Dasa Wikara

Saking Wikisource
[ 1 ]
DASA WIKARA

Pusat Dokumentasi
Dinas Kebudayaan Provinsi Bali - Indonesia
Perpustakaan Lontar Dokbud Bali Prop. Bali
G/V/5/DOKBUD

Judul : = DASA WIKARA (Gending) =
Pnj. 30 cm. Leb. 3,5cm. Jml 59 lb.

Asal:Wangsean, Sidemen, Karangasem
[ 2 ][1 1B]

1
//0//ᵒaum̐ᵒawighnamāstu//0//ᵒitidaśawikara//0//hanakcĕrik:hanepolos·.kumambaŋ.ko-
cap:hada,hanak:halitliwatiskin·,hubuḥmemebapa,ñabrandinaṅidiḥhidiḥ,maṅumbaŋsaparanparan·.nujudi
na,r̥diteᵒumanishukiŕ,hilaraṅlalana,ṅagendoŋsamaŕggimaŕggi,kapaṅgiḥriŋsaŋbrahmaṇa.kocap:hida,maṅki
nsanekatunasin·,kiceñjinaḥrupyaḥ,deniŋhidamanujonin·,hanmak:hajinaḥtĕmbaga.makadinña,
[2 2A]
senbeṅgelmakamiwaḥdwit·,punikahawinan·,rupyaḥhabidaŋkicenin·,hisaṅsarasukabuṅaḥ.pamaŕṇnanña,
hapunkapaṅandikahin·,mañiluraŋrupyaḥ,hantukjinaḥhalit:halit·,tumulihipunkapasaŕ.sapoliḥña,jinaḥ
sanehalit:halit·,rarishipuntulak·,riŋgĕnahekapinahin·,kaṅiŋhidasampunluṅgā.saṅaḥjaṅaḥ,tiṅhalñane
maṅulapan·,hidasaŋbrahmaṇadeniŋsampundoḥmamaŕggi,hilaralahutṅantosaŋ.tulak:hidaḥsaŋbrahmaṇasa [ 3 ][2 2B]
2
nemaṅkin·,riŋgĕnaḥhilara,pagĕḥpuguḥmañantosin·,jinaherariskaturaŋ.saŋbrahmaṇa,gawoksaŕwwihida
nampi,jinahepunika,kadulurinhantukkĕñiŋ,kataḥñanetigaŋrupyaḥ.neharupyaḥ,kahicenhilarahalit·
,rarismaṅandika,kajakinkagriyakaṅin·,kapyarahaṅgen·putra.sahaliḥña,karañjiṅaŋdadosurid·,riŋpasĕko
lahan·,maṅdedadoshanakririḥ,huniŋṅr̥ĕr̥ḥpabuktihan·.sapunika,katuturanñahimiskin·,manaheᵒu
[3 3A]
ttama,sinaḥmamaṅguḥnel̥wiḥ,kawicalṣananriŋgāstra.hĕntoñandaŋ,haṅgontuladcobĕcik·,tĕl̥briŋpawaraḥ
,makamiwaḥtutuŕᵒaji,satatamaṅgiḥrahāŕrja.ñabrandina,śāstranesahikagulis·,hilaramalajaḥ,macaṅituŋ
miwaḥnulis·,hapabwinmagagambaran·.kasubmĕlaḥ,kasayaṅaŋguruhaji,ṅasendeweknista,hubuḥludintanpabibi,
matil̥saŋdeweklara.panpucuŋtĕkenhilutuŋpucuŋ.hadatutuŕ0lutuŋmamaliŋkatimun·,ditĕgalpa [ 4 ][3 3B]
3
byanan·,disampiŋhalasehaśri,tĕgĕshipun·,halasenehanejambat·.hadakubu,hadeḥpagĕnahanhipu
n·,maṅgihinpabyanan·,madagiŋkatimunsami,sampunhabuk·,sĕdĕŋpisansampunkalap·.kitakkituk·,hilutuŋ
ṅalapkatimun·,kasĕpaḥkahamaḥ,wireḥtĕmbemanĕpunin·,geṅinhipun·,bābranmamaliŋhirika.buhilutuŋ
,milihinsakĕnĕḥhipun·,r̥nañĕpaḥñĕpaḥ,katimunsĕdĕkmanadi,sadyanhipun·,hilutuŋṅulurinkita.-
[4 4A]
woḥkatimun·,wantaḥhakidikkapuṅut·,tuŕkasĕpaḥsĕpaḥ,kakĕmtĕmyeḥñanesami,duruŋtutug·,salassami
kasabataŋ.sisanhipun·,sanekakutaŋmadugdug·,boyaṅĕmĕnheman·,muŋpuŋhakeḥnekapaṅgiḥ,woka
timun·,kewalatuyuḥmaṅamaḥ.nentĕnnanduŕ,kaliḥtwarayamabuluŋ,woḥkatimunsamaḥ,hilutuŋtahuṅala
pin·,tusiŋtuyuḥ,jawaniŋṅrusakpagĕhan·.sanenanduŕ,bapapucuwuŋwahurawuḥ,ṅuṅsipabyananña,katimu [ 5 ][4 4B]
4
n·l̥sagkapaṅgiḥ,biṅaḥbiṅuḥ,tĕgalemil̥ḥkatatas·.wokatimun·,mabrarakanpagaluluk·,tuŕmasĕpaḥsĕpaḥ
,ditĕṅaḥkaliḥdisisi,tanpahunduk·,tiṅkaḥñanesaŋmaṅalap·.hibalutuŋ,hantimalukĕnĕḥhaku,tu
siŋjabuhuṅan·,hibalutuŋlakaŕmati,bapapucuŋ,kulibusalgagañcaṅan·.kagetrawuḥ,kagĕlurinpyanakneluḥ
,sanesampundata,kakentenbambiṅkĕtgĕlis·,hĕṅkĕttimbul·,manantuduhuŕjĕlanan·.subapuput·,katu
[5 5A]
raŋriŋbapapucuŋ,maṅgawepapindan·,kadimanuṣanemwani,kaṅgonptakut·,dipabyananeliṅgaḥ.kocapsā
mpun·,kakaputbantĕṅhĕmbul·,lahutkajujukaŋ,sigpabyananñanegĕlis·,tuwaḥhatutut·,gobannekadimanuṣa,
.sampunpuput·,rarisbudalbapapucuŋ,sakiŋpabyananña,panpucuŋsuweniṅgalin·,maṅkinwahu,hilutuŋnekacarita-
.dawuḥpitu,hilutuŋhagelumaku,sakiŋgunuŋhalas·,mil̥hanmaṅaliḥmaŕggi,ṅaṅinkahuḥ,riŋhabyankatimu [ 6 ][5 5B]
5
nhika.kagyat:hipun·,maṅatonaŋhipatakut·,sinĕṅguḥmanuṣa,sakiŋdoḥhipunṅantĕnin·,samaŕsaru,mi
ribsajamiribboya.mandĕgmaṅu,pajalanñanehilutuŋ,sabilaŋhatindak·,hipatakuttokaliŋliŋ,limanhipun·
,tanmariyahulap:hulap·.gĕdagkĕdut·,hilutuŋmaraŕyyandaṅu,maṅĕnĕḥṅĕnĕhaŋ,yeniŋsajajanmajati,si
naḥhipun·,ti,maginsiŕsakiŋhirika.topatakut·,wireḥtusiŋṅĕlaḥbayu,majujukmaböṅkāŋnuliha
[6 6A]
dahaṅinñiŕsiŕ,tayuŋtayuŋ,limanpatakutpunika.mĕhubiṅuŋ,hilutuŋtakutmalaṅkuŋ,swehipunṅantosaŋ,liṅa
kliṅuktanmamaŕggi,haṅinñaŕsuŕ,ṅampĕhaŋgandaniŋsĕkaŕ.manaḥhipun·,kadiwĕwĕhinbayu,huripiŋbapana,hilutuŋl̥ga
dihati,tanpagantul·,manaḥñanekakiṅkiṅan·.reḥkasuŕsuŕ,hantuk:hambunsĕkaŕgadhuŋ,kadimaṅgiḥratna,hukiŕ
kañcanamaṇik·,haṅgut:haṅgut·,hilutuŋgĕlismañagjag·.yamanuju,mapandanemĕṅkĕttimbul·,nekadima [ 7 ][6 6B]
6
nuṣa.sawusanñatampĕkkaliŋliŋ,sajalamun·,patakuttidoŋmanuṣa.0.wushilutuŋ,lontomanuṣamajujuk·,ma
jĕjĕhinhanak·,tuŕmatakuttakutsahi,salaḥsĕṅguḥ,kakadensajamanuṣa.hipatakup·,hulijoḥmakadataku
t·,majujukmañĕṅkaŋ,jĕṅkaŋjĕjĕhin·,hibalutuŋ,janipaṅtapānaŋhiba,hegaŕlaṅkuŋ,hilutuŋñaguŕpa
takut·,kajaguŕbasaŋña,limanekaditalinin·,nulimuwus·,limankahinekĕlesaŋ.hiḥpatakut·,
[7 7A]
masaŋhibanekacucul·,wanenṅisilima,ñĕnbuwinkajaguŕkahi,basaŋkĕmbuŋ,lakaŕhaṅgonkakĕndaṅan·.limanhipu
n·,tanwentĕndadoskadutdut·,sĕṅitanmanaḥña,lamakebotneñagurin·,ṅasaŋñanduŋ,samikihĕṅkĕmanña
.bukatĕgul·,bahantaliliwatkukuḥ,siŋsadikĕlesaŋ,limanñanemakakaliḥ,ṅiṅaḥṅiṅuḥ,hilutuŋrarosma
niñjak·.buntut:hipun·,kakaliḥtiñjakaŋhipun·,kĕnihĕṅkĕtupamyan·,sĕṅitanhilutuŋṅĕrik·,saya [ 8 ][7 7B]
7
kkukuḥ,limabatiskabhibanda.kiyadkiyud·,kajĕṅatṭĕṅitmayögut·,matakijapkijap·,mañĕgutṅuṅutnekĕni,haṅkĕ
ttimbul·,hilutuŋsumiṅkinlamaḥ.dahaḥduhuḥ,lutuŋlutuŋgĕlaŕgĕluŕ,manunasriŋsaŋhyaŋ,sĕdiḥkiṅkiŋṅĕsĕṅi,radawa
ratu,kĕlesaŋjwamaṅkintityaŋ.cĕgasĕgu,ṅĕliŋsal̥gālsal̥hik·,yeḥmatanñamĕsat·,tanpapĕgatanmaṅĕliŋ
liwat:hibuk·,sasambateṅalad:halad·.hiṅgiḥratu,nunashicatityaŋlutuŋ,tityaŋkacĕṅsaran·,sakittitya
[8 8A]
ṅetansipi,kabal̥ṅgu,tandadeshantukmakiba.meḥmeḥlampus·,sisiptityaṅadug:hadug·,maṅrusakpabyanan·
,lakṣaṇatityaŋmamaliŋ,tenetĕpuk·,sakitehaṅgodadalan·.kagetratuḥ,ṅabatuṅkadbapapucuŋ,hilutuŋ
maṅirak·,jaratjĕritkatigtigin·,nunashampun·,nunashuripkapokpisan·.tuŕmasahuŕ,panpucuŋmuñinegaṅsu
l·,tahanaŋdoṣanña,salaḥhibanemamaliŋ,ᵒiwel̥tuḥ,maṅrusak:habyanan·.lantasditu,hilutuŋ [ 9 ][8 8B]
8
kampĕgaŋlahut·,kataltaltĕndasña,taṅansukukatalinin·,kabal̥ṅga,muñineṅolasaŋmanaḥ.hibalutuŋ,la
ñaŋpoṅaḥhibaṅaduk·,malakṣanacoraḥ,salaḥhibaneguŋsipi,ṅadug:hadug·,bikashibaneduŕjana.
