Gaguritan Kesehatan

Saking Wikisource
Gĕguritan Kĕsehatan (en); Gaguritan Kaséhatan (ban); gaguritankasehatan· (ban-bali); Gĕguritan Kĕsehatan (tr) Balinese palm-leaf manuscript (en); lontar gaguritan indik pakenakan (ban); el yazması (tr) gaguritankasehatan· (ban)
Gaguritan Kaséhatan 
lontar gaguritan indik pakenakan
  Wikipédia
Inggih punikaLontar
Malakar saking
  • don ental
Soroh
  • Susastra
Genah Kapustakaan Kantor Dokuméntasi Budaya Bali, Kota Dénpasar, Bali, Indonésia
Wit negara
  • Indonésia
Penyurat
  • Ida Bagus Rai
Genah pawedaran
  • Kubutambahan
Nganggén basa
  • Basa Kawi
Klasifikasi Gedong Kirtya
  • Itihasa
Tanggal pawedaran
  • 1990
Linggah
  • 3,5 cm
Lantang
  • 40 cm
Akéh lempir
  • 27
Pangawasan otoritas

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Gaguritan Kesehatan menceritakan mengenai cara pencegahan dan cara mengobati beberapa macam penyakit seperti malaria,tbc,dan tifus. Geguritan ini juga menjelaskan mengenai cara merawat kebersihan rumah agar terhindar dari penyakit.

Bahasa Inggris[uah]

Naskah[uah]

[ 1 ][PERPUSTAKAAN
KTR. DOKBUD BALI
PROP. BALI
G/VIII/17/DOKBUD
Judul : GAGURITAN KESEHATAN
Panj. 40 cm. Jl. 26/27 lb.
Asal : Kubutambahan.] [ 2 ][1 1B]
1
||ᵒom̐ᵒawighnamastunāmaśiwaya.hitigaguritankasehatansamapta.0.pupuḥdhuŕmma.0.naḥmahinaŋnampĕkaŋcniŋmangak·,sadhyacniŋmakasami,manaḥbapal̥gapasa
n·,wirebapajanisuba,ñiddhayaŋṅaturiñcĕniŋ,kitabpapacahan·,madagiŋhindikpañakit·.0.knĕḥbapahapaŋcniŋmasiḥnawaŋ,yyadyastunpadhamakdik·,hindikilmu
kasehatan·,sambilaŋmlajaḥmatĕmbaŋ,hapaŋdaṅantihĕṅsapin·,gĕndiṅenekataḥ,jalanpyarasar̥ŋsami.0.saduruṅebapajanimaduŕr̥yaŋ,maṅdacniŋswecahugi,ṅi
cenbapaṣaṅampura,wireḥbapasajamara,tumbennĕgaramaṅawi,kabatĕkbanpoṅaḥ,bhasakasaŕmuñibali.0.sapasirasaneledaŋmamir̥ṅaŋ,sa

[2 2A]
2
nemakayunanuniŋ,miwaḥsanemamĕŕlwiŋ,punikihaturinbapa,mawosinsatwapuniki,naṅhiŋkariṅkĕsaŋ,dagiŋñasanekahambil·.dumadakjaknibahañcĕniŋsĕpaŋ,satwanbapa
nepuniki,bawosemadukadukan·,sinaḥlyupacaŋñadcad·,paṅkaḥduladanakririḥ,naṅhiŋyentanpakṣa,binpidankalbisahuniŋ.0.naḥnemaṅkinpir̥ṅaŋsar̥ŋsinamya
n·,bapajanimituturun·,halitalitemakjaŋ,pir̥ṅaŋjwapaŋmlaḥ,maṅdacniŋpadhahuniŋ,myarakasehatan·,kapahankatibengriŋ.0.punapikenemataṣṭakasehatan·,
rūpanipuntankapaṅgiḥ,twarakaŕwwanṅĕlaḥgoba,hagĕṅalitipunmwaḥ,tandadosgabagusudin·,naṅhiŋsanesinaḥ,makjaŋṅdotaŋgati.0.kasehatantal̥ŕdado [ 3 ][2 2B]
2
sumpamayaŋ,padr̥ĕweyanpiniḥl̥wiḥ,kasugihanneᵒuttama,laṅkuṅanriŋrājabhraṇa,kahakwinsar̥ŋsami,sāmpunkabhuktyaŋ,rikālamanandaŋsakit·.0.boyalya
nsanekatunasicayaŋ,mar̥priŋhidahyaŋwidhi,doŋjamāsslakajinaḥ,naṅhiŋtal̥ŕmaṅdasiddha,rhayunejwakapaṅgiḥ,sgĕŕmiwaḥkenaka,panlasñatankawilaṅin·.0.yadyansā
mpunsar̥ŋsamipadawikan·,riŋparahindikpuniki,naṅhiŋkantunlaṅaḥpisan·,saneledaŋṅamaŕggayaŋ,makamiwaḥmakayunin·,praturankabr̥ĕṣihan·,pinakapanulakgriŋ.0.
sakantunesar̥ŋsamipadhakenak·,hakdikpisanneᵒeliŋ,riŋkasehatanpuniki,hagĕŋwyaktiguṇanña,tanwentĕnsanemadhanin·,sumasatkamulan·,l̥wihanriŋbhraṇasami.0

[3 3A]
3
.sasāmpunepinakitpunikamdal·,masamewiḥpramaṅkin·,mahil̥hanṅaliḥhubad·,hapinmahĕlmasiḥtumas·,paŋsiddhasgĕŕneglis·,yadyanṅantimutaŋ,pacaŋhaṅgenmatpĕtin·
.0.bhagyapisañaktihanakenekenak·,tankagulgulantukṣakit·,yadyanipuñjanmatiwas·,l̥ganmanaḥñalaṅkuṅan·,riŋhanakesanesugiḥ,sanetanpgatan·,hantu
kṣakitkarawuhin·.0.wireḥketocniŋsgĕrebwataŋkasehatanepuniki,pyaramlahaŋpisan·,hapaŋcniŋmr̥ĕṣiddhyaŋ,ṅambilkaŕyyasahisahi,kasugyanpunikha,sinaḥja
gikapaṅgihin·.0.wyaktikataḥnemakraṇ·hanakṣuṅkanhasikibahosinmaṅkin·,soroḥsaneṅraṇayaŋ,pinakitsaneṅalaḥlaḥ,samaliḥlintaŋmayanin·,sane [ 4 ][3 3B]
3
maṅadakaŋ,haneḥneṅmasinmati.0.pupuḥginadha.0.napipunikawasṭnña,saneṅraṇyaŋsakit·,boyaseskumankuman·,punikawyaktimusuḥ,nehu
niŋṅarusakrāga,tuŕñakitin·,wireḥmdalaŋwiṣya.0.tal̥ŕkawaṣṭaniṅadgad·,halitipunwansinipi,mawanantaraṅĕnaḥ,madantal̥ŕkutukutu,riŋkakotoranmagnaḥ,wa
riḥbacin·,maliḥtĕṅkahikmiwaḥnanaḥ.0.wariḥbacintĕṅkahaknanaḥ,mdalsakiŋjanmasakit·,sakiŋhirikapr̥ĕṣiddha,saŋsgĕŕkenakkatuju,sapunikapamaŕgganña,hiṅgiḥ
maṅkin·,bapajagimidaŕthayaŋ.0.pañakittiphuspunika,koleramiwaḥdisentri,kumankumanñamagnaḥ,riŋwwĕṅjroniŋhusus·,rikālamasakitbasaŋ,
mdalbacin·,

