Gaguritan Bokah 01

Saking Wikisource

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Gaguritan Bokah 01 menceritakan mengenai seorang laki-laki yang hidup di sekitar pancoran, laki-laki tersebut bernama I Bokah. Di dalam geguritan ini I Bokah diceritakan berburu dengan menggunakan getah, diceritakan juga mengenai I Bokah yang bertemu dengan kawanan burung.

Bahasa Inggris[uah]

Naskah[uah]

[ 1 ][PERPUSTAKAAN
KTR. DOKBUD BALI
PROP. BALI
G/III/13/DOKBUD
Judul : GAGURITAN BOKAH 1
Panj. 30 cm. Jl. 40 lb.
Asal : Desa Gesing, Buleleng.] [ 2 ][1 1B]
||pupuḥdaṅdaŋ.wentĕnkocaptuturaṅiguritan·,neriŋᵒaman·,hikdistaṅkura,noṅosduhuŕpañcorane,nhakbĕṅoŋmaṅaṅguŕ
,nulispunak:hulatesdhuḥ,guṅkulannagapuspa,nepandĕŋsantun·,htiskawristisantoya,niŋpañcoran·,mahiribmilumaṅawi,dandi
ṅinmapapaŕl̥k·.hanlyansaritayaŋdigurit·,saŋwwaskaŋ.gawwuŕṣanane,neneditalagamadu,sawaŕṇnaniŋpṅaŕ
haṅrawit·,huŕhakĕmbaŋ,tansaḥtonebiru,masawaŋlwiŕrapĕtanmas·,mahukiran·,mahisipagandanmihik·,lan·l̥ṅis·canduburat·

[2 2A]
2
.yannebarakkalawanneputiḥ.pantĕswadhaḥsanane,payasansaŕwwaluhuŋ,nehutamabwatañjati,pĕŕmahe
suwaridewaṅga,luṅsiŕpṭak:halus·,guguluŋmĕcatparada,cpukkĕmbaŋ,samaptajamaŋsisimpiŕ,sampunsamicumanaŋ.sakalwiriŋskaredigili,ne
mawaŕṇna,ditṅaḥtalaga,haṅrawitpakawonane,samiṅgawehulaṅun·,matutundamajajaŕbcik·,honepaŕṇnamlaḥ,baleyasaṅlaṅun·
,noṅosditṅaḥtalaga,digiline,marahab:haṅsokahaṣṭi,maliluŋniŋjaṅga.rarañcaṅansaŕwwaskaŕmihi,lambaŋhipun·,lawaniŋcĕ [ 3 ][2 2B]
2
mpaka,matadaḥpakṣitugĕhe,kiñcutskaŕpihaṅsu,lañjampiriŋmwaŋsaŕppasari,dĕgantarawaŕṣa,wahonpĕninipun·,gambiŕhaṅgitgagĕ
mpālan·,mnuŕsusud·,peletkatransulatri,sambĕḥṅbĕkintaman·.bataranñanelintaŋbcik·,saŕwwaskaŕ,nelabuḥkaharas·,baha
ntambuliliṅane,hasraŋswaranyahumuŋ,samiṅindaŋmamiliḥsari,giraŋmaṅisĕpskaŕ,nemayaṅantuluŋ,pabukr̥ĕbukaniŋskaŕ,sumamburāt·,makĕsyuḥ
ṅenakinhati,kocapdihudigiliskaŕ.samakaktineriŋyayaḥbibidahalpaka,wwaŋlamahucapan·,hapaŋhastitipolahe,tkeŋswabhawa

[3 3A]
3
nulus·,jroniŋhatitiṅkahebhakti,howunukanehutama,tosniŋhistrihayu,nruskadadenhuhapa,dijagate,sakalaniskalapaṅgiḥ,maṅgiḥsari
sakcap·.hapankocaptuturaneriŋhaki,kwihiŋhatwa,bhaktineriŋbapa,ṅbĕkingumilaṅite,bhaktineriŋhibu,twaḥhatanaḥnoranalaṅit·
,bhaktinemapumahan·,riŋtrilokapnuḥ,gumilaṅitlawañjagat·,pitwiña,punikatĕhĕpiŋbhakti,riŋhatimatweŋhujaŕ.hapanpunikar̥komihuta
ṅin·,neriŋkuna,dukediniskala,ñjanmagamadhyapadane,pakaŕyyanhibapahibu,kocapanhimemeṅudi,ṅupakayaŋmajala [ 4 ][3 3B]
3
n·,yadin·jleluhuŋ,himemetwaḥmaṅawenaŋ,neriŋkuna,hibapar̥kekataṅin·,ṅupakayaŋpaṅrasa.makamiwaḥṅgamĕlpatihurip·,twaḥ
hibapa,ketopituwiña,tuturanhajitatwane,yanriŋsaŋlakihuhu,matindiḥsaliŋpihutaṅin·,haṅiŋtwidaśaguṇa,tatibaṅanipun·,
linaŋmihutaṅinhadiśa,riŋwoŋhistri,histrinewantaḥhasiki,mamihutaṅin·woŋlanaŋ.kapanpitwanñawantaḥsami,paweḥnaŋ,bra
badadihada,nistamadhyahutamane,punikanetatlu,nehasikipiŋtigabagi,dadisaŋbawosaya,wansamisapuluŋ,puputiŋdadihadaśa,

[4 4A]
4
niŋphiṣaya,punikawantaḥmihutaṅin·,pawewehiwoŋlanaŋ.yansidnahistripawewehesawiji,niŋlanaŋ,naṅhiŋlwiḥpisan·,huta
madahatpiṅite,wyaktiṅenakinkayun·,dadiwiŕyyaṅbĕkiṅumi,yansampunmatandiṅan·,wiṣayanesagapul·,l̥wihemandasaguna,nesanu
ṅgal·,punikasaṅkaniŋdadi,halahayuniŋjagat·.haṅhiŋdahatsĕṅkapisañjati,pisañjati,yan·knĕhaŋ,yanhatikadhaŕmman·,ṅuṅsihayudijagate,saṅka
niŋgĕtlasuŕ,hapiliharahayupaṅgiḥ,kenkentobahanmipitaŋ,nimbaḥyaḥdignuk·,masiḥpliḥmahantĕpan·,tomakraṇa,maṅgawepadutiŋha [ 5 ][4 4B]
4
ti,ṅobaḥhidhĕpkadhaŕmman·,hapanharaŋwoŋlanaŋhastiti,wruhiŋtatwa,ṅgawer̥ṇanmanaḥ,niŋrahayudijagate,yaniŋwoŋlanaŋhalus·,paṅawa
kiŋdewatal̥wiḥ,hyasmarasusupan·,neriŋkunaditu,diketondendadijanma,manulusaŋ,masatanimaṅgiḥbcik·,tiṅkahemakaronan·,to
karaṇatityaŋbukaji,twaramatwa,handekadiskaŕ,paŋjoḥtambuliliṅane,ṅarassantun·,sahasmitakñuṅemanis·,tuŕpararasanmĕ
laḥ,bisaṅadismi,pr̥ĕtamaniŋṅlebaŋsipta,mañaŕwaŋ,hiṅunĕŋrarisñahutin·,kadimaguywan·guywan·.hapansukakarasariŋhati,nnĕŕṅucap·,

[5 5A]
5
kadikahocakan·,mĕmbaḥṇalaṅuŕjuruhe,ṅadakaŋgĕntuḥmadu,maṅañudaŋwintĕnratnadi,mabyoknĕpendindiŋ,siŋrarasaŋpahat·,pawakniŋrara
s·sr̥ĕṅgara,twarapada,caliriŋwruhiŋwaṅsit·,hayutanpatandiṅan·.haduḥgustisaŋkadiriŋsari,nudipuña,lwiḥṅayaŋhayaŋ,ṅalik:halik·
dipucake,sawattiṅgaŕdiduhuŕ,ṅawunsūŕyyañundarin·,l̥wiḥcayagimyaŋ,haṅinendawunu,hariskadimaṅampĕhaŋ,sarin·buṅanemihi
k·,ṅenakinhati,ṅuyaṅaŋhibramara.kaŋkatañahiskaŕhajriḥ,yenkaharas·,hantuk:hibramara,sukamayaŋdipuñane,yansampunikituhu,ka [ 6 ][5 5B]
5
bhagiŋṅadantukhyaŋwiddhi,haraŕhistrimakaŕwwan·,haṅganiŋlumagu,manuhutmaŕgganesĕṅka,rihiŋjuraŋ,lwaḥnyajroŋṅr̥ĕṣiŋhati,huŕṅambaḥjuraŋ
juraŋ.sapunikasĕṅkanewoŋhistri,mapumahan·,haṅhiŋkocapanña,tuhuranhajitatwane,yan·twiniŋnakluhuŋ,dadijanmayadina
n·luḥmwani,wanthayamaduluran·,jatukaraṇanipun·,wentandyaḥhayuhutama,dijagate,titisiŋdadaril̥wiḥ,mindadadimanuṣa.puni
kasampunmanundaŋswami,yanmañjanma,hisniŋhuham·,widyadaripaṅadĕgemandadikakuŋbagus·,wicakṣanapratameŋwistri,sampunmañjĕnĕŋ

