Gaguritan Paparikan Sarasamuscaya

Saking Wikisource

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Gaguritan Paparikan Sarasamuscaya adalah salah satu karya sastra yang mengulas secara sederhana isi Kitab Sarasamuscaya. Penulis menuangkan intisari kitab Sarasamuscaya dengan bahas ayang mudah dipahami oleh pembaca maupun pendengar ketika telah dinyanyikan. Isi yang tertuang dalam paparikan ini adalah tentang pemahaman atas tatwa (Pengetahuan/Sastra) dan Susila (Perilaku) yang wajib dijadikan pedoman bagi setiap individu dalam melaksanakan kehidupan sehari -hari.

Naskah[uah]

Gaguritan Paparikan Sarasamuscaya
323Gaguritan Paparikan Sarasamuscaya

[ 1 ][PERPUSTAKAAN
KTR.DOKBUD BALI
PROP. BALI
Judul: Paparikan Sarasamuscaya
Panj. 40 cm, Lb. 3,5 cm, Jml. 93 lb
Asal: Gesing, Banjar, Buleleng.

[1 1A]
KTR.DOKBUD BALI
PROP. BALI
Judul: Paparikan Sarasamuscaya [ 2 ][1 1B]
1
sinom·.sinompunikiṅucapaŋ,kahutuspacaŋmamarik·,mamarikṣambilaŋbĕṅoŋ,bĕṅoŋhisĕŋmaṅumikmik·,kadawutmanahepaliŋ,kar̥buhbahanmanaḥhibu
k·,hibuktityaŋmaknĕhan·,ṅĕnĕhaŋpacaŋkabukti,pacaŋsaṅu,disĕkalamwaḥniskala.hiṅĕt·kenṅĕlaḥpyanak·,hapahaṅgonmapatamahin·,baskenetiwastuŕ
bĕlog·,tiwasmanaḥtanpakeŕtti,tokudyaŋkenkenaŋjani,hampurayaŋcĕniŋmalu,huduḥcĕniŋpyanakbapa,hanawikusane ṅuni,lintaŋputus·,ṅuñcaraŋta
twadyatmika.ᵒuttamapĕseṅanhida,śribhagawan·wararuci,maṅĕlikṣariniŋpaŕwwa,kariṅkĕsdadoshasiki,kahucapriŋsoŕpuniki,riŋmanuṣatĕgĕshipun·,mañja
[2 2A]
nmadadimanuṣa,kottamansaŕwwatumitis·,paliŋhayu,pradñanmaṅawewiweka.maṅaweninsolaḥdadwa,halahayuminakadi,solaḥhayune paṅĕntas·,ṅĕntasanhi
halasami,yansidhaniŋṅĕntasdadi,mapalatiṅkahiŋhidup·,hidupe dadimanuṣa,ᵒuttamane bukajani,ṅĕtut:hayu,hayune hugipĕrihaŋ.kraṇahdamañĕbĕtaŋ
rikālalacuŕkapaṅgiḥ,deniŋhimanuśakocap·,buddhihaṅkaratansipi,momomuŕkkamaniṇdiḥ,liwatsĕṅkajanmahidup·,hidupe manutug:hala,yonine manutugsahi,twara
buhuŋ,dasenādĕriyane maṅĕrusak·.kraṇaᵒuttamakahucap·,mĕntikamānuśajani,wireḥhimanuśasiddha,nuluŋsaṅsarane sami,riŋragadeweke jati,maśraṇabā [ 3 ][2 2B]
2
nsolaḥhayu,ketopātūt:himanuśa,yansajapacaṅaŕdinin·,nene hayu,hĕntobutitiŋtĕkĕkaŋ.bwinhadahimanuśa,twaramaṅaŕddhininbĕcik·,hĕnto
janmajanmadaditamba,tambānkawahe kawiṅkiŋ,kraṇalarane kapaṅgiḥ,rikalamatikatpuk·,pitwimañjanmamwaḥ,satatamabĕkĕlsakit·,hasiŋlaku,twaramanpukinsu
ka.jatipikantĕnandewa,muŋpuŋhidupbukajani,sadhyamĕṇṭikamanuśa,pitwikewĕḥjalanin·,wireḥmaŕggadahatsripit·,neṅuṅsikaswaŕgganaguŋ,kenkenbahanma
taṅaran·,maṅdene tanhuluŋmaliḥ,huliŋditu,dikawahe mal̥blĕban·.pātūtedadimanuśa,halahayukakaŕddhinin·,gawe halahayuhĕnto,pacaŋkadudu
[3 3A]
kawiṅkiŋ,yankalahnasubamati,ditujatipacaŋpupu,hĕntomadan·phalakaŕmma,pagawene nene ṅuni,sinaḥtĕpuk·,twarabiṣapacaŋbĕlas·.yantutugsĕṅkĕredewa,dini
skalamamuponin·,katuduḥmaliḥmañjanma,hiwaṣaṇanutugmaliḥ,hiphalakaŕmmatanmari,hnumanĕkĕtmaṅliput·,waṣaṇane bwintuturaŋ,hĕntobabaktayanpasti,sak·
ṣattaru,halahayumabar̥ṅan·.pitwine padhabawak·,swaŕggakanrakane tampi,matihidupmasiḥbawak·,yansubapadhakaŕddhinin·,pagawene twaḥśakti,sa
hnunhawake hidup·,yaniŋditudiniskala,twarabiṣamapakaŕdi,kraṇajujur·,dihidupe malakṣaṇa.tiṅkahe manadijanmā,saṅhyaŋhurip·lwiŕtaṭit·,pikantĕ [ 4 ][3 3B]
3
nan·twaḥhajahan·,turiŋdahatmikewĕhin·,kraṇanñane bukajani,muŋpuŋkatuṅguneŋhidup·,dhaŕmmane hugibwataŋ,saṅsarapanĕsetampi,sinaḥpaṅguḥ,swaŕgga
phalakawĕkas·.yaniŋmĕṇṭikdadijanma,tanṅar̥paŋdhaŕmmajati,jnĕkenkāmamwaŋhaŕtha,paṅankinumkahubuṅin·,lobhamomomwaḥdr̥ĕṅgi,mahambĕk:haṅkarasigug·,hĕntonu
mitisĕṅkala,tanpaguṇasaṅhyaŋhurip·,ñalaḥhaṅkuḥ,twaraṅituṅaŋpuṅkuran·.bwinhadadadijanma,tansaḥṅagĕndhaŕmmajati,masiḥlacuŕrekatama,toŋmaṅruwat·
pāpasakit·,hĕntomasiḥkawaṣṭanin·,sĕṅkalatiṅkahe hidup·,mulasakiŋphalakaŕmma,bĕkĕlacurenumitis·,hdaṅambul·,riwĕkasmaliḥjantosaŋ.
[4 4B]
saŋpaṇdhitamawacaṇa,kawukawukr̥ĕṅulapin·,maṅandĕgtuŕmaduwuhan·,wacaṇane sapuniki,hĕntohibhraṇapipis·,miwaḥhikāmahulaṅun·,hdahugimaṅĕ
johaŋ,tkenāhiŋhidhaŕmmajati,hapaŋmanut·,hugiriŋdhaŕmmasadhana.sapunikahujaŕhida,maduluranṅasihasiḥ,twarahadamaṅruṅuwaŋ,pasawuresapuniki,lintaŋ
mewĕḥmanasarin·,dhaŕmmapatūtiŋkawikun·,sirakodagmanahanaŋ,sakituyuhenumitis·,datahituŋ,riwĕkasñenmanawaŋ.pātūtemaṅaliḥhaŕtha,miwaḥ
kāmaminakadi,dhaŕmmane malujalanaŋ,sinaḥpacaŋpadhapaṅgiḥ,jātinkāmamwaḥpipis·,dadiyasukamanĕrus·,yaniŋtwaraṅagĕmdhaŕmma,kaludmahankāmapipis· [ 5 ][4 4B]
4
twarapātūt·,kāmanorahaŕthanora.yanhidasaŋkapaṇdhitān·,dhaŕmmasadhune kāhapuji,hĕntomalukasayaṅaŋ,wireḥhĕntosukajati,hid·hatwaramujisugiḥ,
wireḥsukatwaratĕrus·,wireḥsugihemakraṇa,biṅuŋsigugdĕgagjahil·,dadiṅagu,makraṇanĕmupr̥ĕkara.hĕntohidhaŕmmamahadan·,maŕggahalusratapasṭi,bĕnĕŋ
maṅuṅsikaswaŕggan·,kadiprawuyanhupami,hibaṇdhegāhatwaḥmanitiḥkraṇasiddhamĕntasditu,maṅliwatsĕgaraliṅgaḥ,saŋhatmaketohupami,maṅguḥhayu,hidhaŕmmahu
gimanandan·.dhaŕmmahaŕthakāmamok·ṣa,hĕntoñandaŋpalapanin·,wireḥmaphalaᵒuttama,hidhaŕmmahugitaṅarin·,wireḥmakadasaŕsami,phalanñanepiniḥha
[5 5A]
guŋ,kewaladihidĕpĕjaŋ,pinĕhiñjasahisahi,sinaḥhayu,maphalahugikawĕkas·.hupamikadihyaŋsūŕyya,hĕndag:hid·hahuliŋkaṅin·,ṅilaṅaŋpĕtĕŋriŋjagat·,saŋdhaŕmmake
tohupami,mañapuhaŋr̥gĕde sami,lararogasinaḥhañud·,salwiriŋpāpadihawak·,saŋdhaŕmmawantaḥmanĕsin·,twaral̥su,ṅawe patutedijagat·.niṣṭa
madhyamahuttama,paŋśantimānuṣajani,kahucapaŋcatuŕjanma,saṅhyaŋdhaŕmmatanmapiliḥ,hasiŋwaṅsayanmakiŕthi,ṅiŕthiyaŋne pātūt·hayu,hihayuwantaḥñidha
yaŋ,maṅruwat:hipāpasami,twarabuwuŋ,maṅuṅsiswaŕggaᵒuttama.miwaḥᵒuttamanhidhaŕmma,panaṅgan·ᵒuttamal̥wiḥ,saŋsadhyaṅaṅgenkadhaŕmman·,saŋpāṇdhitamakakanti,pika [ 6 ][5 5B]
5
ntĕntĕraŋjati,hidhaŕmmamawakpaṅĕl̥buŕ,miwaḥmaragapaṅĕntas·,paṅĕntasañjagatsami,jagatĕlu,siddhal̥pasdenāhiŋdhaŕmma.had·hajanmatwaralimbak·,pagĕhidepeṅa
sthiti,kewalaṅĕtutkadhaŕmmam·,maṅĕtūtlawutninutin·,pagĕḥmaṅlawutṅawenin·,maśraṇahidhaŕmmapātut·,sadhyamantakahucapaŋ,siŋhidasaŋwikul̥wiḥ,twaratĕpuk·,saki
tsakiŋkadaŋmitra.sinaḥhadabwinhupama,kaditoyamanibanin·,mariŋwitĕbuner̥ko,sinaḥsamikabĕlusin·,hĕbunpadaŋkatibenāhin·,hasiŋpahakpadaditu,riŋbo
ṅkoltĕbumakĕjaŋ,kadayuhanmakasami,jātituhu,saŋdhaŕmmaketohupama.tiṅkaḥhijanmamanuṣa,saŋsidhaṅaŕddhininbacik·,turunansakiŋswaŕggan·,yadi
[6 6A]
nmanumitismaliḥ,bagushal̥ptuŕsugiḥ,l̥wiḥwaṅśanĕmbaŋnĕmbuŋ,phalanpagawene mĕlaḥ,riŋwaśaṇapacaŋpaṅgiḥ,twarabuwuŋ,manĕmusukamottama.hid·hasnagmaradhaŕmma,
kijaluwas·twarajĕriḥ,pitwikahalaswayaḥ,karejeŋkatukadgidiŋ,sinaḥtwarabhayapaṅgiḥ,wireḥhidhaŕmmamanuṅgu,paṅĕmitsalampaḥgĕnaḥ,hidadewatuduḥ
śakti,ṅicenhayu,hayune rarismanandan·.histrihayusane dĕhā,miwaḥpurasane l̥wiḥ,humaḥjĕromaᵒuttama,bhogabhogasaŕwwabĕcik·,bhūṣṇapaṅa
ṅgobĕcik·,danapunyawaṣṭanhipun·,salwiriŋmaṅlĕganinmanaḥ,pawilaṅanbare sami,hapaŋtahu,tiṅkahe pacaŋpuṅkuran·.paṅkuŕ.pañjak·bhraṇamwaḥtĕ [ 7 ][6 6B]
6
gakan·,mwaḥbhuṣanahĕntopātutmaṅrawuhin·,riŋliṅgiḥsaŋdhaŕmmasadhu,wireḥhidamanruwenaŋ,yanhupamihikatakmaṅuṅsisumuŕ,hĕntokraṇadāṅewĕhaŋtiwasba
hanhĕmaspipis·.kasĕṅguḥmatuwuḥlantaŋ,yaniŋsubakatuṅgunhawake sugiḥ,bhraṇaliyupañjakpĕnuḥ,kadenāhĕntoṅĕmitātma,yanhidhaŕmmakasĕṅguḥhyaŋkalamr̥ĕtyu,
wireḥsakitekaliwat·,masiḥpayubañapati.saṅhyaŋkalamahil̥han·,ṅintipsahiditĕṇdhashidamaliṅgiḥmañantosaŋhiwaŋpātūt·,dijāhiwaŋhidhanadaḥ,ya
niŋpātutkewalakajantosmalu,toŋdadipacnagwaṅdeyaŋ,saṅhyaŋkalaṅambilsami.muŋpuŋhatuṅgunbanbajaŋpanĕdhĕṅe janiñandaŋlakṣaṇahin·,ṅĕtutkadhaŕmane
[7 7A]
hayu,huripehaṅgonsarana,deniŋbhinahiraretandiṅaŋmalu,riŋhituwadiwiśeṣa,halaṅehaṅgonhupami.hupasamanetuturaŋ,riŋhirarehĕntoñandaŋkahiwakin·,
riŋwoŋtuhatwarapātūt·,deniŋhitwasaṅsara,pacaŋmĕdhalmapĕlisṅeṅesankabuŕ,hawaktuhaṅĕtoŕhuban·,hakweḥduhkithanetampi.hĕnebwintiṅkaḥsaja,twaḥ
hicĕriktuwuḥbajaṅe maṅanti,hibajaŋtuhāmañundul·,ditwanetwaralenan·,subasinaḥdipaṅkonansaṅhyaŋmr̥ĕtyu,yaniŋsubapahiṅanan·,maṅuṅsine twaḥdimati,
kraṇajanipisĕkĕnaŋ,ṅaliḥpātūtsahĕnunbajaṅetampi,kaŕdhininhidhaŕmmahayu,hĕdahimāmaṇālanaŋ,dānandruhaŋmañjanmamahikahutus·,kahutusṅĕntosingalaŋ [ 8 ][7 7B]
7
saṅayuhaṅgenṅĕntosin·.wireḥhidasaṅhyaŋkala,saŕwwasakitpunikamahaṅgel·śaraṭi,huripeyasayanhĕnduk·,denāhiŋkahumadsatata,hĕntokraṇa,hĕdaha
mpaḥṅĕtut:hayu,wireḥhayune manāndan·,nandaninmaṅuṅsil̥wiḥ.hirareñandaŋṅinkinaŋ,maṅaweninerahayupalapanin·,sakiŋcĕrikṅulaḥhayu,hapaŋdajwāka
sepan·,wireḥsinaḥsaṅhyaŋhuripcaŋmantuk·,matinehĕñenmanawaŋ,miwaḥhĕñenmaṅorahin·.hikadaŋwaŕggasakala,manugakaŋtr̥ĕṣṇanñane makasami,holasla
syatr̥ĕṣṇanutug·,mantasmanĕkĕdisĕma,holaslalismĕkĕlinbanmanaḥsuṅsut·,liŋhaṅgonñanetr̥ĕṣṇa,dikapanmakraṇanbĕcik·.makraṇajanibĕcikaŋ,hĕntoha
[8 8A]
liḥhikadaŋnehajakmati,deniŋhĕhantosinaḥnutug·,solaḥhayumiwaḥhala,hasiŋparanmakakantihasiŋlaku,dadikaladadidewa,ṅabatitaḥtuduḥwidi.keto
tatwanhikadhaŋkālamatihawakemakutaŋdini,ᵒuttamanetwarahĕnu,tanuruŋpayumadaglaŋ,yanupamapayukbĕlaḥmaṅaluluk·,kasuṅkĕminbanikadhaŋ,habr̥ĕṣihinkabantĕni
n·.ṅantidināpadĕwasankahabenaŋṅoṅoŋbhraṇatanikikit·,kantimagadematuṅū,nutugtĕr̥ṣṇanmakadaŋ,makawitan·kraṇataraṅitaŋṅituŋ,maña
lanaŋkapitr̥ĕṣṇan·,tanuruŋkumandaŋdadi.wireḥhidhĕpadhagawaŋ,twaraṅĕlaḥtitiliŋhidhĕpe paliŋ,hawakbĕlogmapiwruḥ,hisĕŋmañakupaŋlima,lawu [ 9 ][8 8B]
8
tñumbaḥyankenākenhidhĕpeditu,kadenhĕntomaṅranayaŋ,phacaŋnuṅkap·swaŕggal̥wiḥ.suwudñumbaḥlawutbudal·,mĕñjuḥwuripadhamaṅalahinmuliḥ,saŋhatmamasiḥmaṅla
put·,mamaŕggatulusṅaraga.masiḥhĕnuṅabasolaḥhalahayu,hĕntotwaḥkabĕkĕlaŋ,pituwinnebulakbalik·.kewalawantaḥhidhaŕmma,hĕntohayurisasataŋ
haguŋsugiḥ,manaḥl̥bahaŕthinhipun·,nrimatwaḥsukaduḥkā,hidhĕplĕbotambā,l̥wiḥwaṣṭanhipun·,prasaścitakahucapaŋ,pamadhĕmlaraniŋhati.samyajñanapi
tĕgĕsiŋ,padhahaduŋhidhĕp·wruḥlawanhaji,tatwatutuŕpadhahaduŋ,twarabisamambĕkĕrodha,twarahenakhamatimatimaṅlaŋkuŋ,sinaḥsukane katama,keto
[9 9A]
katuturañjati.yaniŋsubatatasbisa,manuṅgalaŋhagamakariṅkĕsami,hĕntotwaḥkasĕṅguḥhayu,hĕntomadan·swaŕggakadaŋ,yahikadaŋliyutĕkapagarudug·,
patakonne mahendahan·,sinaḥbiṅuŋmanuturin·.saṅhyaŋhayudadisawat·,tuŕmaliṅgiḥriŋtĕṅaḥgowane sripit·,sinaḥsĕṅkajwaṅaruruḥ,denāhiŋpahidhĕ
pehobaḥ,makakĕñcanmanimbaŋne hiwaŋpatut·,hawak:hajumṅakubisa,kahucapaŋmbruktakil·.huduḥcĕniŋpya
nakbapa,hĕdapisanhicĕniŋpr̥ĕṣaṅgabani,riŋhidasaŋmragaputus·,makadiriŋsaŋkawitan·,hanakliṅsiŕsĕl̥gaŋmatuŕmaṅluṅsuŕ,maṅdahicchalugrawaraḥ, [ 10 ][9 9B]
9
sĕkĕnaṅjāsahinaṅkil·.wireḥhidhaŕmmapunika,yensahihaŋpadhalawanhilalipi,toŋsiddhābānĕṅĕŕditu,sagetārawuḥhulikaja,huliŋkĕlod:huliŋkaṅi
nhuliŋkawuḥ,sagetmaraŕyanditĕṅaḥ,kewĕḥpacaŋmaṅiṅĕtin·.tindihaŋhugine dadwa,twaḥhĕntokahucap·ᵒuttamanedini,śrutiṅaran·wedhacatuŕ,samr̥ĕti
tosaṅhyaŋśāstra,hyaŋsamr̥ĕtimakamiwaḥwedhacatūŕ,hĕntotwijiwañjagat·,ñandaŋhĕntohiriŋsami.wireḥhidamaṅraṇayaŋ,hasiŋgawemasandaṅansaṅhyaŋkaliḥ,
saŋkaliḥmaṅicchenhayu,hayupuputkahucapaŋ,paṅucapeswaŕggaᵒuttamakajujuŕ,ñujuŕmuliḥsakiŋswaŕgga,mulihemawantunmaliḥ.saṅhyaŋwedhaṅawentĕnaŋ
[1010A]
catuŕwaŕṇnacatuŕhaśramamakadi,cacakanhaśramahituŋ,brāhmācarigr̥ĕhaśṭ·,wanapraśṭabhikṣhukāmaliḥkawuwus·,samipuputkaputusan·,saṅhyaŋwedhaṅamimitin·.