bapapucuŋ,gala.knanagiḥmanusuk·,maṅiṅgaraŋpadaŋ,manuwĕkmaṅunuskĕris·,ñamaksadu,mamuṅgalmamukaŋ.-
tagelahut·,hilutuŋlantaskahimpus·,patokaŋdinataŕmanujusuŕyyanesiṅit·,kitakkituk·,ṅajṅitṅĕ
[9 9A]
dilkajapanña.ketolutuŋ,ṅikacetwararahayu,halakapaṅguha,cubuyutmokaŋnani,beñjaŋhesuk·,
tandadijal̥mamwaḥ.yeniŋhayu,satiṅkaḥhibanelantuŕ,siŋhadaṅucapaŋ,maṅomoṅaŋhibaweci,twaraputu
n·,haguŋhalit·mwaṅśamenak·,//0//hikasucatĕkenhibawaŋ//0//ginanti.pir̥ṅaŋsanekacatuŕ
,rontĕnmoŋhalakirabi,maduwepyanakdadwa,makakaliḥhistrihistri,hikasunalanhibawaŋ,samisampunpadatruni [ 10 ][9 9B]
9
.nibawaŋbĕcĕkiŋkayun·,naṅiŋhikĕsunal̥ṅit·,nujumemenñakapasaŕ,bapanelwaskacarik·,samipadhaṅupajiwa,
kocappyanakñakakaliḥ.tundennĕbuklimaŋdĕpuk·,hibawaŋlahutmamuñi,kĕsunajalanhidhĕpaŋ,muñinnenuhunaŋpadi,
jĕmuḥtĕbuktuŕdaditaŋ,hapaŋkantidadinasi.hikĕsunamulapĕṅkuŋ,tĕndatuladṅajak:hadi,hibawaŋṅarapmakĕjaŋ,janto
spragatdadinasi,hikĕsunagandaŋgandaŋ,dipĕdĕmaṅulakgulik·.sahisahitundatulad·,hikĕsunaliwatcaṅgiḥ,
[10 10A]
hibawaŋsahiyaṅalaḥ,tahutĕkendewelcĕrik·,hikĕsunaliwatdaya,ᵒiwetambĕtriŋpakaŕddhi.kocapmaṅkinsampunra
tuḥ,sakiŋpasaŕsakiŋcarik·,hibawaŋnujukatukad·,mañjussinambilamantiŋ,deniŋwahuhusanñakan·,hawakñane
tĕlaḥgĕnit·.glishikĕsunamasadu,ñaduwaŋhadinnel̥ṅit·,twarayañakmagarapan·,mĕdĕmbaṅuṅulakgulik·,
katuturaŋsamihala,memebapannepaŋsĕṅit·.pisunanekagugu,,pisunanenekagugu,pasadunpyanakemanis·,kocapanrawuḥ [ 11 ][10 10B]
10
hibawaŋ,makambĕnbĕlusmaṅilgil·,wahumañĕmuhaŋwastra,ñagjagbapanemanigtig·.hibawatlaḥbabakbĕluŕ,macwabcwa
bpĕsugĕti,hĕṅsapbaḥpapĕtĕṅan·,ditumarakarerenin·,nigtigpanaknehibawaŋ,nikĕsunanudiŋnudiŋ.me
menñaneṅambilkayu,ṅopaktumulimanigtig·,sumiṅki-npĕkonibawaŋ,ñĕlehatirasamati,nikĕsunabar̥ŋ
wiraŋ,maniñjaktuŕhanigtigin·.nibawaŋglalakgĕluluk·,baṅunsĕṅisĕṅimaṅliŋ,tahutkenkapisunayaŋ,baha-
[11 11A]
nnikĕsunacaṅgiḥ,nibawaŋmaṅucap:hucap·,baṅunbalawanlawanin·.memebapanñakajujuŕ,makĕjaŋgalaknigtigin·
,nikĕsunanagiḥñakcak·,nibawaŋkawĕlashasiḥ,lahutmacaraṅumbara,mageṅroslahutmamaŕggi.ṅalintaṅiñjuraŋ
paṅkuŋ,napakriŋhalasepiṅit·,nĕpukinkĕdiskapodaŋ,pakṣihutusaniŋkawi,ṅicennibawaŋrana,pramaṅkinmana
disugiḥ.wuspunikahicĕrukcuk·,hicalpĕkeparamaṅkin·,nibawaŋgawokṅantĕnaŋ,tumulihipunmamaŕggi,ma [ 12 ][11 11B]
11
ṅuṅsihumaḥdadeŋña,rawuḥñanesampunwĕṅi.kacritadadoŋñawahu,maramaṅubĕtaŋkori,gĕlisanrawuḥ
nibawaŋ,hagelahutmaṅampakin·,duḥcucundadeŋhidewa,mahoŋthahidewīmahi.tigtigañahibanka
yu,tĕkenmemebapanñahi,nikĕsunakoneniñjak·,kagyatdadoŋnajani,katuṅgubahanhidewa,hĕnto
hapaboṅkosñahi.makaputbahantĕŋkaluŋ,nibawaŋṅedeṅaŋsami,dadoŋnebĕṅoŋṅatonaŋ,duṣara-
[12 12A]
saŕwwamasmarik·,subĕŋbabadoŋlangĕlaŋ,bal̥ṅkĕŕbuṅkuŋlan·pĕndiŋ.masasocanhintĕnjambrut·,miraḥbr̥ĕlyaneṅĕndiḥ,
hakadepdepkadibintaŋ,pakroñoḥhuyapkahakṣi,puputaŋmaṅkinñatwayaŋ,kocapannibawaŋmaṅkin·.kajak:hantukda
doŋhipun·,hirikarahinawĕṅi,tutugsampunpituŋdina,nibawaŋmanagiḥmuliḥ,maṅaliḥmemebapanña,miwaḥ
nikĕsunacaṅgiḥ.morahanriŋdadoŋhipun·,sampan·r̥kekakajuruṅin·,kadurusnibawaŋbudal·,rawuḥjumaḥ [ 13 ][12 12B]
12
ñahamĕdin·,kapiŋkaliḥkumanhuman·muñinneñakitinkupiŋ.nibawaŋsĕbĕtkadurus·,muliḥkumaḥdadoŋña
glis·,katuturaŋsahindikña,dadoŋñakawĕlashasiḥ,miragitutuŕcucunña.0.rikalaniŋdinahanu,hikasu
najumaḥmandiri,katundenmalal̥bĕṅan·,ñakanṅawedaraŋnasi,cilok·twarahuwamaṅĕlaḥ,kapisagaṅidiḥha
pi.rariskumaḥdadoŋhipun·,ñaruñaruṅidiḥhapu,kaliḥsahaŋkatampalan·,kaṅgenmaṅĕndihaŋhapi,kapa
[13 13A]
ṅgiḥdituhadinña,maṅaṅgesaŕwwamasmarik·.hibawaŋtakeninhipun·,saṅkaneṅaṅgomasmaṇik·,hibawaŋlahutnu
turaŋ,kĕhanayaṅaṅgomasmaṇik·,pahicanpakṣikapodaŋ,dawĕg:hipunñakit:hati.hikĕsunanalintaŋṅunṅun·,tumuliṅe
ṅgalaŋmuliḥ,kacaritatĕkĕdjumaḥ,hikĕsunalahutṅĕliŋ,-katundenmemebanña,ṅidihaŋbaraŋmasmaṇik·.me
mebapanñamasahuŕ,naḥmĕndĕp:hĕdamaṅliŋ,jalanhaliḥjaniluwas·,tumulipadhamamaŕggi,ṅaliḥhibawaŋmacara, [ 14 ][13 13B]
13
hidihinbaraŋmasmaṇik·.hibawaŋtanwentĕnhasuŋ,ṅawehinbaraŋmasmaṇik·,deniŋnahantĕkenhawak·,katigtig·
satĕṅaḥmati,memebapanñanebudal·,pyanakñanemuntagmantig·.hikĕsunapatikacuḥ,kakenkende
weknenigtig·,kadinigtiginnibawaŋ,sahusanhipunmatigtig·,pacaŋṅutaŋṅutaŋhawak·,maṅdenepoliḥmasmaṇik·
.nikĕsunadahaḥduhuḥ,hantuksakitnetansipi,ṅantoshipunpapĕtĕṅan·,twarahehiŋriŋpunapi,satatada
[14 14A]
dihucapan·,hikĕsunadahatcaṅgiḥ.mañisupsukuniŋgunuŋ,halasewayaḥkahuṅsi,hanuttiṅkahiŋnibawaŋ,ma
jalansambilmaṅliŋ,mĕnektuhi∅kgunuŋtuhuñanjuraŋ,tondenmasiḥmanĕpukin·.pakalanedahatkeraḥ,hawakbatisña
nesakit·,twarajamadahaŕdahaŕ,yantwarapoliḥmasmaṇik·,bukapahicannibawaŋ,twaralakaŕmuliḥmuliḥ.pa
maŕgginesampun·l̥su,marāŕyyabatanwariṅin·,matimpuḥmanunashica,ṅajap:hajapsaṅhyaŋtawi,dumadakmama [ 15 ][14 14B]
14
ṅgiḥbagwa,kicenbhuṣaṇanel̥wiḥ.lahutmamaṅguḥcĕrukcuk·,niṅgahincaraŋwariṅin·,haneṅiceninnibawa,
masmiraḥnesaŕwwal̥wiḥ,mwaḥbhuṣaṇanehendaḥ,hĕntolahutkatunasin·.nikĕsunalahutmatuŕ,mañumbaḥtuŕma
ṅumikmik·,nunashicadewantityaŋ,pañjronekawlashasiḥ,ṅutaŋhawakniṅgal·daśa,ñusupinhalasepiṅit·.hicru
kcukliwat:hasuŋ,sapinunasñamadagiŋ,kabadoṅinbahantula,kaluŋñalalipijali,kaglaṅinbahanḍalipan·,su
[15 15A]
bataḥsĕṅkaŋdikupiŋ.,hanuṅkuŋjalatikaluŋ,tal̥duhaṅgonmayasin·,mapĕndiŋmagĕlaŋkana,mabḍĕṅkĕŕbanhulad:halid·,su
matatkumititpadha,gĕlimaṅr̥ĕsrĕsaŋhati.hicrukcuklahutḍamabuŕ,nikpunabintitmalahib·,patitomplokpati
gabag·,nagisĕḥkĕcwaŋkĕcwiŋ,paliŋmaṅaliḥcucuṅan·,kapapasmacanenĕlik·.siṅabaroŋlawansĕnuk·,
gajaḥwarakekapaṅgiḥ,hisinhalasgalakmaṅrak·,nikĕsunanunasmati,denhidupsukayanptaḥ,manandaṅirsaki [ 16 ][15 15B]
15
t:hati.jĕratjĕrittuluŋtuluŋ,gĕlaŕgĕluŕkahikkahik·,maṅĕliŋmasambatan·,mandulameyayaḥbibi,nunastityaŋ
sasupatan·,kaśaŕyyanmiragimuñi.buronhalasemacĕgut·,samimaṅr̥ĕsr̥ĕseŋhati,nikṣūnahĕṅsĕkdimanaḥ,
masĕlsĕlanñakit:hati,nahanmanimusaṅsara,hikdikcarukcukbabeki.nikĕsunaliwattakut·,ñĕlibsibkata
laskra,maṅantihaŋl̥maḥ,gasgasgisgiskahapkuri,kumatatkumititekcag·,paglantĕspablisatsami.0.