[6 6A]
6
naṣa,kocapnenemalu,dukedudiswaŕggaloka,dewisita,saŋramawantaḥkahesti,deniŋmulahaṇaŕmma.deniŋhoŕdadisimpaŋplihin·,patmune
,saŋramapunika,kalandewisitane,takehiŋpararatu,maṅar̥paŋsaŋsitaṅuni,dukeriŋsewambara,hapan·twaratuhu,jatukramanyariŋkuda,twara
siddha,yantunsaŋramakapaṅgiḥ,lihutkapajaṅkĕpaŋ.sapunikayanbikasedini,makur̥nan·,duhutneriŋkuna,tiṅkahiŋbaṅkitsaya,ṅa,yanriŋku
nanrāditu,neluḥṅisatkeniŋmwi,bhaktisatityeŋraga,saŋkakuŋhanulus·,niban·mr̥ĕtasañjiwani,ndasaguṇa,dadidr̥ĕmantuŕkapuji,dinima [ 7 ][6 6B]
6
siḥdir̥man·.lamunmulahistritanpasruti,hatihuta,tanpatutuŕśastra,ṅadukal̥ganhidhĕpe,twaraheriŋriŋkakuŋ,sakewaladiṅikasjĕri
riḥ,saṅkandaditanporat·,neriŋkunadihu,janidinimasiḥpada,twarabina,bikaselaṅganeŋswami,masiḥtmutanporat·.yaniŋtiṅkahema
dañjati,magurūnan·,pahutiŋpaṅrasa,hĕluḥtkeniŋmwani,samitanbinanipuk·,padarakĕt·kawosneŋhati,yan·twaḥmahutaŋraras·,si
nahuriŋlulut·,yantamahutaŋpatine,neriŋkuna,janimasilihinpati,lwiŕtutuŕpakṣiraja.hiṅunĕŋsarimamuñiris·,duḥrarisaŋ

[7 7A]
7
tuturiñjatitya,satwanhipakṣirajane,hiṅunĕŋrasminmuwus·,sahasmitasthaṅgaramanis·,pañjaŋyaniŋcarita,hiṅgiḥsatwanhipun·,
kocapriŋnagarambwaŕṣa,sajatine,riŋhalasheṅgwariŋkdis·,bisamamuñijanma.pawilaṅanaḥkeḥhipunhikdis·,pakṣaraja,kocapsa
tustuṅgal·,dehasikikocapane,jumnĕŋratunhipun·,yenmakbuŕlwasmalali,ratunhipunekocap·,mampĕḥtaṅguduhuŕ,haṅhiŋtwarablasbĕla
s·,tkentimpal·,hastitibhaktiriŋgusti,hidhĕpñanenuṅgalaŋ.makamiwaḥmuñinñamahindit·,subatutu,tkeniŋsaṅgupe,bar̥ŋdisukadu [ 8 ][7 7B]
7
kene,tiṅkaheṅiriŋratu,yenṅandikaratunedadi,samimasahuŕpakṣya,haturesapuluŋ,tkahiriŋmakjaŋ,kocapaña,toŋtahe
npasaḥhaslid·,bar̥ŋsadinadina.kaliḥpapaṅadanñanel̥wiḥ,ṅudaṅudan·,laṅitemaṅranaŋ,sawatditaṅguṅumine,kocap:hambahadi
tu,hulaŋhuliŋkaswaŕggamlali,ṅinĕmdisuranadya,saṅkañatwaḥluhuŋ,ratunkĕdisemakjaŋ,dijagate,tuŕririḥsinimawisti,nrusiŋbe
teltiṅhal·.deniŋsunikakocap·,wentĕniŋwoŋtpisiriŋ,tuhumahadanhibokaḥ,subamapyanak·luḥmwani,gneñatwaḥmalali

[8 8A]
8
,mapapikatmababuru,kapaḥmanoṅosjumaḥ,tawak:hatakmabĕtriŋrwiḥ,tsugiḥ,ludinbabo,toḥlilus·kthaŋkalahan·.yadintiṅaḥmapala
lwan·,mambowh·kalaḥṅulistiŋ,masiḥṅaṅgokapatutan·,tiṅkahiŋhanakmañiliḥ,kalihañamañiliḥ,tkennesukamaṅgugu,twarata
hekkahucap·,dinalabahan·brayasami,kenkur̥n·,twaratahenmahibukan·.punikakocap:hibokaḥ,sdhĕkkalaḥmaṅulistiŋ,ṅaliḥglaŕ
twarambahan·,jumaḥsubahoñasliŋ,kocap:hibokaḥmaṅkin·,makar̥pmatapaṅlalu,naktikajrondewa,nekocaptĕṅĕtta [ 9 ][8 8B]
8
nsipi,maṅistyaŋ,twaḥpacaŋninasgĕlaŕ.hiŋrikadewanekocap·,sadabaresmaṅicenin·,haṅhiŋhakeḥbabedaña,hibo
kaḥhidhĕpejani,takutetkenbani,lyunanhidhĕpetakut·,masiḥṅalalwaŋhawak·,tumbuḥpaṅrasahakikit·,mabĕtririḥ,bisaṅamu
suhinhawak·.hakudadayantakute,masateyabisamalahib·,twaḥbatishawakejwa,matindaklawutmalahib·,rarishibokaḥṅa
liḥ,pamugĕhannekukuḥ,haṅgenhipunpatokan·,patikanhawakmanakti,tkentali,pipitulahutmajalan·.rahuhedijro

[9 9A]
9
ndewa,siṅsĕtehibokaḥgintaŋ,lantasmamatokaŋhawak·,mahiṅkuhhiṅkutmatali,tkĕkbañanalinin·,hawaklawutnĕgakditu,paṅrasañadima
naḥ,janitekudyaŋmalahib·,twarasiḥ,hanakmatimatapa.noṅosnoṅoskudahawak·,hapaŋmabahanmanakti,nunasgĕlaŕtkendewa,
haṅgoṅĕlaŕnemani,dituhibokaḥraris·,boṅkokmaṅlusinkañcut·,lahutmasilalemph·,ṅr̥ĕgĕp·yalantasmamusti,maṅastu
ti,dewariŋtlĕṅiŋmanaḥ,warayatṅaḥwṅiya,bhuthabaŋtkaṅidĕrinkrurasakalawakdetya,ṅagĕmpdaŋmañjĕjĕriḥ,hibokaḥnuliḥnuliḥ [ 10 ][9 9B]
9
,jĕjĕḥṅtoŕpsupañuḥ,hĕṅsaptĕkeniŋdaya,baṅunhidhĕpemlahib·,dadimapiñcĕŕ,malahibjalanmula.watokanelantasliñjak·,kaho
gaḥkahumpag:hampig·,kleshibokaḥmagĕblag·,laṅuḥnuṅkayakbulintik·,heṅgalbaṅunmalahib·,mapendaŋpendaŋdipuṅkuŕ,malahibaŋpato
kan·,habotmapalaṅkaduri,rarisñĕrit·,tahaŋmanagiḥtuluṅan·.hajahannĕkĕddijlanan·,ñanediwaŋbañamalahib·,ṅĕṅsutba
hanpaplaṅkahan·,ṅadaŋdijlananedadi,hibokaḥbwinñĕrit·,pyanakṣomaḥheṅgalpĕsu,tkapadamañjagjag·,pisagañakagyatsami

[10 10A]
10
,hadatka,masikĕp·lenṅabadamaŕ.hibokaḥkaduŋmakĕsyab·,runtahbayunñanedadi,salaḥsrup·lwaŋpara,salaḥhidhĕp·psumuñi,ba
nelyuñagjagin·,kadenaṅapacaŋṅjik·,lawut:hinokaḥr̥ṅas·,salaḥhundukpĕsumuñi,hdaṅjuk·,tyaŋtkahulimatapa.lahu
t·,lyumamdasaŋ,tiṅkaḥhibokaheñrit·,dijlananemaplaṅka,majujukmahĕpkahuri,lyupadañundin·,bahandamaŕbobokditu
,pyanakṣomahendĕmak·,ṅĕlucinpasaṅkajani,luhkadandan·,mulyan·yatkĕddijumaḥ.deniŋkadisapunika.tiṅkahejani,hibokaḥ [ 11 ][10 10B]
10
sahikocapkaguyonan·,hibokaḥmaṅrasahimbiḥ,kdiselutjĕbagin·,tkeniŋbuŋbuŋtatĕlu,,wadaḥhĕṅkĕtpalilitan·,tkeniŋhamlaŋha
katiḥ,mañaŕwaŋ,mapikatñususupdihalas·.tumulilacutmajalan·,maṅronotanpadidihi,sambulṅur̥ṅgĕŋdijalan·,dumadak:hagĕtnejani,
hapaṅwin·bukajani,kranatwarambahanliyi,papikatsubamlaḥ,tuŕhambaŕlyupasaṅin·,hasiŋtka,maren·twaḥbaniñrakaŋ.yentĕkalacuŕ
woŋmbahan·,twarapacaŋmuliḥmuliḥ,kocapsubamasusuwan·,riŋhalas·twaramaṅgihin·,ndiṅĕḥswaraniŋkdis·,siŋpa

