Gaguritan Kedis 01

Saking Wikisource

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Gaguritan Kedis 01 menceritakan tentang kehidupan para burung (kedis). Diceritakan suatu ketika diadakan suatu acara yang menampilkan arja, kecak, gambuh, tabuh, legong, dan lain-lain. Berkumpul beberapa jenis burung seperti Crukcuk, Goak, titiran, Curik, Kukur, dan lain sebagainya.

Naskah[uah]

Gaguritan Kedis 01
264Gaguritan Kedis 01

[ 1 ][Judul : GAGURITAN KEDIS.
Pnj. 35 cm. Lb. 3,5 cm. Jl. 12 lb.
Asal : Pekandelan, Klungkung.
PERPUSTAKAAN
KTR. DOKBUD BALI
PROP BALI
G/IX/4/DOKBUD]
[1 1A]
[Judul : GAGURITAN KEDIS.
Pnj. 35 cm. Lb. 3,5 cm. Jl. 12 lb.
Asal : Pekandelan, Klungkung.
G/IX/4/DOKBUD] [ 2 ][1 1B]
1
||0||pupuḥginada||0||trimenhistrīnuṅgal·,mawāṣṭahiratumaṅgali,-nāṅhiŋgobanñanekawot·,mlahetoṅadamanduk·,nāṅhiŋyasakariŋjawa,rūpabci
k·,pyanak:hiraṅdariŋgiraḥ.hiratnamaṅgalikocap·,maguṇayadahat·l̥wiḥ,tansaḥṅaṅgoguṇareboŋ,l̥ṅisdhuyuŋṅgawelulut·,smāratantrajariŋsutr̥ĕ,murub:hĕ
ndiḥ,tansaḥmāpun·l̥ṅisjawa.hiñomankaraŋᵒedan·,daneknaguṇalilit·,tkensomahnemaluwan·,kapaḥyatwaḥkapupu,rabinehulidisasak·,-
nenemaṅkin·,tansaḥhiratnamaṅgalya.hiktut:haŕṣaṅaraṣa,nesubanantwaḥ-kapilihin·,janihiṅĕt·tkenwayaḥ,nebajaṅanyakapupu,twaraniramaṅālahaŋ,
[2 2A]
hanakmwani,kalaṅĕnantĕkenguṇa.janisurupsaŋhyaŋsūŕyya,hiktut:haŕṣahaguliŋ,sāmpunmuṅgaḥkapaturon·,sāmpunsirapwahaturu,rawuḥbhaṭāralumaṅlaŋ,ma-
ṅhyaṅin·,pseṅanbhaṭāraᵒindra.sahiptĕŋṅĕntaḥhuya,dradadakanyamanipdip·,diptĕṅekaduŋtelo,ñapñap:huyaŋlantasbaṅun·,baṅunṅusudinhipyan·,kadiṅi
pi,maṅjuktitiranpṭak·.dakĕp:hyaŋdipamr̥ĕman·,kaputbahansaputputiḥ,gawenaŋcanaŋtubuṅan·,l̥ṅĕwaṅinemakĕsyuḥ,hasĕpmiyikmahimpugan·,kdisbĕcik·,
pahicchanbhaṭāraᵒindra.clĕpaŋkaguwuṅanmĕlaḥ,papulasantuhubcik·,samitkaniŋ-tataka,cacagakedhahatluŋhuŋ,macaṅgaḥwaŋmagiwaŋ,kantĕnṅrawit·,mlahetwarādapa [ 3 ][2 2B]
2
dha.titiranemaṅkinkocapan·,dimasanñanemamuñi,maṅĕṅkuksadamaṅilo,ckuŕckuŕyamagantuŋ,swaraneṅladaŋmanaḥ,ñuñuŕmanis·,wentĕngumanticarita.hisyuŋsdĕ
kañjumaḥ,hititiran·kmajani,sar̥ŋhajakahibondol·,hikekeŕrawuḥ-dipuṅku,higratik:hiriṅanña,mwaŋhicurik·,hikukuŕsugĕmkunahan·.sāmpunpuputpakṣi