[16 16A]
kagetsubapukulpitu,nikĕsunaṅucuŋmuliḥ,maṅojog:humaḥdadoŋña,maṅĕluŕnagiḥhampakin·,dadoŋña
masahutbaṅgras·,ñenhĕntonagiḥhampakin·.ñensiḥhĕntokahukkahuk·,nikĕsunasahuŕhĕliŋ,tyaŋnucunado
ṅetĕsa,nikĕsunanaputunnini,ṅenkensigamahitita,mahimanagiḥhampakin·.heṅgalaŋmagĕdipĕsu,hĕda
sigakumaḥnini,tomplokkahibanbalida,nikĕsunañrutcutuliḥ,majalankumaḥbahanña,memenñalahutṅĕ [ 17 ][16 16B]
16
lurin·.ñensiḥhĕntogĕluŕgĕluŕ,nikasunasahuŕhĕliŋ,tyaŋnikĕsunatĕka,ṅenkenhibadadimuliḥ,kaŋgo
waŋkĕnĕhesuba,magĕdisigadamahi.twarasĕlakahipĕsu,maṅampakinsigakori,sĕpalayansigatĕlas·,ma
bapakaliḥmabibi,suhudwĕkasmapyanak·,tĕkenciciṅenicaṅgiḥ.nikĕsunalahutpĕsu,majalansigsiga
nṅĕlisiŋjalanmarerennĕgak·,mapaṅĕnanpĕlanharig·,yeniŋtwarahadaholas·,hitulaŋkaput:hikuli
[17 17A]
t·.tanhuruṅanmaṅkyalampus·,matintyaṅebesbesciciŋ,bedeŋmahibedeŋkĕma,ñensiḥtr̥ĕṣṇamaṅolasin·,
sukatityaŋjurusampat·,sahidupankapañjakin·.pĕtĕŋl̥maḥsĕdiḥṅunṅun·,ṅantibĕragñakit:hati,twarajamadahaŕda
haŕ,heliŋtĕkenyayaḥbibi,kaliḥhihĕmboknibawaŋ,makĕjaŋtwarajasudi.subatehawakelacuŕ,hapasiḥtuhunnu
madi,hulicĕriknamawiraŋ,kayaŋkĕliḥbukajani,ditubawaŋhapaŋmĕlaḥ,dĕpaŋsubahawakemati.tanpranatanpahu [ 18 ][17 17B]
17
nduk·,dadikeranakatĕpukin·,sakitehaṅgondadalan·,maramarasadihati,pil̥datĕkennibawaŋ,dadike
nemasinkahi.tonibawaŋmasasumbuŋ,todoṣanhibanecaṅgiḥ,tanhadahadayaŋhiba,misunayaŋhawakelbit·,
satatahibatĕmokaŋ,siŋsuhudmañakit:hati.haketokojaranhipun·,janmanemisunasa∅hi,sinaḥpacaŋ
maṅgiḥlara,naṅhisanekasĕṅitin·,yansampunsujatidhaŕmma,jantĕnpacaŋmaṅgiḥl̥wiḥ.yeniŋlobhadadiha
[18 18A]
guŋ,hirihatinepuponin·,dĕmĕntĕkengĕlaḥhanak·,hasisugiḥṅaṅgol̥wiḥ,hĕntonagiḥhupadihaŋ,hapa
ntantitahiŋwidhi,//0//hanak:hanebĕlog·//0//mijila.0.kocapdusunpabañjarankaṅin·,
wentĕnjanmabĕlog·,kasilihinpaṅĕdaṅangĕde,hantuk:hipunmemenmudarani,jantostigaŋwĕṅi,tanbudalaŋhipun·
.ditulahut:hibĕlogmanabiḥ,kaliḥhipunṅojog·,kumaḥneñĕlaŋpaṅĕdaṅane,saneñĕlaŋtu [ 19 ][18 18B]
18
muliṅĕñjuhin·,payuksanehalit·,hibĕlogtĕṅkĕjut·.kaladituhibĕlogmamuñi,sanerihinhĕmbo
k·,pĕcakñalaŋpaṅĕdaṅangĕde,sapunapikeṅinhĕmbokmaṅkin·,payuklintaŋhalit·,tanwentĕnpuniku.dijapayu
ktityaṅenerihin·,pasahuŕñahalon·,huduḥhĕmbokmenmudaranane,nepayukñahinehanerihin·,
manakpayuk:halit·,panaknejuwaŋmalu.hibĕlogbugupayukmanak:halit·,tumulimamobos·,budalhe
[19 19A]
ñcolṅambulpamaŕggine,rawuḥsampunriŋhumaḥñamaṅkin·,kocapsampunlami,katagiḥglaḥhipun·.saneñĕlaŋ
tuŕmasahuŕharis·,paṅdaṅanehĕnto,subamatidugaswr̥ĕspatine,kagyatmenmudaranimiragi,payukbisamati,
tumulimasahut·.hiṅgiḥhĕmboksajawaniŋmaṅkin·,tityaŋlintaŋhaṅob·,miragihaŋpaṅĕdaṅangĕde,huniŋpa
dĕmkadihucapbibi,sanerihinrihin·,tankadipuniku.saneñĕlaŋsumahuŕtumuli,kenemuñinhĕmboka [ 20 ][19 19B]
19
k·,payukcrikpanakpaṅĕdaṅane,hĕntoṅudadadigugunñahi,nenebukajanitusiŋṅugulampus·.di
tulahutmemenmudarani,lyatñanebĕṅo,baskaliwatkimud:hidĕpñane,lahutmuliḥmaṅambultuŕṅĕliŋ,mapinĕḥ
dihati,blogekranalacuŕ.hiḥbĕlog:hĕdasĕbĕtdihati,sajañahibĕlog·,tusiŋnawaŋhapanehada
ne,bibijanimaṅorahinñahi,paṅĕdaṅancĕrik·,hĕntomadanpayuk·.bĕlogñanekalintaŋsinipi,
[20 20A]
memenñanebĕṅoŋ,pĕtĕŋl̥maḥsahikahajahin·,kahurukaŋhantukguruhaji,sahikatuturin·,hapaŋhiya
tahu.memebapanñakewĕḥdihati,ṅĕlaḥpyanakbĕlog·,masĕlsĕlandadibukakene,manumaditumu
runmañalmi,nandaŋsakit:hati,lacurekadurus·.subalacuŕkadulurinmiskin·,sigugekapondāŋ,twarasuka
ñamabrayane,kaliŋbetr̥ĕṣṇāhanakṅolasin·,noliḥtwarasudi,samitwaraliṅu.deniŋketobraya [ 21 ][20 20B]
20
nñanesami,manaḥñanegawok·,tumulimeraŋtĕkendewekne,ṅutaŋhawakmalajahaŋdiri,laṅgĕŋdihakeŕtti
,lahutpoliḥluṅguḥ.sugiḥr̥ndaḥpyanakluḥmwani,-lyuhisinkadaton·,massĕlakamaṇiksaŕwwamale,tuŕki
cenmaṇiksakĕcap·l̥wiḥ,ririhetansipi,hayunemanĕrus·.bĕloglacuŕnebukasapsapin·,krana
bukaketo,luḥmwanipagĕḥṅakeŕttine,dihalasgunuṅepiṅitpiṅit·,nenekasusupin·,twarabiṣa
[21 21A]
takut·.deniŋketokawuwuhinkawi,samipadhagawok·,luḥmwaniñamabrayane,twacĕrikbajaŋlantaruni,samapadha
hasiḥ,sukaholashasuŋ.ketotuturanhanakemiskin·,lacuŕtuŕyabĕlog·,lahutlaṅgĕŋtĕkenpakeŕttina,-
yantunayantakuttĕkenweci,twaramanĕpukin·,hanelakaŕhayu.//0//kañciltĕkenguluṅantikĕḥ//0
//ginada.0.hikañciljanituturaŋ,ṅajinaŋsoroḥprani,guluṅantikĕḥhadanña,hikañcilmaṅomoŋ [ 22 ][21 21B]
21
sumbuŋ,hiḥguluṅantikĕḥhiba,diṅĕḥbĕli,palahib:hibanebĕcat·.yadincahimlahibgaṅsaŕ,siŋhicikalahaŋcahi,
yeniŋṅadukabĕcatac·,guluṅantikĕḥmaṅruṅus·,ndiṅĕḥhikañcil·maṅuman·,manaṅtaṅin·,tumulihalonsahuŕ
ña.kenkenmuñinehibucan·,yadinplahib:hicaŋrindit·,siŋjahicaŋlakaŕkasoŕ,cahikañcilliwatsambuŋ
,naṅiŋtoṅosekaŕwwanaŋ,nenejani,sumahuŕhikañcilbaṅgras·.twibatishicaṅepatpat·,bati
[22 22A]
scahinehakĕti,sinaḥcahilakaŕkawon·,jalansubajanimuju,matandiŋlakaŕmalomba,hicaŋmiliḥ,pacaŋ
gĕnahemalombā.hadagunuŋtĕgĕḥpĕsan·,huliditumaṅawitin·,kantinapakdisukunña,higuluṅantikĕḥma
nut·,kĕdekkĕdeklintaŋr̥na,tangumiṅsiŕ,tĕkeniŋpasobayanña.marahikañcilṅinkinaŋ,lakaŕṅeṅgalaŋma
