kudyaŋpacaŋṅalahin·.0.mayurastibaṅkyaŋrampiŋmagoleran·,pamu
[5 5A]
luputiḥgadiŋ,ñoñonesumaṅga,hakaluttraṅiŋmata,paṅucaper̥mpuḥmanis·,ñanūŋsĕhĕdaŋ,twaḥkunkunsahisahi.09.kulasnahaluspamulunemadapa,pawakansadaloliŋ,
pucukbokebahak·,jarijisadalambas·,kĕñuṅemarawatmanis·,kudyaŋṅalebaŋ,pantĕsmandudut:hati.0.gulajinasipat:hapus·mohañambuŋ,kadibulan·ndadarin·,batise
mamudak·,baṅkyaṅesadal̥ṅkyaŋ,ñoñonembilulukuniŋ,pantĕssayaṅaŋ,tanpapasaḥmasandiŋ.0,kusumitagandahĕbokehawawaŕ,baṅkyaŋṅaleyoŕrampiŋ,loloho
kiŋmata,manohañjuŕbiruhuda,hantemassuhudmasaṅliŋ,kudyaŋmakahad·,mapantokatoṅosin·.0.sraṅginalikaṅĕroñjosadalañjaŕ,ñal̥duidetbuka [ 6 ][5 5B]
5
tatit·,smubaŋbaŋhawak·.tokudyaŋmamrihaŋ,pawakanemulabaṅkit·,dewanpĕdĕman·,bantĕninlĕganhati.0.wanūsirohisitbahakṅarijasa,gigi
hasatmasaṅiḥ,ñalaŋmaṅarañab·,ṅampidtambuliliṅan·,kĕñuṅemasambatmanis·,ñoñosumaṅga,ñandaŋtindihinmati.0.hĕdanĕṅguhaŋhasiŋsayaŋmaguna,hiṅĕŕka
tiktañjuŋṅin·,lamunñatanporat·,dadimabaliksayaŋ,hĕntoṅaṅgogunabugis·,yabisahilaŋ,pituduḥmantrasiddhi.0.yaniŋmulakapasukangunanhawak·,hapa
npakaŕyyanwiddhi,toŋdaditiṅgalaŋ,dr̥ĕmankayaṅatuwa,yabajaṅintwarakampiḥ,haṅgohinguna,dr̥ĕmanesakṣattatit·.0.tanpagawesayaŋbahanpajĕṅan·,munduŕliyuṅĕ
[6 6A]
dekin·,dr̥ĕmanlaloyaṅan·,kaswenbisapunaḥ,ṅalaḥkebakle,ṅunigunaniŋhawak·,pagĕḥtoŋbisakandis·.0.hanaksĕṅkadadiluḥṅabahawak·,hajumdatacreṅetin·,
dadiṅgaheñjĕlab·,sayandaditanporat·,muñjukgobatunahaji,bakalpaṅĕnaŋ,toŋhadagumirisin·.0.bikasemakadadadikapitr̥ĕṣṇan·,tidoŋgobanekiriḥ,
pituwibocokan·,lawanbisañowaka,hĕntonemandudut:hati,makadasayaŋ,bahanhanakmuwani.0.miṅkinjĕgegbajaŋbisamasewaka,hapanraṣaninmaliḥ,ñandaŋhaṅgehaŕccha,
kasuŋsuŋdipamr̥ĕman·,hastawabahanpapasiḥ,swaŕgasakāla,raṣamasalingumi.0.kraṇahĕdahijutkamabikaskaŋkaŋ,lamuntoŋhadamĕlik·,nesubapalanya,masiḥmapinda [ 7 ][6 6B]
6,
pinda,hulateṅamañiŋmañiŋ,nagiḥsayaṅaŋ,tomaṅdegĕdĕg:hati.0.maṅkinkejanihawakesubatwa,srab:hubaneputiḥ,halissubalaglag·,pipinemakodokan·,gigisu
barugaḥragiḥ,ñalonkuniṅan·,ñoñokepeknulandiŕ.0.pitwihĕnubajaŋmaṅayaŋṅayaŋ,daṅĕreḥhanakmwani,ṅijĕŋṅindijalan·,nuturaŋdipisaga,lwiḥsahasamanigtig·,