[11 11A]
11
,niŋñatwaḥsuwuŋ,dadikaluntalunta,meraŋbanesahudmuñi,dadiñusup·,katṅaḥhalasewayaḥ.bukapituduhiŋdewa,dadima
maṅgihinkĕdis·,ṅĕnaḥmahowunduḥmahiṅgaḥ,disaraŋkayunehawit·,hibokaḥmañuliŋliŋ,nuṅadaḥmdasaŋditu,ᵒendaḥwaŕṇnaniŋpaka
pya,salwiriŋkdisesami,padaditu,rarismakĕbuŕmakjaŋ.dadihibokaḥkal̥gan·,paṅrasanñanedihati,naŕkatwaḥdinitoṅo
sa,mulamumaḥsahisahi,r̥ṣaṅaṅiwasin·,dibatankayunehaguŋ,tahinkĕdismasaḥsaḥ,hibokaḥlawut·mnekin·,ṅabahĕṅkĕ [ 12 ][11 11B]
11
t·,pawadaḥbuŋbuŋhalawas·.tkdĕduduhuŕhibokaḥ,lahutmaṅlilitlilitin·,caraŋkayunemakjaŋ,bahanhĕṅkĕtñaṅkĕtebcik·,sampunmi
cundaŋsriŋ,ñaṅkĕtetwipapadu,twaratahenmaṅlebaŋ,saruparupaniŋkdis·,yeñadĕmpuḥ,surakaŋhipatiṅrata.sampunsamikalili
tan·,hibokaḥtumuruṅĕlis·,lantasṅĕjohinpapik·,sampunliṅsiŕsaŋhyaŋrawi,hibokaḥmrasapdiḥ,bdaklayaḥludintuyuḥ,sawu
tmaṅaliḥtoya,tkĕdkapasisinpasiḥ,ditumaṅgihin·,ñuḥhanbhupmabyaḥ·hibokaḥrarismaṅalap·,wohiŋkalapalapit·,haṅinummaṅa

[12 12A]
12
nhisiña,hibokaḥṅubaḥprajani,sūŕyyanenuṅgaŋgiri,matraŋtraŋsutejaluhuŋ,mayaniŋhundracapa,lumĕŋpamutreŋrawi,niŋmmaleŋturut·,niŋ
haŕkkasaptadeśa.glisiŋpañjaŋtuturan·,kocapajanihikdis·,pakṣirajanemaṅindaŋ,mantukkawismaneglis·,wadwanesaneṅri,pada
tansaŋsayeŋkayun·,tansaḥmakbuŕṅasab·,ṅuṅkulinkayunehawit·,mañĕhĕbin·,mabriyukbar̥ŋmatiṅgaḥ,dituyahipakṣiraja,hanse
ṅĕḥhupayasandi,samiknahĕṅkĕtmakjaŋ,mapraratmaḥsdiḥ,padamthiŋmaṅrasamati,yanhadadewahasuŋ,pacaŋhurip:huripan·,toŋdugamamaṅgiḥbci [ 13 ][12 12B]
12
k·,padasdiḥ,wadwanehipakṣiraja.ratunehipakṣiraja,tuhutankeṅguhiŋhati,wuspuputdijroniŋmanaḥ,bahañaṅindrajalahin·,twa
ranaṅsayeŋwisti,yanpatutiŋnayasampun·,patutiŋpaṅarasa,bisamaṅupayasandi,tanhuruŋtwaḥ,kadoŕwiwekaniŋjanma.tumuli
hipakṣiraja,ṅucapeŋwadwanesami,janihiṅĕtaŋknĕnaŋ,hoñaŋdayanegĕñjahin·,hiṅĕraŋguligulu,paṅiṅdrajalanehituŋ,ba
r̥ŋhakakmakjaŋ,maṅulaḥdewek:hahurip·,hpaŋtindiḥ,tkensaṅgapenesuba.bar̥ŋnmusukaduka,nadyanmatil̥wiḥhurip·,

[13 13A]
13
nejanihĕntohiṅĕtaŋ,pakriyopayanesandi,hadoḥparaniŋwisti,mwaŋmusuḥtkeniŋhakyuḥ,piliḥyaniŋkasiddhan·,hdatkaṅadusdiḥ,sa
huŕpakṣya,tandwanehipakṣiraja.hiṅgiḥkadipaṅandika,tityaŋtlaswantaḥsahiriŋ,satyaktipagĕhaŋpisan·,hastitibhaktiriŋgusri,mwaŋtasapandasi
n·,hislaniŋwiddhisapuluŋ,nunashuripriŋdewa,makadiriŋpadukaji,hipakṣiraja,tumulirarishaṅucap·.nejanikdismakjaŋ,hdahibawalaŋ
hati,haṅgohupayanekatoŋ,yantankabañjaneŋwiddhi,hadahupayasandi,ñañapmeḥñiddhayaŋkahutin·,janihajakmakjaŋ,tiṅkahaŋ [ 14 ][13 13B]
13
hawakemati,pagalayut·,bisayaŋñaṅkahaṅihan·.ñakantanhuruŋyatka,janmaneṅupayasandi,darupen·heṅgalmandĕmak·,hapaŋkadeñatya
twaḥmati,yanhiyamaṅgisi,toŋñandaŋkahanelyu,tnwaṅdekahuluṅaŋ,tonenelaṅuḥnĕmbenin·,maṅituṅin·,huluṅehajakmakjaŋ,ya
n·subagnĕghituṅan·,hastutuṅgalpadaglis·,mabriyuk:hajakmakjaŋ,makĕbuŕlawut:hĕjohin·,deniŋdayanecliḥ,hidpesubasapuluŋ,ko
captĕkahibokaḥ,ṅĕnotkĕdisepaglantiŋ,dat·l̥ga,masurakṣahasusumbaŕ.hidupkotibahakuda,dayanhibanehikdis·,maṅĕñjĕkpati

[14 14A]
14
brata,desubatoŋtahenṅĕlit·,lantashibokaḥglis·,mnekinektekdiduhuŕ,lawuttĕkamandĕmak·,kdisesagetanmati,subakaku,
kjoṅelantiŋmakjaŋ.yenpaṅrasañahibokaḥkenkensisaṅkañamati,twaradadmaklesan·,knaṅkĕtlantasmati,siñawantaḥtwaḥ
gañjiḥ,heṅgalmahibaneṅruhuk·,dpaŋhuluŋhuluṅaŋ,ñantantĕgĕnhabamaliḥ,bakalhebat·,patuŋhadĕpgaṅgoṅĕlaŋ.rarishibokaḥṅuluṅaŋ,
nepaliŋmalumtekin·,subasahusnĕhekaña,kuwaṅan·bwinhabsik·,wantaḥhitahaŋtindhi,lantas·buŋbuŋñanelabuḥ,wadaḥhĕṅkĕtpali [ 15 ][14 14B]
14
litan·,hĕṅsapiñahikĕtuni,nudiduhuŕ,magantuŋlabuḥmaṅlĕbug·.hoṅgĕnĕpaŋknekan·,hiṅĕtbaneneṅĕtekin·,subagnĕpsatustuṅga
l·,lahut·yamakĕbuŕsami,hibokaḥbṅoŋjñgis·,dadimantigtaṅkaḥṅrumuk·,kndishapahadaña,ririḥsanmabikasmati,bukamasaŋketabr̥ĕŋhakti
mpal·.bisasan·,ndayanaŋjanma,dadikuciwabahankĕdis·,naḥsubahĕñeñjanawaŋ,manitesilihaŋbdil·,lantaspañjarutahin·,hapaŋpagu
lintiklabuḥ,ṅudabuhuŋmaṅebat·,ṅamaḥhebatpatuŋkdis·,ndenpdas·,siŋnuhadatimpal·.ditukawonbahanhobokaḥ,ratunñanekuha

[15 15A]
15
bsik·,ṅgalantiŋpaliŋdipucak·,hibokaḥglisnaliti,prayandĕmak:hikdis·,hidhĕpepacaŋmambutbut·,kocap:hipakṣiraja,seṅĕḥkenhibo
kaḥbraṅti,dituhipakṣi,rajaṅlĕṅkareŋdaya.wtuniŋdayadadakan·,tkaniŋhupayasandi,twarahnukadisuba,haguŋmaṅwinayakdis·,twaradadiklidi
n·,naḥsubahibahiṅanantuduḥ,kewalakaŕwagsaŋ,besuk·yansihaniŋwiddhi,masakiriŋ,hupayeŋmaṅgiḥ,kasukan·.dadiyahipakṣiraja,nduhuni
nrarismamuñi,duḥholasinkudatityaŋ,tityaŋwantaḥnunashurip·,durushicanehugi,maṅuriptanpacatuŕ,nabutaŋhatmajiwa,be [ 16 ][15 15B]
15
suk·yankarimahurip·,kahoyutaṅin·,holiḥwibhuhiŋkasukan·.ketomuñiñadadakan·,hupayañamaṅdehurip·,ṅiṅĕtaŋhucapiŋ
śastra,nesampunkatrapeŋbhumi,yankasoraniŋwisti,wnaŋmapilayweŋsatru,ditukaṅgĕk:hibokaḥ,lyuŋmiragihikdis·,mahucapan·mhiḥbisamamu
ñiganma.tansahuŕbokaḥndĕmak·,lantastuhunmaṅguhuṅin·,hantukjĕbagpamikat·,ṅrubuṅinbasalempatputiḥ,lahutmajalanmu
liḥ,handocapañariŋhnu,subanetkĕdjumaḥ,hibokaḥlantasmaṅgĕris·,kapdĕman·,mamtĕŋtwaramadamaŕ.pyakṣomaḥtwaranawaŋ,tkenhi