lahib·,higuluṅantikĕḥbuṅkĕŕ,hawaknebuntĕŕṅaluluk·,ṅalilikkaliwatbĕcat·,kadimimis·,santĕŕpa [ 23 ][22 22B]
22
lahibnegaṅsaŕ.hikañcilhaṅobṅatonaŋ,higuluṅantikĕḥmlahib·,subajoḥsawatbĕtenan·,palahib:hi
kañcilnutug·,kĕnĕḥnebakalmaliwat·,kadihaṅin·,macĕdutpalahibña.haptinñanetankasidan·,hikañci
llayutṅalilik·,hawakñanetĕlaḥbabak·,tĕndasnebĕlaḥmakaplug·,pololangĕtiḥñamuñcrat·,lahu
tmati,bahansumbuŋnekaliwat·.higuyuṅantikĕḥmĕnaŋ,napakdisukuniŋbukit·,hanekaṅgonpawaṅĕna
[23 23A]
n·,ṅanhikañcilliwatsumbuŋ,napakñanekarahaywan·,hĕntojani,hawakegĕdenantĕntas·.hĕdabassumbuŋmapĕ
ta,yadyanhiyahanakcĕrik·,gobanistabuwĕnbĕlog·,tatasaŋmaṅdenñatahu,hapaŋhĕdasalaḥpaŕṇna,bĕṅilcu
wil·,ndamaṅadenhanaknista.hadagagaḥhaheŋtindak·,maṅapak:hapakmamuñi,sasabukanematoros·,
polahekadipraratu,rasatwarakwaŋhapa,totĕtĕsin·,takonaŋhapaṅapĕdas·.siŋñayamawaṅśamenak·, [ 24 ][23 23B]
23
wireḥtitaḥcarajani,maṅakuhawakesuka,sugiḥditubagusditu,twarañakṅandaŋhiba,ṅakuriraḥ,sugiḥṅĕlaḥ
haŕthabrana.hĕntohanetal̥ktĕkaŋ,takonaŋsampiŋsampiṅin·,siŋñahiñatanpahĕṅgon·,lacuŕñane
tankacuṅkub·,ñiliḥtĕkengĕlaḥhanak·,mamaliṅin·,manlĕpingĕlaḥpisaga.nehadamarupatiwas·,ka
gkagkigkigpĕsumuliḥ,ṅasoraŋdeweknebĕlog·,mañalanaŋkĕnĕḥpatut·,dañugaŕmĕsuwaŋpĕta,maṅuṅku
[24 24A]
lin·,maṅakuhawakeprajñan·.tusiŋhadoḥpapindanña,tanbinahipuñanpadi,nemahisimaṅuyukaŋ,cirisubali
watiŋwruḥ,tahutĕkenkatuturan·,nesujati,catuŕjanmanekiñcĕpaŋ.hipadhipuyuŋtuturaŋ,mañĕl̥gmañukcuklaṅi
t·,muñinesadaṅarocok·,bukayehehatĕṅaḥjun·,maṅoñcaŋmeŕberaŋhawak·,piririḥ,naṅiŋ
hĕludtoŋtawaṅa.hĕdaṅadukabetakan·,bogbogsahidĕmĕnpuji,pal̥mĕtinbanmaṅrawos·,tusiŋl̥ [ 25 ][24 24B]
24
mĕteheṅgalluŋ,twaḥkĕkĕhelakaŕhalaḥ,palapanin·,sahimanabuhaŋbasa.yanmaṅomoŋsumbaŕsumbaŕ,maṅakuha
wakeririḥ,twarañakṅalapkasoŕ,padasliyuṅĕlaḥmusuḥ,bibiheṅĕmasindoṣa,haṅgonpĕliḥ,siŋsuhu
dlakaŕpipita.yadyancĕrikbuwinnista,tanpabaṅśabĕṅilcukil·,damaluñugaŕmaṅomoŋ,sujatibrahmaṇaha
guŋ,mapaṅkatmanitaḥjagat·,siŋñirigin·,banimaṅĕtohaŋjiwa.pĕtĕŋl̥maḥtobicapaŋ,tutuŕba
[25 25A]
panepilihin·,cahiñahimiwaḥhĕmbok·,hapaŋhĕdasalaḥhunduk·,subalyupratimimbanña,yenipĕliḥ
,sahidadisasūŕyyanan·.//0//bojog:hanebĕlog·//0//paṅkuŕ.0.kacritadigu
nuŋhalas·,kataḥbojogñanehagĕŋmiwaḥhalit·,manoṅosdipuñankayu,padhamanamtaminmanaḥ,
kocapnujutil̥miŋśaśiḥkawolu,jagatepĕtĕŋkintaŋ,madulurinhujanhaṅin·.dituhibojogma [ 26 ][25 25B]
25
kĕjaŋ,maṅĕŕgĕraŋdiṅinñanetidoŋgigis·,gĕjĕŕgĕjĕŕkadilindu,tumulisamiṅeṅgalaŋ,ṅaliḥgnaḥlakaŕtoṅo
sñahaṅyub·,poliḥhibojogpagwahan·,sasoriŋtaruwariṅin·.sĕdĕkpadhamaṅuṅsihaŋ,ditoṅo
sehanelakaŕkasayubin·,swaranñapadhagumuruḥ,hadalenbojogṅatonaŋ,hodiboṅkolkayu
netumbuḥmagumpluk·,kadipikasudaran·,hibojolmañĕṅguḥgĕni.hibojogpadhaṅeṅgalaŋ,
[26 26A]
maṅaliḥrareñcek:hakiŋkatuñjĕlin·,duhuriŋhoṅetinumpuk·,kupininlakaŕkĕndihaŋ,kĕnĕḥñanehibo
jogpacaŋmaṅidu,tiṅkaḥneketokajinaŋ,banhikĕdisduhuŕbukit·.hikĕdistumuliṅucap·,hiḥbo
jog:hĕntohoŋṅudahupinin·,cahiliwatbĕlogpuṅguŋ,boyajahapitotonan·,kĕdisemuñinnesa
njĕŕyakaruṅu,naṅitwarakaliṅuhaŋ,hibojoggatiṅupinin·.kocapanhadamacuṣa,risĕdĕk:hibo [ 27 ][26 26B]
26
jegmaṅupininhapi,gumanamahembonditu,makĕjaŋsapaṅajaḥña,hikĕdistĕkeniŋhibojolkaruṅu,hija
nmanulimapajaŕ,hiḥhiḥcahikĕdisririḥ.hapaguṇanemaṅajaḥ,janmatwaraguniŋmanampimuñi,hikĕdi
snulimasahut·,kadihucapsaŋwidagga,yadinmasuḥkinahalapatuttuluŋ,maliḥkadiśabdhanhida,saŋwusli
mpadsapuniki.lolohepahitrasanña,yanmañusupñidayaŋṅilaṅaŋsakit·,hĕntoñandaŋpisanpupu,
[27 27A]
sapunikapidagiña,homoṅehĕntosukṣmane-rahayu,yadinpapĕsonekasaŕ,hĕntokalintaŋhu
tami.marahikĕdisṅajinaŋ,hibojogsayangatimaṅupinin·,ditulahut:hiyatuhun·,gumanamaṅandĕli
gaŋ,hibojognekalintaŋbĕlogtuŕpĕṅkuŋ,tusiŋnawaŋpahundukan·,hoŋkapitahĕnaŋhapi.ketotatwi
yandagiŋña,hanakeṅajahinwoŋtunaṅudi,kañcanpapinĕhepatut·,hĕntolantaskasĕṅguhaŋ,pitutuŕ [ 28 ][27 27B]
27
mĕlaḥkasĕṅguḥtanrahayu,nemaniskucapmĕlaḥ,raṅsukaŋmandadisakit·.hĕdamalumaṅiñcapaŋ,r̥sĕpr̥ĕsĕpaŋsa
jĕroniŋhati,muñimanismadhujuruḥ,makĕloñakitinbasaŋ,yanmañusupsubapĕdasdadipuruḥ,tanhuruŋmanĕmuhala
,pĕtĕŋl̥maḥñakit:hati.mĕlidgurumaṅurukaŋ,tĕkencahimuwaḥñahipadhasami,siŋñahadahanak:hasuŋ,tr̥ĕṣṇa
holasmaṅopakaŋ,hĕntohĕdañahicahisalaḥsĕṅguḥ,paṅlemek:hanakehala,pinĕḥpinĕḥdadil̥wiḥ
[28 28A]
//0//pitutuŕmemebapatĕkenpyanakne,//0//sĕmarandana.0.memebapannenuturin·
huduḥcĕnipyanakbapa,subakĕliḥcanikaton·,ñandaŋmasukmasĕkolaḥ,matuwuḥsubapituŋtiban·,dikṣa
manecĕniŋmasuk·,disĕkolaḥsiṅharāja.buleleŋpunaŋnagari,krabcĕniŋlayumalajaḥ,saratmaṅaliḥtu
ture,ñalininbikasehala,maṅaliḥtuturemĕlaḥ,hapaŋnawaŋcĕniŋhunduk·,tatakramaniŋmānuṣa. [ 29 ][28 28B]
28
guruncĕniŋdahatdhaŕmmi,ṅraṅsukaŋdhaŕmmalakṣaṇa,kaliḥputraśaśaṇane,hĕntohanekahiñcĕpaŋ,hanelakaŕkasatwa
yaŋ,yansubapagĕhiŋkayun·,dikapan·twarañidayaŋ.lakaŕmamanaḥhilaṅit·,sakitahidhĕpehadāyansuba
laṅgĕŋyaśane,sĕl̥gmalajahaŋhawak·,yenicĕnisubabiṣa,memebapanerahayu,ketohanakeṅucapaŋ.