kraṇaᵒuttamahyaŋwedha,kadasarinhantuk:hithiyasāwidhi,saṅyaŋpuraṇāmanuluŕ,manulurinsaṅhyaŋwedha,kraṇakukuḥpaṅuñcaŕhyaŋwedhapatūt·,hasiddhā siddhihasiŋ
ṅucap·,kraṇahayumakasami.yaniŋkiraŋsaṅhyaŋwedha,tatwahajitanpadasaŕtanpakaṇṭi,saṅhyaŋwedhagĕtap:hĕkut·,wacaṇane makawukan·,hiṅgiḥratu
pukulun·bhaṭāraputus·,sāmpunaŋhugisāmpunaŋ,bhaṭāranemaṅrawuhin·.hiliṅaŋhugihiliṅaŋ,hasiŋkucap:hantuk·saṅhyaŋsamr̥ĕti,hĕntomādandhaŕmma [ 11 ][10 10B]
10
pātūt·,miwaḥhasiŋkahucapaŋ,holiḥhidasaṅhyaŋsrutidahathayu,hĕdapĕsanbanitulaḥ,riŋhidasaṅhyaŋkakaliḥ.gagodantuwitatiga,sakiŋmanaḥsa
kiŋsolaḥmiwaḥmuñi,huliŋditukraṇahiṅuḥ,hĕntomĕlahaŋnabdabaŋ,maniwakaŋtĕkenāhidadane hipun·,yantondenāmĕlaḥdihawak·,hĕdaniwakaŋkasampiŋ.
harimbhawanejalanaŋ,hapaŋhĕdhakadhaŕmmane dadipaliŋ,tanpaguṇaṅgawehayu,wireḥtatiwake hiwaŋ,toŋñikutaŋsolaḥmuñiṅulaḥpĕsu,harimbawane tĕkĕ
kaŋ,maṅdakadhaŕmmane bĕcik·.hadabuwinkahucapaŋ,śiṣṭacaratal̥ŕdhaŕmmakawāṣṭanin·,satyawadibwinkawuwus·,hĕntodhaŕmmapawaraḥ,yansaṅaptāpathiŕthaya
[11 11A]
nmakaguru,punikasanetatigā,hidapabĕŕsihansahi.saŋsiṣṭamaṅsaṅapta,satyawadihindriyamapuṅgĕlsami,maragasatyamanĕrus·,hĕntosinaḥmasandiṅan·,
dhaŕmmaputus·riŋhidañandaŋsatinut·,prawr̥ĕttidhaŕmmahinucap·,pamaŕggansaŋwikulwiḥ.saṅhyaŋdhaŕmmamahil̥han·,patiluplupsiŋjalañjalanmaliṅgiḥ,twarahadahanakruṅu,
kaliŋhakumaṅlahaŋ,hidamasiḥtoŋkayunhidamaṅaku,kraṇapuwikpadhapĕgat·,basliwatsaliŋbhalihin·.saṅhyaŋdhaŕmmalwiŕbabiñjat·,twarakaŕwwanhiyayaḥmwaŋhibibi,
twarabanihanakṅaku,ṅakuṅlaḥsaṅhyaŋdhaŕmma,naḥsubayaŋwireḥsĕṅkāṅulaḥpātūt·,mewĕḥmahulaḥkadhaŕmman·,lintaŋsĕṅkāmaṅlakonin·.kraṇajanipisĕkĕnaŋ,mami [ 12 ][11 11B]
11
r̥ṅaŋhindikkadhaŕmmane jāti,yanhiṅanansubahaduŋ,sĕkĕnbahanmamir̥ṅaŋ,naḥlawutaŋpĕtininsajĕroniŋkayun·,kadihucape hitunyan·,kr̥ĕṣĕpaŋsajĕroniŋhati.
harimbhawane pagĕhaŋ,ne ne halākarasayaŋjroniŋhati,hĕdamañalanaŋpayu,riŋhikadaŋbrayalenan·,dāṅĕjotaŋsaŕwwahalamiwaḥl̥tuḥ,ne ne mĕlaḥkaᵒuttama
n·,hĕntotiwakaŋdigumi.hikadhaŕmmantusiŋpisankakaŕddhinin·,sātmakataluḥsĕmbuwuk·,miwaḥpadibubukan·,todikapanhadapacaŋpamupu,
payurusaktanpaguṇa,sigugbandaṅandaŋsahi.dhaŋdhaŋ.bwintuturaŋtiṅkaḥhimanuṣajani,ṅandaṅandaŋ,ne saṅĕtmuwataŋ,norahaŕthāmwaḥkāmane ,papinĕḥnebawakmuwowut·
[12 12A]
dimatine pragatmati,yaniŋhidupmatipragat·,kadipadaŋkayuhĕbun·,hamontoṅĕlaḥhupamā,janmaṅawag·,tokenkenaŋmanuhurin·,denāhiŋpapinĕhebawak·
bwinhadajanmadĕgagtuŕjahil·,riŋsaŋdhaŕmmabahankapĕṅkuṅan·,hidhĕpetanidhaŕmmane,hidhĕp:hawake katuhut·,sinaḥlarapacaŋpaṅgiḥ,kagĕlagĕlariŋkawaḥhika
panĕsakkawukkawuk·,tobinpidanpacaŋsupat·,dadijadma,kalud:hĕñakbuwinmĕntik·,tanuruŋdaditiŕyyak·.denāhiŋjĕnĕkriŋtandhaŕmmmane jani,yariwĕkas·
numitishitiŕyyak·,miwaḥsalwiriŋpraṇine,dadikĕbosampihasu,maradadijanmabuwin·,numitisriŋjanmaniṣṭa,katĕgulbānlarahibuḥ,kacĕntakankuraŋpaṅa [ 13 ][12 12B]
12
n·,hadoḥparapacaŋsukanekapaṅgiḥ,denāhiŋbĕkĕltunayaśa.kraṇañandaŋbĕkĕlejanikaŕddhinin·,nene mĕlaḥhĕmoseᵒuttama,kewĕḥṅĕrampasmaliṅe ,hĕnto
hĕmaspacaŋnutug·,mahil̥hantĕkenāmati,hĕntone ñandaŋprihaŋ,haṅgonsaṅumatihidup·,huliŋjanibanambunaŋ,galitikaŋpakaŕddhininsahisahi,diluwaseha
paŋhelaḥ.yadintiwasbanbhraṇamāspipis·,dāṅituṅaŋmañĕṅguḥmakĕnta,sinaḥrahayuhuripe,ṅidiḥnunasmasiḥhayu,kewalamagĕḥdihati,dhaŕmmaprawĕŕtti
pramukā,makadasaŕṅĕtut:hayu,sakṣatsugihemahawak·,sinaḥpisan·,dhaŕmmaprawĕŕttihĕmāsmanik·,bhraṇatankĕneŋwinilaŋ.kasadhunehĕntoprihaŋne jani
[13 13A]
hinaŕjjanan·,hapaŋsiddhabakat·,saŋwikukenehucape,hĕntohĕmāsmaṇiktuhu,toŋsiddhābahanñorahin·,hĕntobuwinṅrakṣahawak·,bwinkĕmit:hapaŋtuhu,
hĕdapisanulemanaŋ,wireḥmula,huliŋhawaktĕkamaliŋ,maliŋgalaktanpahiṅan·.hĕdamegalmaṅrampasmamaliŋ,ṅaliḥdahaŕhĕdaṅutaŋdhaŕmma,kabatĕkbahansĕdu
ke ,sinaḥtwarakiraŋsaṅu,yansubahĕñakmaṅaliḥ,gunuŋhalastukadliṅgaḥ,ditutoṅosaṅulyu,paṅalihe padhahiṅan·,ne dijagat:hakaṣalawanpr̥ĕthiwi,
hĕntomememwaḥhibapa.jroniŋhalashadatukaddahat:hĕniŋ,dal̥mliṅgaḥkarobrobanhalas·,liyuhuluŋdonkayune ,bulanpūŕṇnamanuju,hĕdoḥparama [ 14 ][13 13B]
13
nejanin·,tĕṅaḥtukadepunikā,denāhiŋkatĕkĕpbankayu,ketodewayenhupama,saŋkawiŕyyan·,kahubuṅanhimāspipis·,dhaŕmmane dadimal̥cat·.saṅkañja
nitunahinlobhacĕniŋ,ṅaliḥbhraṇahĕdamanuṅgalaŋ,disugiḥpacaŋhidhĕpe,paŋsubayanhĕdalaṅkuŋ,sinaḥkasepāhanhihurip·,tuwuḥhidupe hoña,saṅhyaŋhuripgĕli
smantuk·,tondenmahanṅawe dhaŕmma,subahilaŋ,tokenkenaŋkudyaŋjani,luwasepayumatalaŋ.yankasiddhantiṅkahe janimaṅaliḥ,nene dadwahaŕthamiwaḥdhaŕ
mma,maṅdahapisanbakate,hupamikadihil̥mbu,ṅĕdhĕŋtĕṅgalariŋcarik·,haṅil̥ḥmirigpundukan·,padaŋsamaḥnujutĕpuk·,sinambimaṅamaḥpadaŋ,mahidhĕran·
[14 14A]
dadisukapadhapaṅgiḥ,naḥketopisañjalanaŋ.liwatsĕṅkāsaṅhyaŋdhaŕmmañiṅid·,mañukṣmatuwitwarabhina,makaditampak:hulame,riŋtĕṅaḥtoyane
pĕṅuŋ,tokenkenaŋmaṅiṅĕtin·,sapāndhitamañarataŋ,tansaḥhidapacaŋṅĕtut·,pagĕḥhidamaṅutsaha,turiŋklān·,manandaṅinpanĕshĕtis·,toŋmaṅemantu
yuḥraga.catuŕjanmane janituturaŋbuwinmakadinñahidasaŋbrahmṇa,piŋkaliḥsaŋkṣatriyane,saŋweṣyane kapiŋtlu,tigawaṅsadwijati,saŋdwijatikahucap·,
wĕnaŋmabratamawiku,kahicchen·bratdikṣita,kapindowan·,pañjanmane kagĕntosin·,mapodgalakahucapaŋ.yahiśudrakawaṣṭaninhekajati,twaḥhaŕ [ 15 ][15 14B]
14
pisantiṅkahe mañanma,toŋkawĕnaŋkaṣkarane,kewalabratakapacul·,pātutmaṅamoṅinbhakti,riŋhidasaŋtigawaŕṇna,mañewakātansaḥhanūt·,riŋ
dhaŕmmaniŋcaraka,twarahobaḥ,tindiḥmagmansasahi,maṅanūtaŋtatākrama.kapatūte dhaŕmman·brahmaṇajāti,twarahobaḥsatatapaṅajyanā,
mawedhānapunyane,tĕl̥bmatiŕthahayu,juruhurukmaṅurunin·,makawikuniŋyajñā,manaṅgapaŋpunyahayu,ketāhotuwikaŕyyanhida,kapagĕhaŋ,hinucap·
brahmaṇajāti,turunsakeŋsaṅhyaŋbrāhmā,yanhituṅaŋbratansaŋbrahmaṇal̥wiḥ,roraspasal·dhaŕmmasatyatapā,damawimatsaritwane,hriḥhitikṣaputus·
[15 15A]
hhanaśuyayajñadhratti,danamiwaḥkṣama,puputrorasmahituŋ,dhaŕmmasatyapamagĕhan·,ṅarantapā,mamanĕsinragasahi,kukuḥmamuṅgĕlhindriya.dhamaṅaranhupa
samātutuŕjāti,tansaḥṅandapsaŋwimātsaritwā,norakatamanhirine ,hriḥṇiṣajĕṅaḥpātūt·,titikṣamaliḥtĕgĕsin·,twaratahenāmambĕk·krodha,
hanasayune puput·,toŋmamanĕsṅawedĕṇdha,yajñā ṅaran·,tlĕbmamūjāsasāhi,pagĕḥkayuneniŕmmala.yaniŋdānapitĕgĕsaŋbuwin·,mañalanaŋṅawedāna
puṇya,maliḥhaŕthiyaŋdhr̥ĕttine ,buddhihĕniŋnrustuñjuŋ,kṣamamapitĕgĕsmaliḥ,klanriŋsukāduhka,bratarorasampunpuput·,hagĕmhidasaŋbrahmaṇa,makaroras· [ 16 ][15 15B]
15
maṅdasĕkĕnmuṅmaŋwilaṅin·,bĕsikbĕsikaŋdimanaḥ.maliḥwilaŋkṣatriyane jāti,neneyogyamaṅajihyaŋwedha,tansaḥmaghĕnihotrane,gaweyajñapagĕḥ
puguḥ,maṅrakṣajagatesami,taṅaŕnurekṣahipañjak·,kulagotrapadākĕmpu,tansaḥsukāmawehādāna,yanhamonto,siddhāhantukṅamaŕgginin·,riwĕka
smaniñcap·swaŕggan·.yansaŋweṣyanene patutkamaŕginin·,mapaguŕwanriŋsaŋkābrāhmaṇān·,twiriŋkṣatriyane ,maniwakaŋdānapatūt·,rikā
ladewaśabĕcik·,saŋwahiṣyapātūtṅĕdumaŋ,hasiŋbhaktiriŋsaŋprabhu,pitwirisaŋbrāhmaṇa,tlĕbmamūja,riŋhidasaŋtriyaghni,kahucap·ghnitatiga
[16 16A]
janiwilaŋwaṣṭanñane ghni,sowaŋsowaŋhāwahaniyan·,gāhaspawyacittagĕnine,hawahaniyatĕgĕśipun·,saŕwwadataŕkaratĕṅin·,gahāspathyane ko
cap·,gĕnisakṣiniŋpamuput·,puputiṅkaḥpaparaṅan·,paṅuntat:hicittaghĕni,ghĕnipaṅĕsĕŋhiśawa.ghnitigasnagwahiṣsapatūtkastiti,manru
wenaŋdane mamujāyaŋ,ketopatūtsaŋwahiṣyane,kraṇadane maṅguḥhayu,pacaŋnuṅkap·swaŕggal̥wiḥ,phalakaŕmmane mĕlaḥ,mañruwadisinaḥhayu,ta
nkatamanlararoga,maṅgiḥsadhya,dhiŕggayuśamatāpnoti,tuhutalasyatanhalaṅan·.wyaktirusak·yaniŋratuwĕdhiwĕdhi,saŋbrahmaṇa,mambĕksaŕwwabaka,saŋwe [ 17 ][16 16B]
16
thyatanhusahanne,taninutinkaŕyyatuhu,śudral̥maḥtanhasthiti,twarasudimañowaka,duŕśilahidasaŋwiku,twarapagĕḥsaŋmawaŋśa,histricoraḥ,tansatyariŋ
gurulaki,saŋbrahmaṇanorasatya.wanapraṣṭatwaramadabdabmataki,riŋkamokṣanhindriyatanhilaŋ,haguŋpĕñakitragane ,toŋṅaŕddhinintiŕthahayu,suka
waśaṇātantoliḥ,gr̥ĕhaṣṭatantr̥ĕpneŋputra,purihaguŋtanparatu,yaniŋketolakṣaṇayaŋ,tanpaguṇā,haṅganiŋhibuṅamiyik·,mĕntikriŋtĕṅahiŋsĕma,
hĕne had·hamakaśraṇanhiwaŋśasami,makapatpat·pātūtepraṇamya,riŋkadaŋbrayawaŕggine,hatisadhubĕnĕŕnĕrus·,tanr̥ĕṣaŋsadhubuddhi,nr̥ĕṣaŋśane
[17 17A]
haŕthyaŋ,saŋhātmasukalumalu,sukane maparanparan·,luwasṅawag·,harimbhawahilaŋpaliŋ,twaraṅituŋlaranhanak·.hĕdapisan·twaraharimbhawadigumi,
tĕkenhanak·yaniŋtwaramĕlaḥ,ne haṅgendideweke,hĕdandanmapulaŋhayu,riŋhikadaŋbrayawaŕggi,bwinhadakocapdhama,diragabisamitutuŕ,panuṅgala
niŋhindriya,yakahr̥ĕtan·,hĕntonepatpatkĕlidin·,panuduḥhyaŋmanukunā,hĕne ñandaŋbwataŋhugikaŕddhinin·,hĕdapisanṅamatitanyogya,riŋsāŕwwa
mahuripe,miwaḥsatyane pikukuḥ,hĕdapisanṅusakasik·,mariŋpraṇipraṇipadha,klantĕkenāhalahayu,hĕdañaṅkamiwaḥhayaḥ,yaniŋsidha,bukaketokata [ 18 ][17 17B]
17
ṇdhaṅin·,mahadansaŋsidhdhāsukā.yantantimbaŋne kocap·pr̥ĕwr̥ĕtttijati,hĕntokālapr̥ĕwĕŕttitĕgĕsaŋ,hidhĕpsolaḥmiwaḥmuñine,panimbanmādanr̥ĕjū,yanta
nr̥ĕjūmakasami,hĕdoḥmaṅuṅsikamokṣan·,naṅiŋyaniŋpagĕḥpuguḥ,hipr̥ĕwĕŕttikapagĕhaŋ,sinaḥnuṅkaḥ,swaŕggabrahmānekahuṅsi,ketophalane katrima.
