Gaguritan Bagus Diarsa 02

Saking Wikisource

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Gĕguritan adalah sebuah bentuk puisi tembang dalam bahasa sehari-hari. Gĕguritan Bagus Diarsa menceritakan tentang kehidupan seorang tokoh utamanya adalah Bagus Diarsa yang memiliki kesenangan sabung ayam. Dimanapun ada sabung ayam dia hadir, Bagus Diarsa memiliki istri bernama Ni Sunda Adnyana dan seorang anak. Setiap hari ketika bermain sabung ayam terus kalah, sampai suatu saat bertemu dengan seorang laki-laki tua (Bagawan). Laki-laki tua tersebut memberi tahu Bagus Diarsa "jika ingin mendapatkan ayam yang jago tanding maka pergilah ke arah timur dan bawalah bulu ayam ini, lepaskan ketika bertemu dengan persimpangan jalan" dan setelah menemukan persimpangan maka dilepas bulu ayam tersebut kemudian Bagus Diarsa bisa ke sorga dan neraka melihat banyak atma yang mendapatkan pahalanya selama hidup. Selama perjalanan Bagus Diarsa di sorga dan neraka, bertemulah dengan Batara Guru dan memberikan wejangan menjadi manusia dan pemimpin di Dunia. Kemudian I Bagus Diarsa diberikan nugraha berupa ayam dan intan yang sangat indah, dan kembalilah ke dunia. Suatu hari ada undangan untuk sabung ayam yang diadakan oleh I Gusti Agung, karena sombong Gusti Ngurah Agung akhirnya terbunuh oleh Bagus Diarsa dalam permainan sabung ayam sehingga para punggawanya mengejar Bagus Diarsa.

Babon dari naskah ini dimiliki oleh I Dewa Gde Catra dan disalin kembali dalam lontar oleh Ida Bagus Ketut Rai dari Griya Jungutan Bungaya, selesai ditulis pada hari Senin paing, Ugu, Sasih ke-5 Isaka 1918.

Bahasa Inggris[uah]

Naskah[uah]

[ 1 ][Judul : GAG.BAG.DIARSA.
Pj. 30 cm. Lb. 3,5 cm. Jl 51 1b.
Asal : Jro Kanginan, Sidemen.
K.2]

[1 1A]
Judul : GAG.BAG.DIARSA.
Pj. 30 cm. Lb. 3,5 cm. Jl 51 1b.
Asal : Jro Kanginan, Sidemen.
B/II/8 [ 2 ][1 1B]
1
//0//puḥhadri,gaguritanbagusdyaŕṣa//hi-sĕŋtityaŋmaṅikĕtaŋkiduŋ,hawaklintaŋbĕlog·,janimatambĕkanririḥ
,pakṣawruḥriŋpupuḥ,cumaṅkaḥmaṅawikiduŋ,tunasaŋhicātĕmbaṅe,silihaŋkahistritañjuŋ,kalamakankatonbisā,hawakjurikato
npoṅaḥ.hadātutūranjanikawuwus·,satwapagantihan·,jani-huṅguhaŋriŋgurit·,hadājanikawuwus·,babotoḥmatambĕkru
rus·,bagusdyaŕṣaharane,huliḥcnikpinaḥcakluk·,twarasuhu-ddipalalyan·,manuwukinlĕganmanaḥ.ṅlaḥpyanakmwanihawukud·,

[2 2B]
lintaŋtutubadhaḥ,dĕgĕŋtūŕmaṅidhĕpmuñi,twarākakĕhanlaku,lyu-hanakpadhalulut·,hiwiracitaharane,ñahumĕtudaśatahun·
,dahatbhaktiriŋkawitan·,maṅlĕganinmemebāpa.nenehistripatibratthanulus·,pagĕḥkadhaŕmane,tiṅkahiŋhagurulaki,satatanu-
dutkayun·,nisubhajñāṇāranipun·,nemowanimasiḥdhaŕmma,plapan·tkennehĕluḥ,twaratahenmajĕṅilan·,saṅkanhanūtmakur̥ṇa
n·.punikār̥kemaliḥkawuwus·,mamotoḥmaṅocek·,bukatwaratahenñapiḥ,babotoḥlyupindhut·,bane- [ 3 ][2 2B]
2
sugiḥṅlaḥlyu,hapaṅāhoñamasandhā,bagusdyaŕṣatwarakeṅguḥ,sahiknĕhekal̥gan·,kacireninbanbhaṭāra.carik:habyanhisinhumaḥ
ñamut·,mahadolmasandā,toŋdusinjaniṅalistiŋ,babotoḥpadhacumpu,ṅigumaŋdayanebiluk·,lenpacadibabulaṅan·,maṅa
bayaŋtajitluŋ,nuluŋsyapbahantubā,hadāmaloloṅinsiyap·.carik:habyanhisinhumaḥñamut·,satatākal̥gan·,kaniskālaneka
totin·,hawakepayurutrut·,karodihawakṅal̥ntuk·,-taninlaḥparansirā,nisudajñaṇakawuwus·,twarāṅlaḥsbĕtmanaḥ,pagĕḥ

[3 3A]
maṅisik·hasatyan·.janisubākaliwatiŋṅĕtuḥ,marāmahaṅkuhan·,knĕhemaṅutikutik·,manaṅgap:hupaḥnunun·,sakāginanhanak:hĕluḥ,ma
siḥpoliḥhasambĕkan·,ṅatĕpukinnasijukut·,maṅadayaŋhowanaksomaḥ,hapaŋpayumakiñukan·.kaswen·swenjanikawuwus·,tata
jenriŋdeśa,lalakonmahacihaci,wawidenhanak:hagun·,huranmĕtoḥlyulyu,bagusdyaŕṣakocapa,dijumaḥmdĕmmaliṅkuḥ,banetwa
raṅlaḥglaŕ,makabunmamatihawak·.nisudājñaṇakawruhiŋsmu,tkā-patlahan·,mamuñihalusnaṅinin·,mahaṅiblibagus·,ṅudāmasa [ 4 ][3 3B]
3
remakabun·,tatājenremeriŋdeśa,maṅudāhigustisuṅsut·,yadinbyanaṅlaḥglaŕ,boyaṅandikāriŋtityaŋ.nawiwentĕnha-
ṅansekĕtupatus·,l̥wiḥsataksamas·,politityaŋṅutikutik·,kambĕnkalawansaput·,tityaŋgadheyaṅādumun·,datakosa
yaṅaŋtityaŋ,sok:higustihapaŋlanus·,lyaŋkenakpakayunan·,-hibagusdyaŕṣamaṅucap·.ṅudākĕtobatanñahilamun·,twarā
ṅlaḥglaŕ,patutkeniramamaliŋ,mamegalmamuŋpaŋlaku,ṅulurinhidhĕpedhudhu,lamunsubahadājumaḥ,twarakoniramaṅituŋ,nisudajña

[4 4A]
ṇāṅucap·,gustitityaŋmaṅkinluṅhā.ṅaliḥjinaḥmañandayaŋsapu-t·,nekakuŋhaṅucap·,sokpabĕsĕnnirañahi,lampahĕhapaŋ
halus·,hdābobad·hdājumbuḥ,nehluḥrarismajalan·,maṅabakambĕnlansaput·,mabahanmasandadomas·,bagusdihāŕṣamasiram·.
wusanemasiramnabdabrambut·,ṅolaḥjajambulan·,masaputbaboṅkrekdĕkil·,mañabuklantaspĕsu,jinahesāmpunmakadut·,kri-
smadaṅanandapdap·,maṅojogbatantatarub·,deniŋkidikmaṅuiktaglaŕ,majujukmĕtoḥmaṅujaŋ.haṅanhapisantoŋtahenṅukup·,pi [ 5 ][4 4B]
4
pisedashoña,pituṅatussāmapunbrasiḥ,hnumalampudansatus·,kasisikaliṅas·kliṅus·,deniŋhiyasubasañja,mablañjamanu
mbassĕkul·,dagaṅehijunandiṅaŋ,janimaramadaharan·.bahu-maramañĕkulpiŋtlu,saget:hadātkā,gagendoŋmaṅidihidiḥ,matu
ṅkĕdpatitruyud·,maṅunditkarosohibus·,hanakbuṅkutsubātuwā,batismakadadwabruŋ,mĕcatbañĕhĕmacapcap·,hĕboneba-
ṅĕsmatĕkag·.hul̥dñanelyupaklĕjjuḥ,buyuŋmasliwran·,bukañamaneṅababin·,pĕlismataneliyu,maceḥceḥmararuraru,

[5 5A]
mañoṅkokrarismaṅucap·,gustitityaŋdewaratu,tityaŋmanunasluṅsūran·,basaŋtityaṅebaslayaḥ.bagusdihāŕṣamamuñihalus·
,mahikemnekan·,bar̥ŋmadaharankaki,hituwaliŋnyahalus·,-tityaŋmindaḥdewaratu,tityaŋmanunasluṅsūran·,bagusdihāŕṣamasawu
t·,naḥkakimahimnekan·,bar̥ŋkentityaŋmadahaŕ.hapantityaŋkakisajatandruḥ,taninawaŋwaṅśa,tandruhiŋsoŕpaṅal̥wiḥ,lagutkaki
negudgud·,tuwahubankaliḥbruŋ,kemaddajabahantityaŋ,ma-mbahaŋkakimaṅluṅsūŕ,tumulirariskajĕmak·,rariskajakṅamnekan·.- [ 6 ][5 5B]
5
tabetityaŋgustidewaratu,ṅudatityaŋjĕmak·,tityaŋjlesapuniki,rariskakimaluṅguḥ,tumulirarismañĕkul·,dagaṅemaṅa
desĕmaŋ,ṅĕlenmatāmcikcuṅuḥ,saŋkaliḥhenakmadahaŕ,nasi-hulamtwarākiraŋ.tumulisaŋkāliḥwusmañĕkul·,madaharansĕdhaḥ,
hituwahamuwusharis·,gustitityaŋmahatūŕ,nemaṅkinsāmpu-ndasdalu,dĕjaḥtityaṅemaṅĕntaḥ,boyadadostityaŋmantuk·,
tityaŋmanunasdunuṅan·,tityaŋmapamit·nebeñjaŋ.bagusdi-hāŕṣararisṅajakmantuk·,subātkĕdjumaḥ,masanhanakṅĕñitsundiḥ,ba

[6 6A]
gusdihāṣahaṅuwus·,nejaniñahimatamyu,kmādabdhabaŋma-ñakan·,bagusdyāŕṣamapanĕman·.satwātanikaṅintanikawuḥ,-
mahidĕhidĕhan·,saget:hidup·sagetmati,hanakehodhaḥmuwus·,gustitityaŋlintaŋlacūŕ,haguŋpinunastityaṅe,bwat:hicangusti-
nenulus·,hanakgustitunastityaŋ,hajaktityaŋmantukbeñjaŋ.puṅkūŕlamundanesāmpunduhūŕ,tityaŋmaṅantukaŋ,maliḥṅatūraŋriŋgusti,hapaŋ
wentĕnmanuṅgu,kubuntityaṅeriŋgunuŋ,kālatityaŋnentĕnjumaḥ,-tityaŋjatluwasmaṅaṅgūŕ,kasisintukadekajā,ṅaliḥhohoŋpacaŋ- [ 7 ][6 6B]
6
jaṅan·.humaḥtityaṅedipucakgunuŋ,diṅinemanulaŋ,riŋsūŕyyacandrānemijil·,sigtoṅosñanesurup·,kubuntityaŋtwaḥhabu
ṅkul·,makakayonkayujarak·,mulukaṅinmagagumuk·,gnaḥba-dankambiŋtityaŋ,papitukayaŋpanakā.tityaŋṅuruŋhayamtwaḥtatlu,kari-
bajaŋbajaŋ,hul̥shipun·bcik·bcik·,sakdassandĕḥjambul·,matāliṅlaŋgodegsaṅkūŕ,tgilliṅkĕŕkopiŋbarak·꧈nesikyanul̥shipu-
n·,klawubaraksukudarā,sandĕḥkupiŋhipunbarak·.suksukputiḥkadimaṇikbañu,maliḥnesikyan·,biyiŋñlĕmjuiguimkupiŋkuniŋ,

