Kembang Rampe Kasusastraan Bali Purwa Wewidangan I Buku II/Geguritan Buaya Dodokan

Saking Wikisource
[ 27 ]

1.10 GEGURITAN BUAYA DODOKAN

Puh Durma

  1. Geng ampura I Dura maabet pradnyan, cekap niru Sang Kawi, tuara nawang jengah, sok ngadu kapongahan, tuara ngitung kaguyonin, masih nglaluang, pangkah milu mangawi.
  2. Mamutang tuturan tuara makanda, samben tur tan paindik, iket sok matembang, saside-sida baan, nyaka beneh nyaka pelih, anggon pisengan, sambil malajah nulis.
  3. Inggih I Dewa Gusti Jero samian, asing kayun maosin, kalih sing mamaca, ampura jua i tiwas, mapi mabet kaden kawi, sat kunang-kunang, nandingin cayan sasih.
  4. Duh dikapan satanding yan teka ucap, nyungsang pang rasa paling, ban inguhe liwat, bulanan kasengsara, rahasia tiben panyakit, baan pamerat, duaparane nenggekin.
  5. Mungpung ada ambah kalih astitiang, kadung ada nuturin, satua kalawasan, kocapan I Dodokan, ada buaya agung lewih, kocap maadan, Demung Dodokan Aji.
  6. Kabinawa tuara ada pada-pada, ring kagungane tui, tur luihing kagungan, bisa nugamaya-maya, widagda mamalih warni, to awanannya, sawatek buaya iring
  7. Delod Jangkuk bantas to wewaledannya, tungked Kalabuhaji, kocap kawisesa, saisining wananga, yadiapin saisin pasih, pada mamanjak, ring Sri Dodokan Aji.
  8. Ne kaadegang Patih Mangkunegara, madan Demung Kalikir, buaya gede lantang, masih daat wisesa, sakenehe kocap dadi, to awanannya, sering mamaksa jadmi.
  9. Kawarnaha Sang Prabu Demong Dodokan, di Bungbang duk katangkil, di tepin arnawa, sawatek buaya samian, delod tukad dauh gumi, saha punggawa, pepek pada [ 28 ]
    1. mamanangkil.
  1. Demang-demung bata-batu lan sedahan, pramenak muah praaji, agung dangin desa, miwah delod samudra, dajan tukad pada nagkil, mawarna-warna, panjak I Buaya pati.
  2. Seksek jejel sawewengkone di Bungbang, sira Demung Kalikit, bancangaheng arsa, Patih Mangkunegara, gobane ngresresang ati, kalih sawawa, ring dedege Sang Aji.
  3. Krurakara tangkilan I Buaya Nata, kadi gulem matindih, manyiup segara, dedet katon asigar, ban liun buayane manangkil, siu-siuan, tuara bakat itungin.
  4. Laut ditu Sang Nata Demung Dodokan, ngonyang tingkah katangkil, cecingak burerap, kadi singane galak, siep ne pada manangkil, patih punggawa, pada takut mamunyi.
  5. Pada nguntuk tuara da bani maliat, sawateking ne nangkil, dadi Sri Narendra, rentehing pangandika, buka keruge mamunyi, kabina-bina, wiakti ngaresresang ati.

Puh Sinom

  1. Tiba renteh pawacana, ring sira Rakrian Apatih, duh Patih Mangkunegara, salaminira katangkil, yen tan tumben ne jani, I Patih mai katepuk, teka nangkilin nira, makelo ban ngati-ati, yan tan ruruh, alih I Patih tong teka.
  2. Mai manangkilin nira, apa sekilang di ati, kranane masesawatan, solah I Patihe jani, daat bina tan sipi, tingkahe jani ken malu, yen di sebeng leliat, buka mangalih-alihin, idep nyuud, tegak I Agung Dodokan.
  3. Keto wacanan Sang Nata, ring sira Rakrian Apatih, I Patih bungeng tan ucap, kenengan masemu tangis, ngetor tur peluh pidit, belbelan kasepan matur, Sang Nata buin ngandika, tuah saja idep matanding, nah ne rebut, apa jani antiang.
  4. Raris I Patih manyagjag, ngelut cokor saha tangis, aturnyane megat-megat, inggih Ratu Dewa Aji, sailing titiang wiakti, mamekul padan I Ratu, saking alit [ 29 ]
    1. mamarekan, kantos tua rauh mangkin, durung pisan, mamanah pitel kaula.
  1. Saking buk padan Sang Nata, engken ue awanan mangkin, tembe mampeh pakayunan, Cokor I Dewa minehin, titiang langgia tan iring, ngaula cokor I Ratu, kalih kabaos titiang, bina tan kadi ne riin, momo murka, langgana kapineh congah.
  2. Sakadi daging wacana, rentehin titiang ne mangkin, wekas edoh manah titiang, kadi Jawane pah keti, angan matra akedik, mrawat doh pacang purun, ring hyun cokor I Dewa, ring kapan i pitik bengil, manglalu pangkah manangtang I Goak.
  3. Ring kene polih manyonggah, mangda ke jaga matanding, maliat wiakti tan nyandang, ring hyun bukpadan Sang Aji, reh palinggih Sang Ají, luir Betara Surya nurun, ngalangin maka buana, tan mari nguladin bumi, sapasira, sih jagi purun matanggah.
  4. Mangda titiang nirguna, ring kapan purun ngaripit, mangda ke mamanah pangpang, sat dedalu nibeng geni, mamanah títiang wiakti, urip madem titiang Ratu, mangda sampunang pasah, saking buk padan Sang Aji, ala ayu, mangda I Ratu manitah.
  5. Kalih Ratu wecanaang, engken negara tan iring, tan manuting pakayunan, ring age Ratu nikain, aduang I Mangkubumi, neraka yan longing atur, suruding paperangan, ica I Ratu pramangkin, ebat patung, titiang anggen bayang-bayang.
  6. Kewala kari mangkihan, titiang tan ngelong subakti, mekul buk padan Sang Nata, sane engken kapineh malih, mangobetin i riki, nyepungin padan I Ratu, mangda titiang nyapuhang, mangda ipun bersih ening, titiang ngamuk, I Ratu ngadegin nyingak.
  7. Sapunika tatuian, susrusan titiang magusti, keto ature I Patih, sang Nata kenyem nyaurin, duh Patih Mangkubumi, legaang saja di kayun, ira magegonjakan, da ja pisan salah tampi, ento cirin, lega nirane kaliwat.
[ 30 ]
  1. Kalihannya buin ada, takonang ira ne jani, teken pramenake pada, punggawa lan ken I Patih, ada ngortaang mai, teked ken ira kawuwus, Demung Maningting kocap, agunge tan sipi-sipi, tur kasumbung, ia jani bilang desa.
  2. Papatihnyane kaucap, tereh ratu lorong giri, I Demung Tukad segara, ento ngarep ngadeg patih, daat wisesa sakti, pradnyan wicaksana kasub, teked ka Akarakar, aub mandadi abesik, teken ia, Demung Maningting makejang.
  3. Tur ia ngelah pianak daa, adiri ayu ngedanin, pamulune buka emas, madan Ni Kamasongigi, kocap nyarinin puri, luir Hyang Smarapatni nurun, cacak satungkoning rat, tuara ada manandingin, yen tuah saja, sedeng anggen Pramesuaria.