prāpta,hisyuŋṅandikaharis·,janikenkenṅānayaŋ,hantuknāgaranegmuḥ,hicurikmātūranĕmbaḥ,hiṅgiḥgusti,deniŋtambĕttityaŋdewa.hisyuŋmesĕmhaṅuca-
p·,lamunpadhanmĕnsami,jalanṅawepalalyan·,jalanhemanaṅungambuḥ,haṅgonpabuṅahiŋdeśa,dmĕnhati,makadabuṅaḥnāgara.hicurikmatūŕhanĕmbaḥ,tityaṅe
[3 3A]
rawuḥsahiriŋ,hititiranmātūŕhalon·,tityaŋsāndikanhiratu,hicurikmātūŕhanĕmbaḥ,hiṅgiḥgusti,pragiṇanejanipilihaŋ.hisyuŋmesĕmhaṅucap·,hititiran·-
ñnĕŋpañji,hicurik:hibaṅataṅga,kudanilāŕṣahikukuŕ,pantĕsbañaktarawaṣa.culikculik·,muñijaṅiḥmagĕntaran·.kboprakṣakunahan·,tanmunduŕhisugĕmbĕcik·,-
muñigdhemagelohan·,rokilahaṅunaṅun·,hisyuŋratugaglaŋ,tuhubcik·,gondalakuniŋmaprada.ñnĕŋpatiḥcilaloṅan·,pantĕsyamasaputkuniŋ,kuñitca-
rupan·r̥ko,tuhugobanñanebagus·,nāṅhiŋtekuraŋᵒucapan·,masiḥbcik·,deniŋparaṅaṅgonebuṅaḥ.hikekeŕñnĕŋpr̥ĕbaṅsā,hicaṅkorekyaṅamāntri [ 4 ][3 3B]
3
,hicaṅik:hibamanmaŋ,hipakṣimahunnumĕṅguŋ,kumisjahiŋbwinbarak·,bilaŋsampiŋ,tumbuhepatpatlalima.hipluŋhibamañmaŋ,hatateṅkekmanurasin·,muñilyupsu
heñoŕ,biṣayamaṅgaweguyu,hicurikmatūŕhanĕmbaḥ,hiṅgiḥgusti,putringaluhepilihaŋ.higlatikṅaraṅkesaŕyya,tuhugobanñanebcik·,masubihĕmpĕt:hĕmpĕ
tan·,sumaṅkinmawuwuḥhayu,muñimaniskadigula,maṅranĕhin·,mlahetwarādapadha.hisaṅsyaḥhibamambayan·,hiprit:hibamañaṅiy·,hibondolhi-
bamañondoŋ,pasiranhikdiscucuŕ,hipriṅanpaṅonĕṅan·,tuhuririḥ,biṣanañjĕkingambĕlan·.sāmpunpuputriŋpragiṇa,jurugambĕlepilihin·,ha
[4 4A]
paŋpuputriŋgambĕlan·,hapaŋhdapatijlamut·,gambuḥnañjĕkingambĕlan·,hapaŋbcik·,tañjĕkgambuhematandak·.hiblatuk:hibamakajaŕ,siliŋguntiŋjurusuliŋ,ṅupĕ-
kinhisawanhujan·,magumanak:hicacetruŋ,hibucicamaṅucikcak·,hikapcit·,makaṅsiciṅlaŕmanompyaŋ.hiṅisṅishibamaṅrabad·,ṅlĕpit:hikdisdiścĕnik·,mahadanhitapu
kbaḥ,hiclĕpukjurukĕmpul·,masyokmuñingambĕlan·,r̥ntabcik·,gambuhesāmpunmatandak·.macaṅkramanelampahaŋ,niᵒukiŕmaṅbĕkbĕcik·,hakweḥpakṣipadhaprāpta,-
tĕmbejanihadadambuḥ,mangakbar̥ŋmadampyak·,yamabaliḥ,gambuhesdĕkantĕka.silañjanasyanmata,tugtugjalantadhahasiḥ,sarinditlankakupumayoŋ,sasapijliŋcaru [ 5 ][4 4B]