muñimambatbat·,nagiḥmaṅalaluṅin·.0.hĕntomadanhanaktwarabisajĕṅaḥ,matamaṅulittiṅkiḥ,dadikakdekan·,kaŋkaṅejuwadeheṅaŋ,soŋdaditunahawahi,miribsi
ṅatan·,gatĕlmaguriŋhuriŋ.0.hadakaŋkaŋsomaheṅĕlaḥpamitra,kĕbushidhĕpesahi,satatamasambaŋ,ñĕl̥hinṅaliḥhoŕttha,dipisagasubajati,krodamajalan·,haṅki
[7 7A]
handahasdihis·.0.hawakṅĕtoŕpusuŋkĕlesmahambahan·,ṅababuṅakawaṅi,ᵒidhĕpeñapihan·,muliḥṅibukaŋñama,hanakeṅudahajahin·,toŋtahenjumaḥ,ñenbanimadidihi
n·.0.mamataspajalanenumbak:hapisan·,dapĕtaŋnemwani,mañandiŋpamitra,mahibuimbuḥhimbuḥjĕṅaḥ,lawutnatyamaṅar̥pin·,ñjalempoḥnĕgak·,bĕlbĕlanpĕsumuñi.0.ma
ñĕdĕkaŋhawakmapamit·,hapisanmisadyaṅutaŋᵒurip·,mamĕgatpitr̥ĕṣṇa,yadyanpiŋsaptabara,tumitissampunpaṅgiḥ,lawutmañumbaḥ,bahanbuṅakawaṅi.0.masakṣilawutmaṅĕ
baktikasūŕyya,makātuŕmaṅasiḥhasiḥsĕdĕgmĕgatmĕgat·,ṅĕmbĕŋṅĕmbĕŋyeḥmata,nehluḥbaṅunmaṅĕliŋ,mañĕlsĕlhawak·,majujuŕlawutmuliḥ.0.hadakaŋkaŋtiṅkaḥbo [ 8 ][7 7B]
7,
toḥpaṅĕdaṅan·,yaniŋmĕnaŋhujurin·,yankapaḥsĕsĕlaŋ,dipĕdĕmtwaratunān·,macaramr̥ĕṅasmr̥ĕṅis·,managiḥhupaḥ,twaradadimujuṅin·.0.mulamabikaslĕganampika
ya,hepeḥmuñinemanis·,nañjenpapasetan·,heñoŕsambilmacanda,ñalelegṅipĕkṅamañjiŋ,nagiḥpabahaŋ,ṅapṅapanemalali.0.nujutwarahadamabahanma
ṅkuhan·,ñĕbĕṅinmr̥ĕtagmr̥ĕtig·,maṅowelmaṅompaŋ,siŋsiŋhaṅgondalihan·,somaḥkalaḥtkawelin·,sĕlsĕlmaṅoñoŋ,maṅutaŋhutaŋpipis·.0.hadabuwi
nkaŋkaŋtoŋdaditunayan·.hawakmulakaperinbudineṅĕpakaŋmasiḥ,twarakasiddhan·,dadibuduḥhuyaŋpaliŋ,sahiṅalañjaŕ,kapisagamalali.0.ñaduhaŋhawaktuyuḥ
[8 8A]
bicakmajalan·,ṅibukaŋhanakmuwani,toŋbakattundakaŋ,twarasĕkĕndijumaḥ,hĕntokraṇabukajani,makirakira,maṅdeṅĕt·nemwani.0.mamuduḥmañeñceŋ,hi
sinpahumahan·,tanidusinṅulisti,haṅgomhĕliguna,maṅdedadidr̥ĕman·,masaṅaŋgĕtiḥgaweci,kasunanuṅgal·,pamugpugsaŕwwamandi.0.hadaṅĕkĕŕso
maḥtoŋdadipamitra,saṅsayasahisahi,ṅintebaḥlaliyat·,ñĕl̥hinsasiliban·,tanmarihabaŋmasandiŋ,cirinedr̥ĕman·,nagiḥdewakapuji.0.pĕ
tĕŋl̥maḥsahitoŋtunamahi∅jĕṅan·,patidaliḥdalihin·,pisaganetaṅaŕ,sĕṅgaḥmadĕmĕnan·,satatasĕbĕṅeruntik·,huliḥsĕlidanṅamoŋnewwa [ 9 ][8 8B]
8,
ni.0.hantebahanrasanhisinpayukñakan·,maṅdetwaraṅalahin·,hubĕkdipĕdĕman·,siptahinnaramhaṅan·,haṅgenwaṅsitmaṅajakin·,sahikuwaṅan·,janinagiḥhubuṅin·.0.