[7 7A]
rarajaḥmuṅgwiŋsuku,suksukkuniŋkaditatūŕ,jambulbaroŋgodeg:haraŋ,bagusdihāŕṣamasahut·,tokalahinkakijuiluwas·,deniŋyasu-
wuŋdijumaḥ.twaranugakehanakmaṅrusuḥ,mamaliŋmaṅrandaḥ,tidoŋkemakjaŋbr̥ĕṣiḥ,hanakehodaḥhamuwus·,ᵒiṅgiḥtityaŋsāmpu-
ntahu,sampunjaṅintityaŋtumbal·,lamunwentĕnmaliŋrawuḥ,mañĕmak:hubwantityaŋ,hipunseṅkokmatākiyap·.jrijinhipunkitiŋcakiŕpiyuḥ
,hibagusdihāŕṣa,kĕdeknu+(li)liŋluinyaharis·,ñahisubākepuput·,tohadasyap:hahukud·,kmāgoroklawutlablab·,ne [ 8 ][7 7B]
7
histrimaṅorokgupuḥ,hituwararishaṅucap·,gustihambilaŋjwati-tyaŋ.bulunhayamenikānebatu,hambiltigaŋl̥mbaŕ,baktayaŋtityaŋ
mariki,bagusdyaŕṣalawut·,tutubadhaḥhabābulu,tanake-rodhaḥhaṅucap·,baktakasaṅgaḥmaṅlawut·,slĕtaŋdirahaṅsaṅgaḥ,-
kamulanemulukajā.puṅkuŕwkasnawigustikayun·,kapaṅgiḥriŋtityaŋ,nikābulunetututin·,lebaŋdimāŕgganehaguŋ,tututinsapa
ranipun·,rawuḥkakuṅuntityaŋṅe,bagusdyāŕṣamaṅlawut·,ṅabākasaṅgaḥñlĕtaŋ,nkĕkaŋhapaŋdāhilaŋ.saginesagetansā-

[8 8A]
mpunpĕsu,bagusdyāŕṣāṅucap·,naḥkemadhaharankaki,hituwaliŋnyahalus·,nunassar̥ŋgustibagus·,tumulikaliḥmadahaŕ,ne-
hluḥṅayahingupuḥ,sāmpunmañandaṅaŋsdaḥ,bagusdyāŕṣahaṅucap·.hadāpaṅidiḥhidanetamyu,nepanakñahine,hikakida-
nemaṅidiḥ,doridoriyanlamun·,yensubākliḥnehidup·,hikakibwinṅulyaŋ,danisudājñaṇamasahut·,tityaŋwantaŋmaṅiri
ṅaŋ,twarādapañjaŋraraṣan·.ᵒidhĕpirāmaṅiŋsanaŋditu,hapaṅamlakaḥ,kapatutanriŋhikaki,hapaŋmeṅĕŕriŋlaku,hapaŋnawaŋkaṅinka [ 9 ][8 8B]
8
wuḥ,nisudājñaṇahaṅucap·,bināpunapijakayun·,gustiriŋpamanaḥtityaŋ,twaḥpadhatr̥ĕṣbamapanak·.padhaṅaliḥpajalane-
patut·,cahipanakbapa,hiriṅaŋkayunhikaki,nenismĕŋmantut·,hiwirācitthamasawut·,hiṅgiḥsandikanhibapā,tumuliwusanmañĕ
kul·,kaliḥmadaharansdaḥ,tikĕḥgal̥ṅekbataŋ.hibagusdyāŕṣamamuñihalus·,kakikadulwan·,mahatatansāmpunwĕṅi,-
necahiwirātanu,nedinicahimaturu,sar̥ŋñahisudājñaṇa,-hanakehodaḥhaṅucap·.ñananhaṅanbahudawuḥpigu,lawu

[8 9A]
tanmajalan·,cahibar̥ŋṅajakkaki,majalanmuŋpuŋdayuḥ,hapanhĕjoḥslatgunuŋ,dijalanpanasegdhe,tumulikaliḥmaturu,subā
hadābudaslĕmaḥ,galaŋbulanṅalmahaŋ.hanakehodaḥbaṅunmanundun·,cahiwirācitta,jalankemajalanjani,hiwirācittabaṅu
n·,ṅojogkatanahetuwut·,mañoṅkokmahar̥pkajā,mañumbaḥriŋbapāhibu,tumulirarismajalan·,marero-
dbar̥ŋṅajanaŋ.dimaŕgganesuwuŋtistisdayuḥ,subāliwatdeśa,pajalanebnĕḥkaṅin·,carik:habyankapuṅkūŕ,tgalpadasankalaṅkuŋ,ñu- [ 10 ][9 9B]
jūŕkawerajaṅgalā,galaŋkaṅinkĕdishumuŋ,tadhaśiḥmlasāŕṣa,kekereṅatagrahinā.tuhutuhunesawatkaruṅū,lawanke
tekete,carukcukmunihaṅuci,gunuŋkelaśāranipun·,māŕgganelikadmĕnekan·,hanakehocaḥñarutcut·,twara
santulanmajalan·,ṅamnekinrejeŋpilaḥ.hiwirācittaṅaraddipuṅkūŕ,muñinedimanaḥ,hanak:hodhaḥkenkeñjani,mahiri
btanibruŋ,majalantoŋhadāsantul·,hawakeṅūdāsarempe,tuyuḥhaṅkihaneṅaṅsūŕ,ṅamnekinrejeŋpilaḥ,sage

[10 10A]
tantĕkĕddipucak·.liṅgaḥhasaḥgunuṅediduhūŕ,makjaŋmaṅuṅaŋ,sūŕyyanebahundadarin·,masaputsaputlimut·,sawatpaṅĕna
heditu,raṣabukādipaṅipyan·,sūŕyyanesāmpunhumtu,moñcoroŋtejanehabra,dumilaḥñuluhinjagat·.mare
renmangakduhūŕbatu,dibatanñambune,hanakegodhaḥmamuñi,necahihapaŋtahu,kakidoŋmanuṣatuhu,kakisaŋhyaŋgurude-
wa,mapindhājalmābuṅkut·,tumulimasalinwaŕṇnā,tribayanācatūŕbhūjā.hiwirācitthanikĕlpiŋtlu,medhĕk:haṅakṣamā,pada [ 11 ][10 10B]
10
bhaṭāranehasiḥ,riŋhinātunākolug·,tanwruḥhiŋsoŕpaṅaluhūŕ,hapanmanuṣajatine,liṅirāsaŋhyaŋtamuwus·,ka
raṇahiṅsunpindhājanmā,tumutuniŋmadhyalokā.har̥hohawaspadāknālanu,solahiŋmanuṣa,hikaŋdhaŕmmalawandrowi,-
sāmpunpadhakadulu,ramāmudhaŕmmahanulus·,laḥkitamriŋśwaŕ-ggamaṅke,hiwirācittawotsantun·,tanbiṣapaṭikbhaṭāra,ha-
dalanṅambaramadhya.liṅirabhaṭārahikidulutaṅankutaparan·,katonadeniŋmumaṅke,hiwiracitāndulu,sakṣanakato

[11 11A]
nātuñjuŋ,laḥhikigamlanmaṅke,hiwirācittawotsantun·,handāpiniŋpaṅkajā,byaktatasalinsarira.nhĕŕlumampaḥmūŕwwa-
hyaŋguru,hadalanṅambarā,hiwirācittāneŋwuri,mlĕcat:hawoŕriŋhambubu,hilaŋkatonkaŋdinulu,hanatuisaluhuŕtamaṅke,ka
toniŋpūŕwwasumunu,kaŋśwaŕggariŋśiwapadha,tejanehabradumilaḥ.saŋsaptar̥ṣihadulūŕdulūŕ,hamapagbhaṭāra,widhyadharawidhya-
dhari,saptaswaragumuruḥ,saṅkacitraniŋgarantuŋ,sampunpraptāriŋbañciṅaḥ,haliṅgiḥhyaŋdewaguru,riŋpadhmāmaṇiksutejā [ 12 ][11 11A]
11
,pinar̥kiŋwidhyadhara.saŋsaptar̥ṣihawĕdhagumuŋ,padhaṅastuṅkarā,laḥdudusĕn·r̥kehiki,didinemarikaŋl̥tuḥ,wnaŋhanasapa-
luṅguḥ,kalawanwidhyadharane,saŋsaptār̥ṣihanuwun·,tumuli-ginawariŋlwaḥ,suranadhiglis·dinyusan·.binr̥ĕṣihanrariskā-
jakmantuk·,wusjanayajaya,saparikramawusprapti,sāhāmr̥ĕttahaṅinum·,bhinaśmaderasaŋbhikṣu,jatiwidhyadharamaṅke,hasali
nrupanebagus·,nityaṣasapagunĕman·,kalawansaŋwidhyadharā.bagusdihāŕṣajanikawuwus·,mwaŋnisudajñaṇa,baha

[12 12A]
npanakeṅalahin·,twaramaṅlaḥsuṅsut·,tuwipagĕḥdhaŕmmatuhu,ṅuimasiḥbukānenesubā,jumaḥpakdekpakñuŋhadāgahe
magarapan·,haṅiŋtr̥ĕṣṇanekalintaŋ.hiwiracittajanikawuwus·,nontonikaŋśwaŕggan·,sukātanpabalikruṅit·,prayaṅlaŋ-
laŋkulaṅun·,hadoḥdenirālumaku,nontonnikaŋwaŕggamaṅke,hanataśwaŕggakadulu,śwaŕggaputiḥhaneŋpūŕwwa,merunya-
hatumpaŋsaṅhā.hatĕpnyasalakaputiḥhalus·,laleyansalakā,hulapulapsaŕwwaputiḥ,ᵒiśwarapabhāranipun·,kahya [ 13 ][12 12B]
12
ntyaŋśwarahiku,hulihansaŋsatyabrattha,hanātamaliḥkadulu,riŋdakṣiṇasaŕwwamiraḥ,merunyahatumpaŋsaṅhā.hampakla
leyanyahmāstatatūŕ,tejanyadumilaḥ,riŋbuddhālokāraniki,-kahyaṅanhyaŋmahādewahiku,hulihansaŋbrattanulus·,haya-
śasaŕwwadr̥ĕwene,hanatamaliḥkadulu,śwaŕggaᵒir̥ŋriŋᵒuttarā,meruwsitumpaŋsaṅhā.tampaklaleyanyawsihalus·,riŋwiṣṇu
bhawaṇa,kahyaṅanbhaṭārahari,hulyansaŋhakaŕyyahayu,tguḥharaṣeŋkayun·,bhaktimrihakniŋtuhan·,hanatamaliḥkadu-