4
kcuk·,cal̥pukceleceleṅan·,citosaṅsit·,putĕḥlāwansyapsyap·.kandikandiklañjāgjagagn·,ṅosṅosanlan·kdisgatit·,sandaŋlawemwaŋbulusan·,ka
waṅanmanukṣaruwut·,kutukutulankugkugan·,bribri,sikĕpcambra;hanhicahal·.kr̥ĕtĕglawangwakbuṅha,lyater̥ṅasdihori,rowaŋsubaplanhĕjoḥ,balibistĕkamanu
tug·,kokokanlawanrajaṭā,kuñitkuñit·,daralawantabyatabya.pa-kṣiduṅusriŋsagara,masiḥyadmĕnmabaliḥ,tuñjuklaṅitlanpar̥ñjak·,nututinmabaliḥ-
gambuḥ,sabyuklawañcabakcabak·,hisarindit·,sar̥ŋkokokañjalaŋ.kdisnoripakṣihatat·,masiḥyadmĕnmabaliḥ,hikliduṅanhibar̥ṣet·,kawotya-
[5 5A]
mabaliḥgambuḥmhibal̥nol·hupyanhupyan·,pakṣidwari,hatiliŋlaniŋturida.hikekeŕjanimr̥ĕbaṅsa,solahegalak:hamanis·,swaranehaṅawaṅawaŋ,kadigu
lamawoŕmadhu,saputgadhaŋmaprada,kañcutlambiḥ,ᵒulatemanisgalak·.hipañjiyamakalitan·,sandaŋriŋraṅkesari,higlatikṅaraṅdesara,tuhugobanñanehayu
,subĕṅemakadamlaḥ,tañjĕkmiriŋ,huluwaṅsulmagelohan·.hipañjimaṅarasaras·,hiraṅdehasmutaṅis·,gowakegawokmañbak·,kokokanbĕṅoŋ
majujuk·,hipañjikadihyaŋsmāra,lawanratiḥ,dhasihesdiḥtumiṅhal·.hisaṅsyaḥhigĕlnemlaḥ,hiprit:higĕlmalilit·,hibondolduwĕgmañondoŋ,le- [ 6 ][5 5B]
5
ṅsaŕkaṅinmalahibkawuḥ,jmakabahanhismaŕ,saṅkolahabin·,lawutkĕdekemabriyag·,kdek:hikdisbulusan·,maṅĕnot:hicaṅakkumis·,higĕlesreṅkadsreṅkod·
,hipakṣimuhunumĕṅguŋ,kumislaṅaḥludinbarak·,tuhuhasin·,pantĕsmasaputbrakala.biṣanañjĕkingambĕlan·,hipañjisolahehasin·,maṅrumrumhiraṅkesara,
swaranñanemanisrūm·,bṅoŋkdisemakjaŋ,maṅiwasin·,solaḥheṅĕñudaŋma-naḥ.kdiscaṅakemaṅakak·,maṅĕnot:hidhondoŋnuṅgiŋ,kpuṅabahanhismaŕ,lawutkĕde
kemabriyug·,mawantiwantilwiŕhombak·,kadipasiḥ,sapandĕṅanñanekocap·.himanukabhakocapan·,yataṅagĕnmabaliḥ,sānpunhuwakriŋkuruṅan·,pu-
[6 6A]
tririŋkliŋhulaṅun·,mapahyasyamabhūṣaṇadeniŋjani,prayamabaliḥkadaha.sāmpunhyashaṅraṅsukbhūṣaṇa,mapiṅgĕlmahalihali,gluŋmapanĕkĕḥmās·,maka
mpuḥyasutr̥ĕdanu,kumriñciŋnitreŋparada,halisliñcit·,kadibulantaṅga-lhapisan·.hakweḥpakṣipadhaprāpta,prayaluṅhapadhaṅiriŋ,kdiskrenokmaktabo
noŕ,sopacaranhanak:haguŋ,rapĕtanmadagiŋhodak·,hodakmiyik·,-himanukdewatamakta.kdishĕmpukmaktalalañca,kdispuwuḥmaktahutik·,twakbuṅbuŋ,ha