lenhadaṅgĕlaḥmadupatpatlalima,bānkiŋkaṅeṅintip·,ñarusiŋsiŋjalan·,somaheṅaliḥsomaḥ,makĕjaŋpadhahintipin·,hĕntonesayaŋ,makadakĕcagkĕcig·.0.tuṅga
lpĕtĕŋtoŋtahenjĕnĕkdijumaḥ,satatamaṅaliniŋ,hiṅandawuḥlima,tkaṅojog·pĕdĕman·,lawutapul̥smaṅĕṅkissubamalalab·,maciritwaranagiḥ.0.tansaḥᵒidhĕpejani
tkamipitaŋ,kahanesubajati,sokadadalihan·,ditutwarabuhuṅan·,pañjalanaŋsakit:hati,ṅalihaŋdoṣa,maṅdekasiddhanmati.0.lawutñakitpamalimapindata
[9 9A]
mpyas·,madutkaṅajahin·,lawutmañĕknaŋ,dalihaŋyamaguna,ṅaleyaksahiñakitin·,matĕtanĕmanṅĕnaḥditĕnuŋjati.0.hanabuwinmaṅilidaŋkakaṅkaṅan·,
toŋsiddhabānnĕkĕpin·,smunedimata,tiṅgaŕmal̥ledap·,toŋgnĕp:hapisansahi,sakiŋñaruwaŋ,hedal̥mkakdekin·.0.maṅupayadayanbakaneñjalanaŋ,da
takutmaṅasorin·,ṅulahaŋmabahan·,ṅamapimapidhaŕmma,dulurinbānmuñimanis·,dihar̥psomaḥ,padhabahaŋcacarin·.0.tuwiririḥmabahanṅaliḥdali
han·,madunepadhakawukin·,pilihinnesayaŋ,napibar̥ŋñañaṅaŋ,dampiŋdambahaŋmagdi,bar̥ŋmanĕgak·,pĕtĕŋl̥maḥtaṅarin·.0.lenhadamapidhaŕmmanañje [ 10 ][9 9B]
9,
ninsomaḥ,misr̥ĕŋnundenṅaliḥ,hanak:hĕluḥbajaŋ,lasyatutiŋkabehan·,nemwanipolosnututin·,paṅalaḥsomaḥ,mabahanbajaŋcnik·.0.kalantasanhatĕptodadibĕlasaŋ,
pĕtĕŋl̥maḥmakilit·,ṅalintaḥkĕdokan·,nĕgĕmtwaraṅalebaŋ,neluḥpinaḥkĕcudkuniŋ,twararerenan·,nĕmuhaŋl̥ganhati.0.janihuyaŋpaliŋmamaṅĕnaŋhawak·,kaduŋ
sanmanañjenin·,kadentwarañak·,hulatecalunutan·,toŋmadayabukajani,ñiyĕpṅepekaŋ,bukatwaramanoliḥ.0.naḥhoñaŋnejanihaṅgoha∅paŋmĕ
laḥ,bĕkĕlmal̥ganmati,subakapĕpĕkan·,hapabuwintagihan·,dajabasñakitinhati,mañĕl̥kmata,hĕṅsaptĕkenneṅuni.0.pĕtĕŋl̥maḥtwarasuhudmaṅuwelaŋ,lacure
[10 10A]
bukajani,toŋtahenkacokan·,lawutaŋkapisaga,makjaŋpadhasaduhin·,mañĕlsĕlhawak·,mañentebukajani.0.buwinhadabĕlogkaŋkaŋkatuhukan·,maṅhĕlaḥpanakcĕ
nik·,nemwanimamitra,twarapatidijumaḥ,neluḥmaṅuwelasahi,makakr̥ĕñcoṅan·,twarahadanuluṅin·.0.dadikasubmambakuŋpĕkĕnmamwas·,manutug:hanakmwani,kawoŕ
tamamitra,majalanhañcab:hañcab·,muñcukñoñonemañuṅkĕlik·,tutugpyanak·,ṅuraganteŋmaṅĕliŋ.0.nagiḥsiṅalṅalantiŋmaṅgĕlutbaṅkyaŋ,mereñaṅubashabi
s·,manampokaŋlima,kambĕnmasreṅkedan·,panakekutaŋkalahin·,bokmagambahin·,sabukkĕlesṅulandiŕ.0.tanmariñiṅsĕtaŋkambĕnwusmajalan·,bukatwarama [ 11 ][10 10B]