[16 16A]
16
bokahesĕpi,deniŋjoḥptĕŋtuwiña,subamdĕmpul̥sṅĕṅkis·,gocap:hibokaḥjani,kapituturantoditu,bahanhipakṣiraja,maṅdedadisu
kasugiḥ,nmubagya,bahanholashipakṣiraja.kaswen·swenhibokaḥ,puliḥpitutuŕhikdis·,sakalamaṅgiḥkasukasukan·,sabikasbikasmasari,
sariniŋhujaŕkadya,tansalaḥpanaŕkkak:hipun·,twimanikṣakcap·,hibokaḥkatansipi,mwaŋhisomaḥ,pyanakṣoliḥkaŕmmamlaḥ.nrusmacucu
makompyaŋ,nmubapyasukasugiḥ,brayapisagañakocap·,hahubmasesawakasami,turaheŋtapisiriŋ,kalumraḥkasukanhipun·,nemada [ 17 ][16 16B]
16
n·hibokaḥ,kaditiṅkahiŋpakṣi,kahiŋkuna,ñapadaṅamoŋṅrata.hiṅunaŋskaŕkawaṅan·,hiṅunĕŋsimamuñi,wyaktiwantaḥsunika,hapantiṅka
hiŋndumadi,haguŋhalit·twaḥmaṅgiḥ,kasukansukaniŋkayun·,hiṅgiḥrawurarisaŋ,mwaŋsdĕṅiŋkarasmis·,hiṅunĕŋsantun·,mesĕmtuŕṅucap:hu
cap·.hiṅgiḥkeswenkocapa,paṅadĕgiranr̥ĕpati,riŋhaŕddhakarakarajya,namaniladñanahaji,wibhuhiŋśribhupati,mwaŋśatrutanhakari,
mwaŋkukawandawanemwaŋ,mantritrapiŋnagara,tuhupagĕḥ,kr̥ĕtayuganiŋnagara.mwaḥyantariŋkadhaŕmman·,riŋhyudirabhupati,tuhuhyaŋṣṇu

[17 17A]
17
sakala,tĕtĕpiŋtiṅkahiŋbhumi,hapakayeŋsukaniŋ,janmahambĕkiŋkasadun·,mwaḥriŋdewabhutha,pitrayadñaniteŋbhumi,saṅkandadi,gmuḥlanduḥriŋpa
muktyan·.ratutankaŕṣamanaṣa,hebĕkiŋśastratatwaji,tuhusampunkaragĕman·,tumramakna,heŋbhumi,sawawĕṅkon·bhupati,tanaraŋpaṅanki
num·,janmaharaŋkagriṅan·,satokumatatkumitit·,padawaras·,holiḥpakiŕthineŋtha.tiŋśaktinirasaŋnatha,catuŕbujanathebhu
mi,kasandyanirasaŋkatoŋ,wak:hadñadibyasikpari,masanyaneŋṅĕdanin·,hyunanirasaṅahulun·,haṅar̥piŋduskr̥ĕtan·,ha [ 18 ][17 17B]
17
mbĕkiŋparatatahi,sakṣat·bhaṭāhara,yamamaŋpĕṅiŋpanas·dadikalumbrahiŋwr̥ĕtha,malṭik·,nrusniŋnagari,kasukanñanehibokaḥ
,sakalahamaṅgiḥwiṣṭi,sdhĕkirabhupati,tinaṅkileŋhalunhalun·,handulweŋdhanuŕdara,pĕpĕkpunaŋtandamtri,wentĕnmatuŕ,riŋhyunira
saŋnatha,nimitankandanhibokaḥ,poliḥpakṣirajamwani,riŋpatṅahiŋhalas·,makrabanedadisugiḥ,sukawiŕyyatansipi,sampunsamita
haskatuŕ,sakaśrinaranatha,nnĕŕmaputusanṅambil·,punaŋpakṣi,rajaglahehibokaḥ.banekatuŕmwaniña,reḥwentĕn·dweriŋpuri,pakṣi

[18 18A]
18
rajanelwaña,ṅgenapamĕŋhamĕŋdipuri,twitananahaŋtruhi,riŋwaŕṇnaniŋsdaguŋ,kewalapracaya,riŋtamaniranr̥ĕpati,nnĕŕsampun·,lumampaḥpunaŋhutu
san·,sakjamahyeniŋsaŋnatha,mapwaradatĕkaŋkdis·,katuŕriŋsaŋśrinarenra,sukaniraśribhupati,pakon·mbaktaheŋpuri,carakanirasaŋ
hulun·,nekapaŕclayeŋpura,śrinaranathaṅĕlwarin·,pasebana,manturiŋjropura.sapraptanirasaŋnatha,riŋpurararismaliṅgiḥ,riŋbale
masmahukiran·,hikdistunsaḥsumandiŋ,hor̥g:hisiniŋpuri,tumoniŋpakṣiwusrawuḥ,katuŕriŋśrinarendra,saŋnathatumuliṅliŋ,hakonṅa [ 19 ][18 18B]
18
mbil·,hipakṣirajahihistriya.gliskaŋkinen·lumampaḥ,tanlamapraptahikdis·,pakṣirajanelwana,handikaniranr̥ĕpati,hakondenyasumandiŋ
,riŋpakṣinewahuruwĕwuḥ,ta?humulyasinandiṅan·,pakṣirajaneluḥmwani,nnĕŕmesĕm·,saŋnathasahaṅandika.nemwaniyakadawuhan·,hnaḥtahdawa
laŋhati,kenkennimitanesuba,kraṇahibokaḥṅubuhin·,kdisesamatuŕharis·,tatasbakañamahatuŕmṅaturaŋhowarikanda,tatiṅka
hanñaneṅuni,kneŋhupaya,sandibahanhibokaḥ.saŋnathasubamir̥ṅaŋ,haturipunahikdis·,maliḥhaṅandikahalon·,kadiña

[19 19A]
19
mbramahikdis·,bagyawoŋtpisiriŋ,bhayatwaḥwiddhihanuduḥ,kewalahaṅgenlantaran·,kadihiṅkahiŋhadumadi,saŋkulawaṅsa,hibunesoriŋwaṅsa.
maliḥkadihaṅganiŋyoya,lampahetumkeŋriki,hiŕthaniŋsuciniŕmmala,mijileŋpucakiŋhukiŕ,nrussumambĕheŋriki,hadaniŋhuruŋhuruŋ,tumibahiŋ
talaga,nematpimas·lwiḥ,kaŋhanama,muṅgwiŋjroniŋtamanskaŕ.hulamsawaŕnnaniŋmlaḥ,hanatuñjuŋnilawati,tuŕnnĕŕbuṅañakĕmbaŋ,hnenbanimaṅruca
kin·,ketohandeñabwan·,hipakṣirajatwaḥluhuŋ,sumabeŋkadewatan·,wruhiŋtiṅkaḥdoŕhalwiḥ,nejani,hikdispacaŋkapatĕmwaŋ. [ 20 ][19 19B]
19
nden·nuṅalihaŋdewasa,nemlaḥpacaŋmabuñciŋ,haturepakṣiraja,nemwaniriŋśribupati,hiṅgiḥndikan·nr̥ĕpati,cugṣmahantuktityaŋñu
hun·,ṅamr̥ĕtayaŋriŋmanaḥ,sweclahyuniŋpatik:haji,haṅawileŋ,hikdisdahatsaṅsara.haguŋkadĕndaniŋdewa,kewalakarimahurip·,hu
ripesamalanpjaḥ,hantukkapyutaṅanhurip·,riŋwwaŋpanpisiriŋ,dadimamyutaṅintupu,duḥ,wyaktikawuladewa,nistatanhadr̥ĕbewiṣṭi,ka
wiṣesa,niŋjanmanoramawadwa.naṅhiŋyan·wuspinahuran·,siḥniŋwoŋmyutaṅinhurip·,hantukjayaniŋkasukan·,maṅketapadukaha

[20 20A]
20
ji,riŋhipakṣi,niŕdonlampaḥñutanpatut·,riŋtiṅkahiŋsuwaṅsa,hatuŕnheŋtakṣaraji,kahuttanhasiḥsampura.hupussiḥpaduka
raja,pakṣitsakahyaŋhagni,mr̥ĕtiṣṭriŋsabhwana,kadiriŋhaji,seniŋdewya,kalapeŋhupayasandi,hyaŋbrahma,mwidu
deŋdyutuñjuŋmas·.maliheŋkadiriŋkun·,hiṅgiheŋhamaṅgiḥlwiḥ.kaswenwentĕnriŋyadña,riŋyadñahadñanalwiḥ,hapanmulaniŋlwiḥ,saŋkulawaṅsa
hanulus·,drusiŋhutamadahat·,saŋprabhunhĕŕhaṅucap·.tuhusapituturira,sdhĕŋpatĕmwaŋmabuñciŋ,pakṣineluḥ [ 21 ][20 20B]
20
mwaniña,padaniŋwiwekal̥wiḥ,wicakṣanariŋhaji,tuturiŋśastrasumnuḥ,pakarajĕgeŋjagat·,matuŕkahipakṣimwani,dahatsĕṅka,patĕhiŋhatima
kaŕṣan·.histrikalaniŋlanaŋ,kahulamatuŕhasiṅgiḥ,duḥpatikparameswaŕyya,wantaḥmaṅrewĕdiŋhati,kadyaṅasareŋwiṣṭi,kadiṅulaḥṅastuwarahu,
holihiŋmapumahan·,haraŋyanmanahehistri,ṅamĕltutuŕ,wantĕnkocapiŋtuturan·.riŋtuturanmapralina,hniŋduramayayukti,katuŕriŋjĕŋsusunan·,sa
mpurakawulasiṅgiḥ,kadipralaṅgyeŋhaji,tkap·hyun·ṅrihinaŋhatuŕ,niṅgaleŋtatwakawot·,kayatanhaguŋnr̥ĕpati,siṅgiḥmapu,tranmuṅgwiŋdaŋdaŋgu