ktacaṅkĕloŋ,majĕṅinhipakṣiktuŕ,maktacĕndĕk:hikr̥ĕkwak·,ṅamaluhin·,teŋteŋjeṅgotmaktatamyaŋ.-sāmpunprāptamariŋdahāĕ,gambuhepĕpĕkmanaṅkil·,himanukabhayabṅoŋ,ṅantĕnaŋhisyuŋ [ 7 ][6 6B]
6
ratu,twiyaratuŋgaglaŋ,lwiŕhipañji,rūpanekadihyaŋsmāra.hikekeŕjanimr̥ĕbaṅsa,solahegalak:hamanis·,himanukabhayabṅoŋ,l̥ŋl̥ŋmanahehulaṅun·,ṅa-
tonaŋhisathawana,buduḥpaliŋ,twarahiṅĕt·tkenhumaḥ.hulaṅunhimanukabha,-twarahiṅĕtpacaŋmuliḥ,hiteŋteŋjeṅgot:haṅucap·,nunasmantukdewaratu,manawi
tehidaduka,ratukliŋ,himanukabhahaṅucap·.hatinkahitonden·l̥ga,nebinmanikahimuliḥ,lamunkahisubar̥ṇĕ,hiteŋteŋjeṅgot:humātūŕ,purunti
tyaŋmakeliṅan·,riŋhigusti,bcikgambuḥñāneᵒupaḥ.himanukabhahaṅucap·,kmahibatundenkahi,hatūraŋkahimaṅupaḥ,gambuḥñanemakatlun·,hiteŋ-
[7 7A]
teŋjeṅgotṅiriṅaŋ,tūŕmamaŕggi,sāmpunrawuḥribañciṅaḥ.hisyuŋmesĕ-mhaṅucap·,teŋteŋjeṅgotṅudyaŋmahi,katpuktĕkeniŋnira,hiteŋteŋjeṅgo
t:humātūŕ,hiṅgiḥtityaŋkandikayaŋ,rawuḥmariki,gambuhetityaŋmaṅupaḥ.hikekeŕjanihaṅucap·,ᵒupaḥgambuḥlimaŋtali,kmakecahiṅuniṅaŋ,hiteŋteŋ
jeṅgot:humātūŕ,mariŋrādenmanukabha,siṅgiḥgusti,limaŋtalipaṅupaḥ-ña.himanukabhahaṅucap·,yatetahulimaŋtali,yadyanmaṅupaḥhalakṣa,twa-
rakahipacaŋkeṅguḥ,lamunsubanirapūŕṇna,nenemani,kahimuliḥpasmĕṅan·.hiteŋteŋjeṅgot:haṅucap·,nunasmantukdewagusti,manawitityaŋka- [ 8 ][7 7B]
7
poṅoŕ,himanukabhatumurun·,tumulirarishaṅucap·,jalanmuliḥ,tumulirarismatiṅgal·.tankawaŕṇnamariŋdalan·,sāmpunprāptamariŋkliŋ,ratukliŋmaṅa-
ndika,plansuwesararawuḥ,himanukabhahaṅucap·,siṅgiḥgusti,sisiptityaŋriŋhidewa.kocapanhimanukabha,suṅsutlarakaprihatin·,sdiḥkāṅĕnriŋpatu-
ron·,yeḥmatanedr̥ĕṣpĕsu,kāṅĕnriŋhisathawana,sdiḥkiṅkiŋ,bhāyapa-tiriŋkuruṅan·.sasweneriŋkuruṅan·,tigaŋtahunbanesdiḥ,widhinekaliwa-
twĕlas·,boyasamayanemantuk·,sāmpunhuwakriŋkuruṅan·,hĕntojani,lampahemamuramuraŋ.sāmpunprāptamariŋtgal·,higlatikmaṅkinkapaṅgiḥ,hi
[8 8A]
manukabhahaṅucap·,cahitekaliwatbagus·,cahihñĕk·tkennira,higlatik·,mesĕmsiratūŕhaṅucap·.niratwarahadañandaŋ,matmukaŕmmariŋñahi,la
munsubasajaketo,horahaŋhanakebagus·,higlatikmaṅkehaṅucap·,tuhuñalit·,hikekeŕpiliḥbagusa.noṅosñahikekeŕdija,hĕmbo