10,
noliḥ,ñĕr̥pkapisaga,ciciṅemahuronan·,bĕsustoŋdaditakonin·,tkañlakṣak·,ñiliḥdamaŕmañundiḥ.0.dijumaḥmĕtenbakatdidulwanhapan·,hĕnukĕl̥tkasi
si,hantukinlĕṅgatan·,naḥketidoŋpĕsuhan·,lawutpĕsubar̥ŋmuliḥ,ṅuweldijalan·,ṅĕmpĕṅinnemwani.0.hadabĕlog:haṅkaramamiṅitsomaḥ,mapaṅayaya
sugiḥ,naṅkĕbaŋrarasan·,toŋhadahisinhawak·,nemwanimuntagmantig·,mañĕlsĕlhawak·,hibukbānkapiṅit·.0.tumbenhadacukuḥñiṅsehaŋmalalab·,nĕlanaŋ
mbukaḥkori,lacuŕkataṅĕhan·,kudyaŋdayanehoña,jabaniŋtkaṅalikiḥ,sarusaruhaŋ,manahiŋnañjiŋkori.0.hiṅĕttĕkenhawaksahikacatonan·,kraṇa
[11 11A]
dabukajani,paṅaṅgonebuṅaḥ,hindriyakatuhukan·,haṅiŋjabaniŋhabĕsik·,mañoloŋsmara,dadisakitdihati.0.kalantasansakitrumpuḥhawakbĕrag·,kamanema
ṅĕbusin·,ṅaliyaḥdihawak·,dadigatĕltahunan·,toŋhadahubadṅĕñcatin·,liwaswacakaŋ,ṅĕnaḥmahubadṅuliḥ.0.bayatitaḥhawaninpacaŋpralaya,bayu
nesayanhirit·,toŋmampuḥmajalan·,mahĕpĕpandijumaḥ,kĕnĕḥhĕnubajaŋcnik·,kapobānlikad·,sakĕñcĕṅetaṅkĕkin·.0.hadabuwinpĕṅkuŋbhreṅetcacĕ
kĕtan·,muñinesadacaṅgiḥ,kabatĕkbahankaŋkaŋ.tumbensomahesiṅgaḥ,jumaḥmadunemalali,kaduŋpĕtĕṅan·,hĕndĕkaŋhujandaṅin·.0.ṅĕmboŋsasimbiṅe [ 12 ][11 11B]
11,
lawutmatĕṅkahak·,matĕṅkehĕmkasisi,mañiṅalpyanak·,dinatahemaṅaŕkā,nemwanitkamamdil·,ṅamatihawak·,neluḥsumaṅkinsĕṅit·.0.mĕjaŋpanakmaṅaliḥduwi
hahimpaŋ,hundahebararakin·,suwudemakahad·,mĕdĕmñaṅkrimaŋpanak·,ṅgahesarumaṅimpĕkin·,ṅĕliŋmaṅgĕrak·,bukahĕṅsabindeṣṭi.0.taṅkĕjutnemwanibaṅunma
ñjagjag·,pĕliḥbakatlaṅkahin·,gisumanakonaŋ,sambilnĕhĕnjĕlan·,kĕnapahicĕniŋṅĕliŋmasahutbaṅgras·,dĕpaŋkĕmakalahin·.0.pituwiṅĕliŋṅĕliŋdajamaṅĕndĕpaŋ,dpaŋhaliḥba
bahi,ñakadĕpdĕpleyak·,ditusubapragataŋ,hĕmĕdaŋjanikalahin·,kaduŋgawenaŋ,tujuhaŋhulisĕlid·.0.nemwanimejĕmlawutmalipĕtan·,hundagemisiduwi,balatuŋ
[12 12A]
hahimpaŋ,ñampiŋlawutmulihan·,manaronanlĕganhati,makadaslĕmaḥ,kaduŋsiliḥmañiṅin·.0.hadakabinawakaŋkaŋkatuhukan·,maliṅĕbnemwani,sasolaḥnuhutaŋ,toŋ
banimagantaṅan·,r̥ssir̥ptĕtĕhinlaṅit·,tanpasiṅkaban·,knĕḥsubamabĕsik·.0.ṅulurinhindriyatoŋtahenpapasaḥ,tanmaritwaḥmasandiŋ,ṅamañjiŋmacanda,madune