[21 21A]
21
la.puḥdaŋdaŋ.kocap:haturipunehikdis·,pakṣiraja,tansamaṅaturaŋ,hanak·bumarapaṅanten·,bahumarahatahun·,mapumahanpamĕŋpĕ
ṅiŋsiḥ,padakapihutaŋraras·,tr̥ĕṣṇanesapatut·,manisematimpalgula,pitwiña,kaswenmawtusakit·,nehluḥṅrarispjaḥ,mahowuranemwa
nisiḥ,kadahatan·,pĕpĕtiŋpaṅrasa,matmaḥlaliragane,l̥ŋl̥ŋmanahehibuk·,lwiŕtapatmamarasamati,hiṅĕttĕnseŋhilaŋ,rasañanu
hidup·,bar̥ŋsahisajaknĕgak·,mahesedan·,rasañamamuñiharis·,lahutnagihinsatwa.tanlyanwantaḥtuturanel̥wiḥ, [ 22 ][21 21B]
21
nariŋśastra,tiṅkahiŋkadhaŕmman·,hapansapatutdĕmĕne,dukepadanuhidup·,tupaṅgalnĕgaktansaḥmasandiŋ,nagiḥhorahinsatwa,hĕ
ntoknanaliŋluŋ,l̥ŋl̥ŋkaditanpajiwa,dipaliṅgihan·,tansaḥtoditumasandiŋ,layonakadihatuŕwa.kaṅkatwentĕnrawuḥsaŋhyaŋwi
ddhi,mañambega,neriŋkasdīhan·,nnĕŕmaṅandikar̥ke,huduḥcahibapatandruḥ,tkenhawak·ṅgugoninsdiḥ,kenkentibahan·maṅĕnaŋ
gantiñatwaḥlampus·,huripñanesubahoña,kranamati,somaḥcahinehdasdiḥ,ṅatihatihisomaḥ,hidĕpcahinagiḥbar̥ŋ

[22 22A]
22
mati,makaronan·,tkeniŋhisomaḥ,nnusahalahayune,kenkentitahiŋtuduḥ,papaswaŕggabar̥ŋnandiṅin·,kenkentobahannuduhaŋ,hapañca
hihnu,ṅgĕlaḥripsaṅaṅdasa,ktekaña,cahinagiḥbar̥ŋmati,siluŋluŋtkensomaḥ.hdaketopliḥbahañcahi,maknĕhan·,balik·yan·
twaḥsaja,tuhukatr̥ĕṣbañcahine,huripcahinehnu,saṅaŋdasaparosabagi,yabahaŋsatimahan·,somaḥcahihidup·,muliḥbukaka
dijñaŕ,sahuŕsĕmbaḥ,desdiḥlantasṅastuti,siṅgiḥhidabhaṭāhara.tityaŋsandikanbhaṭāharalwiḥ,hiclahuga,bhaṭāraṅlisaŋ,huripkadikaja [ 23 ][22 22B]
22
tide,siḥwiddhiwastuniŋtuduḥ,mawastuhuripparajani,waluyamatmahan·,luḥmwanitaṅkĕjut·,bukahĕntasriŋmaṅipyan·,kadahatan·,l̥
ganetansipisipi,katibenmr̥ĕthasañjiwa.nnĕŕditunemwanimaṅabin·,padañumbaḥ,riŋhidabhaṭāra,nehiclamarohurupe,sahama
tuŕpukulun·,tulushasiḥhidahyaŋwiddhi,mahurip:hikalaran·,wastusiddirastu,mahuṅgalansukaduka,matyagsĕŋ,maṅdamakaroneda
di,matmahantuṅgallaywan·.hyaŋtiddhiwus·wruhiŋnayasiddhi,riŋhatmaḥ,tansahuŕhamukṣaḥ,sakdaplayĕplakune,kocapasaŋhahidup·

[23 23A]
23
makarontanladmahabin·,nemwaniṅucap:hucap·,sambilṅaras·ṅrumrum·,l̥ganetankaliwatan·,mabar̥ṅan·,maṅucapnemwaniharis·,sambilbuca
p·,yeḥmata.manuturaŋtiṅkaḥñanesdiḥ,katiṅgalan·,kapgatan·tr̥ĕṣṇa,dahatsaṅsarapolahe,patihuriptanketuŕ,yadiṅĕsaŋsamalanma
ti,pĕpĕtiŋlarakapatya,tanpatmadikayun·,gumilaṅittankatona,paripuŕṇna,huliḥpaṅuñcaṅiŋsdhiḥ,kapgataniŋpitr̥ĕṣṇa.tatasbañaditumanu
turin·msambilṅaras·,manispaṅrumrumnya,halusharispaṅucape,lwiŕkahĕmbahiñjuruḥ,nenehluḥsdiḥmiragi,tuturanehisomaḥ,duketo [ 24 ][23 23B]
23
ndenhidup·,janihidupmatuṅgalan·,hatmajiwa,dahatbañamanampi,tr̥ĕṣṇanemapumahan·.nehluḥmatuturansambilṅĕliŋ,dipaṅinan·,manutu
riŋtiṅkiḥ,mrasakadiriŋpaṅipyane,twaranawaŋpalaku,deśatwaratahenhĕntasin·,haraŋtankantĕñjanma,sdiḥtityaŋditu,maṅiṅĕt:hiṅĕtaŋhawa
k·,nedijaha,blitwarabar̥ŋdini,malalihajaktityaŋ.hiṅĕttityaŋbar̥ŋhajakbĕli,sahijumaḥ,yadin·bwatiŋbikas·,mlaḥsmitasmune,makadi
ñariŋtutuŕ,nehutamatiṅkahebhakti,blinuturintityaŋ,tityaŋtwarapurun·,tulakkentuturansomaḥ,nehutama,dahatbahantityaŋṅa

[24 24A]
24
stati,ṅastapayaŋdihawak·.naniŋblisamaṅulanin·,manaḥtityaŋ,maṅgawekal̥gan·,napakĕtutuŕśastrane,twiblihanak·luhuŕ,wruhiŋsmi
tawruhiŋkadadin·,puput·wruhiŋmanaṅka,niŋl̥galanhibuk·,bliwnaŋmanibayaŋ,tkentityaŋ,naṅiŋtityaŋtoŋtaheṅuṅgiḥ,ntĕpaŋparikra
ma.tokaraṇatityaŋdahatsdiḥ,mamaṅĕnan·,twaranawaŋhawak·,blasdadibukakene,mrasatityaŋmaṅulun·,jratjritṅawukinbĕli,yeḥ
matantityaŋṅamcat·,lenpottiyaṅeblus·,haṅentityaŋpanultulan·,hiyeḥmata,kakuduṅaŋtityaŋsdiḥ,paliŋmasasamba [ 25 ][24 24B]
24
tan·.kantikal̥sontityaŋbahansdiḥ,marasakyap·,lantastityaŋṅak·,dibatankayunereges·,rasañatityaŋditu,bu
kahĕṅsap:hakjapjati,lahut:hĕntĕnmaṅramaŋ,meliŋtityaŋhidup·,dadibliṅabintityaŋ,dinijumaḥ,nemwaniñahutinṅĕliŋ,muñine
mgatmĕgat·.haduḥgustiratuhanaklĕwiḥ,hatmajiwa,hdahloŋwasana,tulusaŋhugitr̥ĕṣṇane,hapaŋmakaronlaku,sukadukabar̥ŋṅmasin·
,maṅkinsampunkankatkakan·,sadyabar̥ŋhidup·,janigustihajaktityaŋ,maṅgiḥl̥lga,tiṅkaḥmatimaliḥhurip·,pamuputaniŋsadya.ne

[25 25A]
25
nehluḥsigsiganmaṅliŋ,dipabinan·,sr̥ĕtmuñineñaṅka,dr̥ĕṣmĕwat·yeḥmatane,pusuṅegomboḥbahu,marahĕmpal·ṅantyaŋṅlesin·,
nemwaniglisnaptupaŋ,mankĕkaŋpusuŋ,neluḥbahumakipĕkan·,lahutṅaras·,psumañisambilṅĕliŋ,neluḥdipabinan·,haduḥṅlisampunwa
laŋhati,tkentityaŋ,dahat:hantuktityaŋ,ñukṣmayaŋhicanwiddhine,hislanbĕlinenrus·,kapitr̥ĕṣṇamakaronsiḥ,hapaŋkenesatata,
yadinmatihidup·,l̥wiḥtkaniṅmañjanma,manipwan·,hapaŋbar̥ŋsapuniki,manmusukaduka.tekotuturañapadasdiḥ,mapaṅĕna [ 26 ][25 25B]
25
n·,twaḥsaliŋsdihaŋ,neluḥtkaniŋmwanine,tankocapasampun·,padasukabar̥ŋmahurip·,maliḥkadinesuba,bikasesapatut·
tkeniŋlokaṅucapaŋ,maṅgawokaŋ,ṅrayawaŕgginetansipi,twaḥmaṅajumsatata.kaswenswenbikasejani,makur̥nan·,tuhupa
dabisa,ṅgwekal̥ganhidĕpe,sdĕkdinarahayu,pasmĕṅanbahundag:hahi,masaniŋhanakmahyas·,kocapañaditu,hluḥmwanipadahahya
s·,bar̥ŋngak·,masadiŋsaliŋsuliŋliŋ,neluḥrarishaṅucap·.pamuñineṅajakinmalali,macaṅkrama,riŋpaswĕhankulwan·,ṅlahutkagiligi