kñadyakmĕṅaliḥ,higlatiksumawuŕhalon·,mariṅgagapr̥ĕnahipun·,nujukatigalankapat·,ketoñahi,himanukabhalumampaḥ.sāmpunprāptamariŋsawaḥ
,hicaṅakrariskapaṅgiḥ,sdĕk:hiyamamurukatak·,himanukabhayarawuḥ,tumulirarishaṅucap·,sukacahi,horahiñjakudanira.pr̥ĕṇahehisathawana,puñca [ 9 ][8 8B]
8
ṅakṣawureharis·,ñahiṅudamanakonaŋ,hicathawanapuniku,himanukabhahaṅucap·,hiṅgiḥcahi,sukariŋhisathawana.hicaṅakmaṅgawedaya,maṅupayasa
kiŋharis·,ṅĕdkĕdaŋbawoṅepañjaŋ,masiḥyamabĕtbagus·,dijakohisathawana,sdĕŋsandiŋ,bagusniratwarapadha.nunasmantukkapamr̥ĕman·,hayuhaguŋtuhubci
k·,katonpasiḥkajaklod·,ditukalaṅĕnelyu,hicaṅakrarislumampaḥ,makakaliḥ,sāmpunrawuḥdipamr̥ĕman·.swenemariŋpamr̥ĕman·,tigaŋtahundenya
kasiḥ,himanukabhayaṅidam·,jawajawihar̥p:hipun·,hicaṅakrarishaṅucap·,dinigusti,tyaṅaliḥdadaharan·.janiluṅhamariŋsawaḥ,kataklinduŋhabamuliḥ,
[9 9A]
habahaŋhimanukabha,himanuklabhataṅkĕjut·,manahĕnkĕnaprentaḥ,hawakpaliŋ,hawaketwarajanawaŋ.janiyamamuraŋmuraŋ,sdihetansipisipi,katmupr̥ĕṇaḥ-
riṅgaga,hikekeŕkaṅgĕk:handulu,mañawup:hasathawana,tĕmbejani,tityaŋmaṅgihinhidewa.himanukabhahaṅucap·,sāmpunswetityaŋpaliŋ,patiᵒuñcuḥ-
patitakon·,hadakopakṣikatpuk·,sdĕkyamamurukatak·,hĕntojani,pisadyantityaŋnakonaŋ.bukahipunhisathawana,deniŋtityaŋliwatpaliŋ,
knahapuskudatityaŋ,hikekeŕdukahaṅruṅu,tanlyanhicaṅakpunika,tūŕ-ṅseṅin·,higwak·tkamasūŕyyak·.bukawentĕntigaṅatak·,hikekeŕṅandi- [ 10 ][9 9B]
9
kajani,kmaruruḥyahicaṅak·,lamunbakatlantashĕjuk·,higwakmātūranĕmbaḥ,hiṅgiḥgusti,tityaŋsandikanhidewa.higwakrarislumampaḥ,maṅruruḥhicaṅa-
ktani,tanlyanṅuṅsisagara,twarabakatmasiḥruruḥ,disawaḥjaniyabaka-t·,nenejani,higwakrarisṅĕndĕhaŋ.higwakjanimasūŕyyak·,hicaṅakrarismalahi
b·,ñalisiḥtṅahiŋtalaŋ,higwakrarismaṅpuŋ,ñahupbawoŋmamil̥gaŋ,ṅimpusbatis·,hicaṅaktoŋdadimolaḥ.hicaṅaksāmpunmabaṣṭa,hantukyahigwakja-
ni,kabwatlawutkahatūraŋ,rahisatawanaprabhu,punikihicaṅakduṣṭa,coraḥsisip·,mantukriŋrahinhidewa.sāmpunrawuḥriŋpañjara,higwakbaṅgrasmamuñi

[᭑᭐ 10A]

hnaḥjaniketahanaŋ,hmasindoṣanemalu,kāsukaŋjroniŋpañjara,jpitduwi,higwakrarismatiṅgal·.hikekeŕhacr̥ĕṅhaṅucap·,kmajanihlogorin·,