bukañaḥñaḥ,toŋdadihaṅanmahakin·,tuwisocapan·,siŋbikasaŋhĕmasin·.0.padhanĕṅguḥhawakpadhalankakutaŋ,patuḥmañakit:hati,hadambĕliguna,lenmala
jaḥṅaleyak·,hadalakṣanamamaliŋ,hadamaṅupas·,padhamabudimati.0.paliŋraṅkuṅinpadhamapapasaṅan·,muliyaŋsakit:hati,hasiŋpalakuhan·,subamisi [ 13 ][12 12B]
12
śaraṇa,hadanuṅalikaŋcĕniŋ,cĕtikmaṅdecapisan·,sapalamasinmati.0.padhaṅambulmaṅaṅgohaŋliyaŋmanaḥ,mamĕjaŋmĕjaŋmuñi,matinehapasan·,twarañandaŋpaṅĕnaŋ,ᵒi
dupepadhalanmati,nagĕlagĕla,nandaṅinsakit:hati.0.hadakaŋkaŋbadohoskĕr̥ŋmacara,mamugpugsahisahi,jĕmbuŋpiriŋpiṅgan·,gĕmpuŋtuhutaŋcaratan·,pa
nepasogĕntoŋjasi,tuṅgalpaknan·,twarasuhudmambĕli.0.tulyakālatwaramabahanbalapan·,muñinebikiŕbikiŕ,manujugaluṅan·,makaronanmahebat·,dipa
wonsaliŋgĕr̥ṅin·,nemwanikalaḥ,nelwaṅubashabis·.0.pantĕgpasoṅĕntuṅaŋbahanpiṅgan·,lawutṅambresgĕdi,kahambenenĕgak·,macr̥ĕŋliyatesumbraḥ,
[13 13A]
mamuñilawutmanudiŋ,ṅuwelmaṅompaŋ,mamuduḥdatabisbis·.0.sayanlantaŋᵒidhĕḥsabakalhiṅĕtaŋ,sumaṅkinaŋmakĕbris·,lawutkaduluhan·,ñitsitkambĕnhakotak·,
ñĕmaktiyuk·neresdindiŋ,mameṅkeḥtĕpas·,pulubĕlaḥṅaliliŋ.0.lenhadakaŋkaŋṅal̥yĕpmambal̥man·,twarapatimamuñi,kimudpakatonan·,dahapgala
kemañarap·,toŋdaditunahawahi,sahikuwaṅan·,jahĕntwaranandiṅin·.0.nemwanimasiḥmaṅĕlaḥpamitra,haṅiŋmañilibñilib·,nuṅaliḥdalihan·,nuju
suwuŋdijumaḥ,ñĕlaninmaṅajakmuliḥ,raṣatoŋhada,hanakpacaŋnoṅĕrin·.0.taṅĕḥnehĕluḥrarawatesĕlidan·,hadapacaŋnĕkanin·,sajatwaral̥pas·,pĕtĕṅe [ 14 ][13 13B]
13,
dawuḥpisan·,mahayanenemwani,hadahutusan·,kaseṅanbānguṣṭi.0.matabtabanmañjĕmaksaputkadutan·,tindakesadagati,tkaniŋpuhara,bar̥ŋṅajakpamitra,
madandanlimayamuliḥ,tĕkĕddijumaḥ,tindakanemagigip·.0.ṅojogbalegdenelanaŋmanĕgak·,mamĕtĕŋhulisĕlidanlawutpadhaṅĕbaḥ,rawosegagĕl̥sa
n·,nehĕluḥtkamaṅintip·,bĕtenansaŋlad·,ndĕsĕkaŋṅĕseṅaŋkupiŋ.0.nemwanibawumaniṅkahaŋbikas·,nuhukaŋdmĕnhati,neluḥmamakṣayaŋ,lebĕtñambutma
caṅaŋ,nĕkĕkaŋṅgisikikiñciŋnemwanikasyab·,kĕpaŕlimanenoliḥ.0.pajlĕjĕḥhawakejanikatara,bĕṅoŋtwaramamuñi,neluḥmajaljal·,muñinemagĕntuhan·,
[14 14A]
ñenkahajakmĕdĕmdini,hĕluḥpindonan·,lawutbuntĕŕmalahib·.0.nemwaniṅisenṅaṅkĕnkamĕmĕgan·,nemaṅudamamĕdil·,kenkendadijumaḥ,hulatṅakukĕseṅan·,hĕnto
