Nemoe Karma/Pitoetoer Indik Makoerenan

Saking Wikisource
Nemoe Karma (1931) by I Wayan Gobiah
Pitoetoer Indik Makoerenan
29645Nemoe Karma — Pitoetoer Indik Makoerenan1931I Wayan Gobiah

[ 52 ]— ,,Péh, iba paling ngedéna, — sret, sapoenika I Sangga djag ngalandjak Ni Wiri, kandoegi ipoen bah oeloeng saking pategakan. Raris kadjambak djagi kapaid, katedoenang ring tengatahé, patjang kadjekdjekang malih, Napi gelis bapanipoené njaoep toer ngampigang I Sangga, kantos ipoen ketes ring nataré, sinambi makroena sapoeniki.”

— Ih, di arep bapa tjai djoeari makéné-kénéan, to ada tjai ngelah lek, apa boein takoet tekéning bapa njangatepoeng oepin? Ati apa tjai, papineh apa ané ambekang tjai ené? Mirib tjai sing dja njah bapa. Negak té tjai maloe, soewoedang brangti, ené moenjin bapané padingehang!”

PITOETOER INDIK MAKOERENAN.

— Ih Loeh Wiri, nah depang sampoerajang pelih I Sanggané kéto, bapa ngidih pelih ijané, soewoedang njai ngeling, ené raos bapané roengoeang. Jén boeat papatoetan njaineé awak loeh ngajahin anak moeani, janing tjara bapa belog, ané maka dasar gelarang njai mapoemahan, toeah abesik. Apa nto, sing dja lenan iekéning: ,,seleg." Nah-ané selegang njai ento, seleg ngénkén? Pamekasné toesing dja lijoe ané selegang njai ngalaksanain, toeah patpat loewirnjané ento. Abesik seleg njambadain wiadin minget. Dadoea seleg noeroet. Tateloe seleg magarapan, Patpat seleg ngajahin. Ento ané toesing dadi kelésang njai di ati, apa boein ngalampahin, ané petang paosan inoetjap baoe. Boeat lampah njainé soeba, toena dasar, ento ané patoet kardiang njai, tekéning noeroet moeah ngajahin. Dadi jén soeba adakang njai katoenajané ento, prasida ja djangkep gelar njainé makedjang, ento dadi tjiri, ngawastoewajang boeat tresna, saloeloet, moeah asih njainé tekén anak moeani. Nah djani tjai Sangga ngelah babagiané, tekén Ni Wiri pragat pawekas bapané amoen to. Jan moenggoehing tjai maka goeroe di paoemahan, ané patoet laksanajang tjai maka dasar ngempoe somah, apan ento minaka sisia, pamekasné toeah dadoea. Apa loewirnjané ento, tan lian tekening: darma sadoené, ané radjegang tjai pesan ngalampahin, ento toeah dasaré ané pinih motama. gelarang tjai sapandjang marga. Né ada boein ngarep. makasandjatan anaké boeka tjai njereh somah, petang sorch oeger-oegeré ané njandang koekoehang tjai[ 53 ]ngadokang, loewiré: seken, palapan, aloes, tekèning manis. Ngoeda ngènkèn dja tjai, ené pesan ané anggon tjai niwakin, wiadin nepasin. Jèn tjai magarapan, masolah, mamoenji, maliat, masamita wiadin masebeng, makedjang apang: seken, palapan, aloes moeah manis, apang sida tepoekin tjai, karahajoean anaké mapoemahan. Krana bapa noendèn tjai kéto, wirèh somah tjainé mawak meka gedé, ditoe toeah lakar malawat, saloewir apa ané solahang tjai. Jan angdé tjai mapoepoer adeng, pedas di mekané ngenah lawat tjainé, patoeh patoeroe mapoepoer adeng. Jèn tjai mapaijas matjepèg, lawat tjainé ngenah ditoe, masih boeka i kéto Piteges to kéné. Jèn tjai masebeng maroengoesan, djawata masolah adoea, sinah somah tjainé lakar noeroet boeka i kéto. Ntopesan djani ané patoet ingetang toer laksanajang, sasaoewèn tjainé idoep mapoemahan boeka djani. Boeina tjai, kalih njai, apang pada bisa ngaloemin toer najoehin idep, apa boein di kalané maloeas-loeasan. Ané loeas, ditekané apang moesti magapgapan, ané djoemah panjanggrané apang moesti sedia. Boeat gapgapané, wiadin panjanggrané ento, toesing dja sakantjan dadaarané ané arepang, toeah samita wiadin sebeng rahajoe, tekèning moenjiné melah-melah. Nah amon to pesan gagelarané, apang sida tjai njai, nepoekin karahajoean kalih kalewihan, sapratingkahing mapoemahan. Jan boeating solah manjama, mabraja, mapisaga moeah mawa-bandjar toewin mawa-désa, eda pesan tjai njai bakal tjelèd nimbang-nimbangang, silih tari adjak dadoea, nanging dasoeroed ngalih imba tatoeladan kasamping. Jèn bakal niroe-niroe sapratingkah apa loewiré ento, masih ké pidènin pesan, apang bakat ané melah toer patoet. Nah toeah amon to pragat moenjin bapané, tekèn tjai njai pada, eda toeara ingetanga toer laksanain pesan, sapangadjah bapané baoel Né djani eda pesan mapedih-pedihan, toer mapoewik-poewikan adjak dadoea, wirèh ento toesing pesan lakar mapikenoh rahajoe!"

Asapoenika pitoetoernjané Pan Sangga, katiba ring pianak kalih mantoenipoené. Saoewoesan poenika, pratingkah I Sanggané makoerenan, mabinajan akikit, inggih sakéwenten kapah kalih gigisan parebatipoené loeh moeani. Déning sapoenika, kéngin raraman I Sanggané, koemandel pisan ngatonang indik pianak kalih mantoenipoené, tan pariwangdé patjang dados betjik poemahanipoené. Kasoewèning-asoewé, sawirèh anak goemanti madasar