naḥgaweninhasthitiyaŋsaṅhyaŋhurip·,hapaŋsidhāmamaṅguḥrahayu,niskalamuwaḥsĕkalane ,rawos·lyutanpahunduk·,tanpaguṇaliyumuñi,paliŋmĕlaḥyabawa
kan·,nesakiŋhidhĕpĕsu,muñisolahe makĕjaŋ,hapaŋhĕda,hidhĕpe makraṇapaliŋ,yanliyubahanmĕsuwaŋ.tanr̥ĕṣal̥hĕntomadandhaŕmmajāti,yaniŋkĕlan·
[18 18A]
saktikahucapaŋ,yanbisaṅabahawake ,muwaḥhiṅĕtĕkentutuŕ,sadyanawaŋhātmajāti,sūkṣmanihātmatatwa,rahaṣyajñaṇakawuwus·,yaniŋsiddhaṅaṅgonsatya,
hĕntobrata,paliŋhuttamadigumi,kraṇasatyane jalanaŋ.hikr̥ĕṣaṅśa,halanñane sapuniki,tankasukanriŋjagatekocap·,riŋsaŋṅagĕmaŋdhaŕmmane ,hida
simpaŋtwarakahyun·,risakṣatñimpaṅinduwi,ṅuṅsisumuŕtanpatoya,hĕntokudyaŋtwaralacuŕ,saŋnr̥ĕṣaŋśadahatkala,ne riŋjagat·,twarahadamanĕmĕnin·
deniŋdahat·momomūŕkka.yansaŋdhaŕmmadahat·ᵒuttamane wyakti,kawāṣṭanan·l̥wiḥkopasāman·,kraṇaheliŋriŋragane ,huniŋriŋmapitutuŕ,yantandi [ 19 ][18 18B]
18
ṅaŋdahat·l̥wiḥ,riŋhidānapūnyapūnya,pitwiriŋkiŕthituhu,hĕnul̥wihanhidāna,phalaswaŕgga,swaŕggane hucchāpadhakahuṅsi,padakasoranriŋhidhama.reḥsaŋdatayantanta
manulurin·,sinaḥkrodhahĕṅkenmadandata,prabhuwiŕyyakawaṣṭanen·,kraṇadamane kawuwus·,maṅalahaŋdānasugiḥ,wireḥtankataman·krodha,yansaŋ
ṅagĕmdamasadhu,mañĕṅguḥhātmane tuṅgal·,ne dijagat·,katĕkenāgbaburon·praṇi,twarahadamabhinayan·.pabr̥ĕṣihan·sūkṣmayaŋne jani,bo
yapisannemandusdihawak·,makraṇabr̥ĕṣiḥhawake,pitwimasabunmasutsut·,hĕl̥ḥñaṅliŋtanpadaki,yaneditĕṅaḥhnurusak·,boyamanduswaṣṭanhipun·,
[19 19A]
yaniŋsubaṅĕlaḥdama,maramādan·,dhantamasiramabr̥ĕṣiḥ,śucisĕkalaniskala.yansaŋdhantakene twaḥmakajāti,twarabisaliñoktĕkenhawak·,twiriŋraga
deweke,twarasukayankahajum·,yadinsadhyasukasugiḥ,laraduḥkatanñĕbĕtaŋ,ledaṅe riŋtatwatutuŕ,bis·hamituturinhaṅgā,wireḥdama,maṅumbaḥhiha
tidaki,mr̥ĕliṇahirajaḥtamaḥ.hindriyane twaḥsajamakamaŕggi,swaŕgganrakayaniŋmañiddhayaŋ,maṅr̥ĕtwatĕk:hindriyane ,hĕntoswaŕggasubatĕpukyantansiddhabanṅĕr̥tin·,
hĕntomadankawaḥ,dikawahe payuhuluŋ,ketowaṅsitbabĕnĕhan·,nedihawak·,maŕggadadwatuhutjani,maŕggahayulawanhala.yaniŋsiddhahindriyabanṅĕr̥tin·,hada [ 20 ][19 19B]
19
phalaphaladiŕggayuśa,sinaḥrahayusolahe,hasiŋgawe pagĕḥpuguḥ,yogayaśadhaŕmmaśakti,haŕthabhraṇatwarahobaḥ,ketopalana hekāhatĕpuk·,yeniŋhindriya
ne māhalumbaŕ,ṅawe rusak·,sinaḥsakitekatampi,kawahe subamacadaŋ.kaŕmmaphaṭābwinhadakahadanin·,twaḥsañjatapaṅrusak:hindriya,dasaŕhaṅgonmamuṅgĕle,
hadaśanaṇdhanñanehituŋ,ñandaŋne janiwilaṅin·,tatlutwaḥhuliŋmanaḥ,huliŋmuñipatpatpĕsu,tatlubwinhuliŋsolaḥ,subapragat·,mawilaŋhadaśabĕsik·,
sakiŋmanaḥmuñisolaḥ.sakiŋmanaḥtatigamaluwilaṅin·,hĕdālobhabĕsaṅĕtmĕrihaŋ,hiririŋgĕlaḥhanake ,hĕdākrodhabaskalawut·,riŋbaburonmi
[20 20A]
waḥpraṇi,bwinhĕdapĕsancampaḥ,twarahĕñakpatiṅugu,riŋdhaŕmmaniŋkaŕmmaphala,ketodewa,gĕnĕpawilaṅansami,ne ne pĕsuhuliŋmanaḥ.huliŋmuñine janibwinwila
ṅin·,kocap·patpat:hĕdamujaŕhala,miwaḥgaṅsulpamuñine,mamisunahĕdalaju,hĕdabobabtĕkenāmuñi,pitĕt:hugine ne patpat·,hĕdambahaŋkanti
pĕsu,siddhayaŋhugimatiyaŋ,hapaŋhilaŋ,hiṅĕtaŋhugisasāhi,gisibutitiŋtĕkĕkaŋ.yandisolaḥne ne ñandaŋpitĕtin·,hĕdapisanṅamatimatiyaŋ,nene toŋha
daguṇanne,hĕdāmamegalmamĕṅkur·,hĕdawanenātanpahindik·,koṣenātakṣaḥmamarikoṣa,hĕntomadansolaḥsigug·,gĕnĕpmawilaŋhadaśa,kahadanan· [ 21 ][20 20B]
20
kaŕmmapaṭāmakasami,madanpamotoŋhindriya.denāhiŋsinaḥsakiŋsolaḥhidĕpmuñi,maṅranayaŋhidadane nawaŋ,halahayundeweke ,ṅĕpushanaksakiŋtlu,hĕnto
kraṇabukajani,ne hayuhugigĕlaraŋ,hidhĕpsolaḥmuñihaduŋ,gaweninsarataŋpisan·,hapaŋsiddha,nene tlumragahurip·,bĕkĕlmaṅuṅsikaswaŕggan·.ma
duŕggamanetatlumaṅaŕddhinin·,maṅdhasiddhal̥wihiŋgaguṇan·,tigaśaktigaguṇanne,hĕdagampaŋhelaḥṅaku,ṅulahaŋpayumamuñi,pitwane mañidayaŋ,maṅagĕmnetatlu,
sigĕmaŋhugisigĕmaŋ,wireḥsĕṅka,kewĕḥpĕsanmanatakin·,wireḥhobaḥkadikilap·.sakiŋmanaḥpaṅugunelintaŋpasti,mamagĕhaŋsinaḥsakiŋmanaḥ,panadilaṅgĕŋhajñaṇa
[21 21A]
ne,yaniŋsubapagĕḥnĕrussajayaŋlawutgawenin·,sinaḥpisanmañiddhayaŋ,hiliŋmanahe katĕpuk·,himanaḥtwaḥkawāṣanan·,hipradana,pradananasarinsami,hasiŋgawe
twaralempas·.yanhindriyane himanaḥtwaḥmoṅkolin·,kraṇahadapagawene dadwa,halahayudigumine ,himanaḥtwaḥmakaprabhu,kraṇañandaŋbukajani,dimanaḥña
ndaŋbwataŋ,pinĕḥpinĕḥpiyĕŕmalu,hĕdapisanhampaḥhampaḥ,tĕkenāmanaḥ,yandimanaḥrusakdadi,saraṇdhuhawake rusak·.yakakene hindikmanahe pitwi,paliḥ
poṅaḥtwitĕkaluwas·,hakwehāpisanpaṅajape,masasaṅidadisahud·,dadisaṅśayadihati,twaḥmanaḥsajaboñcoḥ,yaniŋsiddhamanaḥkumpul·,sirahugi [ 22 ][21 21B]
21
mañiddhayaŋ,ṅr̥ĕtmanaḥ,sinaḥsukane kapaṅgiḥ,sakalalawanniskala.yanhimatacuṅuḥbibiḥkupiŋsami,twaḥhimanaḥratuniŋpamrentaḥ,yadinmaliyatmatane,yanhi
dhĕpetwararuṅu,hadoḥpacaŋkatiṅgalin·,deniŋhidhĕpanuṅgalan·,hindriyane ditukumpul·,huliŋmanaḥkraṇan·mr̥ĕtā,mañirataŋ,golakane mañalanin·,
ndriyagolahamanuṅgal·.naḥhilaṅaŋdikalacĕniŋnĕpukin·,hanakdĕhajĕgegbayaŋbayaŋ,hayuhasiŋkahananne,subañandaŋṅaweliñun·,hĕdamaṅrawosaŋcĕniŋ,deśaha
danñahidĕha,hĕntoditumisitatu,tatubĕsĕgtuŕtahunan·,kasĕṅguhaŋ,twarakumañakitin·,pamuputṅawe sĕṅkala.tatutawaḥbĕruŋsakitdini,tuŕmamrat·miwaḥ
[22 22A]
miwaḥtwaraṅĕnaḥ,makaputtaliwatsiṅite,hapan·kraṇaṅgawebiṅuŋ,dahaḥduhuḥsakitpaliŋ,hĕntohapaṅraṇayaŋ,himanaḥmasepaṅulu,twimahawakpr̥ĕdana,ṅgawebaya
hidhĕpetwaḥbuntasahi,bhedabhedaṅgawe bhaya.paṅupamisaŋminuman·twak:harak·brandhi,sakiŋl̥gabibiheminūmān·,cret·cret·makacirinne,muñigĕtaŕkĕdektaṅlus·,yanka
lonpuñaḥdadi,hupamayatwarabhina,truṇadahānematĕmu,l̥gane makraṇapuñaḥ,hibukṅĕmaŕ,yankalasubaṅĕmĕdin·,gĕmpoŕmĕrasadihawak·.twaḥhimanaḥ
kraṇabhedamuñaŕmañiŕ,mahendahan·naḥkene hupama,memebapamwaḥpyanak·,ñoñonhimeme kahusud·,bahanbapaminakadi,hipyanakmasiḥmañĕmak·, [ 23 ][22 22B]
22
sinaḥbhedahaptinhipun·,himanaḥtwaḥmakraṇaṅenādaḥ,hapaŋtatas·,papinĕhe sar̥ŋsami,kewĕḥpisanmanuṅgalaŋ.bwinsĕkĕnaŋbhedanmanahe jani,pitĕl̥kaŋsnagwikubhi
kṣuka,mwaḥtruṇakahindriyane ,bwinhadaburonhasu,saŋtiganujumaririg·,mamaṅguḥhistriᵒuttama,dĕhajĕgegpuput:hayu,saŋwikuhidañĕṅguhaŋ,baṅke rusak·,babakṣansĕṅguḥhi
ciciŋ,hitruṇañĕṅguḥgagelan·.kraṇahadamahidhĕp·mĕl̥dmapriḥ,tĕkenābaraŋbaraŋdruwenāhanak·,bwinṅĕlaḥhidhĕpdĕṅkine ,tĕkenkasukane haguŋ,makĕnĕḥsatatahiri,nketomriḥ
ña,hadoḥswaŕggane katĕpuk·,tanuruŋkawahe bakat·,dadidasaŕ,hĕntohĕdamaṅaŕdinin·,tiṅkahemaṅĕtutdhaŕmma.naḥbalikaŋhidhĕpe waṅunaŋbwin·,hĕdapi
[23 23A]
sanmahidhĕp·drowaka,dĕṅkiriŋsukanhanake,hĕdapatimĕl̥dṅamun·,miwaḥhĕdaṅatihati,tĕkenbaraŋtwarahada,hĕdaṅuguhoŕthasuhuŋ,hurip·praṇine sayaṅaŋ,naḥpagĕhaŋ,hĕnto
madan·yaśakiŕtti,sinaḥswaŕgganemacadaŋ.makraṇanñatĕgultĕkĕkaŋtalinin·,pisajayaŋhidhĕpe baroñcaḥ,mwaḥhipañcahindriyane ,hĕdamaṅlumbaŕmamurug·,hilahilahawaṣṭani
n·,tanhuruṅankĕnahucap·,dadikewĕhe katĕpuk·,dijakasukane jĕmak·,hadoḥpara,riŋwaśaṇamaṅgiḥbĕcik·,bulakbalikmasiḥhala.yaniŋhanajanmasatatahiri,tĕkenha
nakgilamaṅantĕnaŋ,hanaksugiḥmwaḥwiŕyyane ,hanakbagyarūpabagus·,sadyasayaŋmwaḥkapuji,hasiŋsolaḥkahiŕyaŋ,woŋsaŋśarawaṣṭanhipun·,sakitñane tantinamban· [ 24 ][23 23B]
23
maṅgiḥheraŋ,riŋkawahe dadihĕntip·,kewĕḥkatibanpaṅĕntas·.hasiŋhadarūpamabayudigumi,pawakanyatwaḥriŋhakṣamawan·,har̥paŋhugikĕlonne,hupasāmahaṅge
npikukuḥ,yansiddhabahanñalanin·,klanmuwaḥmupasāma,hakṣamawaneḥtuhu,siḥmaniñcap·swaŕggan·,maṅgiḥsuka,denāhiŋnuhutmaŕggabĕcik·,sinaḥlanusriŋjalanjalan·.