[13 13A]
lu,śwaŕggābhiruriŋᵒaiŕsanya,merunyabirudumilaḥ.tumpaŋsaṅhāhatĕpnyaparuṅgu,tampaklaleyanya,paruṅguhañaŕsinaṅliŋki
risakiŋlambayuŋ,kahyaṅanbhaṭārasāmbu,pahulihansaŋhakaŕyya,-nitikmagawerahayu,hanāmaliḥkaton·śwaŕggā,riŋghne-
yaśwaŕggagaṅsā.merutumpaŋsaṅhāguṅaluhūŕ,hariŋriŋlambaya,kawaśamaṅkemacr̥ĕmi,riŋdrapadhahiku,kahyaṅanhyaŋᵒiśwa
rāhiku,hulihanirasaŋrarā,śucimwaŋjajakāhiku,pinakakĕmbaṅiŋkendran·,wantĕnmaliḥkatonśwaŕggā.riŋneritiśwaŕgga [ 14 ][13 13B]
13
kaŋdinulu,merutumpaŋsaṅhā,samātepnyadeniŋsāri,kuniŋ-samālanmāstatūŕ,gandhanyasamūŕmrik:harūm·,caṇdhaṇagaŋralanburā
t·,kāsturikumkumanārūm·,riŋtarapadaharanya,kahyaṅa-nbhaṭāraludr̥ĕ.hulihanirasaŋṅgĕlĕŋtanu,śūrariŋlakṣaṇa,satyeŋ
hujaŕwruheŋhaji,hanamaliḥkadulu,riŋwayabyapr̥ĕṇaḥhipun·,śwaŕggagaṅśatumpaŋsaṅhā,hatĕpgaṅsāguṅaluhūŕ,hagañjaransāŕwwa
kĕmbaŋ,lintaŋhal̥ptiniṅhalan·.riŋwilāsatyapanĕṅgiḥhipun·,-kahyaṅansaŋrara,hulyansaŋsatyariŋlaki,mwaŋriŋwacanāhiku,

[14 14A]
kaŋśwaŕggapunyariŋluhūŕ,tansamāhiŋśwaŕggakaṅeuibaḥ,haneŋmadhyapr̥ĕṇaḥhipun·,meruhatumpaŋsawlas·,hebekdeniŋsāŕwwa
rātnā.hatepnyadeniŋrātnasumunū,rintenriŋpucake,mariŋriŋkomalāmadhwi,hul̥sdewaṅgahalus·,katondumilaḥdr̥ĕmuru
b·,hagañjaransāŕwwākĕmbaŋ,tinatabiŋbuku,hañjraḥskaŕtaŋśrīdhaṇṭā,rururinabasiŋkumbaŋ.widhyadharawidhyadharihiku,ha-
nampāpayahan·,padhaṅayap:hasaṅgani,ramyahagambĕlhaṅiṅiduŋ,padhamintonaŋpuikawĕruḥ,padhakaprajñanyamaṅke,riŋśiwā [ 15 ][14 14B]
14
lokāranipun·,kahyaṅanbhaṭāraśiwwā,hulihansaŋpinandi-tā.saktimoliḥbratthapanulus·,tatasriŋkamokṣan·,ha
nakatonśwaŕggamaliḥ,loŕwetanpr̥ĕṇaḥhipun·,merutumpaŋsolashaguŋ,hadr̥ĕbinarakiŋmiraḥ,rahinawṅihumurub·,gopu-
ranikakumñaŕ,tkaniŋrampaklaleyan·.kahyaṅanhyaŋśaraswatihiku,hulihansaŋprajñan·,kr̥ĕtthawisyawruhiŋhaji,bisāhaṅriptā
kidhuŋ,wentĕnmaliḥkaŋkadulu,śwaŕggalambuŋkidulwentan·,merunyahaguŋhaluhūŕ,hatĕpnyapunāwarātnā,tatampaklaleyanhĕma

[15 15A]
s·.pucaknyawintĕnhabhr̥ĕmurub·,kinitiŕkitiran·,hariŋriŋkomala[strike/]tu[/strike]duwi,mahupacaralaṅu,hanamāhaneŋśrīmanuḥ,kayaṅanbhaṭāriśrī
ne,hulihansaŋtameŋmanuḥ,danalagawalogandā,nityaga-wehenakmanaḥ.hasiḥmriŋjanmanekawlashyun·,hanaśwaŕggamwaḥ,ki-
dulwetanpr̥ĕṇaḥniki,merunyadeniŋlañcuŋ,ramyakaŋwoŋhi-strikakuŋ,padhahaṅinumhamaṅan·,hanahamañjaŋhaṅidhuŋ,riŋjanmāde
wapralabdhā,kahyaṅanwiṣṇubhawaṇa.kahyaṅan·śrīrodewahiku,hulihansaŋsāŕwwa,gunataṣṭakosalāwr̥ĕddhi,haṅugwanikasadhun·, [ 16 ][15 15B]
15
pagĕḥsatyacaŕmmatuhu,hanamaliḥkatonśwaŕggā,riŋloŕkulwan·pr̥ĕṇaḥnyeku,katonkadigunuŋrātna,hupacaranyadumilaḥ.-
meurutumpaŋsolasguŋhaluhūŕ,tampaklaleyanmās·,parigimāswi-ntĕntĕnmaṇik·,śwaŕggabyaṣāranipun·,swaŕgganhyaŋśrawaṇahiku,huli
hansaŋdanāpatra,mwaŋdhanamāsmaṇikpĕnuḥ,wentĕnmaliḥkato-nśwaŕggā,kidulwetan·mwaŋśwaŕggiāᵒuttara.meruhatĕpnyakaŋsaŕwwasā
ntun·,gopuranyakĕmbaŕ,tampaklaleyanyahaśrī,mriŋriŋjaṅgamrikrumrum·,hagrapucakpucakpitu,hatĕṅrankuniŋkumlab·,riŋga-

[16 16A]
ṇdhanaharanipun·,kahyaṅanbhaṭāra∅dr̥ĕuibuddhā,hulihansaŋsatyabyasā.mujābantenkaŋhagawehayu,hamasajisampat·,l̥ṅha-
buratlawansārī,pahesanwoḥlampuru,pisaŋkĕmbaŋsāŕwwaharūm·,hañaraśwatiharane,riŋwelayuhanakadulu,śwaŕggamwaḥriŋluhura-
n·,kahananikākocap·.merunyatumpaŋsaṅhāmāstatūŕ,pi-natikiŋrātnā,mutyārawidhūŕyyaṅrawit·,kitiŕkitiŕmāstatūŕ,tan·
papramaṇeŋkalaṅūn·,binukulāsāŕwwahendaḥ,riŋmaṇikratnāra-nipun·,hanĕṅgĕḥpaluṅgwanira,bhaṭāraparamāśiwwa.hulihansaŋhama [ 17 ][16 16B]
16
landaŋhiku,siḥriŋsāŕwwapraṇa,mwaḥhanāśwaŕggal̥wiḥ,merunyāguŋṅapuhūŕ,tumpaŋsawlashalaṅūŕ,hatĕpnyapunāwarātnā,parigimāsmaṇiktatūŕ,
maṇiktampaklaleyanya,hinupār̥ṅgadeniŋmās·.haśrīhajajaŕtaŋkayukayu,tamanhapawitr̥ĕ,kalphatuituruharaniki,harondondeniŋ-
māstatūŕ,sinaṅliŋgandhāmrik:harūm·,hawawataŋsāŕwwaratna,wedūŕyyaphalākĕmbaŋpuŋ,miraḥwintĕnmaṇikmayā,haranriŋgambiriŋpada.kayaṅanbhaṭā-
rakālahiku,huliganiŋjagat·,hamdal·hamalaṅāmaliḥ,sajalacaṅgahiku,yannityadhaŕmmaginuyu,maliḥhanaśwaŕggāmwaḥ,riŋsoŕha

[17 17A]
merutridatu,hatĕpnyatimaḥtambaga,temboknyatimaḥtamba-ga.śwaŕggāpadakayaṅanhyaŋpuluŋ,hulihansaŋtigā,datucukidatu
halit·,kaŋṅgawehulaḥhayu,ṅambĕkaŋdhaŕmmakasadhun·,hanakatonśwaŕggāmuwaḥ,merunyahaguŋhaluhūŕ,sāŕwwararondonhatĕ
pnya,kataŕhebĕkdeniŋratnā.pucaksāŕwwanaṇik:habr̥ĕmurub·,dumilaḥtejanya,hapadhaŋrahināwṅi,riŋwiṇdhuppĕpĕtiku,hastha-
nābhaṭāraguru,hulihansaŋsiddhatapā,tyagapabijagahi-ku,hamujāśuklapawitra,hanamaliḥkatonśwaŕgga.ᵒiŋsoŕhi [ 18 ][17 17B]
17
kaŋbrahmāpadhahiku,merutumpaŋlimā,gaṅsahatĕpnyasinaṅliŋ,ramyahumuŋgumuyu,tr̥ĕptipadhaharanipun·,kayaṅan·yaŋkālapraya,-
hulihansaŋkaŕmmahayu,hambĕkrahayuniŕmmalā,hakweḥhucapankaŋśwaŕggā.hiwiracitthamaṅkekawuwus·,watarasawaŕṣa,laminekaŋśwaŕgga
mgil·,ñabranhaṅlaŋlaŋkulaṅūn·,lankakantenanhadulūŕ,widhyadha-rāśūrāṅgaṇa,hanomhanombagusbagus·,lagunehagaguneman·,
hapanwahubabgeran·.nityaluṅhamacaṅkrameŋdalu,riŋgunuŋkelaśa,sukādedemajaŋśaśiḥ,haṅunduḥsāŕwwasantun·,haŕṣahaṅru-

[18 18A]
mpukaŋsantun·,mr̥ĕbukwaṅinyawil̥tan·,gandhaniŋjbad·mrik:harūm·,widhyadharasuraṅgaṇa,sukaramyahacaṅkrama.laluwaranpadhal̥geŋ-
tanu,kasmaranhatine,tandadidenyaṅr̥ĕtkapti,śaktiniŋsmarāñusup·,yayākadiwuruŋgadhuŋ,sawetniŋkāpacahaŕṣa,macukaknaniŋkayu
n·,salulutsatuṅgwanhuṅgwan·,panpurihiramaṅkanā.hasiŋsalulutmaṅketinurun·,hadyusmariŋluwaḥ,surānadikaŋsawalya,mantu
kjajakalistwayu,rituhusirahanĕmu,maṅkanakamotamane,ndatanhucapĕndeniŋsun·,hiwirāmoŋhaŕṣa,siddhāmaṅgiḥsukā [ 19 ][18 18B]
18
saddhā.bagusdyāŕṣajanikawuwus·,sdĕkwoŋdeśane,busuhudmahacihaci,mañujukaŋtatarub·,wawidenanhanak:haguŋ,huranmĕtoḥ
palakṣayan·,bagusdyāŕṣakawuwus·,kawiddhimaṅaduhuran·,hapaŋmĕtoḥtigaŋlakṣa.bagusdyāŕṣakarananekrud·,maraṣa
kadoṣen·,bajanetiwasṅulistiŋ,hiṅĕttĕkennĕmalu,pitutūŕhanakebruŋ,mamuñitkensāmahe,hiraluwasmaninru
put·,ṅaliḥsyappacaŋhuran·,ñahijumaḥhapaŋmlaḥ.tankocap·wṅidaslĕmaḥsāmpun·,hibagusdyāŕṣa,makirejanimamaŕggi,ka