[4 4A]
4
sar̥ŋkataḥkumankuman·.0.cniŋsamisāmpunwikan·,wentĕnburonalitalit·,makampidmakbĕŕbcat·,hiṅgiḥbuyuŋwaṣṭanipun·,hil̥hil̥ḥṅaliḥhamaḥ,mina
kādi,nebṅupṅitmal̥kag·.0.naṅhiŋhipuntal̥ŕdmĕn·,riŋhajĕṅajĕṅanbĕciknasijajasalwiŕña,sakañcansanekawunduk·,wireḥhipunlintaŋ,twara
huniŋ,ṅrasayaŋbcikbasaŋ.0.yĕnbĕtĕkanipunṅutaḥ,tuŕṅawitinṅamaḥmhaliḥ,makbĕŕmil̥ḥmatiṅgaḥ,sakiŋkakotoranrawuḥ,riŋhajĕṅaneṅrayaŋ,maṅo
torin·,hantukkumannekabhakta.0.hajĕṅajĕṅan·howunika,hantukbuyuŋkar̥gĕdin·,yeniŋpunikarayunaŋ,sinagsar̥ŋkumanipun·,ṅarañjiŋriŋtṅaḥba [ 5 ][4 4B]
4
saŋ,jantĕnmaṅkin·,pacaŋṅraṇayaŋsuṅkan·.0.satwanbuyuṅelanturaŋ,nepatutuniṅinmaliḥ,riŋluluneyamagnaḥ,masbunmiwaḥmataluḥ,mamanakankataḥpisan·,nehasi
ki,laṅkuṅanriŋtuluŋdaśi.0.sajawininsampaḥsampaḥ,kakotorankudasampi,miwaḥburonnelyanan·,babaṅkahannemĕbobĕṅu,tatdanbuyuŋpunika
kataluhin·,mdalul̥dtankawilaṅan·.0.tanṅantoskudaŋrahina,hul̥demagtosrapi,katekuŋmaṅkinwaṣṭanña,katekuṅedadosbuyuŋ,mal̥hil̥han·,keto
cniŋ,maṅdacniŋsamiwikan·.0.wireḥjanisubatawaŋ,kumaneṅraṇyaŋsakita,hibuyuŋṅabaṅĕbraŋ,sakeŋkotoranpunika,kenkenmaṅkinbanmaya,maṅĕ

[5 5A]
5
lidin·,bhayanebisakatulak·.0.pupuḥsinom·.0.naḥbapajaninuturaŋ,sinomaṅgenmaṅĕntosin·,nutugaŋcritanepisan·,dumadhakcĕniŋnuheliŋ,
nepatūtkaŕyyaninmaṅkin·,ṅicalaŋsbunibuyuŋ,gnaḥñanemamanakankotoransami,luwuluwu,miwaḥbacintomakjaŋ.0.pakaraṅanesāmpataŋ,makdaskĕda
ssasahi,luwunetambuntambunaŋ,hañcuṅinapihĕñjutin·,humahepaŋtĕtĕpbr̥ĕṣiḥ,paŋtanadasbunbuyuŋ,wyadiṅawenaŋbaŋbaŋ,skākkawurugin·,hdamayus·,twaratuyuḥ
hamunapa.0.masakitbasaŋdaṅawag·,mahil̥hanṅutaŋbacin·,diniditumabrarakan·,braṇayaŋbṅumaṅsit·,yenmajalankatĕñjĕkin·,buyuṅeliyupasliwuŕ, [ 6 ][5 5B]
5
kmamahipatigrayaŋ,dadaharankatiṅgahin·,sinaḥsāmpun·,griṅeglisṅalaḥlaḥ.0.siṅhadasanĕlyanan·,gnaḥheṅĕtuṅaŋbacin·,gawenaŋtoṅosnemlaḥ,hapaŋsiŋbi
samayanin·,jantĕñcĕniŋsāmpununiŋ,sanekawaṣṭaninkakus·,tgaraŋsarātaŋpisan·,makaŕyyakakusasiki,tuŕmawuruk·,ṅaṅgontibyasa.0.naḥnecniŋhadalena
n·,hanepatutkawiniṅin·,saduruŋcniŋmadhahaŕ,nasijukutbetosami,bcikaŋnkĕpnĕkĕpin·,maṅdatantiṅgahinbayuŋ,lyuhanakesiŋnawaŋ,kadenatusiŋmayanin·,twararuṅu,tka
nbuyuṅeyuhulidija.0.riŋtukademasil̥man·,mañjusmambuḥmasugi,riŋkliñjiṅaṅotpunika,hilahilasanwyakti,wirehanakehiriki,kataḥsane

[6 6A]
6
byasakantun·,hirikamasakitbasaŋ,ṅañudaŋbibitpañakit·,yenkatsyup·,ṅraṇayaŋbisasuṅkan·.0.mabasĕḥlimabyasayaŋ,satondenmadhahaŕnasi,sawi
reḥsiŋknabahan·,hapakadenneṅotorin·,datadatabakatambil·,magnĕpanbakatusud·,diniditumajmakan·,mawananlimanedaki,hantukṣabun·,humbahinkĕda
saŋpisan·.0.yenṅawesemeŕhiṅĕtaŋ,hadohipunpaliŋkdik·,daśametĕŕpaŋmagnaḥ,sakeŋtoṅosṅutaŋbacin·,paŋsiŋbisakar̥gĕdin·,yenñiddhayaŋmaṅdalaṅkuŋ,kra
ṇahĕntowanemlaḥ,saŕwwakotorankasariŋ,twarakantun·,kacampurinkumankuman·.0.yeniŋmaṅkinmasanujan·,toyanpubĕhepunika,ṅlañcaḥriŋpakaraṅan· [ 7 ][6 6B]
6
maṅunaŋkotoransami,madukandadosasiki,makamiwaḥñadñadgĕbdut·,kahisĕpṅrañjiŋriŋtanaḥ,yeḥsemerekacampurin·,traŋsāmpun·,toyanemaṅkinmati
ṣya.0.sawireḥhasapunika,topatūtpisantaṅarin·,yenhĕtobakatajñaŋ,bisapacaŋṅawiṣyanin·,suṅkawtuŋnwĕkĕŋ,mjĕnmaduluranṅĕbus·,rawuḥña
nenadakpin·,sakitbasaṅetankadi,sriŋkasĕṅguḥ,kraṇapagatenhanak·.0.hĕntocniŋmahawinan·,sasiddhaniddhayanmaṅkin·,sisinsemeresarataŋ,hantuksĕ
menkaplesterin·,dhal̥mñanepiniḥkdik·,limaŋmetĕŕṅraristĕdun·,maṅdar̥gĕdsakiŋsampiŋ,tanmamacampuŕ.riŋtoyasemeŕpunika.0.yensabĕhebal̥spi