saŋkṣamanemadanmāsmaṇik·l̥wiḥ,twaḥñiddhayaŋmaṅlawanhindriyane ,yadinkahucap·,śaktine hĕntobĕkĕlṅaliḥhaṅkuḥ,twarahadamañamenin·,yadhil̥wiḥkahottaman·
yanṅagendhoŋmasiḥhayu,hasiŋlakumapaparan·,twarakeman·,deniŋṅabaśraṇabĕcik·,toŋmapiliḥpadewasan·.saŋkṣamawānrisakṣataŋprathi,mulaklan·
[24 24A]
twarabisapiwal·,tĕkalaṣyapanampene ,yadinhalatuwihayu,panastis·twaḥkatampi,yantanṅamoŋkṣamawān·,sinaḥtuṅkase katĕpuk·,dijaṅaliḥpaswitrayan·
yaniŋtuṅkasin·,riŋsaŕwwawentĕnesami,tanhuruŋtukaŕsatata.yaniŋhadamaṅilaṅaŋkrodhanbuddhi,twaḥmaśraṇabansaŋkṣamawān·,hupamikadibulane ,maṅutaŋhisayoŋ
limut·,hadoḥhibulanmalikin·,mahābuddhikahadanan·,hĕntoᵒutamaniŋhayu,maṅgĕḥᵒutamaniŋwwaŋ,maṅgĕḥsadhya,sadyane mabulakbalik·,kijalwastutugsa
sadya.yadinsajaṅuciwayaŋmusuḥśakti,padhahandap·hĕdaṅumaṇdhĕlaŋ,pacaŋmaṅgiḥsadyane,yankrodhane nĕkĕt:hĕnu,haŕthin·śatrukondenāliliḥ,huripetwaḥtutugmala, [ 25 ][24 24B]
24
musuḥsaktihinuṅamuk·,yanhikrodhasubahilaŋ,hĕntosinaḥ,twaraṅĕlaḥmusuḥbuwin·,dadimitramakajagat·.yahikrodhasakṣahinuman·l̥wiḥ,neriŋjagat·
hĕñenmañiddhayaŋ,minumsapisan·krodhane ,sinaḥpanĕse katĕpuk·,dadiṅutaḥparajani,maṅraṇayaŋsakitpāpa,maṅusakmakasraṇdhu,sajawinsaŋkapaṇdhitān·,boyasiddhā,pacaŋ
ṅĕbataŋpr̥ĕmaṅkin·,hĕntominumankiriman·.yaniŋsajakopasāmane maṇindhiḥ,ne dihawakpĕsuharimbhawā,sinaḥmapinĕḥkakene,hasiŋmĕṇṭikpadhapatuḥ,saṅhyaŋhā
tmatuṅgalsami,twarañandaŋbañadĕgag·,riŋpraṇiwatĕktumuwuḥ,yapadhaṅĕlaḥpaṅraṣa,sakit:hawak·,l̥gane ñandaŋtiwakin·,sukaluwasukatĕka.yaniŋtukaŕ
[25 25A]
kraṇahiyĕgesasagi,kabyasayaŋdijaṅaliḥsuka,sinaḥhaguŋduhkitane ,saparane kewĕḥtĕmu,hasiŋsolaḥdadipaliŋ,pul̥seyatwaramĕlaḥ,tikĕḥgal̥ŋmiwaḥ
kasuŕ,sakṣatmisihulāsāŕppa,kewĕḥpisan·,naḥpinĕhinbĕsikbĕsik·,dūŕmmaṅgalamanimbal·.0.dūŕmma.dūŕnimittane janibuwinhaturaŋ,kraṇatanhenak:haguliŋ,sā
sahimagadhaŋ,satatahuyaŋblaṅsaḥ,papinĕhebudaŋbadiŋ,deniŋboṅkole rusak·,hidĕpe hadamaṅisi.janicacak·saŋkuraŋtāhurūdijumaḥ,saŋkatibenan·sakit·miwaḥha
nakgĕtap·,hanak·krodhamaṅawag·,saŋkāsmaranmariŋhistri,minĕhaŋkaŕyya,hĕntokuraŋturūsāhi.yaniŋsidhabahanṅilaṅaŋhikrodha,hĕntomadal̥wiḥjāti, [ 26 ][25 25B]
25
jatikamānuṣan·,sinaḥmbahanpanugrahan·,saŋkĕlanhucapaŋmaliḥ,liwathuttama,moliḥpanugrahan·śakti.yanhijanmasaŋsiddhanitaḥhikrodha,hasiŋgawene kapuji,mawakdhāna
pūnya,yadintapahomayajña,hasiŋr̥gĕd:hiwaŋsami,twaramaphala,saṅyaŋyamaṅambil·sami.kraṇanejanihikrodhañandaŋkutaŋ,ne kene hadabuwin·,ñandaŋmataṅaran·,tĕkĕkaŋhu
gimaṅrakṣa,pamadhĕmhikrodhaghni,maṅdañiddhayaŋ,hikrodhayagĕsĕŋdagdhi.saṅhyaŋśriṅamatyaŋhiŕṣyasajagat·,maliḥhidasaṅhyaŋhaji,pamadhĕmhaṅkara,mwaḥhalpakakarākṣa,ragade
wek:hadaṅisi,saŋtanpramadha,twarahampaḥsāhisāhi.twaḥhikrodhakasĕṅguḥhyaŋkalāntaka,miwaḥhitr̥ĕṣṇabuddhi,wetarihikā,hulapkataḥtuŕlikad·,toyanñane hĕtis·
[26 26A]
hĕniŋ,naṅhiŋmamanĕs·,tr̥ĕṣṇane tukad:hariṇni.saṅhyaŋhajimwaŋsaṅhyaŋrahaṣyajñana,hĕntol̥mbundandini,lwiŕmaniksakĕcap·,miwaḥsaŋkaśantosan·,nandanawanakādanin·,tamanhyaŋhindra
lwiḥdahatṅulaṅunin·.yaniŋhĕnukatitaḥbahanhikrodha,hasiŋsolaḥpadhadadi,dĕgagriŋpaguruwan·,dikenkene ṅamatiyaŋ,riŋsaŋsadutuṅkasbani,wakparuṣiya,pamuñine sigugsahi,
kenebuwinsnagkatitaḥbahan·krodha,twaḥtoŋnawaŋbĕnĕḥpĕliḥ,miwaḥne laraṅan·,tansaḥmamuruglaraṅan·,twaranawaŋdhaŕmmajāti,tansaḥṅucapaŋ,hasiŋpiṅitpĕsudadi.
twaḥhikrodhamakaśatrunedihawak·,yaniŋsadyane numitis·,krodhane hilaṅaŋ,sakiŋdeweke mal̥sat·,sinaḥkahal̥mkapuji,bahanhijagat·,katakutinsar̥ŋsami. [ 27 ][26 26B]
26
makadine hikrodhahĕdañalanaŋ,riŋhyaŋdewawidhi,mwaḥrisaŋnarendra,miwaḥhidasaŋbrāhmaṇa,makadiriŋhanak:halit·,riŋhanak:hedan·,riŋwoŋtuhamwaḥ
woŋsakit·.yanriŋklanpanĕstisekatarima,haŕthakamatanpriḥ,halahayuhujaŕ,siddhatwaḥmaputĕran·,krodhahelaḥpacaŋmati,bānkapagĕhan·,ke
walasukariŋgumi.hĕdapĕsan·twaraṅugunehadadijalan·,mwaḥphalane kakaliḥśubhaśubakaŕmma,halahayumakadadwa,hyaŋweddhahĕdañahilin·,
mwaḥriŋdewata,hĕdaṅajumhawakṣahi.haṅkarakrodhahĕdahugimañalanaŋ,hĕdamamanĕsmanĕsin·,mwaḥruṅuruṅuwaŋ,patidaliḥhĕdapisan·,hĕdadro
[27 27A]
wakāmwaḥdr̥ĕṅgi,hĕntosarataŋ,puṅgĕlpuṅgĕlindihati.pitwine saṅśayatĕkennediniskala,sĕṅguḥtwaratĕpukin·,gawene sĕkala,halahayune māhakĕjaŋ,hidhĕpe ke
tokutaṅin·,panaŕkkāṅawag·,twarañandaŋpikukuhin·.hyaŋhagamamawacaṇañĕkĕnaŋ,hĕdahugimanulakin·,hujaŕsaŋpāṇdhita,siṅgahaŋhugidimanaḥ,yanliñok:hi
dasaŋr̥ṣhi,saṅhyaŋhagama,sinaḥliñokmakasami.hidatwiṅucapaŋswaŕggalannĕraka,halakatĕkaniŋbĕcik·,hĕdapisantulak·,riŋhidasaŋpaṇdhita,miwaḥriŋhagamajāti
liwatpasaja,paṅucape makasami.phalamĕlaḥyanuhut:hujaŕᵒuttama,yaniŋhĕntokatidoṅin·,hucap·hyaŋhagama,miwaḥhidasaŋpaṇdhita,kapinĕhaŋli [ 28 ][27 27B]
27
ñokṣami,janmakaniṣṭan·,wwaŋnaṣṭikakawaṣṭanin·.hinaṣṭikatwaratatasriŋhagama,mwaḥhucapsaŋwikul̥wiḥ,miwaḥriŋniskala,kaliṅkeswaŕgganrāna,makĕjaŋ
nekatidoṅin·,twarabuhuṅan·,kawaḥhaguṅe kahuṅsi.yaniŋsajamagĕhaŋsaṅhyaŋhagama,waraḥsaŋwikul̥wiḥ,sinaḥtatasnawaŋ,swaŕggamiwaḥnĕraka,saṅhyaŋhatmā
kantĕñjati,maṅabasolaḥ,halahayune tanmari.yaniŋtwaramaṅituṅaŋtatwapawaraḥ,waraḥhyaŋwedhajati,mwaḥtwaranuhutaŋ,waraḥsaṅhyaŋdhaŕmmaśāstra,haga
matwarakahiriŋ,hatmāne punaḥ,hasiŋkawaḥpacaŋhuṅsi.hinaṣṭikasolahe janituturaŋ,tusiŋpatimaṅugunin·,tutuŕkaniskalan·,mamwataŋtwaḥsakala
[28 28A]
gawejanitampijani,hĕñenmanawaŋ,halahayune kawiṅkiŋ.tanpaṅugutĕkenāhucapsaŋpaṇdhita,saŋnaṣṭikapituwi,hĕdamaṅruṅuwaŋyanhicĕniŋkatakonan·,
johinhugimañahurin·,wawuhe hĕda,maṅlemektunahiñcĕniŋ.yansawaṅaŋhinaṣṭikatwarabina,had·hahaṅinliwattarik·,riŋsisinhitukad·,tanpriwaṅdeṅulu
ṅaŋ,kadihĕbukmul̥gtarik·,ñipĕninmata,ṅgawesakit·,ṅgawepaliŋ.sinaḥpisanhinaṣṭikatanpaguṇa,tanpagawenumitis·,toŋṅituŋtriwaŕgga,twaraṅugu
hagama,pawaraḥgurune buwin·,tankaruṅuwaŋ,solahe ṅamatimati.hinaṣṭikaṅubuṅinhawakkewala,mamwataŋmokoḥsugiḥ,taṅaŕtĕkenāhawak·,nemaphala [ 29 ][28 28B]
28
hajanihan·,swaŕggahokastanpinĕhin·,tankaruṅuwaŋ,halahayune kawiṅkiŋ.twaḥdadwakraṇakapujiriŋjagat·,ne ne mamuñihapin·,mwaḥsolaḥmĕlaḥ,hĕ
ntone dadwabwataŋ,kaŕddhininsahāpikin·,hapaŋkasiddhān·,mamaṅgiḥsayaŋkapuji.ne rahayuñandaŋrawosaŋsatata,hĕdaṅucapdĕmĕnpuji,basliyutanpaguṇa,wireḥhira
wosjambat·,maṅraṇayaŋhirihati,daditanmĕlaḥ,pikĕnoḥmuñinepaliŋ.muñimĕlaḥsajarahayukahucap·,haṅgiŋmĕlahe habĕsik·,hayune tankataḥ,menda
han·ne kāhasukayaŋ,kraṇasĕṅkamasuwaŋmuñi,muñina hemĕlaḥ,liyuhanakmaṅĕdekāhin·.muñihalarisakṣataŋpanaḥmaṅan·,hasiŋkĕnasinaḥkanin·,sakitñakapraṇa
[29 29A]
taneŋkĕnaturumwaŋpaṅan·,nahanaŋrahinawĕṅi,toŋdadihĕṅsap·,dahaḥduwuḥmaṅraṣanin·.kraṇahidasaŋpuruṣakawidagdhan·,twaraṅucap:haladr̥ĕṅgi,madasaŕniŕmmala,
kayunhĕniŋsatata,mamiyĕŕrawose pĕliḥ,hibuddhisatwa,kraṇarajaḥtamaḥmati.sakitpraṇatwatulaŋkasusupan·,denāhiŋmañusupriŋhati,kraṇa
mamulisaḥ,huyaŋpaliŋdadiñapñap·,kewĕḥpacaŋmanambanin·,kraṇañarataŋ,saŋdhaŕmmikāmamitĕtin·.yanhihalashabaskayunñanehoñaŋ,riwĕkasantumbuḥbu
win·,naṅhiŋyanhimanaḥ,katibananhujaŕhala,kewĕḥpisanpacaŋmĕntik·,tanhuruŋrusakl·,hujaŕhalaṅrusakbuddhi.saŋpĕṭākane dewekñane kuraŋmĕlaḥ [ 30 ][29 29B]
29
miwaḥhanaktanpahaji,bĕlogñane liwat·,hanakgĕtapmiwaḥtiwas·,hĕntohĕdamamiñjulin·,yaniŋhucapaŋ,wakparusyakahadanin·.saŋpaṇdhitasaŋ
mamagĕhaŋbratasatya,twaramatbatṅalemekin·,twaramamisunā,twarakayunmañacadṅupĕtmasiḥkatunahin·,mamitĕt:hujaŕ,halanhanake kahabiḥ,
yaniŋhadahanakmamujidihar̥pan·,maṅupĕt·yandiduri,wwaŋcrolkahucapaŋ,hadoḥmbahankarahaywan·,yadinhiduptĕkeŋmati,hĕdamanuraḥ,solaḥcĕrole
kĕlidin·.hĕntokraṇahĕd·hapisanṅupĕt:hanak·,yaniŋhadaṅucapdaki,mañacadintimpal·,hĕntohĕdamaniṅĕhaŋ,tĕkĕpinhugihikupiŋ,pisanmatiṅgal·,hĕnto
[30 30A]
ñandaŋhĕjohin·.hinaṣṭikamaliḥtakutriŋwwaŋbobad·,haguŋkrodhakatakutin·,yanhĕntohupama,sākṣatlalipiwiṣya,saŋdhaŕmmadahat:hajĕriḥ,riŋhi
naṣṭika,mwaḥriŋsaŋsaŋbadohosjati.twarahadoḥmr̥ĕtawiṣyane riŋraga,yaniŋpuṅguŋriŋsaŋl̥wiḥ,jĕnĕkriŋtandhaŕmma,hĕntone mahadanwiṣya,yanpagĕḥriŋsatyajāti
pagĕḥriŋdhaŕmma,hĕntomr̥ĕtasubadampiŋ.kene jatiṅagĕm·ᵒuttamankasatyan·,danābratasajalwiḥ,ñiddhayaŋmaṅĕntas·,naṅhiŋhĕnukakasoraŋ,riŋhisatya
l̥wiḥjāti,jātipaṅĕntas·,tanñandaŋhinucapmaliḥ.yanmanuṣasaŋbrahmaṇamaᵒuttama,yanriŋragahucapmaliḥ,sirahe ᵒuttama,yanriŋdhaŕmmaniŋkadhaŕman·,hisa [ 31 ][30 30B]
30
hyatwaḥpiniḥl̥wiḥ,toŋhadamadha,satyane twaḥñandaŋhaliḥ.hadajanmaprakapakmahujaŕhujaŕ,maṅgaweninsakitgumi,turiŋmakusāra,maṅakumañiddhayaŋ,
ṅaŕyyaninkaŕyyanhigumi,mawĕtumitya,muñinetwaramahisi.janmabobadtanuruŋmaṅgiḥnaraka,dewekñane kakaŕddhinin·,maṅdene kakawaḥ,halanguminemaka
jaŋ,tanwaṅdepacaŋkabhukti,taṅarinpisan·,hucapbogbogehimpasin·.muñisatyahĕntoneñandaŋpĕsuwaŋ,hĕdamaṅucapmati,hĕdaṅupĕtñacad·,neraha
yuhugiprihaŋ,hĕdaṅucaptanpaśrutti,hĕdanr̥ĕṣhaṅśa,hĕdapatikrodhakrodhahin·,hĕdapisanmiśuṇamaṅaduhad·ha,maṅraṇayaŋhanakpaliŋ,ṅgawe rusakjagat·,
[31 31A]
hamontohiṅĕtaŋpisan·,muñine ñandaŋpitĕtit·,hĕdaṅucapaŋ,riŋhidadanehipunsami.naḥkakene pamaŕgganhidasaŋsatya,matakenlawutnuturin·,ṅudyaŋmagĕjĕga
n·,hajakliyumawiratha,naḥniŕhamatakoñjani,kĕnanatasaŋ,sahutiñjabĕsikbĕsik·.cahinawaŋśśtrane mahadanhuttama,hĕṅkenhĕśasñane jāti,pasawuremaṅawag·,
sapasirahuniŋriŋśas·,hindayaŋndakayaŋmaṅkin·,saŋsatyaṅucap·,rarisṅurukmanuturin·,jatinñane satyahadwane tĕgĕsaŋ,bogbogtanliñokkadanin·,tu
hunetansatya,yansubamaphalamĕlaḥ,hĕntomadansatyajāti,muñiliñokan·,phalamĕlahepatitis·.naḥbuwataŋne mahadanhibuthahikā,bogboge [ 32 ][31 31B]
31
makraṇanbĕcik·,hĕdatwaratr̥ĕṣnatĕkenāpraṇisaŕwwabhawa,denāhiŋjiwahatmāl̥wiḥ,makraṇamĕlaḥ,hijiwatwaḥnasarin·.twaḥhijiwamamagĕhaŋhicatūŕ
waŕgga,dhaŕmmahaŕthakamāmaliḥ,mokṣamaᵒuttamā,yansaŋmaṅilaṅaŋjiwa,sinaḥhilaŋmakasami,hibuṭāhitā,toñandaŋpagĕhaŋgisi.yantr̥ĕṣnahidewektĕ
keniŋjiwa,hĕdamaṅilaṅaŋhurip·,hurip:hanaklenan·,hapaṅelaḥᵒarimbhawā,yanhawake sukanampi,hĕntotiwakaŋ,riŋsaŕwwaniŋmahurip·.ne hiha
wakne mādanhaṅgaśarira,twarapagĕḥhĕnudini,tanlanahinucap·,yankālamatine tĕka,baṅkene makutaŋdini,hĕṇdhase punaḥ,tanuruŋkĕcosiñciciŋ.