[19 19A]
saṅgaḥlantasṅabut·,bulunsyapetatlu,tkĕddimāŕgganegdhe,lebaṅinmakatatlu,ñlĕŕmajalanṅaninaŋ,hibagusdyāŕṣanuhutaŋ.sayanhĕ
joḥpajalanendaruŋ,liwatcarik:habyan·,maliḥnumamnĕŋkaṅin·,halaswayahekatpuk·,tuwunjuraŋmnekgunuŋ,tbĕŋtr̥ĕbispriṅgare-
jeŋ,sayandoḥlampahesāmpun·.prabhumyanesayantawaḥ,miribtwarāsabeŋjadmā.subāliwatgunuṅepapitu,maṅgiḥtgaliṅgaḥ,tkĕ
dkawuḥtkĕdkaṅin·,kajaklodṅaluhūŕ,twarapatihadākayu,padaŋtkeniŋhambĕṅan·,twarādamaṅĕnaḥgunuŋ,soklaṅit·tkeniŋtanaḥ [ 20 ][19 19B]
19
liṅgiḥñanehapalyat·.tuihatmaneditulyukapuk·,soroḥwatĕkpapā,kapanasannandaŋsakit·,ditgalemarambun·,ma-
kjaŋñilapindamuḥ,nedimuñcuk:hambĕṅane,lenhatmārarekatĕpuk·,pagreñjeŋpadhamanampa,kawumakjaŋ.lenhadāhatmama
liḥkatpuk·,natam·,hadorine,masasambatanmaṅliŋ,hawa-kepayaḥhtuḥ,matācĕkokbatiḥhĕtuḥ,muñinepatidulame,ṅu-
dākenedewaratu,suwetityaŋkasakitan·,manandaŋpa-ñcasaŋsarā.hiṅĕttityaŋtkenemalu,dukriŋmĕŕcāpadha,hadāko

[20 20A]
ṅlaḥhakidik·,santanāyamanmu,bukātwarakoyahibuk·,gumirisinmaṅawenaŋ,ṅĕñjuhinbubuḥhasidu,tuṅkulkalalenpaṅraṣa,
manuhukinkahindriyan·.hadāhatmāṅĕnaḥbahurawuḥ,sakiŋmĕŕcchapadā,marerod:hĕluḥmwani,bahusudkabukūŕ,gagawanepadhaliyu
,jajāguntĕkguliŋbebek·,hadāmaṅĕnmañuwun·,hidhĕpe-kalintaŋl̥gā,htis·hĕmbonṅuṅsiśwaŕggā.soroḥhatmanena
rakaditu,mañandaŋdijalan·,hĕñud·hatinetansipi,ṅĕnot:hanakeliyu,maṅĕnhadāmañuwun·,ṅañahuntĕkguliŋbebek· [ 21 ][20 20B]
20
mamuñimuñinehalus·,tityaŋmanunasluṅsuran·,hbenasinehasopan·.nekahidihintwarājamasawūŕ,majalanṅeṅgalaŋ,
nemaṅidiḥliwatbranti.mamegallantasṅar̥but·,payumahibukanmu-hug·,manigtigbahantimbuṅan·,huntĕkehaṅgonmanimpug·,ne
neknāmaṅurarap·,maṅliŋnagiḥtuluṅan·.mabyaywanpasaliŋkĕ-puṅ·,saṅbĕḥgagamane,nelabuḥtopar̥butin·,maṅĕsopñawupña-
wup·,l̥nlĕnĕn·clĕkatcĕlĕkut·,danehibagusdyāŕṣa,kaṅĕ-nmaṅantĕnaŋditu,dadihiṅĕttĕkenhawak·,yĕḥmatanedr̥ĕṣmĕdal·.

[21 21A]
hadāmaliḥṅĕnaḥhatmāmagantuŋdicaraŋkĕpuhe,maṅlayuŋhampĕhaŋhaṅin·,batanñanehapimurub·,hentohatmanhanakdudu,ha
dāmaliḥṅĕnaḥhatmākĕpuŋcel̥ŋkĕpuŋhasu,kagutgutmaku-yayaṅan·,matatuṅliŋmaṅĕṅkak·.hĕntohatmataniwaŋtutūŕ,ti
ṅkaḥdadijadmā,tanmaṅituŋliŋniŋhaji,satatāmuŋpaŋlaku,padhapadhatkenpaṣu,hadāmaliḥṅĕnaḥhatmā,pinacokiŋpakṣiha
guŋ,muñcratgĕtiḥñasumirāt·,tatunedĕkdĕkmaṅrañjaŋ.hĕktohatmanmanuṣanepĕṅkuŋ,maṅulahaŋhawak·,hapaŋsukāpadidiyin·, [ 22 ][21 21B]
21
hadālenhatmarawuḥ,pagrubugpadhamahawug·,kasoŋbatumacapake,kajĕpitsirahebĕntūŕ,gtiḥhuntĕkpagañcirat·,jajaḥpĕ-
supatamwas·.hĕntohatmanhanakebaspĕṅkuŋ,twarasr̥ĕdhaḥmanaḥ,kiraŋsomyal̥wiḥbraŋti,tanmaṅiriṅaŋhayu,patikĕpagpatikĕpu
g·,ṅambĕkaŋkabrahmantyane,kenephalanyakatĕpuk·,maliḥhanakatonhatmā,nemalablabdijambaṅan·.ṅredekmalwat·ya
kduskĕdus·,watĕkyamābalā,padhagiraŋmanujahin·,bahansuligibuluḥ,pajritpadhapadutuḥ,hĕntohatmaniŋdūŕsilā,-

[22 22A]
hambĕkṣapakadyāku,hamriḥkapatiniŋrowaŋ,kiraŋtaros·l̥wiḥkrodha.bagusdyāŕṣakaṅĕnemuput·,ṅĕtonsāŕwwā-
pā,sambilasajalan·ndariŋniŋ,twaramaṅlaḥcantul·,kĕndĕlbaneha-datutug·,nugrahanbhaṭāraśiwā,tejanemuñcaŕdidulu,cikra-
balanemamapas·,padhañampiŋtanmikara.sayañjoḥlampa-hejanindaruŋ,majalanṅaṅinaŋ,sageŕṅatĕpukintiyiŋ,hatgalsamaḥ-
hatub·,yenpakocapaneditu,totiyiŋkadadenwadhaḥ,papaganhanakelampus·,dinihadāhidupdamaḥ,hadama- [ 23 ][22 22B]
22
liḥṅĕnaḥpandan·.hatĕgalmashĕntĕgĕḥhatub·,wayanpakocapaña,hĕntotikĕḥhanakmati,dinibwindadihidup·,hĕntug·blĕ
gadākatĕpuk·,halidbaṅĕsematĕkag·,yenpakocapaneditu,kadadenbr̥ĕkanbasaŋ,bañĕḥhanakenepjaḥ.lyuhatmane-
ditukalbū,lbiḥpañiyuwan·,pakreyakweŋdadihaṅkid·,lalaŋ-tajinelyu,tajĕplañiŋrurusrurus·,pacuraṅaḥbilaŋdaṅka,yentu-
turanñanehilu,punikār̥kekadaden·,hĕbokbaṅkenemakjaŋ.hadāhatmaṅĕnaḥhulikawuḥ,mañritmaṅarab·,māhante

[23 23A]
gdhebanbĕsi,bhūṭāgaluṅanhiku,manigtig·ṅĕṅgĕlmanukul·,hĕntokocap:hatmanhanak·,tanmanahuŕsosot:hipun·,ṅatĕpukinpapā
kene,l̥mĕl̥maḥmaṅumandaŋ.hatmatanpacucuyamagantuŋ,ditiyiŋptuṅe,maṅlayuŋhampĕhaŋhaṅin·,miribdonkayuhĕtuḥ,maṅlantiŋsawatdidu
wūŕ,hanamaliḥkatonhatmā,nĕgakdipadaṅehĕtuḥ,payaḥharigkarotulaŋ,bilaŋbukubĕsĕḥbarak·.hatmānulakdanār̥keᵒiku
,wentĕnmaliḥhatmā,pakalihanluḥmwani,mañaṅkilṅandoŋmaṅadu-t·,nemwanisarātmanikul·,jĕŋbĕŋṅabakasugyan·,sugiḥdmi- [ 24 ][23 23B]
23
t:haranipun·,ghr̥ĕhasalakāharane,hibagusdyāŕṣamaṅrantun·,ᵒidhĕpeditumarāŕyyan·,sagetṅĕnaḥhanakdadwa.mar̥par̥panhya-
majujuk·,dibatankayune,maṅrawosṅajakkakaliḥ,hyaŋpañarikanhiku,lawanemaliḥhamuwus·,tobhagawānmĕccukuṇdhā,hibagu
sdyāŕṣamasayub·,hĕmbollawatkayutejā,hyaŋpañarikanhaṅuwus·.hatmākenkenkitangakditu,montoroŋtātejane,miri-
b:hatmanhanaklĕwiḥ,bagusdyāŕṣamahatūŕ,sahāñumbaḥdewaratu,hiṅgiḥtityaŋboyahatmā,tityaŋjadmakarihidhup·,nugrahanbhaṭāra-

[24 24A]
śiwwā,hyaŋpañarikanhaṅucap·.sajabnĕḥhiṅĕtjanihaku,kĕnka-ndankitane,hapansubāmuṅgwiŋtulis·,lawutaŋṅulaḥhayu,bagusdyāŕ
ṣawotsantun·,saget·ṅĕnaḥhatmātkā,mabr̥ĕd:hadālimaŋhatus·,naṅhiŋsoroḥwatĕkpapā,dĕṅgidūŕśilākuthilā.muñinebr̥ĕ
kapaksaleŋtĕmbuŋ,paturunyahatmā,hĕbonpadhatkenkahi,-dhirawanentūŕtĕguḥ,dukemamegaldiputuŋ,katumbaklawutāñĕmpaŋ,
hadālenmaliḥmasawut·,kahiduganemaṅiwat·,hana-k:hĕluḥṅajakpanak·.hanakñaneṅĕliŋnagiḥmantuk·,lawutkapa- [ 25 ][24 24B]
24
ntigaŋ,tagĕlbawoŋñanemati,hadāmaliḥmasawut·,kahiduganemaṅĕpluk·,hidāgdebahanrendeŋ,doṣanhidāmapitu-
tūŕ,twarākobañākĕnapa,kenjanisaŋcikr̥ĕbāla.bakallawanmasyatmahamuk·,macĕl̥ŋceleṅan·,hadālenmaliḥnambuṅin·
,saŋjogoŕmaṇikdeḥhjuk·,jalantampaḥhĕbatpatuŋ,hadabwinmamuñibaṅras·,bhaṭārayamadeḥhĕjuk·,bakalguliŋguce
seleŋ,sinadeg:hinĕmaŋtwak·.ketomuñinhatmanegumuyu,kdekmawurahan·,hadamasurakpadĕṅkik·,majalanpagarubug·,

[25 25A]
siŋsĕteñlitmahilut·,maṅojogtyaŋpañarikan·,muñihagaltanpahunduk·,nebhagawānpañarikan·,hatĕhaŋglaḥkaśwaŕ
ggan·.lamuntwarāñak·deḥlakaŕhamuk·,sirāpañarikan·,-haṅeliŋṅeliŋriŋhati,maṅandikādikayun·,twarākohadāhahu
kud·,hatmārahayulampahe,makjaŋmandyādyu,subāhatmāma-siḥbobad·,maṅakuhawakeśwaŕgga.bhagawānpañarikanhamuwus·
,kitahatmakabeḥ,doŋketopadhapadĕṅkik·,manĕgakditu-malu,limanepadhatalaṅkup·,cirinhawakekarawosan·,hatma [ 26 ][25 25B]
25
neglismabriyuk·,mañoṅkokmĕpĕsaŋlimā,hyaŋpañarikanhaṅucap·.kitahatmākabeḥwahurawuḥ,nehakumatakon·,tĕ-
kenkitāhapaŋjati,subakepadhakamu,makiŕttimaṅulaḥhayu,nde-wayaŋjñambhaṭāyajñā,mamitr̥ĕyajñamamukūŕ,madhanapuṇyariŋjagat·,
magurukr̥ĕtopadeśa.hatmaprātmāsamimātūŕ,mabriyuksapisanan·,patuḥbukāsamayapatin·,ᵒiṅgiḥhiṅgiḥtityaŋsāmpun·,
mamitrayajñamamukūŕ,ndewwayajñambhuṭāyajña,dhanāpuṇyatityaŋsāmpun·,magurukr̥ĕtopadeśa,magururiŋsaŋbrahmāṇa.bhagawā