ñennemalahib·,mamabaŕtaban·,jajanemalaṅtĕtik·.0.hadahaṅkarasubakatuhukan·,hawakesubabĕliŋ,meḥtutug:hulanan·,kudyaŋjaninagokaŋ,
basaṅegdeṅĕntukin·,toŋdadituna,maṅowelsahisahi.0.nemwanihadaṅgĕlaḥdadĕmĕnan·,hubayasubapasti,tkaniŋdiwaśa,tuwonmaṅarorodaŋ,neluḥbu
kakabaṅin·,ṅaraṣaraṣa,kampiḥhawakejani.0.sumaṅkinkrodhasahiṅowelmaṅompoŋ,masiḥnusakit:hati,hawakekalahaŋ,sagetmaṅĕntak:hawak·,ṅĕlalumani [ 15 ][14 14B]
14,
gtigbĕliŋ,ñambalwaraṅan·,misadyanagiḥmati.0.pĕtĕŋl̥maḥsahiṅumikmapinunas·,hapaŋheṅgaljamati,jĕṅaḥṅĕnotsomaḥ,l̥gamasasandiŋ,ṅgahecanaŋburatwa
ṅi,lawutkasaṅgaḥ,mabaktisahisahi.0.lenhadakaŋkaŋpoṅaḥtwarasirikan·,teteḥhal̥pmamuñi,pestadmakur̥ṇan·,tatastĕkaniŋśāstra,hakĕnmakaskayasugiḥ,twara
kapacal·,ṅibukaŋhanakmwani.0.nemwanikabatĕkbahanpracacaḥ,hasiŋbajaṅandĕmĕni,saratmalihan·,dadiknĕhebiŋbaŋ,nejumaḥmasiḥtakutin·,nedipisaga,ñandaŋhĕ
tohimati.0.ṅalaluᵒidhĕpebuwinṅaliḥsomaḥ,basnagokluḥhadihi,hupamañabuṅa,kĕmbaṅesubamayaŋ,twaranumabomiyik·,hadapisaga,satsatdadari.0.
[15 15A]
maṅderenoḥhuyaŋpaliŋmamulisaḥ,bawumatakitaki,ṅalihaŋpajalan·,cetimalal̥mĕsan·,pasalukṣubamacawis·,nehluḥnaṅĕhaŋ,masalabaŕmamuñi.0.
dumadakanhapaŋṅĕlaḥmadubajaŋ,humaḥbakaltuñjĕlin·,ṅutaŋṅutaŋhawak·,tuwisatibaparan·,nĕbĕk:hawak:hapaŋmati,hidupnaraka,maboŕboŕsahisahi.0.toŋda
dipal̥ḥlawutṅisininpabwan·,kapisagaṅĕndonin·,nĕgakaŋmañjajal·,poṅaḥhawakeṅuda,nagiḥṅodagñalidihi,dalintaŋgĕmaḥ,mulamuwĕdnedini.0.twara
tawaŋmanumpaṅinprawusarat·,maṅĕnotaŋmaspipis·,napĕtaŋkasukan·,ñenlĕgamambahaŋ,somaḥhanakel̥mĕsin·,dañagraŋpoṅaḥ,nagiḥmuponin·.0.jĕṅaḥpisa [ 16 ][15 15B]
15,
ganendiṅĕḥkawawĕgan·,bahanebukajani,tkanemañjajal·,tanikarowandandahan·,pahijutkaṅĕmpĕṅin·,lagutekaŋkaŋ,subatesajasugiḥ.0.hadabuwi
nkaŋkaŋbĕlogjajotoṅan·,nemwaniṅĕbaṅin·,malalabdijumaḥ,hilaŋhulislidan·,hĕṅkenhumahedĕṅokin·,kemĕŋmanaŕka,subatkahawagin·.0.ṅojog:hu
maḥmĕtenmaduneditṅaḥ,ṅĕrakmanogtog·kori,manundĕnmambuṅkaḥ,madunekapupuṅan·,numagabagmuṅkaḥkori,bawuhasibak·,tkañantrañĕlupin·.0.mañamba
kñĕkukniñjaklawutmañĕṅka,nuṅkayakbukapantig·,madanebĕtenan·,pĕñotĕtĕḥgdehan·,ñĕbaktoŋdadimamuñi,hibatuwaḥṅĕbaŋ,matihibabahankahi.0.