[7 7A]
7
san·,toyanujanepuniki,riŋnatahemakambĕṅan·,wireḥtansiddhadiglis·,hantukṅĕmbahaŋpaŋbcik·,rarisbraṅrañjiŋriŋsumuŕ,madakṣar̥ŋkotoran·,bibitgriṅa
hĕntosami,śwarapatūt·,kahaṅgentoyanajñgana.0,bibiḥsemeretgĕhaŋ,kaŕyyanaŋtemboknebcik·,hapaŋjanitwarabisa,toyanñanekahadukin·
hantukwiṣyanemayanin·,disentrikoleratipus·,makamiwaḥcaciŋtambaŋ,heliṅaŋpisantocniŋ,wireḥsāmpun·,wentĕnbhuktinñanesinaḥ.0.yadyastunse
meremlaḥ,matembokmaplesteŕbcik·,sakeŋkakusdoḥmagnaḥ,pakantĕntoyanehniŋ,naṅhiŋduruŋmawaṣṭabr̥ĕṣiḥ,sawir̥ḥñiddhayaŋkantun·,hantuktimbakanodoraŋ, [ 8 ][7 7B]
7
saŋṅambiltoyamaliḥ,ṅañcanlyu,toyanesayanṅar̥gĕdaŋ.0.janicniŋsubanawaŋ,mlaḥṅawitsakiŋmaṅkin·,byasayaŋṅalablabtoya,ṅantosmalwabmadidiḥ,kumane
maktaŋmati,wireḥpanĕsekalaṅkuŋ,janimaradadidhahaŕ,tusiŋbwinṅararanin·,paŋtomalu,jalannelyunbawosaŋ.0.pakaraṅananpaŋkdas·,kayuneṅar̥mbunhĕntĕbin·,
padaṅeyaritinñabran·,paŋbcikṣūŕyyaneyoliḥ,ñinarinnatahemaṅkin·,maṅdenñatanswekantan·,ṅlusbocokbĕsĕgmiwaḥ,sajabakawonmaŕgginin·,tanaḥbuwug·
dadosgĕnaḥcaciŋtambaŋ.0.yenpacaŋṅawaṅunaŋhumaḥ,bapamatiṅĕtabdikroŋtyadinkamaŕpunika,sāmpunnaŋlaliṅayunin·,yadyapinpondokcĕnik·,
[ 8A]
8
naṅhiŋmaṅdaliṅgaḥhipun·,kahanūtaŋriŋkdikkataḥ,saŋsanejagiṅĕnahinhapaŋcakup·,pdumhawaneditṅaḥ.0.jĕndelanedaṅiṅsapṅ·,jalanhawamdalbrañjiŋ
,hapaŋcniŋtanbĕkbĕkan·,kiraṅanhawanebr̥ĕṣiḥ,siwireḥrikālawṅi,kamarejagiyatutup·,pdumhawaneditṅaḥ.0,ṅgenṅatuŕpajalanhaṅin·,masankĕbus·,twarasaṅĕ
toŋṅkĕbṅuyaŋ.0.jĕdelanehukismĕṅan·,paŋmampakanmakasami,kamarepaŋbcikgalaŋ,kasinarinmatanhahi,hagĕpiknoḥñatyakwi,l̥gunemakawonrarud·,
kumankumanemakjaŋ,tanñiyaŋkantunmahurip·,jamuŕjamuŕ,padhĕm·yenbĕsĕgehical·.0.humaḥhanepapolosan·,haluhanbahanṅĕdasin·,ñapwaŋmi [ 9 ][8 8B]
8
waḥñampataŋ,repotetwarāmulnapi,yadyanpakur̥nanalit·,tanbaṅĕtmatuyuḥtuyuḥ,ṅantilengawemakutaŋ,bankwaṅanlimabatis·,tusiŋpr̥ĕlu,lyuwaja
kmagarapan·.0.janisubalyupĕsan·,hanakṅaweyumaḥbcik·,humaḥbatukakantoran·,mājipañatusantali,naṅhiŋyental̥ŕhuniŋ,nabdabaŋtoṅo
seditu,mānūtaturankasehatan·,tujwanedruŋkapaṅgiḥ,lyuwĕnu,patūpalajahinpaŋtawaŋ.0.ṅĕnahaŋpakakasumaḥ,raputuŕbcikkahakṣinin·,ṅama
ntĕsaŋpapayasan·,kataḥhanakṣampununiŋ,wyaktipunikipĕntiŋ,gnahenarimatamyu,naṅhiŋsāmpunaŋṅĕṅsahowaŋ,nebisaṅraṇayaŋsakit·,l̥gubuyuŋ,bikulsĕmu

[9 9A]
9
ttambuyukan·.0.riŋwahossamaliḥgudaŋ,patūtpisankaprikṣanin·,gnaḥñĕpĕldadhaharanmataḥl̥bĕŋsahalwiŕ,bikuleyadmĕngati,ditumahumaḥ
masbun·,kutunñabisaṅraṇayaŋ,pañakitpesakawaṣṭanin·,ṅawegrubug·,ṅamadhĕmaŋjanmakataḥ.0.smutbuyuŋtambuyukan·,sasolahanemasahiḥ,ṅra
yaṅindadhaharan·,mil̥hanṅĕjotaŋgriŋ,tambuyukanepuniki,ṅar̥r̥tĕdhariŋkakus·,sakeŋhirikayapacaŋ,ṅotorinakĕṅanmaṅkin·,tohibuyuŋ,bapasubami
daŕṣayaŋ.0.hubwanedohaŋṅĕnahaŋ,cacĕl̥ŋkbokudasampi,maliḥbebekkambiŋhayam·,hambuñababĕtbulgulin·,maṅotorinhawabr̥ĕṣiḥ,makadarusakpa [ 10 ][9 9B]
9
waru,taṅkaḥsĕkṣĕkṣukĕḥmaṅkyan·,dkaḥdkahanṅararis·,sĕṅkahantuk·,nambanin·,dadoskenak·.0.pupuḥmāskumambaŋ.0.jalañcĕniŋtutugaŋsatwamaskumambaŋ.
namaliḥ,bapamanuturaṅ·,pañakit·tebecemaṅkin·,hapaŋmasiḥdhatawaŋ.0.neṅraṇyaŋmawaṣṭatebecebasil·,napisan·,paparunepiniḥ
sriŋ,punikamaṅkinbawosaŋ.0.samowunapicihnanpañakitpuniki,yeṅriṅesarāt·,makokohannĕṅkahakaŋgtiḥ,ṅarahinaṅirisṅirisaŋ.0.riŋhajñga
ntanadakayunnebcik·,rāganetonpisan·,haṅgenmakaŕyyatankeṅin·kulitemakantĕnkĕbaŋ.0.riŋpaparukasinahaŋkaninkanin·,punapihasiba