sakitinyaglagla,jputbahanduwiditu,higwakmātūŕhanĕmbaḥ,tityaŋṅiriŋ,tumulirarislumampaḥ.kaswenmariŋpañjara,wentĕnpaketigaŋśaśiḥ,tkaya-
hikugkugan·,ṅalebaŋhicaṅakditu,lawutyaṅĕwehinguṇa,nenejani,hicaṅakmatūranĕmbaḥ.haguŋsiḥhicchanhidewa,riŋtityaŋmituluŋᵒurip·,satma
kabhaṭāharaśiwa,hikugkuganhalonmuwus·,janikmĕkewal̥saŋ,hapaṅamati,hicaṅakrarosmadabdab·.hicaṅakmaṅaliḥguṇa,hikugkuganyamawehi- [ 11 ][10 10B]
10
n·,maśraṇabahanhowot·,mahal̥d·donlatĕŋmyu,yipkaputbahandaluwaŋ,yantanmati,maticahimahorahan·.hicaṅakmanaheᵒegi,maṅagĕnmu
suhemati,hicaṅakrarislumampaḥ,riŋl̥buḥhikekeŕditu,jaranguyaŋpandistyan·,tūŕminuṣṭi,hicaṅakkadihyaŋkāla.hicaṅakjanimamantra,mamuṣṭi
mahar̥pkaṅin·,maneṅkĕleŋmasukutuṅgal·,japamantrawusrinaṅsuk·,rarisyananĕm·śraṇa,pr̥ĕjani,guṇanhicaṅakemrat·.hepuḥprabhusathawana,
manahĕnhawakemati,malwaŋhatinehowon·,himanukabhayahepuḥ,rarisṅonkonṅaliḥbalyan·,pr̥ĕjani,balyankamasluran·.neko-
[11 11A]
capanmuṅguḥbalyan·,hicaṅkoreklanhicurik·,carukcukbalyankatakṣon·,hibr̥ĕset·ñnĕŋdukuḥ,balyanhistrihikr̥ĕkwak·,manĕnuṅin·,ta-
nlyanhikokokan·talaŋ.kmahalihaŋbabakan·,liñjoŋdhaṅiŋlawansa-ri,krikankayucandana,hikaŕjpunreñcoṅin·,carukcukrarismĕnekan·,maṅĕ
telin·,maṅaṅgehaŋpamalinan·.nejanibuwinsarataŋ,pamaṅguhan·kmĕhaliḥ,nasihambwaguliŋkatak·,huliŋᵒitik·krusuklanduŋ,kmahalihaŋsĕmbaŕña
,kayuhapit·,duṣakliŋbawaṅadas·.kocap:hikokokantalaŋ,manĕduṅin·nenejani,maṅadenkapihutaṅan·,dikamulanbānpuñjuŋ,guliŋbebek:hu [ 12 ][11 11B]
11
lamña,totawurin·,gatigatihapaŋpragat·.hikokokanyamashāĕ,mandusmiwaḥṅulapin·,bukatwaranawaŋjṅaḥ,sahanñanepatikacuḥ,masiḥmiluṅu-
yĕŋghĕṇṭa,kagetpliḥ,palitghĕṇṭanñanekcag·.higwakmapindriḥpaṅan·,maṅakuhawakeśakti,tanibalyanṅakubalyan·,masiḥmiluyamahuduḥ,ṅade-
nsulakalijajuhan·,nekapindriḥ,taluḥsasantunekālap·.0.punikigaguritan·kdis·sakiŋdruwenpĕŕpuṣṭakahanpakultas·śāstraᵒunud·denpa
saŕ,kadruweholiḥhdahidewagdhecatr̥ĕriŋᵒamlapura,karaṅasĕm·.wuspaścatcinitr̥ĕriŋwwe,bu,la,sinta,taṅgal·,15,8,1990,dekaṅapanlaḥ
[12 12A]
ᵒarikacatūŕsanak·,riŋpaᵒumanniścayaloŕsmārapura,paścimeŋghorarājyasaraśwatī,kluṅkuŋ.0. [ 13 ][12 12B]
12