[16 16A]
hadabaṅunmandiṅĕḥmagagr̥ĕdĕgan·,tuluŋtuluŋmañrit·,tkamarantaban·,hadamaṅabadamaŕ,padhatĕluḥmañjagjagin·,dapĕtmajĕṅka,hadanjĕmakmaṅgisi.0.mambĕlasanhada
nakoninpikanda,ṅĕtosaŋbĕnĕḥpĕliḥ,hawananmajĕṅka,subapadamakandahan·,patutbakattitig·,tĕṅguḥmaṅĕbaŋ,ñaṅkutinhawakmuwani.0.hadakaŋkaŋᵒidhĕpeta
nkatimpalan·,haṅiŋrarasanpidik·,ṅibukaŋkur̥ṇan·,twarabanikalahan·,nemwanisahibatinin·,yankapipilan·,nehĕluḥmaṅadĕpin·.0.hewĕḥnemwanisa
hiṅalihaŋhaṅkuhan·,mabahanhanaksugiḥ,haṅgonyapamitra,cĕmoḥtwarakuwaṅan·,hĕṅsaptwaratahenmuliḥ,mamupul̥ga,maṅutaŋpanakcĕnik·.0.neluḥsahita [ 17 ][16 16B]
16,
nmarimaṅibukaŋ,bahantwaraṅĕlaḥpipis·,pañcĕdemañubal·,ṅĕnĕṅaŋpayukjakan·,nemwanitkamabaliḥ,dadiwiroda,nehluḥmisadyamati.0.kĕbusjĕṅaḥbahan·
somahemamitra,ṅĕñcoltoŋtahenmuliḥ,sĕkĕndipisaga,ṅabakakuruṅan·,haṅgomañaruŋbaṅin·,ṅapuskur̥ṇan·,ṅulurinlĕganhati.0.yatnasahitansaḥmada
mpiŋkadutan·,prayapacaŋmañapiḥ,jayaparajaya,pisanhasiŋbagyanan·,manmuhaŋl̥ganhati,twaragawenya,hidupebukajani.0.nadakaŋnemwaniṅabasyap·,pra
yamaṅaliḥhaji,ṅojogkaduluhan·,mnekṅabaglaṅgatan·,neluḥnĕbĕk:huliduri,knakapraṇan·,manoliḥlawutmati.0.kataṅĕhanhamuklawutmakulkulan·,
[17 17A]
pĕndĕhanpadhagati,maṅĕbĕkinmaŕgga,lenṅĕlantasmulihan·,sahasatkanumbakin·,prasiddharusakluḥmwani.0.lenhadakaŋkaŋcaṅgiḥsahimayĕgan·,hasiŋpahak:hucupin·,har̥
pinmayĕgan·,toŋtahenñakkalahan·,hipaḥmatwapadhapwik·,maduñĕṅitaŋ,kelaṅansahisahi.0.hasiŋpjaŋhilaŋtoŋbakatsr̥ĕpaŋ,prabotcawabpiriŋ,yake
saŕwwawija,makadiktanbahas·,hĕmpuŋtkaniŋnujijiḥ,tuwispiṅan·,ñjuwaŋsaliŋliṅgenin·.0.tokraṇakewĕḥñuṅĕñcanaŋpayukjakan·,makjaŋmabusurin·,hawa
kebaskaŋkaŋ,twaradaditĕmpilan·,ñaṅkutinhanak·,mwanidadiṅĕrontaŋ,madunepadhasĕṅit·.0.buwinhamakaŋkaŋtoŋdaditunayan·,gĕmĕsñajayaŋnigtig·, [ 18 ][17 17B]
17,
dihar̥pansomaḥ,sĕpĕtmuñinembatbat·,manunduŋnundenmagdiŋ,janimajalan·,paṅeranehajahin·.0.dadir̥sr̥ĕsmadunepadhandiṅĕhaŋ,padhanaṅguhaŋmati,toŋbisamabi