[26 26A]
26
ne,maṅlaŋlaŋpasiḥgunuŋ,mamrisudalaraniŋmati,nemwanikapiholasan·,hiṅĕtdukemalu,niṅgalinmatihajahan·,dadyaña,lyuŋhi
dĕpenutuhin·,lwasmalalañcaran·.tansaḥpajalanemwani,durinneluḥ,wantaḥdimalwan·,sadamesedpajalane,toŋdadijoḥma
nutut·,maŕggasĕṅkapiṅgiriŋwariḥ,hiṅapit:hapitjuraŋ,karacakanbañu,bligmaturunturunan·,mundag:hundag·,ditunemwanimaṅabiḥ,nuntunne
luḥmajalan·.magagapanpamaŕgginemajalan·,nenehluḥ,mañiṅciṅaŋwastra,katonrurusiŋpupune,maṅderaganiŋkakuŋ,raris·ṅlu [ 27 ][26 26B]
tmadyan·,nehistri,ñaŕwaŋsalaḥtindak·,dakotityaŋlabuḥ,yantanhenhaṅgalmaṅgisyaŋ,ṅlutbañcaŋ,neluḥñahutinkĕñiŋ,rupablikal̥swan·.
mañaŕwaŋnemwanimamuñi,hduḥdewa,gustiriŋtityaŋ,disĕṅkasĕṅkamaŕggane,twarakotityaŋtuyuḥ,yadintityag·ṅĕmbanhigusti,dul̥sunema
maŕgga,hapaŋhdaruntuḥ,bahoŋtityaṅejahaṅen·,papt:hĕnan·,kumañcaŋkapaṅgiḥbcik·,liwatmaŕgganesĕṅka.tankocapapamaŕgginekaliḥ,maca
mdrama,tkĕdriŋhowasiwan·,dituṅuṅaŋkalaṅĕne,katonhipasiḥgunuŋ,bulihaṅilinebcik·,majajaŕkahombakan·,paraṅaneditu,ka

[27 27A]
27
ton·,bukaṅĕnaḥhilaŋ,kahaliṅan·,pandan·raṅkaṅebr̥ĕntĕbin·,sawaŋdiriŋsurāt·.kdislaŋlaṅemakbuŕputiḥ,padaṅindaŋ,ditṅaḥsagara,ka
silukṣilukgiline,gurundayaneñrundup·,masusupanmakbuŕṅuṅsi,grahaniŋparaṅan·,nekahombakanditu,maturuntutunanmĕlaḥ,ṅeñjeŕsawa
t·,maṅgawelaraniŋhati,sakalaṅĕnetiṅgaŕ.kapanĕtan·dĕmĕnemalali,makaronan·,sansaḥtwarablas·,makundaŋkundaŋrarase,tṅa
hitpĕtsamowun·,neneluḥṅajakin·ṅraris·,kagilinemuṅgahan·,ditumakalaṅun·,nuhatpasisinehahad·,makakaraŋ,ndu [ 28 ][27 27B]
27
duk·sawaŋl̥nebcik·,deniŋditupaliŋmlaḥ,tansapemaŕgginenuhutpasisi,makakaraŋ,kbuspanasan·,bahantondebsiṅitpūŕyyane,dituya
makakuduŋ,mabaŕr̥ṅanbahanlempotbak·,sutrabyatjawa,saŋkububnehluḥ,makaranolampaḥ,makakaraŋ,nuhutpasisinespi,kagili
nemuṅgahan·.ditudigiliṅakmasandiŋ,makaronan·,mahamyanhamyahan·,dibatankayutaṅine,ṅawaslĕŋniŋgunuŋ,kadahatan·ṅedaninha
ti,baṅun·yamahil̥han·,mañjajaḥkalaṅun·,digunuṅemanakṇanak·,magilihan·,sawaŋkal̥sunmamaŕggi,maraŕyansoriŋpaddan·.

[28 28A]
28
ditubuṅaŋmaṅuṅkulkapasiḥ,padatiṅgaŕ,saneluraḥluraḥ,sawatditaṅguṅumine,neriŋpaswanditu,hadakawonbahitabugis·,macaŋcaŋdisagara,
mabadderaluhuŋ,cacireṅulakalapa,kocapaña,kapitanñanesakiŋ,nuṣajawamakasaŕ.kacaritaduŕmmagaleŋwiddhi,mamañcana,riŋsaŋma
caŋkrama,kocapandiparerene,masakamsuntuhu,magaguywansaliŋhulanin·,bikasekawarogan·,basdĕmĕnemuput·,di
tumabaliḥkalaṅwan·,kadukuran·,bahanhaṅineneharis·,htisdadikal̥swan·.nemwanitansaḥñjujuḥ,kapabinan·,nehi [ 29 ][28 28B]
28
strimangak·,magĕbyugdipabinane,tansaḥmuñinehalus·,haduḥgustitityaŋṅiraṅin·,hidĕpemakalaṅwan·,maṅiriŋhiratu,kadimara
sakatunan·,tityaŋdewa,tṅĕriŋhatikapaliḥ,gustihapaŋprayatna.marasneluḥmañahutin·,saŕwwanampa,bahoŋdipabinan·,tityaŋnurastu
turane,punapitṅĕripun·,nawiwentĕntĕṅĕriŋbli,waṅsitiŋpañcabhaya,ya,blihdañkuŋ,maṅibdayaŋtkentityaŋ,daṅatindihaŋ,tr̥ĕṣṇanbĕlinemaṅri
p·,tityaŋwantaḥnindihaŋ.tkensaṅguwotityaṅeriŋbli,nenesuba,hapaŋmatuṅgalan·,nmusahalahayune,manawibkisurud·,kawanhanriŋti

[29 29A]
29
tyaŋmaṅkin·,maliḥhyunriŋkalaṅwan·,lwiriŋtanaḥgaruŋ,pupuḥpuṅgĕlnuluskaras·,maṅrañcana,sakalaṅĕnekarammis·,tansaḥtityaŋhikaras·.hi
ṅgiḥsapunikatityaŋmeliŋ,neriŋkadadyan·,tuhukapotityaŋ,kadaden·buṅaṅaduṅoblinemwagaluhuŋ,hibramaraprayaṅdohin·,waneḥṅru
mrum·skaŕ,kasturitanluhu,katunaṅandamayaṅan·,tanpakaŕyya,r̥bukr̥ĕbukiŋkasturi,bliwantaḥmañkaraŋ.tanpaṅruṅunemwanibahanharip·,di
pabinan·,ludindiṅĕḥhombak·,bukamaturuturune,ṅramaŋmatrahoditu,mañahutin·muñinnehistri,mlĕŋjatiñatityaŋ,maguywanratu,paŋ [ 30 ][29 29B]
29
hdagustrikal̥swan·,babintityaŋ,punapinenaṅsayahin·,subabar̥ŋhajaktityaŋdadilyaŋneluḥmañahutin·,sahasmita,yaniŋsapunika,rari
smaturutdaswe,sampunkadayonturu,hapaŋglisbĕlimataṅi,tityaŋmaṅiriŋbudal·,kaprasiddhasampun·,ṅalañcareŋlarabigna,niŋsarira,pika
ndamamaṅgiḥbcik·,blibar̥ŋhajaktityaŋ.nemwanipul̥stanñahutin·,dipabinan·,dadyañakahawas·,hantukwoŋsunantarane,hulijoḥdiprahu
,nemacaŋcaŋditudipasiḥ,twikatonaṅamlaḥ,hanhayuñunut·,taŕkkañawantaḥsiluman·,macaŋkrama,bahanhayunñanel̥wiḥ,croroṅiñati

[30 30A]
30
ṅgaŕ.lantaskapitanibugis·,mañorogaŋ,hanuhunaŋsampan·,tkaniŋsaŕwwamulehe,lal̥mĕseneluhuŋ,haṅgohaṅgwariŋhistri,masmabikṣaŕwwara
tna,hikapitantuhun·,raris·yamuṅgaḥkasampan·,mandayuṅaŋ,malayaŕṅojogkagili,ṅaliḥhanakemlaḥ.subatkĕdditudipasisi,nedi
glis·,kocapnemakaŕwwan·,maturudipabinane,dadikadalonturu,lwiŕtanpatmaṅlepehaguliŋ,neluḥkamĕmĕgan·,ṅawashiwoŋprahu
,mambwatsaŕwwaniŋᵒendaḥ,disampiṅe,lal̥mĕssaŕwwaniŋl̥wiḥ,masratnamulyumulya.lantashidagaŋmanuhunin·,yakadarat·,nnĕŕmahucapa [ 31 ][30 30B]
30
n·,jurubabasañar̥ke,duḥgustihanak:hayu,masusupanhaniriŋgili,makundaŋkundaŋlanaṅ·,hiwoŕlanaŋhiku,sampunhaturulwiŕpjaḥ,tanhuniṅa,ka
liḥwoŋpunikagusti,niṣṭatan·nr̥ĕbebrana.punikitityaŋwoŋsugiḥ,rajabrana,wibhuhiŋkasukan·,sakcappakayunane,sadyanemwikira
wuḥ,lwiŕmadagaŋhaṅgenpasaŕwwi,maṅlaŋlaṅinpasowan·,rajanekawuwus·,mwatiṅkaḥgumikasaŕ,jeṅlaŕpisan·,punikiciṅakiṅusti,pa
wewehehasampan·.maŕggigusitumrikaciṅakin·,disampane,saŕwwamulaymulya,rariskatĕnaŋkayune,yaṅustitankayun·,ñandaŋmaliḥ

