Kaca:Kembang Rampe Kasusastran Bali Purwa.pdf/13

Saking Wikisource
Kaca puniki kavalidasi

Kembang Rampe


Indik bebacakan satua-satua Baline, manut sakadi satua-satuane seosan ring Indonesia, katah pisan sorohipun, wenten satua-satua para dewa, satua-satua bebanyolan miwah sane lian-lianan.


1.2 Kasusastran Sesuratan

Manut etangan kakebahan sastra sesuratanne punika kawentenanipun minab sampun wenten duk aab Bali kunane, inggih punika duk pajenengan Ida Dalem turunan Warmadewa ring abad XI. Indik punika sampun kasinahang ring prasasti-prasasti Baline sane ngunggahang kawentenan ilen-ilen wayang, bebanyolan miwah reruntutanipun, sane lelampahanipun sarnpun sinah kanggit saking satua sane sampun wenten ring kasusastran Baline. Sakewanten ring pangawit abad X jagat Baline sampun keni pangaruh Jawi jantos rauh aab Majapahite. Tata cara miwah upacarane ring kraton-kraton Jawi sane nglimbakang kasusastran kratone punika terus kamargiang ring puri-purine ring Bali. Pidabdabe punika sampun wenten duk abad XVI, inggih punika duk pajenengan Ida Dalem Watu Renggong ring puri Agung Gelgel. Duk punika wenten pangawi sane kasub mapesengan Dauh Bale Agung.

Pangaruh kasusasrtan Jawine sane pungkuran kawastanin kasusastran Jawa-Bali, punika sane banget nyiwanin jagat Baline, malarapan saking para menake miwah para sulinggihe sane melinggih nampek ring Puri. Saking iriki saluir wewangunan gending-gending sane nganggen patokan tembang Jawi sane kewastanin tembang macapat miwah kidung, ngawitin kalumrahang. Lelimbakan puniki ngawit saking abad XVII jantos mangkin. Makehan kasusastran Baline ring sastra sasuratan punika mapawangun tembang yadin gegendingan. Pangriin saking banget pisan pangaruh basa Kawine nyupsup ring basa Baline, punika awinanipun wenten basa Bali-Kawi. Basa Bali-Kawine sane


4