[26 26A]
npañarikanhamuwus·,ṅudakamukene,mambutenhakujani,-hakusubātwaḥtahu,tkenalampaḥhulaḥkamu,hadihitoŋtadāśwaŕ
ggā,makjaŋmandiyandyu,masiḥbobadṅakuśwaŕggā,hulihidupkayaŋ-hatmā.nekopipilkitanekatĕpuk·,necahimamacā,katima
ndiṅĕhaŋjani,nekitaṅiwatmalu,kataralawutkahĕjuk·,twara-hadāmaṅugwaŋ,kahilaṅaŋbatankĕpuḥ,hadāhaketokandanña,saŋ-
hatmārarishaṅucap·.hiṅgiḥhiṅgiḥwyaktidewaratu,tityaŋ-nahĕnhiwaŋ,hicāhidewaṅampūrin·,hyaŋpañarikanhamuwus·, [ 27 ][26 26B]
26
makitabwinkatpuk·,pipilkitanediṅĕhaŋ,kitākocapanemalu,mamatitoŋtanpadoṣa,lawut:hibākapĕñcakaŋ.twarā
ketokandanbanemalu,kaŋhatmāhaṅucap·,hiṅgiḥhiṅgiḥdewawyakti,hyaŋpañarikanhamuwus·,nepipilkitākatĕpuk·,-
kocap:hibābisāṅleyak·,manarandakāmanluḥ,twarāketokandanhibā,hdājahibamatilas·.kaŋhatmamātūŕsiṅgiḥpukulu
n·,wyaktihipandewa,maṅketityaŋkahĕnsisip·,hatmāprasamāhumatūŕ,nemaṅkindewapukulun·,tityaŋmaṅkinnunassupat·

[27 27A]
hyaŋpañarikanhamuwus·,kudyaŋhawakkaduŋsalaḥ,doŋtkamasiḥtahanaŋ.hatmaneyaṅliŋpaslĕgut·,jĕjĕḥsanhatine,maṅraṣaninda
nisakit·,ñumbaḥñumbaḥmahatūŕ,tityaŋmindaḥmindaḥdewaratu,maṅkintityaŋkapokpisan·,lamuntityaŋmaliḥpuṅkūŕ,ṅambĕkaŋlakṣaṇaco
raḥ,sarajakayunhidewa.hyaŋpañarikanmaṅkehamuwus·,hapaŋ-hibanawaŋ,tohiwasinhulidini,handushiṅgĕlmalĕpug·,hapinñane
gdhemurub·,toṅoshatmanemalablab·,siŋmacbūŕtkagĕbuḥ,ndenñananmaluhantyaŋ,kmābakaltibanhibā.sakweḥhatmanepadhama- [ 28 ][27 27B]
27
ṅuntuk·,maṅliŋmaguyaŋ,haduḥbapāhadhuḥhĕmbi,ñumbaḥrarismahatūŕ,kasibājatityaŋratu,hapaŋgigisannarakā,batĕk:haṅankaliḥ-
tuhun·,hyaŋpañarikanhaṅucap·, lamunhadāpanĕbasanabhagawānpañarikanhamuwus·,hosiŋketokrama,hapanṅiriŋsaŋhyaŋha
ji,toŋdadihuwaḥhuwuḥ,hapansubājaṅkanipun·,sirahesu-bamasurāt·,jlemlaḥsubāmuṅguḥ,toŋdadibinplihaŋ,yeḥmata
nehadr̥ĕsmadal·.hatmaparātmanemaṅuntuk·.maṅliŋmaguyaŋ,yeḥmatanehadr̥ĕsmijil·,samipadhamahatūŕ,tityaŋnunashicāratu,ti

[28 28A]
tyaŋmamitaŋluṅsuran·,basaŋtityaṅebaspuyuŋ,bĕdaklayaḥkapanasan·,swetityaŋtanpandā.hyaŋpañarikanhawlasiŋkayun·,rarismaṅa
ndikā,sahāmabaktawaluḥmaṇik·,siŋtagiḥhadāditu,hiyeḥtwaknasijukut·,lenjajanesāŕwwamlaḥ,samikacacaransāmpun·,suwu-
dṅinĕmsuwudṅamaḥ,saget·tkācikr̥ĕbāla.kataḥpagrubug:hadasatus·,hadaṅabagadha,lenmaṅabasujenbesi,lugoraṅabala-
ṅkup·,sampatbĕsilawāntulud·,hatmanejriḥpablĕsat·,malahi-b·yapatituwuk·,kablĕtmacbūŕkakawaḥ,siŋmamaṅkĕl·knāgadhā.bhaga [ 29 ][28 28B]
28
wanmĕŕcukuṇdhahamuwus·,kakipañarikan·,paranwedinehatmāhiki,kinlāmalaḥhajūŕ,riŋwkasanwĕr̥ŋhipun·,l̥wiḥliñekpaṅucape
,hyaŋpañarikanhamuwus·,solaḥswabhāwahagsaŋ,tanhilaŋmati-dengawe.hasiŋkawiṣayanyaheŋdaṅu,kaŋdensambatsambat·,ᵒi-
kuhatmāniŋwaŋlewik·,hyaŋnaradhahamuwus·,hadābwinta-konaŋtaku,bisāhibamasaśraman·,kaŋhatmasamuhumatūŕ,tityaŋ
midhĕp:hipandewa,gĕnaḥkejanihindayaŋ.kaŋhatmākabeḥsa-mimabriyuk·,ṅigĕlmaśramanan·,padeṅkrekpacapadapuidiṅkrik·

[29 29A]
ṅamalaŋhawakmuhug·,hyaŋnaradhagasmumuyu,tumulirarishaṅucap·,hadābwintakonaŋhaku,hibatahenkemakjaŋ,dhirapagĕḥdipayuda-
n·.hĕntohawananmanuṅkap:hayu,mnekkaśwaŕggan·,wiṣṇubhawananehuṅsi,kaŋhatmakabeḥhumatūŕ,tityaŋwanenmaliḥtguḥ,dhirapagĕḥ
riŋpayuddhan·,saŋhyaŋnaradāhamuwus·,hnaḥkedinihindayaŋ,masayatpaturuhatmā.tumulimasurakṣurak:humuŋ,masyatsyatan·,sa
leŋgĕbugsaleŋtigtig·,ditgalemasluŕ,saleŋkepuŋsaleŋtutug·,muwugramematoyonan·,hyaŋpañarikantaṅkĕjut·,heṅgalma [ 30 ][29 29B]
29
ñagjagin·kma,kapaṅgiḥsaŋhyaŋnaradha.bhagawanpañarikanhamuwus·,hisĕŋsanhidewa,hatmagocek:hiriki,hyaŋnaradāhamu
wus·,paṅakunhipunetguḥ,dhirawanenriŋpayuddhan·,paṅakunhipunehayu,managiḥhatĕḥkaśwaŕggan·,doniŋtityaŋmaṅocekaŋ.hyaŋ
pañarikansumawūŕguyu,wantaḥsapunika,haraŋhātmasanejati,kaŋhatmabwinmatambun·,tuyuḥhaṅkihaneṅaṅsūŕ,samimanunasluṅsū-
ran·,hyaŋpañarikansuṅbubuḥ,hasidumasowaŋsowaŋ,bhagawānkaliḥwusbudal·.bagusdyāŕṣalampahendaruŋ,tankocapdijalan·,

[30 30A]
katonmurub·bnĕḥkaṅin·,purinbha1raguru,bañciṅaḥhaguŋhaluhūŕ,wawaṅunansāŕwwahmas·,bagusdyāŕṣamaṅrantun·,karimarāŕyyanriŋ
jaba,bulunerariskajrowan·.heliŋhidāsaŋhyaŋdewaguru,hibagusdyāŕṣa,rawuḥdijabamaṅanti,rarisṅandikāhalus·,wira
citthākmapisu,papaginnanaŋhide,hajak:hyamahiṅlawut·,hiwiracitthamañumbaḥ,tumulirariskajabā.bagusdyāŕṣadanekatĕpu
k·,dibatanbiṅine,maṅakmahar̥pkaṅin·,hiwiracittharawuḥ,mañumbaḥhasmuguyu,bapāmaŕggiṅapuriyaŋ,paṅandikansaŋhyaŋguru,- [ 31 ][30 30B]
30
bagusdyāŕṣahaṅucap·,boncahitandruḥsanbapā.hiwiracittha-hasmuguyu,lalikapobapā,panakebwintandruhin·,bagusdyāŕ-
lawut·,maṅlutmaṅukut:hukut·,paliŋsajākapobapa,sagetsubākliḥbagus·,hanakehodhaḥdijaha,hiwirācitthahaṅuca
p·.ᵒiṅgiḥpunikādanadoshyaŋguru,punikāpurine,nunaskebapamaṅraris·,bagusdyāŕṣabaṅun·,lantasmanuhunaŋsaput·,sahāna
l̥pdĕpmajalan·,widhyadarilyupĕsu,manabiŋbilaŋjĕndela,mabaliḥbagusdihāŕṣa.sleŋtindikpamuñineditu,tomatwanñahi

[31 31A]
ne,tkāmahiṅaliḥñahi,rarispadhagumuyu,pasaleŋtimbatmasawut·,tyaŋtedogenhorahaŋ,mamatwatkenhibagus·,hawa
kemasiḥpadhaña,lenhadāmaliḥhaṅucap·.wadaniranene-bahurawuḥ,wayahanhahusap·,rupanemasiḥtwaḥbaṅkit·,pantĕstwaḥ
hanak:haguŋ,kuciwabahanekrud·,lenhadāmaliḥhaṅucap·,ṅudāketobanmatutūŕ,hodoŋbukāneñahine,dmĕntĕke-
nnenebajaŋ.yadinñandaŋpanakaŋyanupkup·,parakaŋlawanaŋ,yenpaṅraṣanirañahi,yadinwayahantuwuḥ,nenehabesiktopupu, [ 32 ][31 31B]
31
tohintuwaḥpaglarane,lamunyalambastūŕkukuḥ,tohapa-bwinratosaŋ,makraṇapūŕṇnaniŋmanaḥ.mabriyaganhadāmankĕpbuṅut·,
hibagusdihāŕṣa,bĕṅoŋgawoketansipi,maṅĕtonsaŕwwaluhuŋ,miraḥwintĕnmaṇikmurub·,l̥wiḥpaṅaṅgenbalene,meruneha
guŋhaluhūŕ,tumpaŋsolassaŕwwahmas·,maparigiwintĕnmiraḥ.rawuḥriŋpahyunansaŋhyaŋguru,hibagusdyāŕṣa,mañoṅkokñumbaḥṅabha
kti,bhaṭāraṅandikāhalus·,tkākohicahibagus·,hapagawenibanetkā,bagusdyāŕṣañumbaḥmātūŕ,ᵒiṅgiḥpadhukābhaṭā