rumasatmaṅĕlaḥmaṇik·,maṇiksakĕcap:hadanña,tumbuḥcĕniṅe∅kalaron·,tanibagyanekalintaŋ,hulimara
[29 29A]
mapumahan·,dugasbapanematĕmu,ṅajakmemencĕniŋjumaḥ.lacuŕnistinetansipi,maṅandĕlaŋnaṅgap:hulaḥ,nĕbukṅĕl̥
suŋgawene,bapaṅulikapabeyan·,memeneyabuṅkutjumaḥ,maṅĕnahaŋbasaŋsĕduk·,dukesĕdĕŋpaṅantenan·
.pĕlansubahasyadiri,bapamaṅadakaŋpyanak·,hĕnupatpatlanaŋwadon·,luḥdadwamwanidadwa,cĕniŋha
ṅgonpaliŋcrik·,dinihajakbapalacuŕ,nuptupaŋdamuḥsañjana.saṅkansaṅĕtpituduhin·,nundencĕniŋmasĕ [ 30 ][29 29B]
29
kolaḥ,banliwatbĕlogbapane,hapaŋhadamasiḥbisa,manawaŋtatuniŋrontal·,hakṣarabalihapaŋwruḥ,siŋñaka
tibeninhurak·.hapaŋdakijamajiñjin·,ñarwaŋhundukkadusunan·,ṅalintaŋpĕsanmomone,hĕntohanekeŕtyaŋ
bapa,tĕkeniŋmakĕjaŋ,sahĕnunbapanehidhup·,sĕl̥gaŋditumalajaḥ.biliḥsiŋñabisaririḥ.twaḥcĕniŋ
nemaṅĕlahaŋ,memebapanekarawos·,bisaṅyasayaŋpyanakña,yanhalapakeŕttinña,tanhuruŋmanĕmulacuŕ,
[30 30A]
yanhayumamaṅgiḥbagya.ketokojaranacĕniŋ,hapaŋbisamaṅĕnĕhi,masandiŋhalahayune,kalikehala
hulaḥña,pĕdashalakapaṅguha,ketocĕniŋtusiŋguyu,kewĕḥbapanemanjanma.kaliŋkecĕniŋhĕnucrik·,
katiṅgalbanamemebapa,bĕlogcĕniṅemamolo,-siŋmatĕmpadadijalma,sahidhupenamawiraŋ,malajaḥtwa
ramaguru,ṅandaŋṅañjuḥpapĕsunña.hdaṅorahaŋṅgisigumi,dadimadtrimwaḥpuṅgawa,l̥pashuliskolahane [ 31 ][30 30B]
30
,tusiŋbapaṅituŋpaṅkat·,sakewalamadannawaŋ,ṅanutintitaḥsaŋratu,siŋñahadapakayunan·.hapaŋbisa
manampanin·,kayunhidaśribagindamaharajawolandane,reḥgumisubakatitaḥ,yogyannawaŋsolaḥ
hida,yanmamar̥kriŋsaŋprabhu,bisañawispaṅandika.0.guminesubamasalin·,kawentĕnaŋsĕkolaha
n·,tanaḥbalimiwaḥlombok·,kapiŋkaliḥtanaḥjawa,maduramiwaḥmakasaŕ,salebĕstanaḥmalayu,sa
[31 31A]
wĕṅkonhindyanedĕŕllan·.plajahanehaguŋhalit·,hakṣarabalimwaḥjawa,harabmalayuner̥ko,blanda
nekahutamayaŋ,hanutsolahiŋsaŋnatha,macanulismiwaḥṅituŋ,halahayunekurukaŋ.pituturesaŕwwal̥
wiḥ,hĕntohanekapicayaŋ,paṅurukguruncĕniṅe,paṅalihansaŕwwabhoga,paṅupajiwanekucap·,kacritayaŋriŋ
higuru,haṅgonpanĕgulanmanaḥ.mitĕtinmanaheweci,ṅicalaŋhidĕpduŕjana,manĕptĕpinhanesomboŋ, [ 32 ][31 31B]
31
hirihatinehĕjohaŋ,hdajahiltĕkenhanak·,hanepatutsĕdhĕŋtiru,hanuttĕkenpaguruhan·.hĕda
baṅgihĕdajadig·,halpakatĕkenkatiwan·,tulaḥhidhupliwatkawon·,tandadijal̥mamuwaḥ,laṅgapñane
bĕskaliwat·,twaralakaŕnĕmuhayu,numadikamadyapada.memebapanebhaktinin·,wĕnaŋtinutsahisuṅbaḥ,
hĕntosatbhaṭarakaton·,patutṅiriŋpaṅandika,yadyanpacaŋnĕmuhala,napimaṅgipiḥmaṅguḥhayu,la
[32 32A]
munsampunkatuduhaŋ.ketotuturanñasahi,gurunedisĕkolahan·,halahayucaritane,liyutoŋ
kĕnatuptupaŋ,kewĕḥbapamaṅrasayaŋ,bĕlogbapanekadurus·,haṅgoncĕniŋneraramakranaketobapamĕ
lid·,sĕkĕnaŋcaniŋmalaja,sahĕnuncĕnikkĕnĕhe,hapaŋhĕdamasĕlsĕlan·,salaḥtampibansambada,pitutuŕ
hanakehayu,halabancĕninarima.siŋñabapaniṅgalmati,hĕntonetamayaŋbapa,kririhanehutama [ 33 ][32 32B]
32
ne,padayaŋmaṅĕlaḥbrana,haŕthahĕmasmiwaḥslakā,makutitoŋkĕneŋhituŋ,makĕlokĕlodadiyag·.tĕ
lasñanedadihapi,lisiktwaramagantulan·,banliwatliwatbiloge,tusiŋbisamaṅundukaŋ,gĕlaḥtĕlaḥbu
rarakaŋ,tanhuruŋmanĕmulacuŕ,ñakit:hatimasĕlsĕlan·.yeniŋcĕniŋsubaririḥ,prajñansalwiriŋhakṣara,-
mañakrawaŕttigawene,yadyapintanṅĕlaḥbrana,twaralakaŕpacaŋtĕlaḥ,masabuhuŋtanpasaṅu,haṅgonmaṅaliḥ
[33 33A]
pabuktyan·.hĕntosañjatanel̥wiḥ,twarahabotnemaṅaba,manuradeśalampahe,ṅaliḥbuktiña
mabraya,hapabuwinmasakaya,hĕntohaṅgonsumuŕhidhup·,cucubuyutetamayaŋ.yencĕniŋsubaṅanutin·
memebapanegaŕggita,rasabuṅaḥtanpaṅaṅgo,miwaḥwar̥gtanpanĕda,kahulurinsakitaña,knĕḥmaca
nsatushakus·,prajanilakaŕkalikaŕkasida.pĕtĕŋl̥maḥkatuturin·,karumrumyadipamr̥ĕman·,muñinñanema [ 34 ][33 33B]
33
nishalon·,haduḥcaniŋpyanakbapa,heliṅaŋpitutuŕbapa,maṅidĕpaŋyayaḥhibu,beñjaŋhesuk·nmurahaŕjja
.ciṅaktimpalcĕniŋsami,makĕjaŋgatimalajaḥ,diskolaḥmapaguruhan·,ñaṅkilbukumiwaḥkaras·,pitu
turemanishalus·,pyanaknemaṅucap:hucap·.0.guruhajibiyaŋsuri,tityaŋṅiriŋpaṅandika,deniŋke
topituture,samimaṅĕntikaŋmanaḥ,siŋñahuliditubagya,ṅidĕpaŋpitutuŕguru,mañupatlaranesu
[34 34A]
ba.putranelahutmaṅrañjiŋ,masukriŋsĕkolahan·,magĕnĕp:hendaḥtuture,bĕṅoŋmiragyacarit·,ga
lakmanispaṅucapña,waluyadalaŋhiguru,ṅicentuturanhisiswa.jĕṅkaŋjĕṅkiŋdĕlakdĕlik·,mĕlidcomelmaṅuru
kaŋ,liwatdabdabpaṅujine,hasiŋpĕliḥkabĕnahaŋ,-hapaŋhdamañiciṅsiṅal·,jalanaŋkĕnĕḥtanpatut·,
mamuponinkadruwakan·.ketopitutuŕsaŋhaji,halahayunekucapaŋ,naṅkĕnnĕmśaśiḥlamine,bu- [ 35 ][34 34B]
34
maramĕntikdi∅∅cita,sakĕbĕdikmatuptupan·,halanemanadihayu,bisamañalininsolaḥ,twaḥsa
jatuturebĕcik·,paṅajaḥhimemebapa,panapiliḥgurune,mĕlidsajamaṅurukaŋ,ṅastityaŋkaraha
yuhan·,maṅurukaŋhanepatut·,tatakramaniŋmanuṣa.pĕtaŋtahundadosmurid·,laminputranemalajaḥ
,maṅiriŋkayungurune,mañĕpuḥhidhĕpduŕjana,mamuṅgĕlinnehaṅkara,cucudbaktinemaguru,bilaŋta
[35 35A]
hunmaṅgaḥpaṅkat·.kasayaṅaŋguruhaji,puputmaṅkincinarita,gurunehaṅucap:halon·,hiḥcĕniŋsismakĕ
jaŋ,reḥcĕniŋsubakal̥pas·,netampipahicanguru,kr̥ĕtasmatulishabidaŋ.sr̥ĕtipikat:hadnecĕniŋ,maca
cirenhitwanbĕsaŕ,r̥sidenbalilanlombok·,liḥtwankotwankontroliŕkutamadagiṅintampaktaṅan·,ka-
hiriŋlantriguru,saŋtigañiriyaŋl̥pas·.kinañi-mpĕnhapaŋbĕcik·,siŋñakagetpakayunan·,manu [ 36 ][35 35B]
35
naskaŕyyagupr̥ĕmen·,mandoŕtokodadidagaŋ,mwaḥdadijurusurat·,twaramamĕsuwaŋpĕluḥ,kahicengajiḥ
bulanan·.ñidayaŋmaṅaliḥbukti,pitwisakiŋpatĕgakan·,yanliwatliwatmomone,magaweñakitaŋ-
hawak·,pĕluḥpiditmakudasan·,limabahoŋbabakbĕluŕ,pikolihehasakṣanan·.tanpapwarasanmakaŕ
di,mañcibanohañĕgĕtan·,bukandahaŕkadĕlene,liyupakpakkuwaŋglĕkaŋ,kadipapindĕkanhĕntal·,ku
[36 36A]
dujĕṅĕttanpacĕdut·,ṅjukbalaŋṅabahalutan·.ketogawenñawoŋtani,tuyuhekaliwatgĕde,pĕtĕŋ
l̥maḥñakapkaŕyya,masiḥtusiŋmatiṅgĕnan·,hutaṅesayanmawuwuḥ,paslĕkĕḥmabatunhaha.naṅiŋlamunlakaŕjañjaŋ
,kenkenaŋbahanmadaya,yadyanlumbiḥpr̥ĕtiwine,masiḥtondenjañjibagya,cucĕtaŋbahanamamanaḥ,hapa
ndereŋsaṅhyaŋtuduḥseŋkokemabahantĕmbaŋ.0.gurunemĕlidnakonin·,wireḥcĕniŋsubal̥pas· [ 37 ][36 36B]
36
,kenkensiḥpahidĕpe,hindayaŋcĕniŋtuturaŋ,masahuŕmanukmakĕjaŋ,tityaŋnanusdadosguru,lenhadanagiḥka
jawa.tityaŋtankicenkajawi,masĕkolaḥprabuliṅga,kakenkendrikikemahon·,manutugaŋpaplajahan·,
mamagaŋriŋsĕkolahan·,hĕdañĕncĕniŋṅlenhaṅkuḥ,dituṅaturaŋpaṅayaḥ.sayaŋbahanbapacĕniŋ,hĕlasmaniṅga
lnagarabannistadamanbapane,lwascĕniṅetanpagĕlaŕ,tanhuruṅanmasĕlṣĕlan·,jalandinipar̥ŋlacuŕ,ka
[37 37A]
ṅgohaŋhicanhyaŋ,kawya.lahut:hokanemaṅiriŋ,tahutĕkenhawaknista,magaŋmaṅiriŋgurune,malajaḥṅurukaŋ
siswa,laminñasubahatiban·,lahutkicenpaṅkatguru,kapindaḥriŋlyannagara.deniŋketopicankawi,
memebapannesukṣĕma,ṅhiŋhaṅĕnbunmanoṅosjoḥ,maṅurimikmasĕlṣĕlan·,naḥdĕpaṅaŋhiyasuba,du-
madak:hapaŋrahayu,maṅĕmpidideśanhanak·.duḥdewanbapanecĕniŋ,jalancĕniŋmĕlaḥmĕlaḥ,sĕl̥gaŋdi [ 38 ][37 37B]
37
tumagawe,bisayaŋmañamabraya,hupamayabapabalwan·,dijanoṅoshapaŋsadu,ṅanutinwoŋpadeśayan·.