[10 10A]
10
k·,huniŋtal̥ŕmakakaliḥ,kaswensayanṅagĕṅaŋ.0.lintaŋsĕṅkasakitpunikitambĕnin·,wyaktihalonpisan·,yenṅenakṅaskakdik·,swepisanmatahanan·
0.sahantukan·tebecebaṅĕtṅalaḥlahin·,maṅdayatnapisan·,sasiddhahantukkĕlindin·,hapaŋtwarakaturakatularan·.0.yeñcĕniŋhĕrikasdĕkmaliṅgiḥ,
tyadunmamaŕgga,bukṣanemadukanbasil·,kahisĕpṅrañjiŋriŋrāga.0.wireḥcniŋmaṅkinsāmpunsamihuniŋ,riṅindikpunika,ledaŋcniŋmakayunin·,maṅdacniŋbisa
lasya.0.samaliḥñasaŋsakitpatūtajahin·,maṅudukaŋrāga,maṅdatankĕnilahlahin·,timpalesahakur̥nan·.0.yen·masare pāᵒātāhūtipu [ 11 ][10 10B]
10
npadadihin·,matil̥saŋhawak·,haṅgeṅĕnahehasiki,damakisidmahil̥han·.0.rikālanemakokohanaṅkĕbiṅĕlis·,hantukṣaputaṅan·,lambe
nemaṅdatanpoliḥ,bebesemakritisan·.0.puwĕstĕṅkahakbĕcikaŋpisanṅawadhahin·,mlahaŋṅĕnahaŋ,nĕkĕpinsāmpunaŋlali,bhyayanbuyuṅehali
ṅaŋ.0.saduruṅeṅĕntuṅaŋkĕcorinriyin·,hantuktoyapanĕs·,kaŕbboltal̥ŕpadhakeṅin·,haṅgenmadĕmaŋkumanña.0.piriŋpiriŋmakamiwaḥglaścaṅkiŕ
,pakakasmadhahaŕ,punduhaŋdadyaŋhabĕsik·,l̥hehapaŋmanehan·.0.gal̥ŋsuŕklambihandukkambĕñcrik·,miwaḥsanelenan·,pĕswaŋjñuḥjñuhin·,sajawinin·ya

[11 11A]
11
kahumbaḥ.0.cutĕtipuniṅgiḥsaŋsakitpuniki,maṅdahuniŋtaṅaŕ,pyanakṣomaḥhipunsami,ṅisamaṅgiḥkarahayyan·.0.yenkarasasuṅkanesāmpunṅawitin·
,wyadinkataŕkka,kadoktĕŕglisaŋmaṅkin·,maṅdatansayanmaṅĕtaŋ.0.wireḥmaṅkinsāmpunwentĕntambabcik·,nebisañĕgĕraŋm·kewantĕnapaŋdiglis·,sāmpu
naŋñantoskasepan·.0.sajawininkaprekṣakatambanin·,kahicennasehat·,hantukdoktĕrepuniki,hindikpinuṅkanpunika.0.ᵒumpaminñamakisi
driŋgnaḥdiṅin·,cenpatūtajĕṅaŋ,hĕñcenanetwaradadi,miwaḥnelyanlyanan·.0.deniŋcniŋmaṅkinsampunpadhahuniŋ,tebecepunika,laṅkuŋbaṅĕ [ 12 ][11 11B]
11
tmamayanin·,ninaḥcniŋpacaŋtaṅaŕ.0.naṅhiŋcniŋsujātinñamewĕḥgati,maṅlidaŋrāga,maṅdatankĕnikalaḥlahin·,maṅimpasinpanularan·.0.dija
dogĕnbisalakaŕkatukarin·,jroniŋpĕŕgawulan·,hĕñcenanakenesakit·,sĕṅkasajabanñinahaŋ.yeniŋbaṅĕttanmewĕḥhantukṅeliṅin·,mar̥priŋpunika,he
laḥhantukmakayunin·,jagiṅarekayaŋdaya.0.tebecenepamaŕgginnehaloṅati,wyaktisarupisan·,dadosantukmrikamriki,tanbhiṇakadhinakkenak·
.0.kakaḥpisannesapunikikapaṅgiḥ,lasĕṅguḥtansuṅkan·,naṅhiŋlaṅkuŋmamayanin·,mil̥hanṅĕjohaŋkuman·.0.yadyanpajasukĕḥpisanmaṅe

[12 12A]
12
liṅin·,naṅhiŋdaṅĕtĕhaŋ,kasalirāganejani,siŋleṅamyarahawak·.0.paŋñiddhayaŋṅalawāntebecebasil·,neṅrañjiŋriŋrāga,hawakejani
pr̥ĕtenin·,maṅdenñatĕtĕpkwat·.0.kumankumannewentĕnriŋparumaṅkin·,tantagiñiddhayaŋ,ṅawekarusakanmaliḥ,kalaḥhantukkakwatan·.0.
pĕŕluwisanajĕŋhajĕṅanpuniki,malakaŕhanemlaḥ,paŋliyumahisisarī,jaṅkĕpsoroḥñamakjaŋ.0.putiḥtaluḥriŋjatpitaminpitamin·,siŋdadikwaṅan·,ja
ttĕpuŋpunikamaliḥ,makamiwaḥmiñakmiñak·.0.kabr̥ĕṣihansāmpunaŋcniŋṅĕṅsapin·,humaḥpakaraṅan·,kasukanedaṅulurin·,dohaŋnemakraṇa [ 13 ][12 12B]
12
suṅkan·.0.salwiriŋsāmpunaŋbasṅalaṅkuṅin·,yanmakaŕyyabrat·,paŋcukupmaraŕyyanpoliḥ,sir̥petandadoskiraŋ.0.holaḥrāganikabcikṣar̥
ṅin·,naṅhiŋdabaskaliwat·,mamakṣahawaktankeṅin·,malahanpacaŋṅarusak·.0.yĕnñiddhayaŋmarokodamatuwutin·,matwaktwakan·,hĕntomakjaŋṅararani
n·,hapabinmadasaŕgĕmba.0.tatujonepaŋbisasĕgĕŕnejāti,tanwentĕn·guṇanña,kewalamadanmahurip·,naṅhiŋrakenakmĕlaḥ.0.rāgakenaktiwane
paŋsĕgĕŕmasiḥ,ticniŋsarātaŋ,kahuniŋhaṅgennasarin·,pakayuninapaŋsinaḥ.0.pupuḥginanti.0.bapamaṅkinsāmapunrawuḥ,ṅalanturaŋsatwanemaliḥ,ba,ginanti.

[13 13A]
13
pajagimanuturaŋ,hindikṣuṅkanṅĕbusdiṅin·,nemawaṣṭamalaŕyya,riŋbalikataḥkapaṅiḥ.0.mulawantaḥsakiŋdumun·,sakitmalaŕyyapuniki,duruŋddhakatlasaŋ
,ñantosrahinanemaṅkin·,kantuntĕtĕpṅarubheda,madhĕmaŋjanmatankĕdhik·.0.kumanmalaŕyyapuniku,magnaḥjroniŋgtiḥ,katĕdhamiwaḥkarusak·,mamana
kanlyugati,makraṇabayunĕtuna,yenkasepmubadṅĕmasin·.0.kumanmalaŕyyamaḥtlu,tĕŕsyananehasiki,tropikasanelyanan·,kwaŕthamapunikamaliḥ,tro
pikasāmpunkahucap·,piniḥbaṅĕtmamayanin·.0.cirinsaṅkanekalrawuḥ,kakawitinantukdiṅin·,tankodagantuknahanaŋ,yadyansāmpunkasaputin· [ 14 ][13 13B]
13
ṅtoŕṅantimagĕran·,hantukṅĕbuskatimṅalin·.0.yenpanĕsebaskalaṅkuŋ,mayaninnakalitalit·,wireḥṅaraṇayaŋsawan·,sriŋtandadostuluṅin·
kakukĕkĕḥkĕjĕtkĕjĕt·,maliḥriŋrāgataneliŋ.0.wentĕntal̥ŕsaneṅiṅuḥ,taneliŋriŋnapinapi,bawosetankaŕwwankaŕwwan·,sakādihanakehirit·,budubudwanma
siḥbisa,sasubanesĕgĕŕbwin·.0.hapaŋcniŋjanitahu,kraṇasakitemakisid·,ṅisaṅalaḥlahintimpal·,lyuhajakkĕnagriŋ,hacĕpokankagrubugan·,na
bepajaninuturin·.0.cniŋminabuniŋsāmpun·,wentĕnmaliḥburonalit·,mdalsāmpunĕṅsĕbsūŕlya,ṅr̥ĕr̥ḥtdhakālawṅi,maṅulgulinana