[32 32A]
32
ra,tityaŋmanunasluṅsuran·.hantuktityaṅemaṅkin·ṅlantuk·,-kaknininhuran·,wawidenmĕtoḥhakti,hantuk:higustihaguŋ,yantityaŋ
tanwentĕnṅadu,kaboroŋtūŕkapĕbataŋ,bhaṭāraṅandikā-halus·,datākokewĕhaŋhiña,dinisubahadāsyap·.kahi
mbahaŋhibasyap:hahukud·,hĕntogocek:hibā,hawananhibanesugiḥ,sukāwiŕyyatūŕhaguŋ,ṅĕntininhigustihaguŋ,hapanhĕntoṅupaya
haŋ,gustimaṅablĕtaŋpañjak·.duriyan·yenhibasubāhaguŋ,salinantiṅkahe,daṅaṅgodayāpiranti,mamotoḥhibasuhud·, [ 33 ][32 32B]
32
tomakadakasalimūŕ,sagatigatinrarasan·,dadikatuṅkulantaluḥ,ragawiṣayamakjaŋ,hdāṅrakĕtaŋdimatā.saŋhyaŋśastragulikpunduḥ-
punduḥ,r̥ṣapaŋdimata,susupaŋtkĕdkahati,hapan·ntotuṅkĕdkukuḥ,kraṇapagĕḥdadihaguŋ,śastramañuluḥhidhĕpe,hapaŋdananpatitu
wuk·,mañalunaŋkapatutan·,hugĕŕhugĕrinbanśastra.tiṅkaḥpañjakedabdhabaŋmalu,dambahaŋgamburā,lakṣanahinanparikṣahin·,hdāhi
juhijuṅugu,galiḥgalihin·ndenmalu,hapaŋdakaduṅaheweŕ,muñinñanemalupatut·,tatĕpaŋkalakulampaḥ,hĕntohiṅĕŕha

[33 33A]
paŋtatas·.yankataṅkildituṅaliḥhunduk·,ditbĕŋpañjake,datkahijumudalan·,waṅśawaṅśanĕnditu,pañjakemahatūŕhatūŕ,sowaṅaŋ
dañaruṅutaŋ,nehiwaŋtkennepatut·,hatĕpaŋjalakulampaḥ,hĕntohiṅĕŕhapaŋtatas·.yenkataṅkildituṅaliḥhunduk·,diliyu
npañjake,hĕntotatsaŋsuliŋliŋ,datomañaruñaru,ya-nhadāpañjakmahatūŕ,pasawutetobnĕhaŋ,papĕsonehdābĕsus·,
glikṅiṅĕraŋdihawak·,manipowan·ntokaŕwan·.mamuñi-plajahin·hdāsigug·,mapar̥minpañjak·,pipitaŋtkĕdkahati,hi [ 34 ][33 33B]
33
doŋbahankambĕnsaput·,makraṇapañjakeguluk·,kapatuta-npaṅraṣane,makadapañjakehutun·,yamaṅraṣakahuṅkulan·,ba
nkapatutanpaṅraṣā.pañjakedapisanmahaŋlucu,campaḥpuwarane,samebhedanejwagisi,liyatehapaŋpatut·,muñiskĕnhapaŋha-
lus·,tatāteteḥhujaŕhujaŕ,yamakraṇahapaŋpatut·,hapaŋyatnājroniŋmanaḥ,hapaŋdābañakacluwag·.yenhadāpr̥ĕbkĕlmātūŕ-
hatūŕ,datwaraṅr̥ĕṣĕpaŋ,hapaŋskĕnbanmanampi,tatasaŋhukud:hukud·,-hdĕmahaŋsalaḥsurup·,simpĕnhiṅĕtaŋdimanaḥ,matabibiḥcidr̥ĕditu,

[34 34A]
yanhadālawantoŋhadā,yamaṅudātanikarwan·.tandiŋtandiŋkalganeditu,kensakitpañjake,dāṅulahaŋdmĕnhati,hasiŋma-
kraṇasuŋsut·,hĕntopilpildā,hamguluŕ,pañjakesampisamaña,paṅaṅoñahanak:haguŋ,yenpatutbahanṅaṅonaŋ,yamokoḥ
tandukāreṅgaḥ.tajĕplañiŋñenbanimañĕmut·,ṅr̥ĕs·yahanake,yenyapayaḥturiŋharig·,siŋjalanpadhaŋlumbuŋ,kmalaku-
ñamañunut·,salaḥtindakekataban·,hapasihaṅgomanbus·,ṅĕnaḥblogeṅaṅonaŋ,kakdekinbanpisagā. [ 35 ][34 34B]
34
rāgawiṣayanedamaṅulūŕ,jlepwaranya,hdĕtwaramanmĕnin·,-naṅhiŋdakapilulut·,katṅĕŕbanhanakliyu,babuikatdadihundukiña
lamunhadaṅlaḥmusuḥ,toŋhaṅdeñaṅupayayaŋ,dadimahaŋbeditukad·.hawakedaropon·blogtuhu,ndenñaplokbanĕ
he,twaratawaŋmisipñiŋ,tulus·payumatambus·,tohiṅĕtaŋhapaŋkukuḥ,hdāhĕṅsaptĕkenanśastra,hidāgdhesahipundut·,-
hajakmaṅrawosinśastra,maṅdeswapūŕṇnaniŋjagat·.hapantati-gadadipaṅhulu,yanhumuṅgwiŋśastra,saŋhyaŋᵒoṅkarakapuji,hĕntodadi

[35 35A]
paṅulu,pramaśiwwahaṅganipun·,yanriŋnāgarasaŋnātha,saddhāśiwwahaṅganipun·,yanriŋgunuŋsaŋbrahmaṇā,hapantorumagaśiwwa.toda
mbahaŋblasnetatlu,daditripuruṣa,sakālaniṣkalabcik·,bagusdyāŕṣamanuhun·,mañumbaḥñumbaḥmahatūŕ,sandikandidābhaṭāra,sahawa
cananhyaŋguru,sāmpunsumusupriŋmanaḥ,tutugriŋdwadaśaguṇā.-hyaŋgurumaliḥṅandikahalus·,kmāmaluhibā,matatĕlaḥmararadi
n·,masisigmambuḥmalu,bagusdyāŕṣawotsantun·,tumulirarismasiram·,dipancoranepapitu,saptatiŕttasuddhamalā,pūŕṇnaklĕṣa [ 36 ][35 35B]
35
niŋhawak·.sāmpunkahicaninpasuguḥ,gnĕpiŋsadraṣa,bhaṭāraṅandikaharis·,kmākehibaditu,hawassyapetatlu,juwaŋsiŋdmĕninhi
bā,toṅosñadibatanmeru,maderekdibabataran·,ba-gusdyāŕṣamañumbaḥ.lantasmaṅiwasinhayamditu,hemĕŋdihatine,maka
tatludmĕnin·,tawasaŋmnektuwun·,ṅandikābhaṭāraguru,ñanandiptĕṅecidr̥ĕ,jalanñanemakruyuk·,ditukaŕwanbahanhiba,nepacaŋdmĕ
ninhibā.bagusdyāŕṣañumbaḥmahatūŕ,sandikanbhaṭāra,tankocapasāmpunwĕṅi,bagusdyāŕṣaditu,masaredibatanmeru,wyatarasā

[36 36A]
mpundaslĕmaḥ,hayamerarismakruyuk·,mamuñicarāmanuṣa,maṅirahaŋlalawanan·.nenesaṅkūŕjanimakakruyuk·,ñambatla
lawanan·,gustihaguŋlawankahi,matidaneñampitus·,bagu-sdyāŕṣagumuyu,hnekoñandaŋpamitaŋ,tankocaprahināsāmpu-
n·,sūŕyyanehabhr̥ĕdumilaḥ,mañuluhinhikaŋśwaŕgan·.bhaṭāraṅa-ndikāsāmpunadrus·,lumkashamūjā,gandaniŋdupāmrikmiṅiŋ,caṇdha-
dālawangaru,wusirāyoggatumurun·,mluṅguḥriŋpadmāmaṇi-ke,rarismaṅandikāhalus·,tokenkenbagusdyāŕṣa,hĕṅkĕnsya [ 37 ][36 36B]
36
pekajuwaŋ.bagusdyāŕṣamātūŕpukulun·,sasaṅkūŕpunikā,pamitaŋtityaŋnemaṅkin·,juwaŋhĕntohawukud·,hapaŋmlaḥhibāṅadu,
hnehabātajinñane,hĕtohinbansāŕwwasāntun·,tobuṅa-nrātnanehalap·,rātnāputiḥrātnabarak·.nenebarakmiraḥ
skaŕhipun·,bagusdyāŕṣahañumbaḥ,skaŕwintĕn·neneputiḥ,ra-riskahimpukimpun·,hatakilankataḥhipun·,bagusdyāŕṣahañu
mbaḥ,maliḥdewatityaŋmātūŕ,tityaŋmanunasmatiŕttha,wentĕnsaṅuntityaŋbudal·.+(ma)ṅgutanhidādewaguru,hibagusdyāŕṣa,tu

[37 37A]
murunrarismaṅuṅsi,wusanemasiramsāmpun·,katiŕtthahinsāmpunpuput·,bhaṭārahañjayajaya,siddhāsadyamaṅgiḥhayu,diŕgghayuṣa
paripūŕṇna,tankatamanhupadrawā.wusanmatiŕtthararistumurun·,bhaṭāraṅandikā,hibājanipayumuliḥ,nehambaḥbnĕḥkawuḥ,bagusdyāŕṣa
hanuhun·,mapamitrarismañumbaḥ,hiwirācitthawotsantun·,mañumbaḥtkenhibapā,bagusdyāŕṣamajalan·.liwatlapaṅanmamnĕŋkawuḥ
,ṅambaralampahe,tanpendaḥkadimaṅipi,haworiŋhawunawun·,pakadepdep·r̥mĕŋbanduŋ,palariniŋpakañaḥñaḥ,toca [ 38 ][37 37B]
37
yhatmāmakbūŕ,nepacaŋmuliḥkaśwaŕgan·,cirinhatmanhanakmĕlaḥ.sagetṅĕnaḥslĕmhambulgunuŋ,mibĕŕriŋgaganā,hulikawuḥbnĕḥkaṅin·,hĕ-
ntosaŋkālarahu,hapuṅgalankeyahidup·,twarakaŕwan·ṅlaḥhumaḥ,lmĕŋlmaḥsahituyuḥ,mahil̥handigaganā,mañadaŋhyaŋsūŕyyacandra.ba
gusdyāŕṣatwarādakeṅguḥ,handaruŋlampahe,katongunuŋgunuŋsami,masaputsaputlimut·,ṅendepaŋrarismanuju,pucakgunuŋkĕlaśane,
handaruŋtkariŋpucak·,katonharaḥharaḥdeśa,kakayonansu-bātiṅgaŕ.bagusdyāŕṣamaṅraristĕdun·,majalanmadharat·,rahuḥ

[38 38A]
pagahagankapaṅgiḥ,carik:habyanelyu,crikcrikemakumpul·,kañcansoroḥpaṅaṅone,nambuskaselamakdus·,lenha
damanunubalaŋ,lenhadāmalalabjākan·.hanakenuṅgumakidhuŋ,ṅalikdiraṅgone,hadalenbwinmañuṅkĕlik·,lenha-
danemaṅulkul·,hadāmañipadirahu,luḥmwaniderekderek·,muliḥmaṅĕnmabuhun·,maṅabadhadhaḥkaloṅkaŋ,ha
dalenmahalujakā.bagusdyāŕṣalampahendaruŋ,lawatca-rik:habyan·,samiwus·tkeŋkawuri,haglislampahipun·,tanca [ 39 ][38 38B]
38
ritthanĕnriŋhnu,bahuliṅśiŕtkĕdjumaḥ,nehluḥ,kalintaŋgupuḥ,maṅabahayaŋwajiktaṅan·,ketocirinbawutkā.bagusdyāŕṣalawu-
tgupuḥ,mañĕmakguwuṅan·,hĕpotmaṅañcakin·,syapelamtas·sluk·,hulidikisanepĕsu,hawugaŋ[damage]guwuṅane,pjaŋ
disaṅgaḥdiduhūŕ,dibatarankamulane,lintaŋbahanbutamayaŋ.-tumulirarishaṅucap:halus·,ñahisudājñanā,kmāṅaheburātwa
ṅi,bantĕninsyapemalu,hasĕpmĕñanmajagawu,nisudājñanamajalan·,maṅahebabantĕngupuḥ,ṅoreŋkacaŋtadhaḥsuklā,ha