[32 32A]
shariratoṅos·r̥gĕdemakĕjaŋ,biliḥhul̥d·manadi,manadipuriṣa,dadihawudaditanaḥ,neketobakat:hubuhin·,kĕmitpiṅitaŋ,saṅhyaŋᵒatmabakatdĕpin·,
kraṇajanibhuṭāhitane jalanaŋ,yaniŋmaluṅguḥmataṅi,pituwimajalan·,yadinriŋpasareyan·,tanpaguṇamakasami,yantanjalanaŋ,kadisolaḥpaśujati.
kadikidaŋṅĕlaḥpyanak·twaḥsanuṅgal·,hikuluktuturaŋmaliḥ,mapyanak·mendhahan·,kantipitunĕmpatpat·,haṅhiŋtwarahidupsami,wireḥmaṅamaḥ,
saŕwwahalakakaŕddhinin·.yadinhadahimanuṣaṅgawemĕlaḥ,twaraṅamatiyaŋpraṇi,tansaḥmañayaṅaŋ,twaranĕgulṅendahaŋ,hĕntosi [ 33 ][32 32B]
32
naḥsukāpaṅgiḥhibuddhisayaŋ,sukasayaŋmaṅrawuhin·.ᵒadaphalasaŋtanmamatiriŋjagat·,hasiŋbwataŋkapaṅgiḥ,mwaḥhasiŋhuṅsiyaŋ,hasiŋkabwataŋriŋmanaḥ,
sulabhapacaŋkapaṅgiḥ,samikasiddhan·,twaramatahĕnansakit·.kapĕkikane ne satyatwikabwataŋ,maṅd·harahayutansakit·,miwaḥdiŕggayuṣa,kaśū
rānmiwaḥkaprajñaṇan·,tutuŕlaṅgĕŋmwaŋkaśaktin·,magĕhaŋbrata,hĕdaṅamatimati.twaradayatwigĕtape riŋjagat·,wireḥkatrimayaŋsami,riŋsaŕwwamadawā,
wireḥtr̥ĕṣnane liwat·,hatmane liyuṅukuhin·,twarasaŋśaya,huliŋhiduptĕkenāgmati.puṇyabhraṇasane tankĕneŋwilinilaŋ,hurip·praṇinehasikihĕntoṅuci
[33 33A]
wayaŋ,yantimbaŋsinaliḥtuṅgil·,huripel̥biḥmahaji,kraṇasayaṅaŋ,huripñane hipraṇi.riŋtrilokasaṅhyaŋᵒurip·twaḥhuttama,twarahadamamadhanin·,makraṇasaṅaŋ,
hasiŋmahuripriŋjagat·,hapaŋpatuḥñanñayaṅin·,tĕkenāhihawak·,ketotĕkenāhipraṇi.yankasiddhan·twaramaṅliput:hikrodha,pagĕḥtĕkenā satyajati,twaraṅga
wedĕṇdha,solaḥmĕlaḥniŕmmala,toŋtahenṅamatimati,twaḥdiŕgghayuṣa,kapaṅguḥwĕkas·mwaḥjani.saṅkanhadahanak:halakasaŋśaran·,twarapĕgatpĕgatsakit·
solaḥdhūracara,halpayuṣatanpabhāwa,sakiŋpakaŕddhine ṅūni,saŕwwamahala,maṅrusakṅamatimati.tansaŋśayayansajamabĕkĕl·dhaŕmma,twarapatijuwaŋjuwaṅin·, [ 34 ][ 33 33B]
33
tĕkengĕlaḥhanak·,kijaluwasinaḥsukā,twarahadakatakutin·,norasaŋśaya,deniŋhipātūtmaṅisi.yeniŋsasaŕhidhĕpcoraḥpamaliṅan·,sinaḥsaŋśa
yadihati,kewĕḥhasiŋparan·,hupamahiburonhalas·,mañjaṅan·sĕṅgaḥbhawi,mañjiṅiŋkuṭā,sinaḥsaŋśayapaliŋ.twaḥtatĕluhimāsmaṇik·,twaḥhuttama,ne
twaraṅamatimati,sitandrohimanaḥ,miwaḥmujaraŋkasatyan·,hĕntokasugihan·l̥wiḥliŋsaŋpaṇdhita,saŋsiddhāpuruṣajati.yanñiddhayaŋmanuluŋhikadaŋmitra,rikā
lalarapriyati,maṅidiḥtuluṅan·,yahĕntomahadan·kr̥ĕpa,huttamakocapiŋhaji,hisolaḥkr̥ĕpa,hĕntoñandaŋpitindihin·.ne mahadan·śuŕhadiramwaḥpuru
[34 34A]
ṣa,saŕwwadayane mamaŕggi,tuŕsubaṅĕñcanaŋ,catuŕnayahupaya,ṣadguṇasaptapr̥ĕkr̥ĕŕtti,hĕntosañjata,druwensaŋpuruṣajati.hĕntokraṇahid·hasaŋwruḥriŋparijñana,
diŕgghayuṣane kapaṅgiḥ,twarahalamhalam·,minĕhaŋkaprawiran·,lasyahiŋṅanṅamaŕgginin·,twarajaṅkayan·,pagĕḥṅamoŋragasahi.miwaḥhadamamwataŋsomaḥha
nak·,rusake katama,sukane twaḥhajahan·,duhkitane dahatlami,kagĕlagĕlā,sakitsakeŋhanak:histri.kraṇahĕdasaṅĕtbahanmamuwataŋ,tĕl̥btĕkenāhanak:histri,
tomawakbĕñcana,kabĕñcanabahan·tr̥ĕṣna,kraṇasaŋpāṇdhital̥wiḥ,niṅgalnĕgara,ṅuṅsihalasmiwaḥhadri.0.puḥᵒadrihaṅgenā mañambuŋkiduŋ,naḥkenedayane, [ 35 ][34 34B]
34
tiṅkahe buwinṅawenin·,muñisolaḥmanaḥhituŋ,hĕntopagaweninmalu,netatĕlumaṅranayaŋ,phalahalatĕkenhayu,hayugawehayubakat·,ṅgawe halahalatama.
hitrikayahĕntotwaḥmakatĕlu,pastiyaŋsolahe ,hĕd·haṅulahaŋmamaŕggi,hitrikayatimbaŋmalu,haṅgondanamakatĕlu,tĕkeniŋsaŕwwamabhawa,ne tatĕluhaṅgo
nuluŋ,hĕdaṅaṅgenṅamatiyaŋ,ketohucapsaŋpaṇdhita.kraṇahadadhaŕmmasatyāpātūt·,twaḥsakiŋśilane,kraṇawĕtuśaktiśri,sakiŋśilawĕtunhipun·,dadikumandĕ
lmaṅugu,śilahayune māhaṅĕbag·,kraṇañandaŋhĕtūt·ruruḥ,śilaśilane riŋjagat·,hĕdahimāmañalanaŋ.wireḥne gumimakatĕlu,jatitwaḥkasore,bahanhiyahiśi
[35 35A]
layukti,katitaḥsahananhipun·,sadagiŋjagate haguŋ,sinaḥsahanane hilaŋ,yantansiddhanekatuluŋ,bahanpamagĕḥhiśila,śilane hugihiṅĕtaŋ.makadasaŕtwaḥhiśilaha
yu,miwaḥpradānane,hĕntotuwaḥkawaṣṭanin·,yantankaṅgeśilahayu,hapasiguṇane hidup·,huripe twaramaguṇa,yadinprajñanwibhuḥhaguŋ,tanpagawetomakĕjaŋ,yantankatu
luŋbānsila.yadin·brahmaṇabaśane hāhalus·,yantanpaśilane ,twarañandnagkabhaktinin·,yadinśudrabaṅsanhipun·,yandhaŕmmaśilasuśilahayu,hĕntoñandaŋkasayaṅaŋ,
pātūtmahaṅgonpaṅulu,ketohucapsaṅhyaŋśāstra,hĕdahĕṅsaptĕken·śila.hidhaŕmmatwaḥkakĕmitinpatūt·,bahanprawĕŕttine,jñaṇapagĕḥṅĕmit:haji,yandirūpahapiknuṅgu, [ 36 ][35 35B]
35
miwaḥhibaŋśakatuṅgu,hisuśilatwaralenan·,pakĕmite piniḥhayu,salaḥtuṅgalhadaṅĕbag·,ketokahucapriŋśāstra.sakiŋsolaḥmakraṇane tahu,tĕkenkawaṅsane ,hidada
ne sar̥ŋsami,yanhisolaḥsaŕwwahayu,hĕntomadanwaŋśaluhuŋ,yansolahepadhasasaŕ,sasaŕmasiḥwaŋśanhipun·,wireḥhisolaḥmakraṇa,pamaṅgiḥswaŕgganāraka.saṅhyaŋcatūŕ
wedhahĕniŋmulus·,pĕl̥kutus·paŕwwane ,mwaḥsaṅhyaŋpuraṇahaji,waŋśamenakpituhu,saŕwwahutamane hituŋ,hĕntopadhatanpaguṇa,dijaphalanñanetĕpuk·,yaniŋmasolaḥ
dūŕśila,tanuruṅanpuputpunaḥ.kadaŋmitratanwĕnaŋmatuluŋ,sakenāgpakewĕhe ,yabhraṇahĕmaspipis·,yadintehibaŋśahalus·,saṅhyaŋᵒajimantraputus·,yadinmapaṅkatka
[36 36A]
wiŕyyan·,hĕntotwarasiddhanuluŋ,kewalahikasuśilan·,prayanandanaŋkaswaŕgan·.yaniŋhadahanak·l̥gamanĕrus·,ñalanaŋkabarese,majalaranbuddhihĕniŋ,sinaḥmaphalaka
puṅkuŕ,sugiḥr̥ndaḥlunaslanus·,sĕntanamakurambeyan·,liyuṅĕlaḥpyanakcucu,siddhiwākyasandiṅucap·,hĕntomadantapodana.buwinhadaholassukamanulus·,saŋ
maṅgiḥlarane ,hasiŋtĕkaṅidiḥkanti,pituwipĕcakmamusuḥ,masiḥholassukamanuluŋ,mahadanpuruṣotama,sajjanawiśeṣakasub·,sinaḥmaphalakawĕkas·,manadi
catraniŋrāt·.riñcinkantinpagawene pātūt·.yaniŋpaṅalune,pātūtewantaḥmagĕdi,magadaŋgawe kapacul·,manadibaṇdhegapātūt·,yaniŋhisaŋgr̥ĕhaṣṭa,wĕnaŋmarabi [ 37 ][36 36B]
36
maputu,yogyalokaphalaśraya,riŋdeśahidamaliṅga.yansaŋsakitwĕnaŋmakantipituluŋ,sakiŋsaŋbalyane,miwaḥpaṅayaḥṅayahin·,yaniŋhanakpacaŋmantuk·,mantuke kakaraŋ
suwuŋ,yogyamitradanapūṇya,madasaŕhĕniṅiŋkayun·,panĕbusmagatitr̥ĕṣna,twaradadihalamhalam·.yanñalanaŋdānapunyahayu,hĕntoyanphalane ,ragadeweke
manampi,twitwaradadihĕdum·,yadinriŋsaŋyayaḥ,hibu,hĕñenhugimañalanaŋ,hĕntohuginenepupu,twaradadipatĕmpilaŋ,ketohinucapriŋśāstra.hujaŕsaŋpāṇdhi
talintaŋputus·,ne dānapuṇyane,nenetwarahiriyati,maṅawenindhaŕmmasadhu,hĕntodānaliwatputus·,maṅasoraŋrājabhraṇa,yaniŋsubapagĕḥditu,hayu
[37 37A]
rawuḥsatata,phalanñane twarahobaḥ.saŋpagĕḥmadānapūṇya,hayu,kenejwaphalane ,bhogahupabhogamaṅgiḥ,riwĕkasanpacaŋpupu,yanñawakapacaŋjujuŕ,ño
wakatĕkenkabayan·,medhaguṇapacaŋtĕpuk·,dadimawĕtuhiṅĕtan·,tanpamatidiŕgghayuśa.yaniŋdinidiguminetatĕlu,liwatpikewĕhe.ñalanaŋhidānadi
ni,wireḥtr̥ĕṣnamuput·,tĕkenābhraṇakaṅĕnbunbun·,wireḥtansaḥkahiṅĕtaŋmaṅalihehuliḥtuyuḥ,kraṇaṅĕlaḥrājabhraṇa,sakiŋsakitekaliwat·.ṅgawehaṅo
bsanliṅgiḥsaŋwiku,kene wacanane,huduḥhiṅonbapajani,hĕlashidadane hipun·,maṅutaŋhibhraṇaliyu,nene liwatkayaṅaŋ,saŋkakutaŋpayulacuŕ,kapr̥ĕbutba [ 38 ][37 37B]
27
hanhicoraḥ,tanwaṅdemaprakara.hitr̥ĕṣnatansaḥhĕnumanutug·,makraṇahatmane ,jadojadotolaḥtoliḥ,hiṅĕttĕkenhawaktuyuḥ,magawe makutaŋpayu,
pajalane payumandat·,ṅaṅĕnhibhraṇamapunduḥ,bĕlogebasliwatliwat·,twarabiṣaṅĕjaŋtr̥ĕṣna.subamlĕdbapamapitutuŕ,tĕkensaŋsugihemaṅdamadānadigati,riŋsaŋlaraka
wĕlaśyan·,mapuṇyariŋsaŋhapātūt·,denāhiŋguṇanehibhraṇa,habĕsik·twaḥguṇanhipun·,yaniŋlenbanñalanaŋ,madanlarakatiwas·.yanhid·hasaŋl̥wihiŋpakayun·,tatasriŋ
prajñane ,twaratahenhid·hadĕmit·,tuwipramaṇane luṅsuŕ,yansubamaphalahayu,deniŋhidatataswikan·,nene twarapagĕḥtuhu,miwaḥhasiŋtwaralana,kra
[38 38A]hinaḥhinaḥhinaḥ
ṇahelaḥṅamaŕggiyaŋ.hĕntokraṇahĕdakemāhadkimud·,ñalanaŋdānane,katĕkenāgmapūṇyabhakti,miwaḥhaṅgohaṅgonsaṅu,sinaḥkawiŕyyane hĕnu,yanhĕnuhikāŕmmapha
la,hĕñensiddhañuwaŋditu,denāhiŋbaraŋpapiṅitan·,mapĕtibĕsituŕmagĕbag·.hucapaŋsaṅhyaŋwedhakacatuŕ,l̥wiḥgaguṇane ,hamūjāhyaŋsiwāghni,yanprajñanriŋmantratu
hu,yajñababantĕnkatuṅgu,guṇan·bhraṇane riŋdāna,yaniŋrabiṅayaŋhayu,gunane maṅdamapyanak·,mottamaṅgawesĕntana.yanprajñanriŋsaṅhyaŋᵒajiputus·,guṇandisi
lane,samihayuphalabĕcik·,solaḥñane netatĕlu,śilacārawaṣṭanhipun·,miwaḥprawĕŕttikadhaŕmman·,saṅhyaŋśastrapadhahaduŋ,ketoguṇanñamakĕjaŋ,hĕdasiṅsaltĕ [ 39 ][38 38B]
38
kenguṇa.hapaguṇanñanehibhraṇaliyu,yantanpadānayaŋ,miwaḥhaṅgophalabhukti,naḥketohiśaktituhu,tanpadonhiwiśeṣakukuḥ,yantwarabaniñalanaŋ,maṅde
neṅalahaŋmusuḥ,saṅhyaŋhajitanpaguṇa,yantanmasundarandhaŕmma.yadinhibuddhiprajñantuŕkasub·,sinaḥtanguṇāne ,yanhindriyahĕnunindiḥ,miwaḥrajaḥmasiḥhĕnu,hitamaḥmasiḥ
matĕgubuddhisatwane matiṅgal·,hatūtputiḥputiḥtaluḥ,kaprajñane dadigawaŋ,mruktakiltanpaguṇa.yan·bhraṇaluwasbuwinrawuḥ,yanketosolaheto
ndenmadāyaŋpaṣṭi,bhraṇamatiwaṣstanhipun·,kewalahĕnumabayu,miwaḥkadipamuruṭāŋ,pande bĕsine mabayu,kewalahaṅinmajalan·,sakṣatbaṅkene maṅkihan·.
[39 39A]
hadadānatwarabisatakut·,riŋsāŕwwabhawane ,kantihĕbomakasami,dānahĕntohaṅgonmalu,nene twaratahentakut·,mahadandānatanbhaya,had·haphalane kapuṅkuŕ,twa
rakatamanbaya,dijagatebwinkawĕkas·.cacakanhidānahĕntoruruḥ,waṣṭanñane hĕne ,dānadeśapitĕgĕsin·,bisamaṅĕlaḥditu,dideśamadānahāyu,bwinhada
kāladāna,maṅaliḥdewaśahayu,dewaśaṅuttarayana,śubhadewaśamaṅaran·.dānahagamabwin·janihituŋ,waraḥhyaŋṅajinne,pitĕtĕsrarismaŕgginin·,dānakṣetra
buwinhayu,maniwakaŋsolaḥhayu,pyanakehaṅgonmadāna,rajabhraṇane maduluŕ,nāṅhiŋmadasaŕniŕmmala,rikālaniwakaŋdāna.yanmapuṇyanasisakiŋmanaḥhayu,rikā [ 40 ][39 39B]
39
latĕrake,masansayaḥbahannasi,yanmadānahĕmasliyu,rikālagumirahayu,palanñane makadadwa,sinaḥpikolihepatuḥ,mahĕlmudaḥtwarabhina,dewa
sane maṅraṇayaŋ.dewaśanmadānane ne hayu,kene cacakanne ,panĕmben·sūrāyyamamaŕggi,rikālasūŕyyamaṅidul·,ᵒuttarayaṇ·hapituhu,hadadaśaśitamukka,
ketohadanñane puput·,somagrahasūŕyyagraha,hĕntodewaśahuttama.maṅdahĕniŋbuddhine māhanulus·,pituwidānane ,padhakiñcit·saŕwwakikit·,sinaḥyama
phalahayu,pitwinemadānaliyu,yanhidhĕpekal̥tĕhan·,dijāṅaliḥphalahayudānahilaŋtanpaguṇa,wireḥhidhĕpe pradāna.hĕdamadānariŋcoraḥrusuḥ,
[40 40A]
hĕd·hapaṅucape ,ṅajumhawakbaressugiḥ,hĕdanampidānadudu,pabahaŋhicoraḥsigug·,makatinemasiḥhĕda,riŋdūŕśilasatuhuk·,tanuruŋmaṅgihaŋbhaya,bhayasakalaniskala,
hewĕḥnibakaŋdānanepātūt·,mĕlahaŋhidhĕpe ,maṅiṅirinsane bĕcik·,twaraṅulaḥhasalpayu,dipayune dadilacuŕ,lacuretanmanutgĕnaḥ,gĕnaḥhĕṅkenāhalahayu,tiṅkahe
ñalanaŋdāna,pastiyaŋhugiminĕhaŋ.hanakeneñandnagtwikajujuŕ,ñujuraŋdānane ,miwaḥpuṇyatr̥ĕṣṇabhakti,risaŋsuṇaraśilahayu,miwaḥriŋhitiwaḥtuhu,kuraŋpaṅan·mwaḥpaṭā
ka,hĕntoneñandaŋkapātūt·,tiwakinhidānapuṇya,haguŋpalanñane bakat·.hapaŋhĕlastaken·bhraṇ·haliyu,hĕdapamuwate,dĕmĕnhajum·kraṇabani,niwakaŋhi [ 41 ][40 40B]
40
dānaliyu,miwaḥhĕdasakiŋtakut·,bahantakute karusak·,huliketodānapĕsu,miwaḥhĕdadānapikat·,mamuwataŋgawenhanak·.yanhimememwaḥhibaparawuḥ
mamwataŋdānane,lawutaŋṅaturaŋbhakti,huripe ñandaŋkahatuŕ,yansakiŋsubapakayun·,hĕdapisanbanituṅkas·,riŋsaŋgurumakatĕlu,rupakamiwaḥwiśeṣa,katĕkenāgsnagguru
wāktra.tĕkensaŋhibuhutaṅehaguŋ,sĕdukriŋgaŕbbhanehabotemabhayapatintokudyaŋjanimanahuŕ,sinaḥtwarabisapuput·,pituwine satustiban·,sinaḥtansidhakahatuŕ
pisanhuripehaturaŋ,deniŋkawaḥmaṅituṅaŋ.paṅrawoshimeme ne ñuñuŕ,duḥpyanak·memene ,pinĕhindānane jani,buwataŋsaŋtiwasruruḥ,danānetiwakaŋditu,riŋsaŋ
[41 41A]
sugiḥdānahajum·,hĕntodanapamañjiṅan·,maṅatihatipabahan·.hadahanaktiwasmāmbĕkpadhu,kimudpaṅidihe,pacaŋnampidānasugiḥ,yantanmahanṅayaḥditu,twarahĕña
kṅidiḥditu,hapaŋhĕdamaṅgawenaŋ,kasukanhisugiḥlawut·,hitiwasmaṅekadaya,tuyuḥhaṅgonṅaliḥdāna.riŋgageṇdhoŋhĕdajahilbeñjul·,hĕdanunduŋheweŕ,tĕkenhana
ktiwasdaki.hicaṇdhalahĕdanunduŋ,pituwibaburon·kuluk·hapaŋhĕdakasĕṅkalan·,hindike maṅĕtut:hayu,hayusakiŋmadanānan·,hĕniŋhidhĕpe jalanaŋ.