[14 14A]
14
kṣir̥p·,ñĕguttuŕmaṅisĕpgĕtiḥ.0.burinepunikal̥gu,hirikawentĕnmaḥkaliḥ,nesikyanlĕgubyasa,riŋdijahugikapaṅgiḥ,byinadal̥gumalaŕyya,sane
baṅĕtkatakutin·.0.yeniŋhipunpoliḥñĕgut·,janmasuṅkanṅĕbusdiṅin·,rikālaraḥñakahisĕp·,kumanmalaŕyyar̥ṅin·,reḥkumankumani
nucap·,riŋrahehipunmahurip·.0.riŋtṅaḥhawakil̥gu,kumanekantunmahurip·,mamanakdadoskataḥ,yenlĕgupunikapoliḥ,ñĕgutjanmasaneke
nak·,kumaneṅrañjiŋriŋgtiḥ.0.punikahawinanipun·,janmasanekenakmaṅkin·,glispacaŋkagriṅan·,glĕmṅĕtoŕṅĕbusdiṅin·,ṅalimbakaŋmalahlaḥ, [ 15 ][14 14A]
14
twacniŋkmilusakit·.0.sāmpunapimaṅkinmantuk·,mar̥piṅriŋpuniki,tireḥhil̥gumalaŕyya,hanesubasinaḥjani,kagaṅgĕp·,nedadikraṇa,naḥbapanu
turiñcĕniŋ.0.l̥gupunikamataluḥ,riŋtoyanesanenĕṅil·,dijakewantĕnmagnaḥ,tlagabaŋbaŋnikasami,sowanriŋtĕpinsagara,marūpasĕbu
nnebĕcik·.0.sanepatūtpiniḥdumun·,kakaŕyyaninsanemaṅkin·,sar̥ŋsamiṅusahayaŋ,ṅicalaŋtoyayanenĕṅil·,drikadrikimakambĕṅan·,paŋtanadaka
taluhin·,mantukpunikahil̥gu,humpaminñakawurugin·,hantukluwumiwaḥtanaḥ,yadyankaturuhinlĕṅis·,minakādimiñaktanaḥ,paŋpanaklĕgunemati

[15 15A]
15
.dadostal̥ŕmaṅdaparus·,toyapunikamamaŕggi,kakaŕyyanaŋjaliñjiṅan·,hapaŋblumbaṅetuḥglis·,yensampuntoyanetlas·,l̥gutañjaginaluhin·.0
.husahayaŋṅaṅgeklambu,paŋl̥gunetanṅintĕṅin·,yensuṅkaṅĕlisaŋmatamba,pilkininahaṅgenṅubadin·,kumanriŋrahepaŋtlas·,tanñidayaŋṅalaḥlahin·.0
.caraṅamadhĕmaŋl̥gu,sāmpunkalakṣanayaṅmaṅkin·,hantukdinaskasehan·,humaḥhumaḥkasĕmprotin·,tuŕhasilñakasinahaŋ,rawuḥmaṅkinlintaŋbĕcik·.
0.pupuḥmijil·.0.ṅiriŋlanturaŋbawosemaliḥ,ṅaṅgetĕmbaŋsewos·,jalantĕgaraŋpupuḥmijile,haṅgenmidaŕtayaŋsanemaṅkin·,hindikṣaṅkañcaciŋ,basaŋ.mijil·. [ 16 ][15 15B]
15
hul̥danpuniku.0.tusiŋlyuhanaktatasuniŋ,wentĕnkudaŋsoroḥ,hiṅgih·punikawaŕṇnañcaciṅe,maliḥtwarakadenamayanin·,tuŕmakraṇasakit·,makadabayane
hĕnduk·.0.sanesāmpunsriŋsriŋpaṅgiḥ,newaṅunepolos·,lantaŋgilikkaditumatune,hidupriŋwĕtĕŋnakalitalit·,haluḥbahannĕṅrin·,makantĕŋbasaṅekĕmbuŋ
.0.byasanipunduḥmakilit·,riŋhususyanoṅos·,tiṅkahekadikapasilane,sarinajĕṅanekapr̥ĕbutin·,sajabapuniki,tal̥ŕṅamĕdalaŋracun·.0.si
naḥsāmpunmaṅkinakehalit·,bayunemacles·,kar̥butintukcaciŋmr̥ĕtane,gobakĕmbaŋtuŕsĕmiŋ,bragtunagĕtiḥ,basaŋñandagpipisĕmug·.0.yenmadu

[16 16A]
16
gdug·,yadadosasiki,mĕtusuṅkanabot·,tandugihantukṣakitbasaṅe,sawirehususekakaṅsĕlin·,siŋdadimabacin·,sanekawaṣṭaninilyus·.0.caciŋha
lusgĕl̥setankadi,mewĕḥhantukṅĕton·,caciŋtambaŋpunikawaṣṭane,riŋbasaŋṅudahipunmahurip·,ṅutbutṅisĕpgĕtiḥ,caciŋhittal̥ŕhipun·.0.taluḥhipunmĕdalsa
r̥ŋbacin·,riŋl̥hebocok·,tanaḥbĕsĕghĕndutmiwaḥbecek·,dadosul̥dlaṅkuŋhalitalit·,swekantunmahurip·,riŋgnahesanebuwug·.0.yeniŋdituhadaha
nakjani,majujukyanoṅos·,bakalkagrayaṅiñcaciṅe,maṅur̥kkalitbatistuŕraris·,ṅarañjiŋriŋgtiḥ,kabaktakaparuparu.0.sāmpunrawuḥhirikiyamaṅkin· [ 17 ][16 16B]
16
,rarissipunṅĕboŕ,ṅĕsonĕmbusdiŋdiŋ,paparune,nuwutaŋbuŋbuŋpamaŕgginaṅin·,riŋkoloṅararis·,gĕl̥kaŋṅarañjiŋriŋhusus·.0.wireḥhipunṅutgutṅisĕpgĕtiḥ
,sinaḥtantasewos·,saŋsuṅkansayankiraŋraḥñane,tanbhinakadisemṅenewyakti,ṅr̥ĕr̥ṣ·yamati,wireḥtlasmiñakipun·.0.wentĕnkantuñcaciŋlantaŋgati,
minabsawatara,tigaŋmetĕŕpañjaŋhukurane,maghĕtgĕhĕttĕndasnecnik·,pgatsĕkakdik·,kadibakmirūpanipun·.0.kiraŋlaṅkuŋwentĕndomassiki
,tugĕlanpunika,maklĕṅansakādhitĕbune,sanehabukumawaṣṭaproglotid·,punikimadagiŋ,kataḥpisantaluḥhipun·.0.waṣṭanipuñcaciṅepu