[39 39A]
nkocapbantĕnepragat·.bagusdyāŕṣatumulimandus·,mĕseḥsāŕwwahañaŕ,maṅr̥ĕgĕpmasaputputiḥ,saswahan·bebekmandus·,
kasaṅgaḥmabantĕnsāmpun·,hasĕpmiyikmalimpugan·,pantĕsmirib·twaḥpamaṅku,mañumbaḥñumbaḥdisaṅgaḥ,ñapayaŋbantĕnpamĕndak·
.wusanemabantĕnrarispĕsu,nĕgakdibalene,makalihanluḥmwani,bagusdyāŕṣahamuwus·,panakñahinekatpuk·,pinaḥpaliŋ
niraṅawas·,sagetsubākliḥbagus·,masalinrupamwaŋbikas·,swabhawariŋkadhyatmikan·.nisudajñanārarishamuwus·,dijaha- [ 40 ][39 39B]
39
siṅgiḥ,hipunehanak:higusti,bagusdyāŕṣahamuwus·,mabisikriŋsanehluḥ,tlassamikapajaraŋ,nisudājñaṇagumuyu,lyaṅekaprabā
ñcitā,tumulirarishaṅucap·.punikāpunapigustibagus·,ne-ditakilan·,hibagusdyāŕṣañawurin·,pahicansaŋhyaŋguru,pa
caŋtoḥsyapebahu,tumulirariskagaḥgaḥ,katonmiraḥmaṇikliyu,pakañcorot·gdemlaḥ,pantĕstwaḥpaṅaṅgonrajā.nisu
dājñaṇararishamuwus·,gustimahajĕṅan·,kenepinaḥsāmpunliṅśiŕ,bagusdyāŕṣahamuwus·,kmākedabdhabaŋmalu,nehi-

[40 40A]
strirarismajalan·,kapawonmaśodāhiju,puputmamĕswaŋdahaŕ,bagusdyāŕṣamajĕṅan·.tumulirariswusanmañĕkul·,tankoca
pamaŋke,hayamesahihuniṅin·,tantĕlagnaṅkĕndalu,burātwaṅidupāharūm·,kahuṅgahaŋdidaṅ∅ṅgahe,hadāsubāsyadalu
,sagetantĕkāhatagan·,hapaŋmaṅadukadeśa.paṅandikandanegustihaguŋ,toḥñanewawiden·,maṅenakinkayungusti,
hĕntogustiwibhūḥ,ṅodagaŋsakĕmbaŋtahun·,riŋnāgarasurakamā,janikocapgustihaguŋ,sampunkajabāmaklĕcan·,- [ 41 ][40 40B]
40
paharābabotohehatap·.hibagusdyāŕṣadanerawuḥ,manadtadguwuṅan·,mbaktahayamtwaḥhasiki,hayameluñjukluñjuk·,-
jriḥbulunñanehaṅgun·,siŋjalanpĕjaŋṅarekok·,parā-babotoḥgumuyu,basṅĕnaḥsantanimampuḥ,kenemo
cokintatajen·,hamĕṅamĕhanak:haguŋ,bas∅∅stanmanutke-nkramā,syapjriḥkatṅahaŋ.bagusdyāŕṣamasahūŕgumuyu,sbĕŋhulatmĕraŋ
maṅkintityaŋmasasaṅi,siŋñakgalakinipun·,tityaŋduruspacaŋṅadu,maṅĕtohinhapaŋkataḥ,juwaŋsok:huranepayu,yadinjanma

[41 41A]
lakiña,tityaŋwantaḥmaṅlawanaŋ.rarisṅandikādanegustihaguŋ,hibagusdyāŕṣa,wnaŋdoṣanepiŋkaliḥ,doṣanñaneseptĕdu
n·,wnaŋdoṣapituṅatus·,kocapdihawiggawige,bwinbansyapñanehaṅgun·,jriḥmasiḥkatṅahaŋ,yogyanñanedoṣadomas·.
hapaŋjaniyajugamanahūŕ,yenlĕbiḥhaleban·,nikĕldaditluŋ-tali,bagusdyāŕṣanahūŕ,doṣapituŋbaṅsitsatus·,kdekesa
ddhāmabiyag·,syapjriḥbwinhaṅgun·,rarihedibatanhaṅkab·,kenedaditanpatatā.yenhadapacaditkañĕluk·,hayamehi [ 42 ][41 41B]
41
dyāŕṣa,maṅlĕgtūŕmamĕntetin·,keyakkeyokmaṅrubuk·,ṅandikahigustihaguŋ,mahideḥhabāsyape,tumulirariskahatūŕ,dadiga-
lakmacoktaṅan·,maṅiṭikmaṅarudutaŋ.dadikagyatdanegustihaguŋ,mañambut:hayame,tumuliṅandikāharis·,kolagalakinipu-
n·,bagusdyāŕṣamahatūŕ,tityaŋratusawuḥśabdhā,siŋsiŋñakgala-kinipun·,tityaŋwantaḥmaṅlawanaŋ,mĕtoḥmiraḥhatakilan·.
maliḥṅandikahigustihaguŋ,kolāhalakiña,payukelawa-naŋjani,bagusdyāŕṣamahatūŕ,tityaŋṅiriŋdewaratu,mĕtoḥmi

[42 42A]
raḥhatakilan·,higustihaguŋhamuwus·,hĕṅkenbakaltoḥhibane,hapaŋkolatatasnawaŋ.rakilanemagaḥgaḥkatūŕ,katonmi
raḥhintĕn·,paslaḥsaḥbĕcikbĕcik·,mlĕd:higustihaguŋ,hasmuguyuhamuwus·,kudyaŋkolatomaṅlawan·,kadĕnaṅakilābuduḥ,manu
ṣamaṅlawansyap·,mapantwarapraḥhanak·.naḥsluksyapehijo-saṅkūŕ,tohaṅgonmaṅlawan·,syammĕtoḥdasākti,bagusdyāŕṣamaha
tūŕ,tityaŋmindaḥdewaratu,mapantanwentĕnñakgalak·,ṅandikahigustihaguŋ,naḥtepasakitinlawan·,klĕginbusanbusanaŋ.pramañcane- [ 43 ][42 42B]
42
kataḥnemasuwūŕ,hiriŋpakayunan·,yentoŋñākdeḥbakalhirid·,pnekaŋkaparahu,pahurupaŋbahanhapyun·,hibagusdyāŕṣahatū-
re,tityaŋmindaḥdewaratu,tityaŋnunassināmpūrā,tityaŋṅi-riŋpakayunan·.gustiñomansamiraṇamātūŕ,tityaŋsapunikā,manu
nassĕlutgarantim·,gustihaguŋgumuyu,tumulihalonhamuwus·,naḥketajininsyape,bagusdyāŕṣahanuhun·,tankocappuputmambu-
laŋhigustihaguŋmakĕmbaŕ.katṅaḥtaṅkisehabr̥ĕmurub·,mesĕmtūŕhaṅucap·,bhayahibadyāŕṣajani,timbuṅanmuṅgwiŋjĕmbuŋ,bibiḥhĕmbonsa

[43 43A]
manipun·,mabriyagramekdeke,gustisulakṣaṇamawus·,naḥ-kemacbūŕsatyane,muṅpuŋbahanenubarak·.hibagusdyāŕṣamĕndĕpma-
ṅuntuk·,katṅaḥmakĕmbaŕ,hulatejĕjĕḥtansipi,maṅlebaŋsyapsampun·,hayamejriḥkaburu,mahil̥handikalaṅan·,surakemabataru
buḥ,higustihaguŋñuwakaŋ,maṅĕṅkrekṅagĕmsasataŋ.dipayunansiragustihaguŋ,mabalik:hayame,manaruŋmantaŋmaṅitik·,matinehijo
saṅkūŕ,higustihaguŋkajuluk·,knātlĕkriŋdhadhane,tumulinibakahantu,pramañcanerarantaban·,manuluŋñĕmakmañundaŋ.katuṅkulma [ 44 ][43 43B]
43
byoyoṅanmuhug·,padhakamĕmĕgan·,bagusdyāŕṣakasisi,mira-hehasawupkadut·,ñar̥ŋsĕŋṅalantasmantuk·,tayamenambuŋṅaganā,manu-
tug:hulididuhūŕ,tkĕdjumaḥmasalinan·,lantasnugĕlpatintumbak·.-kocap:hanakebatantatarub·,mawugmakoyonan·,gustihaguŋka-
r̥ntĕbin·,pañampihakeḥ,babayonpanĕgtĕgbayu,hadamaṅĕṅkahinkaŕṇna,ṣraṇanesayansarud·,gustihaguŋsāmpunlĕbaŕ,hli
ṅekadihampugan·.gustisulakṣaṇaṅunusduhuŋ,miwaḥgusti-ñoman·,samiraṇaṅunuskris·,sāmpunmaṅĕbĕgkulkul·,pañja

[44 44A]
ketkapaslĕbut·,sikĕpekataḥmaṅambyāŕ,pajalanñapagarubug·,-ṅojog:humahehidyāŕṣa,sāmpunhatapkakitran·.gustisulakṣa-
ṇahulikawuḥ,miwaḥgustiñoman·,samiraṇahulikaṅin·,ra-mepadhapakawuk·,bagusdyāŕṣadoŋpĕsu,janinahaŋkadhirane,pañja
keniñjakpagrubug·,maṅr̥ĕgaḥtembokmasurak·,hadāmdilkumar̥tag·.bagusdyāŕṣamasisigmahambuḥ,pacaŋpuputan·,maṅaṅgoyasaŕ
wwaputiḥ,hayamemakakruyuk·,tumulihalonhamuwus·,dajĕ-jĕḥhatinhibane,joḥpacaŋhibapakewuḥ,netelyatinhira, [ 45 ][44 44B]
44
hirājanimaṅawakaŋ.sākṣaṇamasalinrupanipun·,mandadigarudhā,bagusdyāŕṣaṅakin·,makĕbūŕyaṅarudug·,haṅindaṅinkadikru-
g·,siŋpapassikĕpesahag·,liliḥyapasleŋtuwuk·,haṅobmaṅĕnotgarūdha,yenhapajatohaña.bagusdyāŕṣaṅĕnaḥdiduhūŕ,
mawaŕṇnabhaṭārā,siŋkaparagpadhamlahib·,mahusuṅanpagrudug·,-sĕleṅjĕkjĕk·saleŋtuwuk·,lyumatatubakrowaŋ,hadamagandoŋma
tuntun·,kablĕtbilaŋruruŋmaŕggā,twarādamanoliḥlahad·.ka-yukayukakayonanrubuḥ,banhaṅiniŋhlaŕ,humaḥsamipal̥ṅkĕtik·,lyu