[31 31A]
32
tulakmariki,yaṅustiduruŋhicla,ṅrariskaprahu,muṅgaḥriŋkapalpunika,nematanda,gulakalapanel̥wiḥ,banderawibhuhiŋrāta.t:hĕŕhijuru
basaṅamĕŋpdaŋ,sahaśabdagora,ñjĕjĕriḥjriḥtiṅkahe,sampunaŋgustisuṅsut·,mwaḥnunduninpakundaŋgusti,nunasgĕlisaŋciṅak·,nehistrita
nsahuŕ,pĕpĕtiŋhatitanketaŋ,maṅrarampa,duhuŕnemwanikahabin·,sinalinaṅal̥ŋwastra.t:hĕŕmajalanriŋsampaneṅraris·,padamuṅgaḥ,la
hutkasorogaŋ,sampanekasagarane,hijubasandayuŋ,ṅatṅahaŋmalayaŕglis·,tkĕddikahowalmuṅgaḥ,tankocapaditu,kocapanenekabla [ 32 ][31 31B]
31
san·,maṅĕndusin·suhuŋtwarahadañandiŋ,lahutbaṅunmangak·.bṅoŋdituyaṅiliṅhiliṅi,disampiṅe,lad:humahengahak·,ṅĕnaḥlempottĕgĕla
ne,kadigal̥ŋmaturu,yenrasañahiṅĕtejani,twaḥmddĕminpabinan·,rasañamasiluŕ,magal̥ŋlempot:habidaŋ,dihe,hemĕŋyanrasa
dihati,dadihiṅĕtjĕkenhawak·.dituyaṅĕdĕhaŋṅguliguli,dipaṅrasa,tuŕhawashawasaŋ,trustatiṅaler̥ke,sawatiŋgumisamowun·,ñatuŕ
deśasuhuŋtansipi,naḥsubapahiṅanan·,kacatrihyaŋtuduḥ,lahutlempotekbataŋ,kakuduṅaŋ,satmakaneneṅalahin·,liwatba

[32 32A]
32
ñamaṅĕnaŋ.panpanaŕkkañawantaḥwiddhi,mamlasaŋ,yanlapal̥mpin·,tiṅkaḥmapumahane,yadinbikasesampun·,guliguliwantaḥsatandiŋ,kewalariŋdya
tmika,meḥwondensapahut·,hapannupadamaṅgatgat·,kadr̥ĕmanan·,bikasesaleŋhulanin·,sepandadimablasan·.puḥkumambaŋ·daḥnaḥtani
bagyanendumadi,tumbuḥdadijanma,lawuŕkasaṅsarasdiḥ,sdiḥkapgatantr̥ĕṣṇa.baskadurus·gmĕswiddhinentumadi,mamlasaŋtityaŋ,naḥsubahi
ṅanañjani,gantin·buduḥpadidyan·.dijaruruḥhaliḥtityaŋgustijani,dijasahupdĕmak·,suwuŋmakjaŋlyatin·,pituṅanesayanrusak· [ 33 ][32 32B]
32
.bṅoŋsawat:hibuketansipisipi,yeḥtiṅhalemcat·,lempotehaṅgonsadin·,tkasbañamaṅĕnaŋ.mgatmĕgatsasambatñanemaṅapti,hi
dĕp:hanuṅgalaŋ,bwinpidanpacaŋkahowaṅgiḥ,bukatiṅgahenesuba,kadahatanhibukkĕnĕḥñanel̥biḥ,lwasmabaraṅan·,tinsaḥyamakaronkasi
siḥ,riŋkalaṅankablasan·.sayanmeliŋnemwanitiṅkaheṅuni,dahatpadatr̥ĕṣṇa,sapatutsaliŋlanin·,toŋtahensnĕldimanaḥ.sayansa
ṅĕtsambatesambilbĕliŋ,maṅamehisomaḥ,holassaṅustiṅalahin·,ciṅaktityaŋlintaŋnraka.padidyankakedemanahĕnsdiḥ,twarapdat·

[33 33A]
33
pgat·,mapaṅĕnantansaḥṅliŋ,ludinhemĕŋmaṅĕnĕhaŋ.twaranawaŋyenkĕjalakumaṅaliḥ,palyatesawat·,suwuŋsamunsapimimit·,makjaŋsalwiriŋsanya.saya
nsambĕnpituṅanebuduḥpaliŋ,dadimuraŋmuraŋ,twaradakantĕnpaṅuṅsi,salakulakumajalan·.hansaḥhĕntolad·lempotpomaheja
ni,hiyakakuduṅaŋ,tanpdatmasaṅusdiḥ,dijalañjalanṅawasaŋ.twarapisanhadapacaŋtakenin·,ṅatpukinhanma,nuhutpasisinespi,haṅhuwiŋ
tanṅĕladṅistyaŋ.yanhidĕpanhadayanpisananmati,huripesaṅsara,kenekanekapgatankasiḥ,suwuŋhidĕpñanesawat·.ludinhibuk·ña [ 34 ][33 33B]
33
nasayanñamamuŕthi,kadururinhombak·,nelañcatmamuntagmantig·,babaŋhaṅinesadrana.halaḥgugaḥknĕhesayanñameliŋ,rasabar̥ŋhaja
k·,madaddanlimamamaŕggi,bukatwarablasbĕs·.ketoraturasayaŋtityaŋdihati,subasayansawat·,majalannuhutpasisi,sambi
lmaṅĕnĕḥṅĕnĕhaŋ.puḥdaŋdaŋ.hiṅĕttĕkenpahiṅĕtañjani,dukesuba,tĕmbenñaneniṅgal·,dahat:hislaniŋwiddhi,ñambegawoŋ
kawlas·,hyun·,kapgatanhasiḥnmasiḥ,pitr̥ĕṣṇanemakaŕwwan·,mapwarahidup·,janidadibukakene,mablasan·,yenkĕjalaku

[34 34A]
34
maṅaliḥ,suwuŋsaŕwwaniŋsunya.maliḥpañĕlsĕsñaneriŋwiddhi,kadahatan·,bañaṅucap:hucap·,dewayan·twaḥṅukakene,hdajaṅurip·nema
lu,maṅolasinhasiḥhanhasiḥ,riŋjanmanekalaran·,janimeḥmaṅlalu,muṅgĕlaŋbhaktiriŋdewa,gantirusak·,pañĕlsĕlñaneriŋhati,dadirawuḥ
bhaṭāra,masilumanmandadiwoŋjati,subatuha,lawutmatatasan·,mahakonparisadyane,mapitandruḥtoditu,kasahuranbahanhisdiḥ,duḥka
kihanak·twa,numarakotpuk·,maklokobahantityaŋ,mapawasan·,maṅaliḥpacaŋtakonin·,maṅkin·yankakiholas·.hiṅgiḥka [ 35 ][34 34B]
34
kihdasalaḥtampi,tkentityaŋ,bwatiŋkatandruhan·,punapiwaṅsankakine,yaniŋtriwaṅsaluhuŋ,catuŕjanmasoriŋ,maṅdadasalaḥhucap·,
tityaŋjawoŋdusun·,liwatdahatiŋsaṅsara,dadijanma,kranajatityaŋhiriki,lampusmaṅutaŋhawak·.hanpanadaḥtanpaturujati,hantu
ktityaŋ,sdiḥñĕlsĕlhawak·,bayahiŋkunatityaṅe,kacatreŋsaŋhyaŋtuduḥ,saṅkan·bukakakenepaṅgiḥ,maparisadyalwas·,maṅlaŋlaŋkala
ṅun·,manuhukinlĕganmanaḥ,dadyaña,kahowaṅgiḥlaraniŋhati,kapgataniŋtr̥ĕṣṇa.hanaketwaglismañahutin·,lwiŕmamgat·,hucapiŋka

[35 35A]
35
laran·,mĕndĕp·dapañjaŋtuture,huduḥcahiwoŋluhuŋ,mwagawiṣṭihasihiŋwiddhi,kasubamanawaŋ,kraṇacahihibuk·,sdiḥkatiṅgalanso
maḥ,nenesuba,hlashyaŋwiddhikeñcahi,ṅurip:hapatĕḥjiwa.hanaketwaholasnuturin·,sahasmita,tiṅkahiŋwoŋlanaŋ,susilariŋkadade
ne,huduḥcahidasuṅsut·,hupamiñarasayaŋkaki,saŋsitasiptañjagat·,somaḥcahihnu,haṅgiŋsubaniṅgaljagat·,disagara,mnekkapra
hubugis·,gĕlottĕkenragabrana.dituhadaketwanuturin·,tiṅkahane,lwasbutuŋhawak·,kadimarosiḥtiṅkahe,sampunenutuŕ [ 36 ][35 35B]
35
nuwuŕ,rismawaraḥbhaṭārajati,waluyamatmahan·,nesdiḥmañĕṅbu,ṅastutibhaktimañumaḥ,riŋbhaṭāra,hatureprakaṣeŋhati,muŕclaseniŋbrahmantya
n·,keridlaraniŋkatr̥ĕṣṇaŋswami,lañjiwita,duḥhidabhaṭāra,tiṅgalaŋjakasiddhene,hawanantityaŋrawuḥ,kabahitrahiclamir̥ṅaŋ,macampuŕru
dira,riŋhiwwaŋprahu,bhaṭārahiclamir̥ṅaŋ,sahandika,tansumapalatanpuliḥ,wiṣṭitwĕnaŋbela.balik:hupayasandinebashaṅid·,dipaṅra
sa,hĕntoyasyataŋ,wnaŋliñokriŋsatrune,tiṅkaḥcahinemalu,marohuripkensomaḥcahi,tojanibwin·jwaŋ,masatayahi