[17 17A]
17
niki,hiṅgiḥcaciŋpita,gempelsakādigampasnaṅkane,riŋbasaŋṅudahipunkapaṅgiḥ,masĕbuniriki,sarīnajaṅĕnakar̥but·.0.yeniŋbukunipunwa
yaḥmaṅkin·,maṅlesaŋhiba,mdalsinar̥ṅanriŋbacine,riŋpadhaṅekatdhabansampi,miwaḥhantukbawi,sar̥ŋtaluḥtaluḥhipun·.0.maṅkinriŋhususba
wilansampi,taluḥnetor̥ko,dadoścaciŋkalaṅkuŋhalite,maṅuwaṣṭane,sampilanbawinesapuniki,ketosajacniŋ,babrasanwaṣṭanipun·.0
mbuŋcaciŋkahadanin·,riŋtṅaḥnekaton·,tĕṅgĕkalit·,skolekto [ 18 ][17 17B]
17
hulamsapunikimamayanin·,wyaktilintaŋkawon·,yeniŋtanbĕcikr̥ĕratĕṅane,glĕmbuŋcaciŋkantunmahurip·,riŋhususemaṅkin·,glĕmbuṅeyamakĕplug·.
0.lantaspĕsuyahesoleknejani,glisṅaliḥtoṅos·,neletriŋdiŋdiŋhusuṅudane,tanswewataratigaŋśaśiḥ.caciṅepuniki,tigaŋmetĕŕpañjaŋhipu
n·.0.traŋsāmpunilahilagati,ṅajĕṅaŋkakomoḥ,lawaŕyeniŋmataḥktĕkane,humpamamadagiŋglĕmbuŋcaciŋ,sinaḥpacaŋkni,griŋcaciŋpitapuniku,
0.wireḥsāmpunikapaliŋbcik·,yenmaṅkinirāga,mlahaŋpisanṅal̥bĕṅinbene,hapaŋglĕmbuŋcaciṅemati,goreŋṅantisliŋ,lablabpaṅgaŋmiwaḥtambus·.

[18 18A]
18
0.naṅhiŋlaṅkuŋbcikṣar̥ŋsami,ṅobaḥsanekawon·,makoratantankaŕwwaṅĕnahe,ñantosdabanubwansami,hayammiwaḥbawi,maliḥsampiwyadinasu.
0.maliḥhipunbawimiwaḥsampi,nesakitpunika,babĕtpacaŋtdunhaŕgganñane,tanwentĕnanakñaknumbasmaṅkin·,hajriḥriŋrugi,reḥhulamñatankadurus·.
0.byasapĕsurikālaniŋwṅi,caciŋbontokbontok·,glĕsgĕl̥ssakādihusame,punikikulirankawaṣṭanin·,,hawinankasisi,sawireḥpacaŋmataluḥ.0.
riŋtampiḥkulitsilitpuniki,madugdug·,yanoṅos·,lawutditumĕswaŋtaluḥne,pradapgridipmiwaḥgladaŕglidiŕ,maṅadakaŋgnit·,ṅur̥kṅur̥krasanipun·.0.ha [ 19 ][18 18B]
18
nakalitsanesapuniki,twarabisaṅoyoŋ,magasgasansiŋhadarerenne,kraṇahuṅuḥṅĕliŋṅurakarik·,tusiŋbisanĕṅil·,wireḥpul̥sñakagalgal·.0.kwaṅanpul̥
smakraṇajani,nakecrikhĕnto,saŋtisgr̥ĕlayugobane,bisamasiḥbikasnemasalin·,yadyansĕkakdikjīwaneknipaṅaruḥ.0.nakalitsuṅkankadipuniki,sweye
n·gumĕntos·,ñidayaŋṅicalaŋcaciŋñane,kraṇahipundĕmĕnñĕpsĕpjriji,tĕtĕpkalaḥlahin·,tusiŋbasasuwudsuwud·.0.mrasagnitrarisnakehalit·,maga
sgasaneñjol·,taluḥcaciŋnĕkĕtriŋkukune,yenpunikakasĕpsĕpnemaṅkin·,taluhemawali,mrañjiŋjroniŋhusus·.0.riŋsāmpunarawuḥhirika,ne

[19 19A]
19
ntĕnsweñantes·,jagil̥kadmaliḥkulirane,mawaṣṭatal̥ŕyacaciŋkr̥ĕmi,miwaḥᵒekwaris·,hamunikasāmpunpuput·.0.pupuḥsmarandhana.0.sinaḥne.smarandhana.
cniŋwĕntĕnmaliḥ,nejagituturaŋbapa,neṅarusakkasehatan·,kraṇaṅulurinkamomowan·,maṅdacniŋbisataṅaŕ,ṅar̥pingagodanaguŋ,paŋdakantiñĕlsĕlawak·.0.
.hinumankrasejohin·,haraktwakepunika,mrandimiwaḥ,genewere,kataḥmaliḥnelyanan·,saminekadapuñaḥ,saŕwwahalkogolpuniku,sāmpunaŋha
ṅgentatĕgaŕ.0.yeniŋsāmpunsriŋmaṅkin·,knihinumanpunika,kaswenbyasadados·,mewĕḥjagiṅaraŕyyanaŋ,sakr̥ĕŋhantukñalimuraŋ,tanñiddhayaŋbisasuwud· [ 20 ][19 19B]
19
,tĕtĕppacaŋkatagihan·.0.hanakepuñaḥpuniki,tankantunheliŋriŋrāga,siŋkaŕwwankaŕwwanbawose,solaḥñaneṅawagawag·,sriŋmamisuḥmanmaḥ,riŋsapunapi
ne,masyatṅalawantimpal·.0.paṅrabdanalkoholywakti,sajabasuṅkanriŋrāga,neḥsaṅĕtanriŋpolone,nemadanpañakitjiwa,tiṅkaḥlakunemahobaḥ,
siŋṅaṅaḥcaranakbuduḥ,wyadiṅĕndiŋgĕndiṅan·.0.lyanriŋpunikamaliḥ,turunantal̥ŕkarusak·,pyanakcucukumpine,maliḥmilukalnamyaŋ,siŋsajadadipadidyan·,dapisankadena
puluḥ,lyahajakmatahanan·.0.ṅendaḥkadadyanecniŋ,l̥kademahimbuḥcacad·,magĕnĕpantogobane,hadaneblogbĕlogan·,biyinadanebraṅasan·,di