[45 45A]
padhapajĕṅku,baṅkesiŋjalanpajiṅkruŋ,matibahantumbakgĕlaḥ,saka-taḥpañjaketakut·,pitikmaṅĕnotkugkugan·,haṅo∅btwaraka‌rwa-
nhulaḥ.jdmaneliyukahuluḥhuluḥ,bahangarudhane,pajritpadha-maṅliŋ,hadāṅulunmanduwuḥ,gustisulakṣaṇabulus·,malahiblaṅusti-
ñoman·,kablĕtdanelantas·ñĕṅku,mañumbaḥñumbaḥmamindaḥ,ma-nunashaṅgonpaṅlumbaḥ.bagusdyāŕṣakawlashyun·,sukāmaṅuripaŋ,pa-
ñjakepadhapajrit·,nunashuripmanuṅkul·,pajeṅkokmakumpulkumpul·,sāmpunsamikanugrahan·,hibagusdyāŕṣatdun·,titibkapa [ 46 ][45 45B]
45
r̥kbanpañjak·,padhanunaskajanjinan·.hidāgdheśiwwaṅuddhārawuḥ,wantĕnpataŋdaśa,parasantanāmaṅiriŋ,samihidāmañabuk·,
mamĕpĕsmaśabdhahalus·,dhuḥgustibagusdyāŕṣa,sampunmamañjaṅaŋsuŋsut·,bapāmaṅatūraŋhawak·,bapāwantaḥmaṅawulā.sarākayu
nhigustimaṅudhuḥ,bāpamaṅiriṅaŋ,tanpiwalwantaḥsahiriŋ,bagu-sdyāŕṣasmuguyu,tumulihalonhamuwus·,sampunpadhaṇdhasaṅśaya,
doḥmanaḥtityaŋmamusuḥ,riŋhidāmahapaṇditā,padhaṇdhapatiŕtthantityaŋ.hidāgdhesamisawūŕmanuk·,patĕḥpaṅucape,ñapaṅi-

[46 46A]
riŋkayungusti,bagusdyāŕṣahamuwus·,ᵒiṅgiḥhidāparābhikṣu,makaŕyyacoŕpaciciran·,saŋmahasogatamuwus·,ᵒiṅgiḥbapama-
ṅiriṅaŋ,tankocapjanjinepragat·.tumulipadhakasoransampun·,kawulanekabeḥ,parāmenakparagusti,kadhaŋwaŕgga-
nerawuḥ,misanmindonmwaŋmiṅtlu,mabr̥ĕdbar̥ŋdadyane,padhaṅarūraŋpa-nuṅkul·,hata∅pmaṅatūraŋsumbaḥ,riŋgustibagusdyāŕṣa.kaŋkasumbaḥ
mesĕmtūŕhamuwus·,kmākebrayane,hdācahimaṅĕndĕpin·,layonehigustihaguŋ,bnĕhaŋjwasokpuhun·,pañjakepagr̥ĕdĕgma- [ 47 ][46 46B]
46
nkat·,kasmāmaṅgĕsĕŋgupuḥ,maṅawenaŋpatulaṅan·,nuñjĕllantashabriyakan·.tankocapĕnmaṅkinsāmpundalu,beñjaŋkawuwusa-
n·bagusdyāŕṣakataṅkil·,kadaŋwaŕgginerawuḥ,nĕbĕṅinhigustibagus·,tankocapanhidāgde,gustisulakṣaṇarawuḥ,par̥ŋgusti-
samiranā,knĕhejĕjĕḥmaṅruntag·.hakudābanṅegaraŋma-ñaru,jĕjĕḥsanhatine,dicubucumaliṅgiḥ,norektanaḥma-
ṅuntuk·,lanmatikuḥdadisaṅkūŕ,busanbusmañarere,ṅiwasinhi-gustibagus·,kadendanekarawosaŋ,basririḥlyunandaya.-

[47 47A]
bahanpajalanemalumalu,baskaliwat·jle,kiraŋwlaslĕwiḥruṇṭik·,tūŕsapakadihaku,pramadhariŋhulaḥhayu,tanitutūŕtaniśa-
stra,samādonmamikulpisuḥ,sapāwaniriŋragane,gustiha-guŋṅgonkĕmitan·.kadenpacaŋjumnĕŋsatuwuk·,dijalaneke
ne,praraṣanhawakbaṣanin·,hĕntophalanepĕṅkuḥ,pĕntestani-nuhutsikut·,caŋcaŋṅabanbarerene,maṅlawut:hawaketakut·,
dudutabanpagawene,saṅkanharaŋhanakśwaŕgga.kocaptiṅka-hehigustihaguŋ,muṅgwiŋpanaṅkilan·,somyasr̥ĕṅgarahamanis·,ṅandi [ 48 ][47 47B]
47
kasuŋsuŋguyu,tanmadagiŋsr̥ĕṅĕnjĕndul·,wyaktitwaḥjatinurāga,ha-siŋmaṅandikakĕñuŋ,maṅlĕganinpanaṅkilan·,manaḥmatmuriŋmāta.ma
gĕntospĕseṅangustihaguŋ,nemaṅkinparabe,gustihaguŋnitiyu-kti,mapanrawosepatut·,twarahadākasalimūŕ,rājasatwapanda-
dine,saṅkanmanmurahayu,hawoŕdulurinbhaṭāra,saṅkanbagyane-makĕplag·.hidāgdemātūŕsawūŕmanuḥ,sāmpurājabapa,maṅkinma
tūŕriŋhigusti,hulihiŋsāmpunsāmpun·,duruŋbapāṅr̥ĕṅötutūŕ,kadihigustisabdhane,hanak:haguŋñjayaśatru,mapaliṅgihanga

[48 48A]
rudha,yantanhucapaniŋpaŕwwa.hugĕŕhugĕŕlawastankaruṅū,satmakayaŋba-pā,knāhupadhrawaniŋwici,kudyaŋtanwentĕnhuwug·,ṅandikāhigu-
stihaguŋ,tanwentĕnjasapunikā,wantaḥtitaḥsaŋhyaŋtuyuḥ,tiṅkahemaṅgiḥkasukan·,wantaḥdulurinbhaṭāra.suwekataṅkilhigustihaguŋ,
liṅśiŕsaŋhyaŋsūŕyya,saŋmanaṅkilsāmpunmuliḥ,kajrowanhigustihaguŋ,nisudajñaṇakawuwus·,higustihistriparabe,sukāwiŕyyatūŕhaguŋ,sa
mimapar̥minpaṇjak·,brayakadhaŋmasewakā.yankocaptiṅkahebnĕŋhaguŋ,hadāhasyādinā,saget·hyaŋnāradhāprapti,hiwirā [ 49 ][48 48B]
48
citāmaduluŕ,kapaṅgiḥhigustihaguŋ,sdĕkdaneriŋtaṅkilan·,hiwirācitāwotsantun·,sāmpunmuṅgwiŋbabataran·,hawok:hanakemakjaŋ
.tumonriŋwoŋkadewatanrawuḥ,mahawakgandaŕwwa,smunehal̥prasphati,gupuḥhigustihaguŋ,maṅatūraŋwajiksuku,riŋhidāsaŋhyaŋnara
dha,hidāgdemiluguwuḥ,hatūŕpadhyaŕgghācamanya,haṅastuṅkarariŋdewā.hyaŋnaradhamesĕmtūŕhamuwus·,doniŋkapramaṅke,haṅatĕŕ-
hanaktahiki,kinenderahyaŋguru,hawawkasiŋlaniṅsun·,dentĕkeŋsirāhiŋmaṅke,hapanginaṅśayeŋtanū,durantakaraṣadenya,

[49 49A]
panpĕcaksurihiŋśwaŕggan·.kitahakinkinhulaḥrahayu,hakr̥ĕtopadeśa,sunyaniŋhawaninusi,sakaŕṣantatinuju,yanprabhūhañakrarā-
tu,yanriŋwikubyoḥsiṣyakunaŋ,hanĕmbaḥhigustihaguŋ,hĕntihaŕṣanawr̥ĕdhdaya,winastunamāśiwayā.wkasanhahucap:hasmuguyu,tuyuḥhyaŋnaraṇa
,siṅgiḥdahatliŋtaᵒiku,manaḥtahaśiḥtuhu,sāmpunhandikawinuwus·,haṅhiŋpadhamanaḥketo,nugrahanhirapukulun·,ñamuttan·knāhi
nucap·,tanpawaliyanjadmāmuwaḥ.hyaŋnaradālaḥyasukāhiṅsud·,siŕṇnahasmumaṅke,kyayiyaguŋtotsari,nhĕŕhalonhamu- [ 50 ][49 49B]
49
wus·,haduḥkakihanak:hiṅsun·,tanlyankagamĕlapunmaṅke,sirātajugākiṅsun·,saṅkanmanĕmwaŋkawiŕyyan·,norakatamanwika
ghā.hiwirācitāhanĕmbaḥmātūŕ,sāmpurāpaṅeran·,ha-ntuklakṣaṇanesiṅgiḥ,kyayihaguŋhamuwus·,kalawansaŋparāpduiṣui,
bhikṣu,tkarikaŋmantrikabeḥ,ᵒikimaṅkehanakiṅsun·,kinensūŕtyakalapā,raturiŋśūrakrama.saŋliniṅankabeḥsawūŕmanuk·,
sandikapaṅeran·,paṅal̥pkĕnāsayukti,wanĕḥdahatpukulun·,duruŋbapāṅr̥ĕñĕtutūŕ,kadihigustikandane,dhuḥkakihanakiṅsu

[50 50A]
n·,yuktidahatliŋtahikā,tanhanāhanāsiṅsalā.tankataknā-maṅkedeniŋhiṅsun·,kapajĕṅiŋkāŕyya,wiŕyyahal̥pkagirigiri,-
puṇyasĕsĕkṣupnuḥ,māshāŕtharajākampuḥ,tankaricatr̥ĕwaha-nā,skulhulamnasiguntūŕ,hulamiratutūttamā,tanwilaŋtakonaknā.
kyayihaguŋdinikṣanwuspuput·,deniŋhyaŋnaradā,hakarowanlawansaŋbini,kanugrahansāmpunpuput·,ñambutweṅā
tanwinuwus·,wnaŋtanpañanmāmuwaḥ,rasphatigawekawikun·,sāmpunmaragabhagawān·,bhagawānmr̥ĕtthalocitā.sanehi [ 51 ][50 50B]
5[strike/]1[/strike]0
strihinugrahansāmpun·,paparabemaṅke,bhaṭāriniyopāśuci,hiwirācitthasāmpun·,maṅkinkabisikāratu,nĕṅgĕḥbhaṭārakr̥ĕtti
nirā,kaprakāseŋparāratu,prabhūwijayakusumā,byaktakasukaniŋsarāt·.saŋwikupadhamakumpulkumpul·,sāmpuninugrahan·,hi
ṅisenanpĕhiŋhati,sāmpunprasamāpuput·,henakdenyamaṅkyamantuk·,dibyapurihikaŋśwaŕggan·,hyaŋnarādasāmpunmāntuk·,mlĕ
sat:haworiŋgaganā,saŋkaritṅahiŋcittha.sapaṅadĕg:hiramaṅkeratu,śrijayakusumā,hĕntyat·r̥ptiniŋnāgari,tanhanāwyadikewuḥ,taŋ-

[51 51A]
kutilādadisadhu,ndansaŋparādwijākabeḥ,henakmaṅawekasadhun·,kaniṣṭamadhyamottamā,nityasāmpunmaṅundhaŕmā.hamuraḥ
maṅkesāŕwwatinuku,tanhanakatunan·,sāŕwwabhogasāŕwwabhukti,wibhūḥkr̥ĕtteŋnagantun·,taṅeḥhucapĕndeniṅsun·,saŋhamaṅgiḥkawibha
wān·,wustr̥ĕptipaṅriptaniṅsun·,tĕtĕp:hupacareŋjagat·,tribhwanakaŋkahucap·.//ᵒitibagusdyāŕṣa,hunanhipun·kadr̥ĕweha-
ntuk:hidewagdhecatra.rariskasurātmaliḥhantuk:hidābaguskĕtutrahi,griyajuṅutan·buṅahayyā.puputsinurātriŋrahinā,co,pwa, [ 52 ][51 51B]
51
warā,ᵒugu,śaśiḥ,ka,5,ᵒiśakā,1918,kṣamāknāṅwaŋhalpā-śastrā,ᵒom̐śaṇṭi,śaṇṭi,śaṇṭi,//0//