hĕdamaguhuninrusit·,culigtĕkengĕlaḥhanak·,hĕdabĕsbogbogmaṅomoŋ,mwaḥhaṅadak:hakĕnnora,hĕ
ntohanemaṅranayaŋ,layulakaŕṅĕlaḥmusuḥ,bibiheṅĕmasindoṣa.patil̥saŋhawakṅĕmpi,tiwaslacuŕtanpa
kadaŋ,kaliwatnistadamane,maṅaṅgodhaŕmmalakṣana,liyuyeniŋcaritayaŋ,masacĕniŋtwaratahu,hajala
[38 38A]
liriŋtuturan·.pyanakñanematuŕharis·,masadewektityaŋbapa,nasarinhidĕp:hanake,nehayukalawanhala
,sakewantĕnmaṅdabapa,sukaṅaṅgonholacuŕ,mapamittityaŋriŋhibyaŋ.cahiñahipadhasami,bĕlimapamitsa
pisan·,kaliḥbĕlimiwaḥhĕmbok·,bĕsikaŋhidĕpesuba,hapasukaṅampurayaŋ,samipadhasahuŕmanuk·,ja
lancĕniŋmĕlaḥmĕlaḥ.kacaritanenejani,memebapannesukṣĕkan·,kaswecanniṅgalhumaḥñane,twa [ 39 ][38 38B]
38
rakaŕwwankudaŋbulan·,memebapasubatwa,ṅaliḥbuktititwaramampuḥ,maṅandĕlaŋnaṅgap:hupaḥ.hokanejaniṅo
lasin·,manuluŋṅalihaŋdahaŕ,masĕpiḥpahicanñane,kapapetaŋhablañjahan·,memebapanñagaŕggita,gajiḥ
nesayanmawuwuḥ,paṅkatnesayanṅagĕyaŋ.duruŋpuputriŋhihaji,maṅaturaŋkapitr̥ĕṣaṇan·,kaliḥriŋdanehime
me,masilihinhidanhida,dukecĕrikkagĕdenaŋ,saṅkanmĕtujanituhu,kaget:hibapamatiṅgal·.matinñane
[39 39A]
gĕbuggĕriŋ,kudaŋbalyantoŋñidayaŋ,duksakidgrubuger̥ko,biṅuŋpaliŋmanaḥtityaŋ,kadigĕdahepantigaŋ,dĕ
kdĕklidĕkbukahintuk·,hibyaŋmaṅkinhiriŋtityaŋ.nujuhaŋtityaŋmaṅiriŋkayundanenesaŋlina,pakṣanapĕsanhidĕ
pe,hapaŋmustimasĕkolaḥ,kagetjanikadagiṅan·,hibapaṅalahinlampus·,pusakahinakawruhan·.kĕndĕ
lñanebahanririḥ,sĕbĕtebahankatiṅgal·,boyakiraŋpasĕlṣĕle,tan·pendaḥsakadihayam·,bi [ 40 ][39 39B]
29
samaṅehkehaŋhawak·,naṅiŋmabĕlasanibu,tanmar̥nmamulaŋtr̥ĕṣṇā.ketotuturanñayukti,cahiñahihapaŋ
nawaŋ,puŕṇnayaŋtuturekahān·,heliŋtr̥ĕṣṇanmemebapa,pagĕḥpuguhaŋmalajaḥ,tĕkensalwiriŋpitutuŕ,hĕ
ntohaneᵒuttamayaŋ.//0//hidoratĕkenhiwaya//0//sinom·.0.hadahanakma
swatrayan·,madanhidorahadiri,hiwayahanehukud·,bar̥ŋbar̥ŋyanmalali,mariŋmantaranagari,ṅali
[40 40A]
layaŋkĕnĕhiṅuḥ,pĕtĕŋl̥maḥmapiguman·,ṅituṅaŋlakaŕkabukti,subahigum·,dipolihemahĕpaḥdwa.koca
pditĕṅahiŋmaŕgga,poliḥnudukmasṅulintik·,kataḥñanekaliḥtepak·,hiwayamakrunaharis·,dorajalañja
nejani,masehanebahannuduk·,bagidwapadhapadhayaŋ,lahutjalanhabamuliḥ,hapaŋpuput·,tusiŋhadabwinkĕkĕ
haŋ.hidorasumahuŕbaṅras·,tusiŋsĕdĕŋjanibagi,wireḥdinanñanebodo,palanñamakranamiskin·,si [ 41 ][40 40B]
40
ṅidaŋjwasubadini,hapaŋtradahanaktahu,sahijĕmak:hasandan·,yeniŋsubatĕlaḥsami,nujusuwuŋ,jalanjĕmakpadhadwa
nan·.masuwetumulikĕṅkĕbaŋ,kapĕndĕmsoriŋwariṅin·,rarissamipadhabudal·,kumaḥñapadhamandiri,koca
pansampunlami,rahuḥhidoramaṅapus·,maṅambilmasetotonan·,kabaktakumaḥñamaṅkin·,timpalhipun·,
boyapisanpitahuna.sasubanñalimaŋdina,hidoramabikas·l̥ṅit·,kocapantĕkahiwaya,kumaḥhi
[41 41A]
doranemaṅkin·,mapajaŋhipunharis·,jalankudajanilahut·,katoṅosmasehipidan·,wireḥmashicaṅe
sami,tanpagantul·,hapaŋhadahaṅgenbeñjaŋ.critayaŋpadhamajalan·,ṅojogtoṅosmaserihin·,
kapaṅgiḥmasñanetĕlas·,hiwayanulimacĕgik·,twarahadahanak:huniŋ,jawiniŋcahimamaṅguḥ,sinaḥcahihane
mañwaŋ,ṅĕṅkĕbaŋhĕmasemi,ketotuhu,wiweḥlenantradanawaŋ.hiwayalahutkadandan·,kajakma [ 42 ][41 41B]
41
naṅkilkapuri,manunaspamatutkr̥ĕta,kaliḥmaṅdakapasisip·,hiwayamahatuŕsisip·,nentĕnpisanhipunṅaku,maṅambilma
sepunika,hidorahamikuhin·,naliḥhipun·,hatuŕñaneriŋsaŋkr̥ĕta.hiṅgiḥratuhidakr̥ĕta,tityaŋwantaḥsa
r̥ŋkaliḥ,ṅĕniyaŋmasepunika,hipunkaliḥtityaŋhugi,kahĕṅkĕbaŋriŋwanadri,sasoritarunehaguŋ,hirikata
nĕmtityaŋ,dagiŋñasakadimaṅkin·,wantaḥhipun·,mamaliŋmasesinamyan·.0.paṅandikanhidakr̥ĕta,
[42 42A]
hanakeñakṣinincahi,ñiḥnayaŋhiwayamañwaŋ,hatuŕñahidoraharis·,boyawentĕnjanmahuniŋ,jawiniŋhi
puñankayu,punikasuśakṣintityaŋ,saŋkr̥ĕtakagyat·myaŕṣi,rarismuwus·,bwin·manisubapragataŋ.hidorakaliḥhi
waya,padhayamajalanmuliḥ,napak:hidoranejumaḥ,nutuŕriŋbapanegĕlis·,parihindikñanesami,taṅkilriŋ
hidasaŋwiku,ṅuniṅayaŋpawicara,har̥pñaneriŋhimaliŋ,hadanhipun·,hiwayasakikawanan·.cĕndĕktityaŋṅu [ 43 ][42 42B]
42
niṅayaŋ,puñankayumakaśakṣi,kadimaṅkinmaṅdapaṅapa,kagohokkayuṅrañjiŋ,manawitakatakenin·,hantuk:hidasa
ṅawiku,kĕniñapaṅuniṅayaŋ,hiwayasanemamaliŋ,ketohantuk·,maṅdakĕnimaspunika.masahut:halonbapanña
,yeniŋketosajacĕniŋ,dusiŋnĕmukarahaywan·,hanakepadhayal̥ṅit·,ṅaṅgohupayanesandi,lakṣanane
tanrahayupĕdashalanetĕmokaŋ,dĕpaŋhaṅgondewanwidhi,beñjaŋpuṅkuŕ,halanrakanetamana.ṅucap·
[43 43A]
pyanakñanebaṅgras·,hĕdabapalyunanmuñi,wireḥtuyuhehajahan·,pikoliḥñanehadigdig·,kacrita
bapanejani,subar̥kekasalimuŕ,tumuliyakatuhutaŋ,pamuñinpanaknebraṅti,hapanlaṅkuŋ,tr̥ĕṣṇanñanetĕ
kenpyanak·.beñjaŋwahudawuḥpisan·,bapanñanenuliṅrañjiŋ,kasoŋkayunetotonan·,koca
p:hidakr̥ĕtajani,rawuḥpacaŋmanĕtĕsin·,kapuñankayupuniku,ṅandikahidasaŋkr̥ĕta,tĕkeniŋkayuwariṅin·, [ 44 ][43 43B]
43
cahikayu,masediniñenkemañwaŋ.masahuranhipandera,masepunikakahambil·,hantukñahipunhiwaya,hida
saŋkr̥ĕtapramaṅkin·,kamĕmĕganhidamyaŕṣi,hatuŕnehipuñankayu,rariskapaṅandikayaŋ,hariṅanṅĕndihaŋhapi,maṅdamu
rub·,handusñanemalipugan·.sampunpuputmaṅĕndihaŋ,handusñakataḥmaṅrañjiŋ,katĕṅaḥgohokiŋwr̥ĕkṣa,
pandorakocapanjani,gĕlaŕgĕluŕjĕratjĕrit·,deniŋkĕbusekalaṅkuŋ,paliŋditĕṅaḥbĕkbĕkan·,tumulihi
[44 44A]
punhamijil·,huliditu,degohokñanehiwr̥ĕkṣa.hidasaŋkr̥ĕtanakonaŋ,hawananñakadimaṅkin·,tiṅkahe
kadiwoŋhedan·,pandoraṅuniṅaŋhindik·,pratiṅkaḥpyanakesami,gumanamaṅuluk:huluk·,kawulanhiratuhiwaya
,wusmatuŕpandoramati,maspuniku,kapicayaŋrihiwaya.punikadewaheliṅaŋ,sawireḥhidoradr̥ĕṅgi,puru
nmamakṣar̥rama,sinaḥhipunmamaṅgihin·,duhkitaniŋhatiwyakti,katiṅgalbapanelampus·,maliḥhipunkasi [ 45 ][44 44B]
44
sipaŋ,bahansalaḥñakakaliḥ,ṅuluk:huluk·,ṅaṅgonlakṣanaduŕjana.//0//reñcaŋduŕśila//0
//duŕmma.0.kocap:hadahanakmadanhimūŕban·,luḥñanenibarowati,hayunekalintaŋ,lwiŕdĕdarima
rikendran·,ṅĕlaḥreñcaŋtwaḥhadiri,juruṅaṅonaŋ,kambiŋmiwaḥbiribiri.reñcaŋñanehĕntoliwatka
sĕmaran·,ripamĕkĕlñanehistri,subakudaŋ,hupayapaṅindrajajala,haṅgonayamaṅĕñcanin·,naṅipamkĕ
[45 45A]
lña,twarakayunmanagiṅin·.dadiliwatliwatsĕṅitñahireñcaŋ,tumulimijilriŋhati,manaḥñaduŕśila,jagi