[36 36A]
36
dup·,tanwuruŋmatidadakan·,sahajahan·,rarismatuŕmisiṅgiḥ,patūtliŋniŋbhaṭāra.bhaṭārararisṅarad·hyaŋhurip·,maṅantukaŋmriŋhuripiŋlanaŋ,
maliḥtulakkadisubane,tankacaritasampun·,bhaṭaranemukpaḥtankari,hiṅgiḥtwaḥsapunika,twisatwanipun·,nehikdispakṣira
ja,nemwaniña,dukñaneṅantyaŋmabuñciŋ,haṅgoñasiptabikas·.ketosatwañahiṅunĕŋrasmin·,yankocapa,padakagawokan·,
mamiragituturane,hiṅunĕŋsarimuwus·,sahasmitakñuŋhamanis·,tkenhiṅunĕŋskaŕ,haduḥgustihayu,dmĕntityaŋmiragyaŋ,tuŕndĕbaŋ,dimana [ 37 ][36 36]
36
hepadidihi,hiṅunĕŋskaŕṅucap·.kaditejanihawakmaṅiriŋ,hanakpradñan·,paṅawakiŋśastra,tuturiŋhajitatwane,nulushayumanrus·,kentuturane
neṅedadin·,rarisaŋketutugaŋ,pakṣirajaneluḥ,sapunapitutraña,nenesuba,duruŋkehipunmabuñciŋ,hiṅunĕŋsantunmaṅucap·
.hiṅgiḥsapunikisatwanipuñjati,nelwaña,glisiŋtuturan·,kocapariŋjropurine,pakṣirajanehluḥ,rarismatuŕriŋśribhupati,ṅatu
riŋkandansatwa,tuturanhanak:hilu,kocap:hanpaṅantenan·,padasuka,nemraṅkat·luḥmwani,ñjalanaŋl̥ganmanaḥ.dukñanebahumatmuka

[37 37]
37
siḥ,dipĕdĕman·,dituṅĕsoŕraris·,nemwaniṅrumhistrine,nehluḥlahutsĕndu,sdiḥkiŋkiŋmaraseŋhati,ktĕgkĕtĕgeŋjaja,sumambaratluhuŋ,
l̥mĕsiŋragamadapa,kalaywan·,lwiŕmuŕclandatanpagaliḥ,lwiŕtiṅgaliŋjiwita.muñinemwanitwaḥhamlad:hati,haduḥdewa,ratuhatmajiwa,saŋ
kadihadñawatine,mijileŋcandranurun·,kadibulanwaŕṇnanel̥wiḥ,tuhuṅgalaṅiñjagat·.manaḥtityaŋratu,waspadaṅĕnot:himiraḥ,
dipamr̥ĕman·,twaḥtidyadaril̥wiḥ,muṣṭikeŋkadewatan·.kadimaṅkinñandaŋl̥sugusti,kahoyagan·,bahanraraskasmaran·,salu [ 38 ][37 37B]
37
lut·lulutrasane,hulaṅunkenhiratu,hayumlaḥndatanpatandiŋ,yantindiŋriŋswabawa,rupagustibĕndu,dukamañjakaŋtityaŋ,hika
smaran·,haṅgiŋtityaŋsampunhuniŋ,riŋkasisipantityaŋ.wyaktitityaŋwantaḥnahĕnsisip·,riŋhimiraḥ,dosantityaŋṅwat·,maṅrugtatamanane
,salwiriŋditu,neriŋtamannepaliŋpiṅit·,mihikesampunrusak·,sak·,hantuktityaŋratu,maṅtuslantasñakaraŋ,twaḥhidewa,ratuhayu
hanak·lwiḥ,punikadosantityaŋ,maṅkinpanunastityaŋgusti,hatmajiwa,durusaŋjwakuda,bĕndusapakayunane,yadin·cĕberi

[38 38A]
38
,ngawik·,tityaŋwantaḥmanakṣisip·,manunassinampura,riŋliṅgiḥhiratu,yanhigustidurushicla,maṅampura,ñampuliḥtityaŋhimiski
n·,wantaḥbhaktimamañjak·.wantaḥmulahulaḥsubagusti,manaḥtityaŋ,tgĕg·twaḥṅastityaŋ,hapaŋbar̥ŋbukakene,tityaŋṅĕmbanhiratu,hatma
jiwakasiddhanmaṅkin·,gustijwahapaŋholas·,muputityaŋratu,ṅaṅgenpañjak·,tutundayan·,paketeṅan·,dadijuruptĕkṣahi,kala
niŋdipamr̥ĕman·.yanhigustimataṅimaliṅgiḥ,dipabinan·,titpaŋtwaḥmaṅĕmban·,saŋkadihadñawatine,suŋsuŋmnek·,suŋsuŋtuhun·,ka [ 39 ][38 38B]
38
pamr̥ĕmansakadimaṅkin·,yenhigustinulusaŋ,swecanemanrus·,meliŋmamañjakaŋtityaŋ,hiwoŋniṣṭa,gustimaṅodagaŋsami,ṅawiṣesapa
kur̥nan·.pratidñantityaṅenemaṅkin·,hatmajiwa,tityaŋtwarapiwal·,ṅiriṅaŋpakayunane,yadinkenkeñjatmu,jlemlaḥtityaŋmaṅiriŋ,hapaŋ
dablas·blas·,yenhigustikayun·,luṅhahapaŋhajlapjapan·,bwintĕka,maṅdebar̥ŋsahisahi,yandoḥlakumakaŕwwan·.sapunikahatuŕtityaŋma
ṅkin·,riŋdewa,yadin·bwinhawkas·,biliḥmandadijanmane,hapaŋkenekatpuk·,sukadukamakaronsiḥ,yanpliḥdadijanma,wabwatti

[39 39A]
39
tahiŋwiddhi,hawoŋdadihistyaŋ,hatmajiwa,gustidaditambĕlaŋgadiŋ,tityaluṅganiŋjaṅga.hapaŋbar̥ŋmasiḥjumalilit·,twarablas·,sapunikane
wa,yantanpamañcut·widdhine,tanwentĕntityaŋratu,ṅloŋtr̥ĕṣṇamama‌liḥbudi,marosiḥmakur̥nan·,mañjakinhiratu,hapaŋgustipadidyan·
,matutgalan·,bar̥ŋhajaktityaŋgusti,mamaṅgiḥsukaduka.sapunikapamuñinnemwani,kapyelasan·,nehistrimir̥ṅaŋ,makarondipamr̥ĕma
ne,,haṅhiŋmarasmasahut·,kataṅgalanmanahehepiŋ,meraŋyankarumruman·,bwatlĕwihiŋsmu,muṣṭikeŋhayuhutama,niŋpawoṅan·,wantaḥsi [ 40 ][39 39B]
39
nahureŋhati,lawankĕdĕpiŋlyat·.ñoñeriŋliriŋluruhamanis·,ñiṅsehulat·,nemwanilwiŕmukṣaḥ,kasilibmanishulate,la
hatmaṅĕsoŕsmu,dituṅaraspipineharis·,nehistrimiṅemeraŋ,kasoriŋpandulu,katonhalisekar̥ṅwan·,riŋswabhawa,wantaḥṅayu
n·hyuninhati,mulyaniŋrasasukṣma.manaḥnemwanitwaḥnuntunkasiḥ,ṅawesojaŕ,neluḥkadahatan·,pnĕdpupujihidĕde,kaswen·swe
n·,sampun·,sayansojaŕsaliŋhulanin·,padamihutaṅinraras·,mapihutaŋlulut·,tiṅkahemapahumahan·,twaḥsadina,tan·

[40 40A]
40
saḥsaliŋpituturin·,tiṅkahiŋkamanusan·.pituturemaṅdemaṅgiḥl̥wiḥ,yankasiddhun·,kocaptuturaña,yendibumarabaṅu
ne,hdahĕṅsapmarahup·,makakuraḥṅlahutmasuri,kocapr̥ĕkepalaña,puliḥpañjaŋtuwuḥ,kaliḥkalaniŋmasiñjaŋ,mayuwastra,masabu
kṣatĕḥmadyanin·,husanemawajiktaṅan·.pakulihañahasihiŋswami,baṅkitsayaŋ,dr̥ĕmaniŋsarira,kaliḥyanmuṅgaḥturune,hapaŋma
sadsadsuku,pamr̥ĕmaneraristĕbahin·,hapaŋmasadsadtaṅan·,yenmahuwaḥditu,hdatwarankĕplatya,yanmawiduḥ,galarehdamĕ [ 41 ][40 40B]
40
hĕsin·,palañadahatmĕlaḥ.babon·,druwen·,himadhenata,gsiŋ,bañjaŕ,siṅharaja.puputsinurāt·,riŋrahinawraspati,pwon·,wa
ralandĕp·.śaka,1910,holiḥtityaŋhiwayan·gĕbyag·,kṣimpaŕkaṅin·,pidpid·habaŋ.