yangagendoŋtansaḥmaṅgiḥbenājul·,kijapaṅojoge,tansaḥhadamaṅewerin·,gantihigagendhoŋhayu,sakṣatgurumaweḥtutuŕ,tutuŕhindikiŋkadhaŕmman·,sakṣat· [ 42 ][41 41B]
41
tiŕṭahĕniŋmulus·,maṅilaṅaŋl̥tĕḥhawak·,luwiŕmañapaṅilowan·.higagendhoŋcaritayaŋrawuḥ,riŋkāstikaheweŕ,mañapamaṅeñoŕmanis·,higagendhoŋl̥ga
ditu,denāhiŋpamarihehaguŋ,turiŋbanimañagĕraŋ,lakaŕmbahandānaliyu,hinastikāṅawedaya,ṅuluk:hulukmaṅadowaŋ.higagendhoŋjĕndullawutṅambul·,pasupaṅopĕ
te,hiṅĕttĕkenātuyuḥṅanti,hinastikakĕdekālawut·,kĕndĕlmahanṅuluk:huluk·,makadadwamaṅgiḥpapa,riwĕkaslacuŕkatĕpuk·,dikawahe mal̥b·l̥ban·,yanmañanmakasaŋ
saran·.hĕne hadagagendhoŋrahayu,hĕniŋpahidhĕpe ,lawutmaṅuṅsisaŋsugiḥditumatawuŕrahayu,huduḥdewasāmpunbĕndhu,bĕcikmaŕggiyaŋhidāna,lakaŕ
[42 42A]
napibhraṇ·haliyu,maṅdasāmpunkaditityaŋ,mañjanmamaṅgiḥsaṅsara.yadinhad·haphalapacaŋpupū,miwaḥtan·phalane,hĕdaṅemanmakakaliḥ,batipocol·,hĕdaṅituŋ,lawu
taŋjalanaŋpayu,hidānamiwaḥhipūṇya,sokkaŕddhinindogenāmalu,sasiddhasiddhayanbakat·,ketopatūtejalanaŋyanmadānabansampimwaḥl̥mbu,mwaḥhĕmāspada
nane,katĕkenāmadānagumi,hĕntophalapacahayu,maṅgiḥsuwaŕggakapuṅkuŕ,hidānamawakpaṅĕntas·,maṅilaṅaŋsaŕwwal̥tuḥ,l̥tuḥriŋhaṅgaśarira,pamūkṣahañut:hilaŋ.dānapu
ṇyane kapatūt:hayu,hĕmaspirak·dodotmaṇik·,socāmutyasaŕwwahayu,tanaḥtĕgalcarik·patūt·,hĕntoneñandnagdānayaŋ,wireḥmādan·bhraṇahidup·,yansu [ 43 ][42 42B]
42
bapadhajalanaŋ,bhraṇamatiyaŋtoṅosaŋ.yanñalanaŋmadānaban·l̥mbu,kapilawaŕṇnane.hĕntobuwin·bhuṣanahin·,hĕmashaṅgontuŋtuŋtanduk·,makambĕnmiwaḥmasabuk·,doja
ṇamiwaḥgagaṇdhan·,haguŋphalawĕkastĕpuklĕmbhunandhiṇihinucap·,hasiŋtagiḥsubahada.yanmadānaboreḥmiñakjĕnu,sabuk·mwaḥkambĕne ,hasiŋmaṅenakinkulit·,ke
ne phalawĕkastĕpuk·,jĕgegbaguslituhayu,rūpane ṅgawe paṅenak·,solaheṅgawe hulaṅun·,hal̥ppaṅushasiŋṅucap·,twarapatikasakitan·.hĕne hadadānapaliŋha
luḥ,hantĕŋkamulane ,dulurinmanahe hĕniŋ,kayĕhanpañcoranwaṅun·,baledādamaŕggaruruŋ,damaŕsalawasdimaŕgga,matejaphalakapuṅkuŕ,kadaŋwaŕggapacatr̥ĕṣṇa,wĕla
[43 43A]
smanuluŋsatata.yanriŋsaŋbrahmāṇamapuṇyapayuŋ,hayutwaḥphalane ,riwĕkasanpacaŋtampi,swaŕgganhindrane kajujuŕ,saŋhatmamaṅgiḥrahayu,widyadariwidyadara,dituma
mūjamañuṅsuŋ,mañuṅsuŋ,pañjanmane maṅgiḥmĕlaḥ,prajñandadipayuŋjagat·.yaniŋhadahanaksakit·rumpuḥ,dānahinbatisne,pakakasinhapaŋbĕcik·,hĕntophalamasiḥhayu,riwĕka
sanpacaŋtĕpuk·,paripūŕṇnaniŋwikāra,swaŕggahuttamakajujuŕ,kinasihandeniŋhyaŋ,hidĕmuŋhagemanimbal·.dĕmuŋ.dahatliyuhuttamandini,neriŋjagat·,liwat·sakewĕ
hemaṅituŋ,ne ne haṅgondānapātūt·,himanuṣapadhasugiḥ,lawutaŋmadānapuṇya,dasarinhidhĕprahayu,hĕdaṅadenāhawaktiwas·,hĕntohapakuraŋdini,yaniŋhidhĕpsolaḥsa [ 44 ][43 43B]
43
saŕ,hĕntomadantiwastuhu.pātūtmadānapilihin·,tuŕtimbaṅaŋ,hapaŋhĕd·hañalaḥhaṅkuḥ,tiṅkaheñalanaŋpatūt·,hĕñcenñandaŋmañukanin·,hĕntohugijwatiwakaŋ,
maṅdene maṅguḥrahayu,saŋmanampidadil̥ga,l̥gaphalanekatampi,manampiswaŕggamottama,tanpĕgatmamaṅgiḥhayu.yansiddhasakiŋṅaturin·,miwaḥṅundaŋ,dānapuṇyane kaha
tuŕ,turiŋmasākṣisaŋwiku,sahababantĕcumawis·,hĕntodānahuttama,yaniŋsakiŋhanakrawuḥ,rawuḥsakiŋtanhinundaŋ,dānamadhyakawaṣṭanin·,dānamadhyaphalamadhya,l̥wiḥdā
nal̥wiḥtĕpuk·.yanhidĕpe hobaḥdaki,maweḥdāna,hidhĕpetansaḥhibuk·,bhraṇatĕlaḥsahihituŋwĕtusĕbĕŋmr̥ĕṅussahi,twaraṅugukaŕmmaphala,dānaniṣṭawaṣṭanhipun·,
[44 44A]
sinaḥniṣṭaphalabakat·,paṅucapsaŋwikul̥wiḥ,kĕnamataṅaranpisan·,mulasĕṅkaṅaliḥhayu.hasiŋsolahe digumi,twaralenan·,hidhĕp·l̥gane manuṅgu,yadintapadhaŕ
mmasadhu,hĕntotwaḥtwaramaludiḥ,yantanmatatakandhaŕmma,dijaṅaliḥphalahayu,dadiniṣṭayamakĕjaŋ,matihiduptanmamaṅgiḥ,phalane kocap:huttama,wireḥhibuke mamuhun·.
yaniŋsaŋmatakitaki,dānadhaŕmma,tansaḥpamuṅgĕlinkayun·,maniṅgalaŋtr̥ĕṣnahibuk·,miwaḥkrodhajroniŋhati,yanhĕntosubamatiṅgal·,hupamahihĕbunkayu,hĕdoncaraṅĕñane juwaŋ
yadinpuñanñane kaṇdhik·,sĕbĕṅe twaramamindaḥ,ketolakṣananeluhuŋ.yadinhanakdānamuñi,soknuturaŋ,tiṅkahe madānapatūt·,nundenhanakdahatlaju,maṅda [ 45 ][44 44B]
44
madānanuhutin·,naṅiŋyadĕmitpisan·,ṅutaŋbhraṇadahattakut·,hĕntojanmadahatniṣṭa,tanuruŋmanadibañciḥ,phalandananehasibak·,hasiŋsadyatwarakatĕpuk·.pūjariŋ
saṅhyaŋᵒaghni,makamiwaḥ,mūjariŋghnitatĕlu,dānariŋkuṇdhakapātūt·,hĕntohiṣṭakahadanin·,hiṣṭanejanijalanaŋ,malaranmaṅgiḥrahayu,hapaŋdāmaṅadowaŋ,kahutusma
hinumitis·,yantannaṅuntapabhr̥ĕta,hurip·lwiŕtanpatuwuḥ.pūṇyatalagātanali,makamiwaḥ,katĕkeŋmapuṇyasumuŕ,dewagr̥ĕhamiwaḥhulul·,miwaḥmapuṇyanasi,pūṇya
lagupawiraman·,saprakāranehumurub·,patanigilaŋgumilaŋ,samipūŕttakatadanin·,pūŕttane liwat·huttama,pūŕttane ñandaŋpituhu.yanhijanmatondenpasti,riŋka
[45 45A]
prajñanan·,kr̥ĕttakr̥ĕtyanesurud·,catūŕwaŕggamasiḥsurud·,duruŋsamikahuniṅin·,hĕntosinaḥgĕtappisan·,yenāmatilawatiŋtakut·,yaniŋhid·hasaŋprajñan·,sedanetwaḥ
kahatihati,kr̥ĕttyacatūŕwaŕggatatas·,saŋhiṣṭamaṅantiditu.yaniŋl̥kigmaṅaŕddhinin·,hikadhaŕmman·,twarahĕñakṅĕtutpātūt·,tansaḥmuraŋmuraŋlaku,hĕntosinaḥsahiṅi
pi,pul̥sñane twaramĕlaḥ,hasiŋlikade katuju,manujuwaŋkanĕrakan·,dikawahe pacaŋmukti,muktisakitkasaṅsaran·,numitismaṅgiḥpakeyuḥ.yanmadānabaha
nnasi,tuŕmacadaŋ,dimaŕggamaŕggakatuṅgu,kasimpaṅaŋhasiŋrawuḥ,madasaŕmanahe hĕniŋ,boyasakiŋkasakitan·,tiṅkahepacaŋsasuguḥ,panamyune sakiŋhelaḥ [ 46 ][45 45B]
45
hĕntophalaswaŕggabĕcik·,riwĕkasmaṅgihaŋsuka,śubhakaŕmmane manutug·,yaniŋhadahanaksakit·,tiwasbĕrag·,mamaṅgiḥjĕṅahehaguŋ,kuraŋpaṅanmiwaḥkinum·
hĕntohenāggalaŋjagjagin·,laranñane jwasaputaŋ,hubuṅinbanpaṅankinum·,yaniŋsiddhahamontowaŋ,tanpapadhasukapaṅgiḥ,sakalamiwaḥniskala,tanhinucapsukāpaṅguḥ
hĕntotatasaŋne jani,saŋmadāna,miwaḥsnagmanampimalu,janitĕnuŋhalahayu,kraṇahadatiwassugiḥ,bocokbagustanwinilaŋ,hĕntotuwaḥpagawemalu,hinucapaŋphalakaŕmma,
hĕntonutugkayaŋjani,ne janipadhakatama,namahalamiwaḥhayu.ne tataluhadajati,riŋsaŋdhaŕmma,na hepacaŋmaṅgenmatamyu,makadisaŕwwatumuwuḥ,miwaḥwacaṇahamanis·,
[46 46A]
katĕkenāgtoyamottama,hĕntohad·hamakatĕlu,riŋśramansaŋsajñana,deniŋhidadahatmiskin·,tuwikurāŋrajabhraṇa,ketopātūtesaŋwiku.yansaŋmambĕksigugbĕgig·
tanṅituṅaŋ,dewararetuhatamyu,dhaŕmmapaṇdhitatankahituŋṅulaḥbĕtĕkpadidiyin·,twarabisamatañjahan·,rikalamaṅanhaṅinum·,hĕntojanmakarakṣasan·,twara
nawaŋmantral̥wiḥ,tanṅituṅaŋdhaŕmmaśastra,tannimbaṅaŋdewatuhu.yaktiṅkahiŋputrajāti,hĕdaniṇdha,riŋsaŋyayaḥmwaḥhibu,riŋrūpakahĕdanuduḥ,hĕdahalpatulakbani,yanrika
lamanadhaḥ,hasiŋpaṅanmuwaḥmkinum·,pātūtewantaḥtunasaŋ,yansiddhamaṅluṅsuŕsahi,ketopatūtehiputra,swaŕggapalawĕkastĕpuk·.pakaŕddhinhipyanak·buwin·, [ 47 ][46 46B]
46
twaḥñalanaŋ,makakantinsaŋprabhu,yaniŋsadhusaktituhu,guṇapanuluŋsaŋśakti,hasiŋmamaṅgiḥsaṅsara,hirajabhraṇamapuṇdhuḥ,guṇanñane padānayaŋ,hitiwas·patutiŋ
kuli,miwaḥmakadipaṅayaḥ,yanputral̥wiḥpituhu,himanuṣatwaḥmakakanti,riŋhikadhaŋ,lwiŕsaṅhyaŋhindrakaŕsadhun·,saŕwwahuripe katuluŋ,hikayuhupamimaliḥ,manu
luŋhikĕdismakĕjaŋ,naḥketohiputratuhu,patutnuluŋhikadhaŋwaŕgga,hasiŋsaŋsaratuluṅin·,ketopalaniŋsantana,santanajatine turun·.yaniŋhad·hahanakṣu
giḥ,keweḥpisan·,yanhakadhaŋrawuḥ,ne nerawuḥliwatlacuŕ,dadimakadadwasakit·,hupamakadihikadaŋ,maṣrayariŋhalaspuhun·,padhagĕsĕŋkatunuwan·,hĕnto
[47 47A]
madansugiḥmati,twarañandnagkumandĕlaŋ,sugiḥmalahuliḥl̥tuḥ.ne ne ñandaŋhajakmuliḥ,hikadaŋsĕntanalacuŕ,mitratiwasmaṅguḥsuṅsut·,pañjaklarakasiḥha
siḥ,saŋmawaṅśakasaŋśaran·,hĕntone patpat·,jwaduduk·,ñandaŋkĕñcanindijumaḥ,plapaninsahisahi,hĕdahuginulemanaŋ,ketotiṅkaḥjanmatuhu.ne twarañandaŋhubu
hin·,pĕjaŋjumaḥ,kene cacakane hituŋ,janmaṅĕkoḥtiwassigug·,janmadĕgagmiwaḥjahil·,wwaŋniraŕthadoyanṅamaḥ,wwaŋmĕñcanentimpal·patūt·,janmakagĕdĕginti
mpal·,twaraṅĕlaḥheraŋsahi,miwaḥwwaŋtanharimbhawa,kalane śatankaliṅu.buwinhadajanmabaṅgi,ṅgawegoba,maṅgawegobamañaru,gobasolahe tan· [ 48 ][47 47B]
47
pātūt·,hĕntokaraṅsukaŋsahi,ketocacakanhicoraḥ,ne ne twarañandaŋgugu,miwaḥhĕdaṅajakjumaḥ,hĕdasudimaṅĕnĕmin·,hapaŋdākatiṇdhusan·,kĕnahujaŕtwara
pātūt·.pamaŕggansaŋwikul̥wiḥ,ne riŋjagat·,twitwarahalamriŋkahyun·,tansaḥmaṅajimañujuŕ,ṅuñcaŕr̥g·wedhane śakti,hidañĕnĕŋmpurohitā,maśiṣyamakadaŋpā
tūt·,tatasriŋsaṅyaŋśāstra,śiṣwacaraminakadi,hĕntoñandaŋkapagĕhaŋ,riŋhidasaŋwikuputus·.had·habuwin·drohakahiri,riŋpaguran·,makadiriŋyayaḥhibu,ma
muñimamuñihalpakabaṅlus·,solaḥñaguŕmanampelin·,hidĕpe patutsaḥkrodha,yenketonene tatĕlu,hĕntokudyaŋmanuturaŋ,papahaguṅekapaṅgiḥ,padha
[48 48A]
riŋpāpabhruṇaha,ṅaranmañadakmamugpug·.kenekatatwane jati,saŋrūpaka,nemādan·yayaḥhibu,panaṅkandeweke tuhu,twaralananuṅgudini,yaniŋgurupa
ṅadyan·,hidajātiyayaḥhibu,lanadadisuṅsuŋsĕmbaḥ,saṅhyaŋᵒatmatansaḥṅiriŋ,hĕntogurune huttama,salakune bar̥ŋnutug·,miwaḥsaŋmaṅuruksahi,hyaŋlokika,
mawaraḥwidhyapitutuŕ,katĕkenāgdyatmikaputus·,japayogawedhasiddhi,hid·hatwaḥgurupaṅajyan·,ñandaŋsĕmbaḥpiniḥpucuk·,twaḥhuttamaniŋhĕdahimatĕken·bhakti,bhaktine hugisĕ
kĕnaŋ,tuwĕkaŋdijroniŋkahyun·.daḥhĕne hiṅĕtaŋgisi,hĕd·hapisan·,tuṅkasriŋhidasaŋguru,tansaḥmaṅiriŋmasahuŕ,pitwine saṅĕt·braṅti,yadinhid·hadukamatbat·, [ 49 ][48 48B]
48
hasoraŋtiṅkahe matuŕ,naḥkenākenābahanmadaya,maṅdahidaledaŋsahi,paṅasiḥhasihe dabdab·,suśilaniŋhujaŕharūm·.hĕdapisanṅopĕtjaliḥ,riŋpaguŕwan·,ya
dinhiwaŋyadinpātūt·,pamaŕgganhidasaŋguru,yatnahinhugiṅayahin·,siddhayaŋhugiñewaka,yanñacad:hidasaŋguru,makraṇanenĕmupāpa,cĕndĕktuwuḥsriŋsakit·,hasiŋ
jĕmakdadiwiṣya,maṅraṇayaŋrusakbayu.yaniŋjātimaṅaŕddhinin·,pūjasĕmbaḥ,riŋhidasaŋyayaḥhibu,sahisahipagĕḥpuguḥ,hĕntotapakkawaṣṭanin·,kasatyan·mwaŋdhaŕmmasā
dhu,tojātitwarabhina,saŋtiliŋpagĕḥhastiti,riŋhimeme mwaḥhibapa,tanwaṅdemaṅguḥrahayu.yantimbaŋsaṅhyaŋprathiwi,twikuciwa,saṅĕtkabratansaŋhibu,
[49 49A]
hantukbhaktine kalaṅkuŋ,makawitantanpatandiŋ,twaradadihalamhalam·,hilaṅittĕgĕhe muput·,bwinsaṅĕt·jwahandap·,riŋhibapabwatiŋbhakti,haṅintarik·twaḥkuciwa,yanta
ndiŋriŋhibayu.papinĕheyanwilaṅin·,twarasiddha,padaṅehinucaplayu,hĕnusaṅĕt·buwinlaṅkuŋ,himanaḥdahatsaripit·,yanbhaktine makawitan·,ṅgawe rahayukapuṅkuŕ,hisĕntana
dadimĕlaḥ,manulak·yaśanejani,ne janisakṣatmamula,riwĕkasanpacaŋpupu.hibapatatĕlujāti,janicacak·,hidĕpene hĕniŋmulus·,mapuṇyahurip·pituhu,maweḥpa