hipunmisunayaŋ,pamĕkĕlñanehistri,tumulinumbas·,kĕdissyuŋwantaḥkakaliḥ.kahubuhinsahisahikahurukaŋ,
mamuñimabasabasi,padhamalenlenan·,kdisenehukudan·,totonansahikajahin·,mamuñihala,
par̥kanṅaworinhirahi.maliḥpakṣisyuṅenesikyanpunika,kahurukaŋyamamuñi,naṅiŋwentĕnhala, [ 46 ][45 45B]
45
kener̥kopidaŕttanña,huduḥpamĕkĕlehistri,hayukalintaŋsapunikakahajahin·.nesikyankahajahi
nmamuñihala,pĕtĕŋl̥maḥsahisahi,ñabrankahurukaŋ,tĕkenreñcaṅeduŕśila,kacaritahisyuŋcaliŋ,
ririḥmapĕta,nuhutaŋmamuñiweci.ririḥpĕsanhireñcaŋṅurukmapĕta,mamuñicaraniŋjalmi,hayumiwaḥ
hala,hanekahurukaŋhala,muñinñanehalasahi,nekurukmĕlaḥ,hayuhatuŕñariŋgusti.jawamlayu
[46 46A]
makĕjaŋpadhatawaṅa,miwaḥcaraniholandi,baliharabcina,gawokpadhasaŋmir̥ṅaŋ,buronnapisapuniki,
kalintaŋprajñan·,maṅasoraŋhidĕpjalmi.reñcaŋñaneliwatgaŕggitadicita,ṅĕlaḥsyuŋririḥmamuñi,ha
siŋhurukaṅa,makĕjaŋpadhatawaṅa,halahayumiwaḥweci.sukasatata,bilaŋtĕkamañapatin·.duḥ
mkĕlebahurawuḥsakidijaha,sahuŕmanukyamamuñi,ñapapamĕkĕlña,hawakedumarapĕran· [ 47 ][46 46B]
46
,tĕkahuliṅaṅonkambi,ditĕgalliṅgaḥ,kaliḥlawanbiribiri.sampunaŋmĕkĕleluṅhāmaṅaṅonaŋ,
kambiŋlawanbiribiri,ṅiriŋjĕnĕkjumaḥ,masakwaŋkaŕpaṅan·,miwaḥkinumṅiriŋgusti,norakiraṅan·,
hanaketr̥ĕṣṇamwaŋhasiḥ.neṅolasinlacuŕgustinepunika,hagenmanunasmapamit·,riŋgustinhi
dewa,kambiṅegĕlishaturaŋ,mwaḥbiribirinesami,hdamaṅrawosaŋ,tuyuhesakadimaṅkin·.ti
[47 47A]
tyaŋkewĕṅijĕŋjumaḥpadadwanan·,liyuhanakebĕbeki,hirihatiriŋtyaŋ,ñabranhadagagodan·,ha
keḥpisunaneprapti,rawuḥrihida,maṅdenñagĕlismagĕdi.hireñcaŋsaŕwwibaṅgrasmasahutgalak·,hĕdahiba
lyulyumuñi,masakuraŋnaya,haṅgonlakaŕmaṅwal̥saŋ,maṅdenñanibarowati,lanhimuŕṣiban·,matikĕnamu
ñimanis·.yantansidabahankahimuŕṣiban·,manayanaŋnenejani,maṅdenñanemaṅkat·,luṅhaka [ 48 ][47 47B]
47
halasesawayaḥ,hoŕttanehawoŕsujati,tumuliluṅha,kesaḥsakiŋjroniŋpuri.kacritahimuŕṣiba
nnapakdihalas·,ñusupmariŋwanagiri,hakeḥkapaṅguha,janmatipajalimpaŋ,sarapmacanlankabĕdil·,mayu
tayuda,twarakĕnabanṅituṅin·.deniŋketobaṅkenelyumasaḥsahan·,dihalasehanepiṅi
t·,himuŕṣibankagyat·,sĕkṣĕkkewĕḥmakĕnĕhan·,buronhalaspadhasĕṅit·,siŋtaralakaŕ,manĕpu
[48 48A]
nbayapati.piraŋdinaluṅhanhidamasusupan·,rihalasenepiṅit·,midĕŕhidĕran·,pĕtĕŋl̥maḥtan·
parāŕyyan·,rabinedibarowati,hosaḥmulisaḥ,ñabrandinasahisĕdiḥ.0.tankocapanreñca
ṅehaneŋduŕśila,tanmar̥nlakaŕhaṅ∅ṅuṅsi,rabinhimuŕṣibanṅeka,lakaŕmisunayaŋ,tĕkenrakanenela
ki,maṅdenñal̥pas·,katunduŋholiḥnemwani.wahupraptahimuŕṣibansakiŋhalas·,hisyuŋcaliŋmaña- [ 49 ][48 48B]
48
patin·,tuŕṅabayaŋhoŕtta,huduḥratugustintityaŋ,rabinenibarowati,tanjujaḥjumaḥ,ptĕŋl̥maḥsahima
lali.ñabrandinapamaŕgginñamaṅumbara,caratcurutkĕmamahi,lwaskahumaḥhanak·,kesaḥsĕmĕŋtĕkasañja,masĕsa
ñjankawoŋlaki,twaraṅidĕpaŋ,pamuṅuntityaṅebĕcik·.sapunikamaṅdagustisahuniṅa,parihindika
nhirabi,lampaḥñanehala,tanhanutriŋkatuturan·,yanhĕntopakṣapuponin·,mañiciŋsiṅal·,traŋ
[49 49A]
buṅutekasilapin·.sidimandipisunanñahiduŕśila,kaliḥhipunhisyuŋcaliŋ,ririŋmisunayaŋ,twaḥhaṅada
k:hakĕnnora,mamasaṅaŋsranal̥wiḥ,maṅdenñapasaḥ,rabinedibarowati.kacritañusup·srananñahiduŕśila
,masĕsumbaŕhiyajani,hisyuŋcaliŋṅucap·,gaŕggitapĕsanriŋmanaḥ,galakñanendatansipi,tansumaṅsaya,duma
dak:heṅgalmagĕdi.himuŕṣibangapeknemaṅapak:hapak·,huduḥhibabarowati,hajakweḥcarita,hapanhi [ 50 ][49 49B]
49
bandatanwĕnaŋ,laṅganatĕkeniŋkahi,siŋdaditulak·,makahad:hibanejani.twaḥhambultokahiṅaṅgonhiba
somaḥ,maṅayahinkahidini,muliḥhibaheṅgal·,haliḥyayaḥreṇanhiba,matuŕdituriŋhihaji,hatu
raŋkola,manunduŋhibanemuliḥ.kranaketobanhibatwaraṅidĕpaŋ,tutuŕkahineneṅuni,rawuḥsakiŋ
halas·,hisyuŋcaliŋmaṅoŕttayaŋ,hatuŕnehawoŕhamanis·,pĕtĕŋlan·l̥maḥ,nibarowatimalali.
[50 50A]
tuŕkagugupisunannohiduŕśila,denihiyahisyuŋcaliŋ,hanakmulasayaŋ,hulicĕrikmamar̥kan·,jĕlanñanetan·
sinipi,reñcaŋduŕśila,masiḥkasayaṅaŋgusti.deniŋketonibarowatikakutaŋ,reñcaṅemasahuŕmanis·
,kĕdeknemaṅakak·,sukacitamariŋmanaḥ,bantwaraṅidĕpaŋmuñihatuŕhireñcaŋ,jĕlepalanñahĕmasin·.
lamalaminibarowatikakutaŋ,kagetmaliḥyamarabi,maṅlalwaŋraga,maṅajakwoŋsunantara,haŕthabrananwema [ 51 ][50 50B]
50
koti,tuŕsugiḥr̥ndaḥ,pyanakñalyuluḥmwani.sasukatenibarowatikakutaŋ,himuŕṣibansidiḥkiŋkiŋ,kaku
raṅanpaṅan·,haŕthabrananñanemukṣaḥ,reñcaŋñanehisyuŋcaliŋ,lanhiduŕśila,pĕtĕŋl̥maḥñakit:hati.pra
janilacuŕñanebukamadakaŋ,toŋhadahaṅgonmamĕli,tulusanmakĕnta,maṅajakreñcaṅepada,twarasuru
dñakit:hati,tuŕmasĕlṣĕlan·,ṅidĕpaŋmuñinemanis·.nisgulapĕdasmakĕlotahanaŋ,mahawananbuka
[51 51A]
jani,ṅidĕpaŋpisuna,muñinreñcaṅeduŕśila,hĕntonebakatgugonin·,manadipasaḥ,maṅajaknibaṅewati
.meraŋñanehimuŕṣibanriŋhireñcaŋ,galakñanetansinipi,gagr̥ĕtĕndicita,lahutyama∅ṅunuspĕdaŋ,hiḥ
hibamanūṣaciciŋtwarajabisa,maṅalappitr̥ĕṣṇankahi.nehĕmasindoṣanhibanemisuna,bubutene,
maṅĕmasin·,syuŋcaliŋmañĕmbaḥ,lanreñcaṅehiduŕśila,nunashicanunashurip·,gĕŋsinampura,matuŕsisipriŋ [ 52 ][51 51B]
51
higusti.bukaboŕboŕkĕbusbahaŋpahidĕpña,ṅaṅgaŕpĕdaŋṅunuskĕris·,hireñcaŋkajambak·,ṅeṅgalaŋyamal̥cat·,
hisyuŋcaliŋkatusukin·,matisapisan·,twarañidayaŋmalahib·.deniŋketopaṅamuknehimuŕṣiban·,hiduŕ
śilamlayubintit·,ṅuṅsihalaswayaḥ,woŋdeśanemakulkulan·,huyut:humuŋpadapajrit·,maruyuruywan·,magum·
pĕsuluḥmwani.woŋdeśanepadamañĕmaksañjata,tumbakkrislanbĕdilsami,marerodrerodan·,ṅeṅga-
[52 52A]
laŋpadamajalan·,himuŕṣibannekahuṅsi,lahutkajĕmak·,taṅanñanekatalinin·.kabal̥ṅgukapaṅkeŋdigĕdoŋ
gĕlap·,ṅrañjiŋmariŋdal̥mbuwi,lahutkakr̥ĕtayaŋ,marihidahitwanbĕsaŋ,puṅgawaprandaṅrawosin·,kañcalanjakṣa
,kaliḥdanetwankontroliŕ.deniŋsampunpuputrawosedikr̥ĕta,himuŕṣibanenejani,kaseloŋka
jawamaṅuṅsi∅tanaḥsumatra,sahumuŕhidupṅĕmasin·,disawalunta,ṅaliḥhar̥ŋlawanbĕsi.keto- [ 53 ][52 52B]
52
dogengawennesal̥maḥl̥maḥ,ṅantibragtanpahisi,sĕdiḥmasĕlsĕlan·,kasakitankaglagla,narakanene
kapaṅgiḥ,liwatsaṅsara,sukayantityaŋmati.hatuŕnehimuŕṣibanṅolasaŋmanaḥ,mariŋhidasaṅhyaŋkawi,ma
nunashampura,maṅdagĕlistityatulak·,budalsakiŋtanaḥjawi,twarakalugrā,yantwaraṅĕmasinmati.0.