kas·,makjaŋhaṅgondoṣa,hĕntokraṇadadililiḥ,mamuraŋlampaḥ,hadamuliḥmañakit·.0.hadaṅakumuliḥmagawedisaṅgaḥ,lenhadamĕtĕpĕtin·,hadapajnu
kan·,hadabahankundaṅan·,maheṅgalheṅgalanmuliḥ,ṅajahinñama,lasyatwaramatigtig·.0.hadakaŋkaŋmaṅilidaŋkakaŋkaṅan·,ṅulaninnemwani,maṅalihaŋtimpa
l·,neburikbukacalcal·,nedil̥ŋmatanakutin·,huwarasaṅsaya,lugandamaṅajahin·.0.pĕtĕŋl̥maḥñakaditupadadwanan·,twarahanakṅitunemwanipr̥ĕcacaḥ,
[18 18A]
hisĕŋmasiṅudilaŋ,dadidr̥ĕmaneneburik·,bandalihan·,kagugubukajani.baslawasbānñaṅilidaŋsaṅgama,dadikatṅĕŕbĕliŋ,krodhamaṅikikan·,bukajaṅkrikma
ṅaŕkaŕ,nakoninnenemwani,bas·tomadaya,mamaṅsaŋtoŋmapiliḥ.0.maṅkinkebahaŋnenesadatĕdasan·,gigisbānñadmĕn·,kadenaŋpasaja,malaḥmandĕlṅalumbaŕ,da
dihanñabukajani,ṅahebĕliṅan·,netoŋpantĕsdĕmĕnin·.0.hadakaŋkaŋbisañewakayaŋhawak·,ṅulaninnemwani,toŋtahenkasiddhan·,ṅulurinlĕganmanaḥ,
madunetoŋmbahannĕmpil·,tujuḥṅuliñcaŋ,mabĕkĕlsakit:hati.0.ñalimuraŋmanaḥkapgatansmara,huyaŋmulisaḥpaliŋtoŋdadipul̥saŋ,hisĕŋmapindapinda,pa [ 19 ][18 18B]
18,
dhaluḥsiliḥṅuruṅin·,haṅgonpamūŕṇna,dadimaṅar̥nĕhin·.0.sayanramekaturansaliḥkrotokaŋ,milunebajaŋcnik·,ñĕburinmagama,twaramaṅituŋhawak·,bĕ
ñaḥbuwutñoñopipi,layahebawak·,muñinedadibadil·.0.kraṇadamiluhawakenubajaŋ,gamapatutegisi,kaŕmmanekaŕmmayaŋ,kahayonesayaṅaŋ,
kadibuṅanĕdĕŋmiyik·,tambuliliṅan·,patutmaṅisĕpsarī.0.yandĕhataruṇakapradhaṇapuruṣa,pasukwĕtuniŋdadi,ṅawibhūhaŋjagat·,dadiswajatukaŕmma,ha
lahayuniŋdumadi,masipatśāstra,mahambalpatihurip·.0.hambulnetĕtĕsbānñaritayaŋ,netoŋtawaŋhakuwin·,mbĕlog·nembĕlogan·,paṅidiḥkaka
[19 19A]
sihan·,haṅgeyapaṅeliŋheliŋ,ciripitr̥ĕṣṇa,huliḥnubajaŋcnik·.0.tokaraṇaṅalalwaŋmagaguritan·,sampuradewaguṣṭi,saŋkahyunmawosaŋ,yanhiwaŋhice
nhajaḥ,sampunhugisalittampi,mbawosaŋraga,deniŋsipatiŋhaji.tlas·.||.ᵒitirontalstriśaśaṇa,pĕcakduwenhanak:haguŋputupalil·,riŋpurihañaŕkluṅkuŋ.0. [ 20 ][19 19B]
19,