Nemoe Karma/Nagih pioetang
[ 20 ]palekadanipoené ngadjak pianak kakalih, saking irika malih ipoen mataki-taki, ngetoet pamarginnjane sampoen-sampoen,
NAGIH PIOETANG.
Kotjap Pan Soekreni djadma soegih tan kirang napi, maoemah ring Singapadoe. Batoeboelan. Pan Soekreni poenika kalintang selang pisan ring manah, santoekan pasoebajan Pan Soedana poenika wantah tigang sasih, njelang djinahé sané karo sigar poenika. Sawirèh Pan Soedana tjedok ring samaja, kénginan Pan Soekreni raris ngraoehin ka oemah Pan Soedanané ring Karangsoewoeng. Saraoehipoené irika, panggoehin ipoen oemah Pan Soedanané soewoeng, raris ipoen nakènang ring anak Joch sané pinoedjoe ngalap tabia panggih ipoen ring teba.
— ,,Tiang nawegang matoer pitakén ring djroné, inggih sané noe wènang oemah poenika ipoen kedjaan inab, doeaning oemahipoené soewoeng?”
—— ,,Napi atoer tiangé ring djroné, manawi wènten saking adasa raina ipoen tan naenin boedal.”
— ,,Inggih loehipoené?”
— ,,Loehipoené dja,‘minab boedal ka oemah palekadanipoené. Tiang ndawegang ring djroné, inggih djroné?”
— ,,Tiang mapangkoesan Pan Soekreni, saking Singapadoe.”
— ,,Jèn djroné djaga mapanggih ring loehipoené, margi tiang ngiringang!”
Tan kotjap ring margi, raoeh sampoen Mèn Tirta masarengan Pan Soekreni, ring oemah palekadanipoené, raris Pan Soekreni kakènkèn negak ring baléné. Ipoen Mèn Tirta èpot ngrereh sedah. Sampoen ratep, raris kawèhin tamioenipoené sedah, ngraris negak patjang ngenemin tamioe poenika.
— ,,Doeroesang djroné oenggahang sedah, malih abosbos raoeh koerenanipoené, kotjap ipoen kari kajeh!"
— ,,Dados djoedjoet tiang noenasang, niki oemah loehipoené?”
— ,,Nggih, niki sampoen.”
— ,,Poeniki ragané sapa sira?”
— ,,Tiang, Mèn Mas kaoekina iriki, prenah mipah dados ring Pan Soedana.”
— ,,Koerenanipoené mangkin, sira dados pangkoesané?”
— ,,lpoen dja Mèn Tirta pangkoesina ring anaké iriki.” [ 21 ]__ ,,Sada soewé pasiakranané saha gagondjakan taler, Mèn Tirta kalih Pan Soekreni, Kadadosan kariinin antoek Mèn Tirta.”
— ,,Pamekas boeat goeroen tjeningé raoeh mriki, ngrereh belin tiangé, napi wènten baosang. Tan dados gatrajang ring tiang?”
— ,,Dados, ngoeda ten! Sapoeniki ké, i beli driki moela toeah tawang tiang oeli maklo, toer makakantènan melah-melah. Di pidan doegas i beliné masakapan, tiang ko oendanga masih, nanging sing sida ban tiang teka mai, wirèh boeka benengin doegas ento tiang ngeboes. Tekan tiangé mai djani, sing dja lènan boeat misadia apang nawang koerenan i beliné.”
— ,,Maan, lénan tekén kéto, sing ada boeat apa boein?”
— ,,Nah, jèn raosang ada, ada ké ja masih. Nanging ké toearadja boeat pesan.”
— Apa nto, jèn toeah tjrita sing dja papingitan, singnja boein mani boein poean kagèt ija teka, tiang lakar njambatang tekèn ija!”