kacaritareñcaṅehaneduŕśila,marisĕlsĕldeteksĕdiḥ,twarapapĕgatan·,dihalaseyakalaran·,
[53 53A]
twaramaṅgihinbukti,layaḥsatata,hapasiḥturunmañalmi.hidupnrakamañalmidimadyapada,hulicĕriksuba
kĕliḥ,manĕmusaṅsara,mamañjakdijumaḥhanak·,katunduŋsahikatigtig·,mamaṅguḥwiraŋ,mariŋgustinenehistri
.hapansampuntitahiŋhyaŋwidhiwasasakitehanekapaṅgiḥ,ñusupmariŋhalas·,muṅgaḥmariŋpucakgiŕya,ṅatonaŋmaŕ
gginel̥wiḥ,tuŕsĕsunutan·,maŕgganehaguŋkapaṅgiḥ.gĕglisanhireñcaŋduŕśilalumampaḥ,manuhutmaŕggine [ 54 ][53 53B]
53
cĕnik·,majalanṅaṅinaŋ,tuŕmaṅumikmikdijalan·,kacritadimansari,maṅguḥmanuṣa,histriᵒuttamamabr̥ĕsiḥ.su
kawiŕyyahidĕpñapraptariŋtaman·,gĕdĕgnebukasapsapin·,war̥gtanpanĕda,ratabuṅaḥtanpawastra,ke
torasayaŋdihati,hicanhyaŋkawya,kicenmaṇikenel̥wiḥ.gaŕggitahireñcaŋduŕśilanarima,
maṇikenelintaŋl̥wiḥ,tumulikatampyaŋ,riŋwoŋhistriᵒuttama,histrijaliŕnenaṅgapin·,sukakali
[54 54A]
ntaŋ,ṅalahut:haṅgonarabi.woŋhaŋstril̥wiḥtantulakriwacana,ṅiriŋpakayunhigusti,kenakpakayuna
n·,∅msihapansampunkaŕmmatityaŋ,katĕmuwaŋriŋhimaṇik·,ritamansĕkaŕ,sukanñanetansinipi.ra
binñanehayunekalintaŋlintaŋ,nitamansarikaŋnami,budalmakaronan·,rarismaṅuṅsinagara,kacari
tasubalami,sukasatata,hanakrabilawanlaki.hireñcaŋduŕśilasugiḥnĕmusuka,mrabiriŋnitamansa [ 55 ][54 54B]
54
ri,kasoŕbarowatya,kahicenmaṇiksakĕcap·,hasiŋhacĕpaṅamisi,tuŕsukawiŕyya,kasubtwaradanandi
ṅin·.deniŋgawok:hanakepadhaṅatonaŋ,kasub·sugiḥtuŕyaririḥ,tahutĕkennaya,wicakṣanaturiŋ
prajñan·,sukabuṅaḥtandaŋl̥wiḥ,kaṅgohaŋbañjaŕ,lahutmañĕnĕŋbhupati.//0//gowakṅamatihaŋl̥
lipigĕde//0//daŋdaŋgula.0.hadagowakdadwalwamwani,nemagĕnaḥdikĕpuḥkasyapa,
[55 55A]
neliwatliwattĕgĕhe,gĕdenekalaṅkuŋlaṅkuŋ,diboṅkolneliwatpiṅit·,deniŋhadagohokña,
kagĕnahinhantuk·,hulalintaŋkabhinawa,caliŋñañapbilaŋhigowakmanaktrik·,kabhakṣabahanhiwyala.kadu
hkitanhigagak·lwamwani,mamaṅĕnaŋpanakñanetĕlaḥ,matikamaḥbahanhulane,tumulihigagakmabuŕ,jumuju
gjroniŋwanadri,ṅulatisawitranña,hi∅carigunuŋ,nuturaŋkalacuranña,saŕwwimojaŕkenkenbahantyaŋjani [ 56 ][55 55B]
55
,ñabranduhkitamanaḥ.bilaŋtyaŋmaṅĕlaḥpyanakcrik·,tlaḥkamaḥbahanhisaŕpparāja,noṅosdigowokkĕpuhe,
toṅostyaṅemasĕbun·,tuluŋkudatyaŋnejani,hedeṅipawilaṅan·,paŋsidabanlampus·,totonanhi
wyalarāja,pasahuŕñahihasuhalasanharis·,pĕdal̥mjatyaŋhigowak·.tyaŋhadisatokaliwatcĕrik·,twaraña
ndaŋlakaŕmacundaṅaŋ,sajawiniŋhupayane,haṅgonmraṅinhimusuḥ,higagak:harismamuñi,nehadahindrajala,kala
[56 56A]
nñahaturu,lakaŕcototinmatanña,hapaŋsidaprisantacanekapiŋkiŋ,nĕmurahayumakĕjaŋ.hicamanuṅkasi
nhipakṣi,hupayanñajatiṅawag:hawaga,tumulikenemuñine,hĕnehadadayahalus·,yeniŋñakalakaŕñala
nin·,tyaŋjaniṅedeṅaŋ,paŋhilulalampus·,tuŕrahayumapyanak·,sukar̥natusiŋnandaŋsakit:hati,no
ṅosdikĕpuḥkasyapa.tuŕṅucap:higagakṅasiḥhasiḥ,nunashicatuluŋsaŋcamara,manuduklacuŕhijĕle,hdahi [ 57 ][56 56B]
56
mablimanuluŋ,tyaŋliwatiŋsakit:hati,tusiŋtyamaṅĕṅsapaŋ,tĕkeniŋpitulu,katr̥ĕṣṇanetĕkeniŋtyaŋ,kayaŋka
wkashulijanisampemati,twaratyaŋmaṅĕṅsapaŋ.sahuŕbanbanhicamarimaṅkin·,haduḥgagakkĕmahadilwas·,makĕbĕŕ
ṅojogtamane,druwenhanakehaguŋ,dituhadabalepaplik·,yeniŋcahiṅajinaŋ,bhuṣaṇansaŋprabhu,to
jronpapliketonan·,yeniŋsidabahancahiṅĕbĕraŋglis·,lahutaŋjahĕntohaba.naṅiŋhapaŋpakbĕŕ
[57 57A]
cahineglis·,hapaŋkantĕnhantukpaṅĕtutña,tuŕhuluṅaŋdigohokne,toṅosnehihulahaguŋ,sinaḥpacaŋkatutburi,ketopĕsantuhutaŋ,hapaŋsidalampus·,musuḥcahinehihula,sakiŋdayapaṅindrajalane
sandi,hĕntohaṅgonṅamatihaŋ.katuhutaŋbanhigagaksami,nulimĕsatmanambuŋkataman·,ṅojogba
lepaplike,kajinaŋbhuṣaṇahalus·,druwenputransaŋbhupati,tumumpaṅeŋpatrana,tumulicumucuk·, [ 58 ][57 57B]
57
rarishagekakĕbĕraŋ,hidasaŋnāthakagyatwahumaṅakṣihigowakñototbhuṣaṇa.bhūṣaṇanhidaśribhupati
,hĕntohĕmasmasĕsocanmiraḥ,hintĕnmutyarabr̥ĕlyane,par̥kneheñcolmaṅĕtut·,higagakmakĕbĕŕha
ris·,kacritasubanapak·,dimuñcukpuḥguŋ,toṅosñahihularaja,ditulantasbhuṣahanepraja
ni,kahuluṅaŋdigohokña.wahukantinpaṅtutñanesami,kahuluṅaŋbhuṣanansaŋnātha,katĕṅaḥ-
[58 58A]
gohokkayune,hirikayapadahumuŋ,muñinhanakeñagjagin·,samipadaṅorahaŋ,buṣaṇanehĕṅsut·,
tumulihadaṅeṅgalaŋ,mĕnekwr̥ĕkṣakakantĕnaŋhulamandi,ditulahutkamatihaŋ.samatinñapunaŋwyalasandi,
nuliheṅgalpaṅĕtuteñĕmak·,bhuṣaṇesaŕwwamule,druwenputrandasaŋprabhu,lahutkaturaŋkapuri,saŋnā
thalintaŋkenak·,higagakpuniku,r̥nahidupñamagĕnaḥ,karahaywandipuñankĕpuheniki,deniŋhiśa [ 59 ][58 58B]
58
truśiŕṇnā.//0//puputsinurat·myanakin·,riŋdina,bu,pwan·,warapujut·,śaśiḥkapitu,
thithi,paŋ,pi,2,raḥ9,tĕŋ,wa,ᵒiśaka,1909.0.tahunmaśehi,taṅgal·,6,januhari,
1988.sinurat:holiḥhiktutsĕṅod·,sakiŋdeśapidpidkaleŋdawuḥmaŕgga,waŕggapasĕk·.kalu
rahanpidpid·,kacamatanhabaŋ,kabupatenkaraṅhasĕm·.0.hinanñanepakaŕdinkakawihanhiktu
[59 59A]
tgelgel·,mantrigururiŋbāñjaŕ,puput:hinanñacesinuratriŋrahina,ᵒa,pwa,wara,manahil·,thithi,taŋ,piŋ,8
śaśiḥ,11,raḥ2,tĕŋ,5,ᵒisakawaŕṣa,1842,,hinanñane,druwenhiwayansĕṅkrog·,sakiŋdeśa
waṅsyan·,kayurahantaṅkup·,kacamatansidman·,kabupatenkaraṅhasĕm·,//0// [ 60 ][59 59B]