ṅanriŋwoŋmiskin·,hĕntocacakanhibapa,mawilaŋsubatatalu,bĕsikbĕsik·jwahiṅĕtin·,hĕdaṅĕṅsapaŋdihati,buṅsil·butitiŋtĕkĕkaŋ,denāhiŋmaragasasuwuk·.saŋsajā [ 50 ][49 49B]
49
putrakadadin·,ne huttama,maṅgawetr̥ĕptiniŋguru,ṅgawenin·rūpaka,hayumiwaḥhiraramajati,tansaḥhibapaṅaŕyyanaŋ,kasukanhipyanaktuhu,hasiŋpanagiḥhipyanak·,
hibapatwaramitĕtin·,yadinhaṅgane katunas·,hirarāmalugrapātūt·.tr̥ĕṣnanhimeme nejati,riŋhipyanak·,yadinhiwaŋyadin·pātūt·,yadinhalayadinhayu,yadintiwa
s·yadinsugiḥ,blogririḥne hipyanak·,himeme twaraṅaliṅū,sok·tr̥ĕṣnane mapyanak·,kiṅoninsahikakĕmit·,sayaŋhimemene liwat·,halahayune tanketuŋ
hipyanak·twaḥmaṅaŕddhinin·,riŋhibapa,yusanliṅsirekatuṅgu,tanmaṅituŋhalahayu,pituwina hetiwas·sugiḥyadintehibapatiwas·,tansaḥmapinĕḥriŋkayun·,manuptupaŋ
[50 50A]
tatamyan·,hapaŋhadabĕkĕlwaris·,tansaḥhibapaminĕhaŋ,twaraṅemansuṅkantuyuḥ.yanĕhadapyanak·bhakti,riŋrarāma,sukaduḥkabar̥ŋkumpul·,mabar̥ṅanhasiŋlaku,twarahĕ
ñakamamĕlasin·,himeme kahaṅgendewa,tanwaṅde maṅgiḥrahayu,phalanñane diŕghayuṣa,swaŕggamottamakapaṅgiḥ,phalaniŋhiputramĕlaḥ,miwaḥhuttaman·saŋhibu.yanhipyanak·
kakalahin·,banrarāma,sakiŋhirarāmaṅambul·,deniŋpyanakñane sigug·,dĕgag:halpakabani,tĕkeniŋhimeme bapa,karaṇatĕlasmaṅambul·,hĕntomadanhanaktiwas·,kahila
ṅan·mās·maṇik·,todijaṅaliḥkasukān·,sajawiniŋduḥkatĕpuk·.kraṇadabdabaŋhapikin·,malakṣaṇa,sĕl̥gaŋhugimaṅĕmpu,tĕkeniŋhituhatuhu,har̥paŋhiśila [ 51 ][50 50B]
50
puji,yaniŋkawitane luṅha,hiriṅaŋsalampaḥlaku,hĕdapĕsannulemanaŋ,hĕdahugimaṅalahin·,hĕmbanpidabdabaŋpisan·,hapaŋhĕdakantibĕndu.yanhirare kaparanin·,riŋ
saŋtuha,maṅraṇayaŋr̥r̥dtuwuḥ,sinaḥtuwuhemawantun·,yenbhaktihaṅgenāmĕndakin·,dulurin·solaḥpraṇamya,maṅraṇayaŋtuwuḥmuñcuk·,maṅwantunaŋnene hilaŋ,sinaḥbuwinbula
kbalik·,bhaktitanbhaktimakraṇa,taṅarin·hugimaṅĕmpu.phalanhanake hastiti,riŋkawitan·,makadiriŋyayaḥhibu,patpat·nepacaŋkatĕpuk·,yaṣabalayaṣakiŕtti,bālaśaktiya
ntĕgĕsaŋ,yaśaṅaraniŋrahayu,kiŕttipujihayuṅaran·,hayuṣamahadanhurip·,ketophalanñanepatpat·,yanbhaktine hĕniŋnulus·.hiśaktihaduṅaŋmaliḥ
[51 51A]
wuhane puput·,hapaŋhaduŋtĕkenātuwuḥ,hapaŋhĕdasalaḥliṅgiḥ,bwinhaduṅaŋriŋhibraṇa,yaniŋsubahaduŋditu,sĕkĕnaŋhuginimbaṅaŋ,yaniŋṅaṅgotimbaŋmĕlaḥ,maṅrawosmiwaḥmapahyas·
dituṅaliḥciripātūt·,neneñandaŋpikeliṅin·,janicacak·,hanaksakit·tiwas·l̥su,hanakṣĕdukmiwaḥtakut·,hanaksuṅsutkasiḥhasiḥ,mwaḥsalwiriŋkelaṅan·,ka
prihatinsalaḥsĕṅguḥ,hanakpaliŋmiwaḥhĕṅsap·,hĕntoñandaŋpikeliṅin·,pitwinekakrodhahan·jwaṅaliṅū.r̥gĕd·l̥tuhesundarin·,nedihawak·,hĕdā
ñĕpĕlaŋṅĕkoḥl̥tuḥ,hedeṅaŋhapaṅapĕsu,sundarinbān·saṅhyaŋᵒaji,katĕkenāhicatuŕwaŕṇna,salaḥtuṅgalhaṅgontuṅgul·,maśraṇabanmanaḥdhaŕmma,hĕntohaṅgonnuñjĕlpa [ 52 ][51 51B]
51
mi,kabhyaśaniŋsiṣṭacāra,makapaṅañutan·l̥tuḥ.śiṣṭacarāneyanmari,tanpaguṇa,pagawenhidhaŕmmasadhu,sinaḥtwarabakatpupu,phalanñane hilaŋsami,yanpagĕḥhiśiṣṭacā
ra,hidhaŕmmamaṅguḥrahayu,phalanñane bhuktiwĕkasan·,padhamamaṅguhaŋbĕcik·,hĕntokraṇajwasĕkĕnaŋ,śiṣṭacāranepikukuḥ.hadabrataliwatpiṅit·,riŋbrahmaṇa,yantaṅgal·piŋ
pat·piŋkutus·,mwaḥpiŋpatbĕlasmanĕmu,tĕkeŋpūŕṇnamaṅararis·,twaradadimasaŋgama,riŋhirabihĕdapĕṅkuŋ,bratahamr̥ĕtasanatakā,ketor̥ke kawaṣṭanin·,bratakaliwat·hu
ttama,pagĕhaŋpituhu.tankawĕnaŋṅĕlap·rabi,marikoṣa,yantanmasamayahaduŋ,mindumtuwaktankapātūt·,tanwĕnaŋṅamatimati,hĕdamityariŋwacana,hĕdabo
[51 52A]
badṅakuṅaku,paradhaŕmmadāminĕhaŋ,ketopamātūt·saŋl̥wiḥ,nesajapacaŋmuwataŋ,swaŕggamottamakajujuŕ.pamaṅane kapitĕtit·,hasiŋcamaḥ,tankawĕnaŋṅigĕ
lṅiduŋ,tankalugrāmakalaṅun·,tanwĕnaŋsĕkaŕhinaṅgit·,hĕdamagaṇdhalepana,tanwĕnaŋṅalakulaku,hĕdakadalonriŋsuka,turūne pātūtpitĕtin·,yansi
ddhahamontowan·,tanhinucap·,swaŕggatĕpuk·.ne hadabwinkadadin·,bratayama,macacak:hadaśācukup·,janihucap·waṣṭan·hipun·kṣamasatyaklanpriti
miwaḥhahiṅsahaŕjjawa,prasadamadūŕyyamuwuḥ,harimbhāwamwaḥmaŕddhawa,siklanpaṅuntatmaliḥ,naḥketosubahadaśa,hĕntopitĕgĕsaŋmalu.tandrasaṅśamaka [ 53 ][52 52B]
52
jāti,tanrasaṅśa,miwaḥharimbhawakumpul·,makadadwahaŕthipatuḥ,mamantĕsaŋragasāhi,kṣamabar̥ŋsiklan·,madanwasakṣatpatuḥ,panastisekatarima,sa
tyane tĕgĕsaŋmaliḥ,taṅaŕtwarabisahampaḥ,ñukanin·saŕwwatumuwuḥ.dhammane tĕgĕsaŋbuwin·,hupaśama,riŋkayun·biṣamitutuŕ,haŕjjawāmatĕgĕsbalut·,jātibĕnĕŋtwara
giṅsiŕ,pritimatĕgĕs·karuṇa,prasadāhĕniŋriŋkayun·,madhuŕyyamatĕgĕs·madhura,solaḥtiṅal·miwaḥmuñi,maŕddhawane pitĕgĕsaŋ,bisamañĕnikaŋkahyun·.
hadabrataniyamāmaliḥ,daśapalas·,bratadānahijyahayu,tapadyanamaliḥhituŋ,swadhyayahupastani,bratagrahahupawāsa,monasnanapituhu,pragat·niyamahadaśa,
[53 53A]
lakṣaṇanewilaŋmĕlaḥ,bĕsikbĕsikpitĕgĕsaŋ,hapaŋmĕlaḥbanmaṅraṅsuk·.danāweweḥbaresjāti,mahuttama,hijyabhaktiriŋhyaŋtuhu,pūjapitradewahayu,tapatwaraṅe
mansakit·,banimañakitinraga,swadhyayawedhakajujuŕ,saṅhyaŋwedhakadyaṣayaŋ,hupastapaṅr̥ĕtpaścadi,dhyanaśiwasmaraṇa,bratapaṅr̥ĕtpaṅankinum·.mononetĕgĕsaŋma
liḥ,paṅr̥ĕt:hujaŕ,muñinemapiyĕŕditu,snānamabr̥ĕṣiḥmandus·,handrisandyamabhakti,mandusriŋkālaniŋsañja,ketokahucapriŋtutuŕ,hĕntopitatasaŋpisan·,bratane
sinaliḥtuṅgil·,hĕdatwaramanunasaŋ,riŋhidasaŋhadiguru.hidhaŕmmapagĕhaŋhugi,makadasaŕ,hasiŋgaweṅĕtūtpatūt·,madānapūṇyapamucuk·,yaniŋṅĕlaḥbhra [ 54 ][53 53B]
53
ṇal̥wiḥ,pātūtemabagitigā,dasarinhidhĕp·rahayu,dhaŕmmane hugitatakan·,rikālapacaŋmamaŕggi,hidhĕpmawakpanimbaṅan·,nimbaṅinhalahayu.kenepaṅĕdumne
jāti,bagitiga,sakweḥnebhraṇane kahĕdum·,ne habagisimpĕnmalu,haṅgenmasukan·,ketotiṅkaḥmagitĕlu,hĕdahugimañayaṅaŋ,
kewalataṅarinhugi,hĕdahampaḥmañalanaŋ,mulasĕṅkaṅaliḥhayu.yaniŋmamunduhaŋpipis·,hĕdalemāpas·,tĕkenādasaŕdhaŕmmapātūt·,yansajahidhaŕmmapucuk·,si
naḥsulanakapaṅgiḥ,miwaḥsukane katama,deniŋhidhaŕmmamanuntun·,naṅiŋyantanhadadhaŕmma,sinaḥlacuŕkapaṅgiḥ,liwatmalane bakataŋ,matihidup·prayatĕpuk·.
[54 54A]
yandhaŕmmasiddhanasarin·,ṅaliḥhaŕtha,pitwine maṅgiḥhaŕthaliyu,siddhabahan·hamapunduḥ,hĕntosinaḥbhayapaṅgiḥ,l̥tĕhetankuraŋkuraŋ,sakiŋcorahemadugdug·,pitwihĕnta
shabenaŋ,sinaḥtwarasiddhabr̥ĕṣiḥ,hatmānemaṅandoŋmala,matihidupmaṅgiḥl̥tuḥ.pabr̥ĕṣihan·twaḥliyudini,mahenādahan·,waṣṭañane cacakmalu,patraśocahituŋmalu,
miwaḥmr̥ĕt·socane maliḥ,jalasocabhasmaśoca,haŕthaśocapiniḥhayu,hĕntone sucihinucap·,naṅhiŋhĕdahaŕthanaki,haŕthacorahemakraṇa,maṅĕl̥buŕ
hidhĕprahayu.hadal̥tuḥtĕkañilib·,sakiŋhaŕtha,yaniŋhadaśatrurawuḥ,maṅaturaŋbhraṇaliyu,hĕntotaṅarin·nampi,tanuruŋmalane tĕka,daroponebaskalaṅkuŋ, [ 55 ][54 54B]
54
kadensajapūṇyamĕlaḥ,huliŋhaluḥmbahanṅidiḥ,panaŕkkanemaṅdatatas·,ṅidiḥbhraṇamiwaḥnuduk·.pitwinemabaṅśabĕcik·,dadijanma,yaniŋmĕl̥dekalaṅkuŋ,tĕkenbaraŋ
tanpahunduk·,twaḥtanimĕl̥dmĕl̥din·,hikaprajñansinaḥhilaŋ,bahanlobhanemanuhuk·,yanhiprajñansubahilaŋhasiŋmĕlaḥmiluliliḥ,haguŋwaṅsawiŕyyabhraṇa,waŕṇnawaŕ
ṇnihilaŋhañud·.tatĕluphalaniŋhurip·,twaralenan·,dhaŕmmahaŕthakāmamatuhu,nāṅhiŋhidhaŕmmapamucuk·,tuwaḥñandaŋmanasarin·,hĕdapisanṅutaŋdhaŕmma,hapaŋhĕdañalaḥ
haṅkuḥ,phalanhuripesakala,haŕthakāmatanpakiŕtti,yaniŋkahilaṅandhaŕmma,hasiŋgaweñalaḥhaṅkuḥ.hĕdaṅutaŋtuwuḥdini,disĕkala,phalaninhidinadawuḥ,hapaŋhada
[55 55A]
gawe tuhu,lawutaŋtĕmuwaŋjani,dhaŕmmahaŕthamiwaḥkama,muŋpuŋhuripe rahayu,hapaŋdā jwakasepan·,heṅgalankalahinmati,dewekesākṣat·papĕṅan·,riŋhidahyaŋ
kalamĕŕtyu.gatiyaŋhuginejani,lakṣanayaŋ,haŕthane dānayaŋmalu,dānayaŋriŋsaŋkapatūt·,bhogaparibhogal̥wiḥ,miwaḥsalwiriŋhindriya,pupuninmaṅkekapātūt·,
miwaḥhasiŋgawe suka,miwaḥsalwiriŋpinriḥ,hasiŋjahĕnne kĕcapaŋ,wireḥsaŋhyaŋkālānuṅgu.tiṅkaḥhijanmanumitis·,mabhinayan·,hadajanisukatĕpuk·,duḥkañaneka
puṅkuŕ,hadaduḥkatĕpukjani,sukanñane buwinkawĕkas·,duḥkajaniduḥkapuṅkuŕ,sukajanisukawĕkas·,twiketojatijati,nejanibwintĕgĕsaŋ,bĕsikbĕsik:ha [ 56 ][55 55B]
55
paŋtĕpuk·.kene twaḥsaŋsukajani,duḥkawĕkas·,hadahanaksugiḥpacul·,bhraṇanetakkĕneŋhituŋ,kewalakahaṅgosahi,karaṅsuktĕkenkahamaḥ,doḥparamaṅĕtūt·
pātūt·,pātūtemadānapūṇya,twarasuddhinaṅunkiŕtti,hĕntosukahajaniyan·,duḥkawĕkasekatĕpuk·.had·hahanakpagĕḥjāti,naṅuntapa,masāmadhipagĕḥpuguḥ,
makeŕttitakkĕneŋl̥su,hindriyamapuṅgĕlsahi,hasiḥtĕken·saŕwwasatwa,hĕntosukane kapuṅkuŕ,twitwaramamwataŋ,sukāhindriyane jani,kraṇasukane kawĕkas·,twaraña
ndaŋpacaŋhituŋ.yanmamĕriḥsukajani,sukawĕkas·,hidhaŕmmahugikalagu,kagaweninmaṅdapuput·,yaniŋsāmpun·puputbĕcik·,maraṅaliḥrajabhraṇa,miwaḥmarabimaṅlawut·,
[56 56A]
mamupuninkahindriyan·,mayajñamatiŕthakiŕtti,hasiŋhinucapaŋyajña,kajalaninsakiŋpatut·.hadahanak·duḥkajani,duḥkawĕkas·,hasiŋgaweliwatkiwul·,dānapūṇyatanwi
naṅun·,tanpayajñatanpaṅaji,kaliŋke manaṅuntapa,ṅgawenincoraḥsatuhuk·,tanpaguṇatanisadya,hawaktiwasturiŋl̥kig·,hasiŋsolaḥkaduḥkitan·,hadoḥsukane katĕ
puk·.yanhijanmasakiŋjāti,sucisatya,hikrodhayasubapuhun·,mamagĕhaŋbhratahayu,wĕlasriŋsaŕwwamahurip·,kapinĕhaŋtwarabhina,sawĕwĕṅkonriŋjagat:haguŋ,sajahuripñane
tuṅgal·,hĕntomadanhidĕpjati,sakṣat·yajñatiŕthayatra,pabr̥ĕṣihanhiniŋmulus·.yaniŋtwaranaṅunkiŕtti,tiŕthayatra,hibhraṇatwarakahituŋ,dānapuṇyatanwinaṅun·,hĕnto [ 57 ][56 56B]
56
tiwaskahadanin·,tiwase kaliwatliwat·,liwat:hiyatanpatuwuḥ,tuwuḥñane tanpaguṇa,guṇahilaŋsubaliliḥ,liliḥbahankamomohan·,momone maṅga
welacuŕ.tiŕthayatradahat·śuci,mahuttama,hĕniṅĕñane lintaŋmulus·,phalan·yajñanñaneluhuŋ,hĕntoṅuciwayaŋsami,saŋtiwasñandaŋñalanaŋ,tiŕthayatrana hepikukuḥ,
madasaŕbankatuyuhan·,twaraṅaṅgohĕmāspipis·,dasaŕpagĕḥhĕniŋmanaḥ,sinaḥrahayukatĕpuk·.hitiwaskādaninmati,tanpaguṇa,hihalashijagat:haguŋ,deśabañjaŕta
nparatu,matimasiḥkahadanin·,ketohipitrataŕppaṇa,masiḥmatiwaṣṭanhipun·,yantan·śrutimakadasaŕ,pamuput·hyaŋwedhal̥wiḥ,matisakañcahiyajña,yantandha
[57 57A]
kṣiṇane kotuŕ.yaniŋtiwatanpakiŕtti,tanpadhaŕmma,pāpapāpaniŋhapuṅguŋ,l̥tuḥl̥tuhiŋhal̥tuḥ,r̥gĕdr̥ĕgĕde kapaṅgiḥ,paṅgiḥbhayaniŋhabhaya,bhayatakutiŋhatakut·,takutr̥ĕsr̥ĕs·
kar̥sr̥ĕsan·,r̥sr̥ĕsmatiniŋhamati,matipragatkadanan·,binpidanmawalitumbuḥ,yantiwastuwiririḥ,miwaḥprajñan·,hĕñen·sendĕm·maṅarul̥,paṅucap:hitiwas·nutuŕ,yadinma
ṅgiḥkalabĕcik·,manuturaŋkraṇakraṇa,sinaḥtwarahadaṅruṅu,hĕdoḥhadahanak·wĕlas·,hĕñenpacaŋmaṅĕnĕmin·,hawaktiwastanpayaśa,turinmadasaŕbahanpĕṅkuŋ.