— ,,O, to kéné mbok, i pidan doegas i beliné masakapan, ija teka moelih nganginang, noetoerang dèwèkné lakar nangoen gawè, toer noendèn tiang teka moelih mai. Doegasé ento ija njoeang pipis abedik djoemah, toeah karo belah ringgit. Rèhné lima boelan ija tra taèn teka kema nganginang, ento dadi maklebet keneh tiangé teka mai, njaratang apang nepoekin i beli, kènkèn boeat pialang ijané, boeina masambilan apang tiang nawang i embok koerenan i beliné. Kéto oendoeké, ewanan tiang teka mai amoen djani,”
— ,,Jé, né dong goeroen tjening silihina pipis anggona masakapan?
Nah jèna kakéto, goeroen tjeningé ké, isina djani kéné, tiang ngalemah tekèn goeroen tjening, sing dja boein makoebda. Makadjatinné tiang soeba ané anggona koerenan tekéning bapan anaké tirik dini.”
— ,,Jèh, né dong embok anggona koerenan tekén i beli dini! Dong melah ban embok makebang tekèn tiang.”
— ,,Nah, ento dong da sebetanga raos tiangé soeba! Tjendekné djani latjoer Pan tjening manjama-njamaan tekèning tiang.”
—,,Endèn, apa krana kéto, embok?”
— ,,Nah, né kéné Pan tjening. Pan tjening madjindjin tan patakon tekèn tiang, tiang noetoerang oendoek njaman Pan tjeningé [ 22 ]dini! Ija oeli i dasa lemeng djani toesing taèn nawang-nawang moelih, jan didja kapo genah paranné djani?”
— ,,Jèh, kènkèn kranané i beli kéto?”
— ,,Kranané ija kéto, tiang sing dja nawang pastin kenehné pesan. Nanging ada laad dadalané, ngawinang ija bocka kéto. I dasa dina djani, dini ada tatadjèn trang. Wirèh ija moela babotoh, soeba masih gelarin tiang, nanging toeah doeang ringgit. Keneh tiangé apang kéwala dogèn ija miloe matoeoetin, èdalem masih tiang jèn ija toesing bareng-bareng tekèn timpalné, api toewi adji nis pesan.”
— ,,Nah, to heneh pitoenyan emboké, maan?”
— ,,Maan, anaké boeka tiang anggona timpal, sahasa keneh tiangé ngitoengin awakné, wirèh sasoewoedan gaéné i pidan, ija noetoerang dèwèkné ngelah oetang karo belah ringgit. Dèning kéto, dadi tiang sarat ngenehang ané lakar anggon neboe-neboe oetangé ento, matamboen ban tiang mara selaé ringgit. pedjang tiang siq tongos kamben tiangé djelé-djelé. Boeina tiang sing dja njambat tekèn ija. Soewoed tatadjén, tiang ngagen ngedjang pipis boein, dapetang tiang pipis tiangé toesing ada noe angan akètèng. Srep-srep tiang, ija lijoe koné kalah, boeina lijoe mamirat di tatadjèn.”
— ,,.Bah, pedas ento ané ngranajang. Tiang bani mitoewijang, i beli ané njoeang pipis emboké. Ija soeba papal boeka i kéto, doegas enoe koerenanné maloean.”
— ,,Toeah amboel to oendoek njaman Pan tjeningé dini. Man boeka djani, anaké boeka tiang, sing dja bisa ngraos ngadjak Pan tjening. Isina eda ké Pan tjening ngedjang sebet kalih tategenan sig oekoedan tiangé, krana kéto, tiang djelma loeh toer toeara taoe di galoer, boeina sing kanggo ngraos.”
— ,,Ento sing kéné embok. Jan boeating kanggo ngraosé, anaké loeh boeka embok, jan tjara tiang kanggo pesan. Krana kéto, sing dja ada patitis idep wiadin raos emboké njimpang tekèning papatoetan anak lijoe. Jèn soeba ké pitoewi sadja kènto,”
— ,,Jèn boeat sadja kalawan toesingé, djani Pan tjening sing dja njidajang ngalih tatoewiané pesan, sakéwala Pan tjening eda waneh, nganggon tiang njama-njamaan latjoer, kadoeng katepoeké boeka djani. Kasoewèn-soewèn sinah tawang Pan tjening, apa adané dikeneh tiangé.”