[20 20A]
20
kenkenebisabuduḥ,sandĕŋsandĕṅanñĕmñĕman·.0.mayaśajaninebcik·,hapaŋrunanemĕlaḥ,pwarakasehatane,ṅawebibitanekwat·,hapaṅabisabinpida
n·,maṅgihinanerahayu,tocniŋbwataŋpisan·.0.daṅiṅĕtaŋdinajani,ṅulahaŋl̥gapadidyan·,maṅulurinkamomowane,knĕhaŋmasiḥriwkas·,pyanakcucune
maktaŋ,hanekaltiṅgalinlampus·,hapaŋdakantikaleleran·.0.yenkayunesakeŋjāti,pacaŋmapagawemlh·,yadyaṅĕdhegagodane,ñidayaŋjagiṅalawan·,pĕ
pĕsaŋmatiṅĕtraga,siŋsajatwarakapaṅguḥ,hapadedaditujuwan·.0.pupuḥpaṅkuŕ.0.yenmyarakasehatan·,daṅĕṅsapaŋhajĕŋhajĕṅanecniŋ,piliḥlakare [ 21 ][20 20B]
20
neluwuŋ,haneliyumisis·mr̥ĕta,wireḥhĕnto,hanepacaŋmahaŋbayu,sumbĕŕkakwatanraga,sakṣatdadidasaŕhurip·.0.lakaŕlakarenemlaḥ,sakepatūtkaha
jĕṅaŋsahisahi,paŋmadagiŋlwiŕhipun·,jantĕpaŋhĕntowaṣṭanña,miñakmiñakṣamaliḥjatputiḥtaluḥ,makudaŋkudaŋjatuyaḥ,makamiwaḥjatpitamin·.0.
muṅgwiŋjattĕpuŋpunika,riŋbrasekataḥsanekapaṅgiḥ,hubilambonmiwaḥjaguŋ,ṅrañjiŋtal̥ŕsaŕwwagula,hulamulammadagiŋjatputiḥtaluḥ,miñakmiñaksāmpu
ntraŋ,kalapasantĕnpuniki.0.pradesriŋkakiraṅan·,sinaḥsāmpunmĕtupinakitpinakit·,jatpitaminepuniku,sanedahatmahuttama,pitaminewa

[21 21A]
21
ntaḥhakdhinnepr̥ĕlu,naṅhumaṅdawentĕnsinamyan·,pitaminpadhadagiŋ.0.hiṅgiḥpitaminpunika,wentĕnkataḥsoroḥbāmawaŕṇniwaŕṇni,mabhīnayaṅuṇanipun·,punika
cniŋmawanan·,pinakitesanebyasakapaṅgiḥ,tal̥ŕmalyanlyanan·,tansukilantukṅeliṅin·.0.kiraṅanpitamin·,ᵒa,tomakraṇabutahayamkawaṣṭanin·,sandi
kālaṅawissāmpun·,twaraṅantĕnaŋpunapa,yenmamaŕggipatigabagpatihusud·,bisañĕhĕŋkijapkijap·,naṅhiŋtanmaṅgihinnapi.0.hanakalitkantunṅuda,neṅara
kṣapinuṅkankadipuniki,pitamin·,ᵒanetañcukup·,matanipuñjagirusak·,dadosbur̥ŋ,kutekbalektuŕmajuljul·,tankantunmadruwecata,bisayamakĕplugrari [ 22 ][21 21B]
21
s·.0.yenanakṣanewayahan·,truṇabajaŋmiwaḥsāmpuntutugkĕliḥmatapakantĕnanetuḥ,sayantanniṅhalinapa,yennugigisbutahayamwaṣṭanipun·,kaswenu
nswanñaṅĕtaŋ,butasajahanlakaŕdadi.0.naḥtocniŋsubasinaḥ,yenpunikisakitelaṅkuŋmayanin·,hanakkataḥsāmpunlacuŕ,butareḥyatwaranawaŋ,tu
siŋpĕsan·,padhatahenniṅĕḥtutuŕ,bwinamasiḥtondenada,hanakanemaṅorahan·.0.yensakitemaramara,heṅgalgatihubadehĕntokatampi,pi
tamin·ᵒa,lintaŋmañjuŕ,matanemabalikcĕdaŋ,twarapĕsannehadalahannemalu,naṅhiŋyensubayabur̥ŋ,sukĕḥbanṅilaṅaŋbiyin·.0.minabkataḥsāmpunwi

[22 22A]
22
kan·,riŋkahanañjatpitamin·bepuniki,wireḥsakesuwesāmpun·,kahaṅgenmatatambayan·,manambahin·,suṅkansanesakiŋdumun·,kahuniṅinsar̥
sinamyan·,nemawapaṣṭaberibĕri.0.mulacniŋsajapisan·,sinaḥjagiknisakitberiberi,yeñjatpitamintañcukup·,pitaminebepunika,sanesakitu
rātrasamiwaḥjantuŋ,buŋbuŋrahesinamyan·,suṅkansarātpisanyati.0.bapatañjagimañjaṅaŋ,manuturaŋ,cihnansakitepuniki,naṅhiŋtodogennepr̥ĕlu,maṅde
nñanedadipacaŋ,haṅgeñcĕniŋ,sawireḥtankĕnihantuk·,sagetkenkenapaŋbisa,ṅaliḥpituluṅaṅĕlis·.0.tandansakitmarañumwaŋ,byasanehawakemrasa [ 23 ][22 22B]
woṅati,l̥mĕsrasayaŋriŋhĕntud·,bratbatisejalanaŋ,heṅgalkĕñĕl·,hulunhatinenragtug·,pĕpĕsmarasasmutan·,btĕkanbatisesakit·.0.bĕsĕḥbĕsĕḥ
ṅĕmutoya,gnaḥñariŋglaṅanbatissriŋ,mranemakantĕnsĕmug·,tusiŋjahĕnṅanmadahaŕ,tunabayukadihanaklayuludus·,yeniŋpunikibaṅgyaŋ,sanaḥkalhambahinmati.0
.tandatandaneliyanan·,twarapr̥ĕlubapamaṅorahanmaliḥ,hanakṣa‌‌jatnulyu,yeniŋpunikacritayaŋ,bwatcĕniŋhĕntosubakaliwatcukup·,jalansatwanetutu
gaŋ,paŋtawaŋpadhamabĕdhik·.0.naḥnecniŋjanihada,bwinsakit·,wirekiraṅanpitamin·,hanekahadaninsnoŕbut·,pitaminecetotuna,yamakra

[23 23A]
23
ṇagĕtiḥriŋrāganepĕsu,mĕdalipuntanpararapan·,riŋdijakewantĕnkeṅin·.0.pĕsuṅĕtiḥhamil̥han·,piniḥriyinbyasariŋhisitṅawitin·,bahagwuŕmasmupluŋ,
waŕṇnanisitepunika,miwaḥbĕsĕḥ,magnaḥriŋwuṅkuŕhuntu,huntunesanebtenan·,mrasasakit·,yenusudin·,.0.yensakitesiŋruṅwaŋ,sayanswesayanña
ṅĕtaŋyadadi,mil̥haṅĕtihepĕsu,btenkulitdurinmata,tulaŋtulaŋ,maliḥriŋjroniŋhusus·,yentusiŋhenghghalmahubad·,sinaḥjagimaṅĕmasin·.0.wentĕnma
liḥnesewosan·,ṅgiḥpunikimawaṣṭapañakitiṅgris·,hariŋhirikikapaṅguḥ,sanesakittulaŋ,dadibawak·,leṅkoŋwyadinmal̥ṅkuŋ,makadahawakecaca [ 24 ][23 23B]
23
d·,tandadosbĕcikaŋmaliḥ.0.cacadetosinaḥpisan·,batisbeṅkokyadinkĕmpeŕkasampiŋ,tulaŋtaṅkahemalujug·,kaditulaŋtaṅkaḥhayam·,sewosma
liḥ,baṅkyaŋleṅkoŋtundunbidug·,sakitebukatenen·,madan·yamasiḥracitis·.0.hapahĕntonemakraṇa,tĕralenanmasiḥkwaṅanpitamin·,pitamin·
dewaṣṭanipun·,magnaḥriŋmiñakikan·,nemalakaŕhantukhatinulamaguŋ,riŋkutubkajayakadaḥ,ñantosmaṅkinkaborosin·.0.hirikiriŋhindonesya,
wireḥcukupwentĕnsinaŕmatanahi,pitamindenepuniku,tanbaṅĕtpisanpr̥ĕluña,kraṇayeniŋhirāgahantĕŋmajmuḥ,kulitkasinaransuŕyya,sākṣatṅajĕṅaŋ

[24 24A]
24
pitamin·.0.hanakcĕnikaneṅuda,yeniŋbyasajumaḥmĕtensahisahi,tusiŋtahenajakpĕsu,dinataheyamaplalyan·,sinaḥjagi,dadoslĕmĕttulaŋhipu
n·,baṅunawaknemahobaḥ,ṅawitiñcacat·yajani.0.tandatandahaneṅĕnaḥ,yenanakcĕnapañakitracitis·,gigisiŋgwamñaktumbuḥ,swesiŋbisamajalan·
,wireḥbatisel̥mĕtkadihanakrampuḥ,pabanemakloliṅgaḥ,belekgatiyenusudin·.0.yenanakistrisanesuṅkan·,hukurantulaŋbabokoṅaneha
lit·,kamewĕhannekalpaṅguḥ,rikālamadruwehoka,nakehalittanñiddhayaŋñrodtĕdun·,mawanansiŋbisal̥kad·,ṅraṇayaŋbhayapati.0.pitaminsanehi [ 25 ][24 24B]
24
nucap·,sajawininpitamindenepuniki,punikasamikapaṅguḥ,riŋwaḥwohanesinamyan·,kacaŋkacaŋmakamiwaḥdawundawun·,sanedadosaṅgeñjaṅan·,totĕtĕ
pajĕṅaŋsahi.0.nehadapatiṅĕtbapa,naŋtgaraŋhisĕṅisĕŋsakeŋmaṅkin·,cniŋmamulakaljukut·,rikālatanwentĕnkaŕyya,kutakkutasambilaŋmĕswaŋpĕluḥ,bayĕmkacaŋmiwaḥ
tomat·,kataḥmadagoŋpitamin·.0.maṅdacniŋsahuniṅa,sirasanemr̥ĕlyaŋkataḥpitamin·,hiṅgiḥpunikahanakeluḥ,nekantunmañoñohinpyanak·,miwaḥbliŋwireḥ
bayinepuniku,maṇikariŋtĕṅaḥbasaŋ,banibyaŋkāmr̥ĕtanin·.0.yenpitaminenĕkiraŋ,jantĕnsāmpunnakehalitmil̥tsakita,yeniŋriŋwĕtĕŋhipunkantun·

[25 25A]
25
,huniŋpunlĕkadṅudayan·,saduruṅebobotanecukupumuŕ,wireḥjanisubatawaŋ,rāganemaṅkinpr̥ĕtenin·.0.timbaŋṅoyoŋtwaraṅudyaŋ,pakaraṅandiniditukatumbĕgi
n·,pamulahinpuñanbyu,toṅosepaŋdamakutaŋ,kasalrajinñakmĕlitaŋl̥ṅĕnbaju,pitaminsiŋkwaṅan·,ditusiŋmahanemli.0.bapanuturaŋnebusan·,pitaminbe
riŋbraseliyukapaṅgiḥ,magnaḥriŋklamadalus·,samaliḥñatipispisan·,batunbrasantukpunikakakaput·,tiṅhalin·,yatwaraṅĕnaḥ,madikitdadosasiki.0.na
ṅhiŋhipununiŋhical·,yenbrasemaṅkinkagiliŋriŋpabrik·,hakĕdikpisannekantun·,sumasatilaŋmkjaŋ,yanutil̥ḥ,sigbrase nāhĕmatbuk·,wireḥketojanisinaḥ [ 26 ][25 25B]
25
,hiñconnepatūtpilihin·.0.yadyanbrasetomlaḥ,yennejanibaskĕdasbahanṅiṅsahin·,klamademakjaŋhañud·,hantuktoyakaklesaŋ,sanemaṅkin·,ya
mahadukanriŋbañu,doŋhirāganeṅĕdyaŋ,durusanipunibawi.0.yenbumbuḥbraskĕjĕpaŋ,sakewalawonbukipunsami,toyanbrasbañunipun·,tohaṅgo
nṅalablabjaṅan·,maṅdamaliḥkĕñaŋpitaminipun·,paŋdaṅanwiyamakutaŋ,ketosajabannayanin·.0.pupuḥdhuŕmma.0.wentĕnmaliḥsanekaltuturaŋbapa.dhuŕmma.
nepatūtuniṅiñcĕniŋ,hiṅgiḥhindikṣasuntikan·,sakiŋriyinkamaŕggyaŋ,suntikanpanulakgriŋ,griŋneṅalaḥlaḥ,mawanliyunakmati.0.rawuḥmaṅkinsāmpunwentĕnma

[26 26A]
26
kudaŋkudaŋ,panulaktipusdisentri,koleratebececacaŕ,miwaḥmaliḥnelwanan·,naḥnapisajapuniki,hapaŋcniŋnawaŋ,nesubamahadanpakṣin·.0.wo
pakṣineyamahisikumankuman·,sanekapadhĕmaŋriyin·,ṅhiŋnantunmadagiŋwiṣya,sanewantĕnkĕdikpisan·,yensuntikaŋtanmayanin·,niṅhiŋyamakraṇa,mĕdalkakwatanmaṅkin·.0.
kakwatannemawaṣṭakakbalan·,riŋrāganekakaŕyyanin·,nikidadosupamayaŋ,jagatsanekarañjiṅan·,hantukmĕsĕḥneṅarusakin·,paŋṅisaṅalawān·,nabdabpratahana
nmaṅkiŋ.0.nemarūpapilisimiwaḥtĕntara,sanepacaŋmanandiṅin·,melajagatepunika,ṅar̥pinmĕsĕhesamyan·,maṅdakatunduŋdiglis·,ṅantitwaramahan·, [ 27 ][26 26B]
26
mahil̥hanṅusakin·.0.ketomasiḥpajalanpakṣininukwan·,sasubanekasuntikin·,rāganerarismakaŕyya,kakbalanehinucap·,kakwatansanejagi,ṅala
tonikuman·,racunñasanekabasmi.0.naḥnejanicniŋmiribsubatraŋ,riŋguṇanpakṣinpuniki,wantaḥhaṅgeñjagagayan·,wireḥnentĕñjañiddhayaŋ,hantukṣatataṅlidi
n·,ṅrañjiŋkumaneriŋrāga,ydyansāmpuntaṅaŕgati.0.tomawinanya,yenwentĕnsakiŋpamrintaḥ,dadawuhanpaŋmasuntik·,sāmpunaŋcniŋmanulak·,rawuḥhugisina
myan·,tanwentĕnllyan·wyakti,sanekahapyaŋ,karahayoñjagatpuniki.0.puputsinuratriŋdina,pwa,tĕŋ,12,raḥ,5,paŋ,piŋ,2,saśiḥ,3,ᵒiśaka,1912.ma

[27 27A]
27
sehitaṅgal·,1,septembĕŕ,1990.gaguritankasehatanpunikikĕniyaŋtityaŋsakiŋpustakabalimās·,denpasaŕ.0.kṣamatityaŋsanenulisiwayansamba,sakiŋ
bañjaŕkubuwañaŕ,deśakubutambahan·,kabhūpatenbuleleŋ,siṅharāja.0. [ 28 ][27 27B]
27