hitiwaskatunahaji,twimaguṇa,twikabisane liyu,sinaḥtwarapatikasub·,twarahĕñak·pragatbĕcik·,denāhiŋwibhawamakraṇa,mĕlahe kahucappuput· [ 58 ][57 57B]
57
hupamikadihyaŋsūŕyya,sakiŋtejakraṇaṅĕndiḥ,hitejatwaŋṅgawe galaŋ,ṅgalaṅin·saŕwwamayu.hicaṇdhalaminakadi,mwaḥhitiwas·,yaniŋtaŕkkakraṇahidup·,makadadwamiri
bpatuḥ,phalakaŕmanñane ṅuni,twaraṅgawe dāna,dānanhicĕṇdhalanepātūt·,sinaḥtwarahad·hanaṅgap·,hitiwastuturaŋbuwin·,dānanñane dĕmitpisan·,phalansi
nome nutug·.sinom·.humaḥhitiwas·tuturaŋ,hupamiyaŋyalwiŕmaṇi,deniŋhuwuŋroṅgaŋreṅgoŋ,saŕwwabhraṇatwaramisi,twarambahanhasiŋhaliḥ,hasiŋditur̥gĕd·l̥
tuḥ,miṅkinkehad·hapar̥kan·,hanakmĕntas·twarasuddhi,sakiŋhaduŋ,kawaḥnutugmahil̥han·.hitiwaskasĕṅguḥbĕrag·,pitwimokoḥmal̥ṅis·,janmasakit·kiraŋtamba
[58 58A]
twarahadamaṅubadin·,bwinsajakuraŋnasi,hadoḥñidayaŋmatamyu,hĕñensendĕm·pacaŋtĕka,kraṇabragkahadanin·,twaramampuḥ,hasiŋgawe twarasiddha.wirehiti
stansaḥ,gĕlaḥmitrane kabhukti,kasugyanmitrane haṅgo,yanhitiwaskabuwatin·,hadoḥñiddhayaŋṅisinin·,maṅwal̥s·riŋmitrarawuḥ,deniŋtiwase kaliwat·,miwaḥka
smalaniŋbuddhi,lobhapĕsu,kabatĕkbānbasaŋlayaḥ.l̥hĕŕmatisapisanan·,handiŋtĕkentiwasmurip·,ñahanaŋsakitkalaron·,kajantakankasiḥhasiḥ,hasiŋgawepadha
pĕliḥ,dijaṅaliḥtoṅospātūt·,laranhisugiḥtwarabhina,tĕkeniŋhitiwasgudig·,janihituŋ,bhinanhisugiḥhitiwas·.pamĕriḥhisugiḥniṣṭa,tunāśakti [ 59 ][58 58B]
58
sahisahi,bahanhindriyamaṅroñjo,lamun·twaracukup·bhukti,denāhiŋdipaṅanmaliḥ,naṅiŋyanhitiwashaluḥ,hasiŋdahaŕtĕkamĕlaḥ,pituwidonkayupahit·,
masiḥjahĕnkarasayaŋ.sĕduklayahe makraṇa,tĕkajahĕnhasiŋhasiŋ,saŕwwamĕlaḥhipĕṅaṅgo,yanhitiwasmaṅantĕnin·,naṅhiŋyansaŋmāmbĕksugiḥ,satatamaṅamuhamu,hasiŋjĕma
k·twaramĕlaḥ,paṅankinumtanpaludiḥ,sakiŋtuhu,jĕle mĕlaḥpadhatuṅgal·.sĕduklayahe ṅilaṅaŋ,hitaṅaŕmakraṇañampiŋ,miwaḥhidhaŕmmasadhana,twarasaratkagawenin·,
hikadhiranmasiḥpaliŋ,layaḥsĕduke maṅuṅgul·,hilidaḥmĕl̥d·riŋraṣa,himĕl̥dmaṅumadsahi,war̥gsĕduk·,hiraṣajatiṅalahaŋ.puṅguŋpĕṅkuṅemakraṇa,mañĕlsĕlaŋ
[59 59A]
purakr̥ĕtti,rikalamaṅgiḥduḥkita,maṅraṇayaŋdadilali,tĕkenpagawene ṅuni,mapagawetwarapātūt·,makraṇanmaṅgiḥduḥkita,kaslimuŕmanahe paliŋ,salaḥsĕṅguḥ,data
hanake sĕlsĕlaŋ.yaniŋsubamañarataŋ,mamwataŋhapaṅasugiḥ,masiḥtoŋmañiddhayaŋ,manambunaŋhĕmāspipis·,sinaḥsubatuduḥganti,pagantinsolahe malu,twaratahenma
tanduran·,sinaḥtwarahadatahenmĕntik·,janitutug·,lawutaŋmanaṅuntapa.had·hahanakliwattiwas·,dayaliyulintaŋririḥ,dayapātūtekahaṅgo,mamwataŋhapaŋsugiḥ,hasiŋjĕmak·
tĕkapĕliḥ,niŕggawedayana helāhiyu,sakiŋtuwaḥphalakaŕmma,pātūtejanijalanin·,pātūt·ñusup·,kagunuŋhalasmayaśa.yaniŋsubaphalakaŕmma,lacuŕtiwase katampi,sakiŋ [ 60 ][59 59B]
59
cĕnik·tuwabajaŋ,doḥparasukakatampi,sinaḥduḥkitasasahi,yan·jumaḥṅantirahayu,hapatakutindihalas·,ñenpacaŋbeñjulhelik·,sinaḥl̥buŕ,halane banta
pabrata.hupamahikayuhalas·,sendeḥpur̥t·turiŋcĕrik·,hul̥dsubataḥmaṅamaḥ,mĕntikdibatukarikil·,kulitbabak·tuḥgariŋ,hapinhalase maṅĕñjut·,diboṅkolsĕ
mutmahumaḥ,hitiwas·ketohupami,nagiḥhayu,ñowakamapriḥkasukan·.saṅhyaŋbrahmalintaŋsuweccha,maṅlugrāmahurip·,kantimarupamaṅendaḥ,rūpasalwiriŋtumitis·,
twaratuṅgal·solaḥbuddhi,guṇarupapadhaliyu,hasiŋkatunas·kaswecchan·,madasaŕtiliṅiŋbuddhi,sinaḥtĕpuk·,naṅiŋtwaradadihobaḥ.ketomasiḥsaṅhyaŋbrahma,ma
[60 60A]
ṅĕsĕŋsaŕwwamahurip·,twaramapiliḥriŋrūpa,hidhĕpsolaḥmiwaḥmuñi,gampaŋhantuk:hidasamikagĕsĕŋmanadihawu,ne habĕsik·,toŋñiddayaŋ,hid·haprikoṣamamasmi,sami
kukuḥ,twaradĕgagmañewaka.naḥkenebahan·nuturaŋ,saŋsaṅĕtmamwataŋpĕriḥ,yansawaṅaŋtwarabhina,kadihanakṅantyaŋmati,subadikaṇṭahihurip·,huyaŋbukamĕlasbaluŋ,muñi
ne mamĕgatmĕgat·,ṅĕtoŕpĕluḥpakuritis·,ktugkĕtug·hacum·,huripe pacaŋmatiṅgal·.sĕl̥gaŋtutuŕsawitra,habottiṅkaḥṅaliḥkanti,solaḥgunamasawitra,liwatgatima
ṅlalahin·,hupamihisĕkaŕmiyik·,hĕbonñane heṅgalñusup·,riŋpaṅaṅgoyanhadukaŋ,hiyeḥtanaḥmiwaḥl̥ṅis·,kadihukup·,yanditupulaŋhibuṅa.henāggalkagĕbug:himanaḥ, [ 61 ][60 60B]
60
riŋhiniṣṭayanmakanti,yanmakantiriŋhimadhya,dadimadhyakalalahin·,riŋwwaŋhuttamamakanti,huttamabuddhikaraṅsuk·,subaliyuhad·hahimba,halahayubahankanti,kraṇaditu,hĕd·hahampaḥṅa
liḥmitra.yadintunāguṇanhawak·,yanmakantiguṇal̥wiḥ,sinaḥguṇane māhaṅlimbak·,mawuwuḥguṇane sahi,bukahiyehepulaṅin·,bahan·l̥ṅismiyikñaṅluḥ,hiyeḥnesinaḥhilaŋ,
katĕkĕpbahanhil̥ṅis·,miyikñaṅluḥ,cayanhiyeḥdadihilaŋ.yadinliyuṅĕlaḥguṇa,riŋsaŋniŕguṇamakanti,bwintwaraṅĕlaḥkabisan·,guṇamĕṅkĕb·sinaḥdadi,dadiwiraṣane hili
d·,hupamihilawatluwuŋ,kataṅkĕbangul̥msamaḥ,kadilawatgajaḥmaliḥ,pĕjaŋditu,dimĕkana hecĕnikpisan·.hĕd·hatwaramanĕl̥baŋ,higuṇakahucap·l̥wiḥ,takitakiyaŋriŋ
[61 61A]
manaḥ,mwataŋhugihastiti,hĕdakantimbataŋpĕliḥ,kraṇahadahanaksigug·,denāhiŋbuddhinñane hilaŋ,tanpaguṇatanpakanti,dadimusuḥ,deweke sahimaṅrusak·.pituwi
nne kijaluwas·,buwataŋsaŋsadhuhiriŋ,makakantine satata,hidahaṅgenkadaŋsahi,yadintuṅkashidahiriŋ,mawiraṣaṅaliḥpātūt·,saŋsadhutwaḥhaṅgonmitra,hĕdoḥparaṅicchenāpĕ
lih·,yadinbĕndu,twarabuhuŋṅicchenāmĕlaḥ.ne janibuwintuturaŋ,pamaŕggan·saŋsadhujati,hidatwarapatiledaŋ,yadinhal̥m·pūjipūji,yadinmĕṅgaḥmasiḥtusiŋ,yañcacad:hidasaŋ
sadhu,hadoḥparapacaŋduka,laṅgĕŋdhirabuddhihĕniŋ,twaralaju,pacaŋṅucap·,wāk·,paruṣya.saŋdadhutwaraminĕhaŋ,ṅgawehanak:hapaŋpĕliḥ,pituwinnedoṣanhanak·,sinaḥ [ 62 ][61 61]
61
twarakapinĕhin·,paricacadmasiḥtusiŋ,guṇasolaḥhanakliyu,norahayukahiliṅiŋ,pagĕḥniŕmmalaniŋbuddhi,l̥wiḥsadhu,maṅaran·puruṣottama.saŋsadhutwaḥ
hupaśama,liyĕpmaṅuntul·riŋmaŕggi,deniŋhidasaratpisan·,hantuk·guṇaprajñan·l̥wiḥ,hupamiyaŋkadipadi,hisihakweḥkraṇaṅuntul·,caraŋkayumasiḥsa
rat·,mañoyoŕmaṅuntulsahi,deniŋtuyuḥ,basliyumaṅababuwaḥ.saŋsadhutankaḥyunṅucap·,kadoṣanhanakdiduri,yaniŋmamaṅgiḥwoŋlara,hage hidamanuluṅi
n·,hidatwaraheweŕjahil·,mragakantimragahuluŋ,kraṇahidañandnag·pisan·,sewakahin·taṅkilinsahi,hĕdatandruḥ,pitwimakĕntatahanaŋ.kapaṅgiḥhaguŋwibhawa
[62 62A]
sakiŋhuniṅamaṅaji,wibhawanekasayaṅaŋ,katakutin·kabhaktinin·,bwinmataṅaran·sahi,twarasepanhadeŋhalus·,hĕntotwaḥkapĕśeṅaŋ,saŋpaṇdhitamahasakti,lintaŋpu
tus·,paṅĕntas·paṅĕniŋhajñaṇa,kewĕḥpisanmatuwukan·,riŋsaŋkapuruṣajāti,deniŋbaskakwehan·rambaŋ,hipagĕḥtwaḥmamanĕsin·,pitwidūŕggamasripit·,sarataŋhugipitu
hut·,wireḥhĕntomadan·mr̥ĕtta,mr̥ĕttapaṅĕntasandaki,twaḥpaṅlĕbuŕ,larane sakeŋnaraka.boyajahijanmadowaŋ,biṣatr̥ĕṣṇaluwiḥbhakti,pitwine
saṅhyaŋhatma,liwat·tr̥ĕṣṇawĕlashasiḥ,riŋhidasaŋsadhujāti,śuddhaśilacārahayu,saṅhyaŋkāladewabhuta,hasiŋhasiŋtwarajwari,lintaŋmurug·,saŋsuddhaśilasucara. [ 63 ][62 62B]
62
twitwarahadaciḥna,saŋsajjanamapakaŕddhi,twaramapiliḥdewaśa,deniŋsubasaŕwwajāti,pratr̥ĕttin·saŋsaddhutuwi,hipuruṣatwaḥpikukuḥ,papinĕhe twaralenan·,twaḥ
ñandnagjanijalanin·,ṅgawehayu,yadiŋtwarahadaṅraṣa.prata.prawr̥ĕttin·saŋkasājñaṇan·,sarataŋtĕkĕkaŋgisi,yaniŋtohirājabhraṇa,twarañandnagpikukuhin·,wirehiŋ
tosākṣat·tatit·,tĕkaluwas·guṇanhipun·twarasiddha,yan·subaparaniŋganti,hilaŋpayu,twarabuhuŋtiwastĕka.pitwinnetiwas·bhraṇadahatsugiḥkaha
danin·,yansugiḥriŋkasuśilan·,yadisugiḥriŋmās·pipis·,hĕntotiwaskahadanin·,yan·dūrāśilasaŕwwal̥tuḥ,sakṣatmatikahucapaŋ,yadinhĕnuhuripdini,huri
[63 63A]
placuŕ,mamuwataŋbĕtĕkbasaŋ.hĕntokraṇahĕdahimā,maṅĕñcanin·saṅhyaŋhurip·,jalanaŋhugihihawak·,lakṣaṇayaŋsahisahi,kene bahanmituturin·,cahihawa
kliwatsigug·,sukamĕdhĕmtĕkenāṅamaḥ,sakṣatbaburon·numitis·,naḥke baṅun·,hawastilad·saŋpāṇdhita.padhamuktikaŕmmaphala,saŋmanunden·naṅunkiŕtti,
miwaḥsaŋsuddhiñalanaŋ,miwaḥhid·hasnagmañwecchanin·,mamatutaŋnaṅunkiŕtti,patuḥpatuḥmakatĕlu,padhanampikaŕmmaphala,yadinhalayadinbĕcik·,kañcanhipun·,twaradadhi
pacaŋlempas·.kraṇajanipisarataŋ,solaḥrahayune haliḥ.yadinhadahanakdĕgag·,maniwakinhalajahil·,sarataŋhayune piliḥ,wal̥saŋhugine hayu,hĕdapisanma [ 64 ][63 63B]
63
malikaŋ,halane hĕdaminĕhin·,twarabuhuŋ,gawe halahalabakat·.hĕdatwaramataṅaran·,tiṅkahe mahinumitis·,ne ne mĕnek·jwahuṅsyaŋ,hapaŋsiddhamĕnek·
buwin·,yaniŋmĕnek·sĕṅkāsripit·,yannuhunaŋsajahaluḥ,bukahibatuhĕntuṅaŋ,dibaṅkyaŋgunuŋtiwakin·,mĕnektuhun·,kijakĕtil·kijahilaŋ.yanñalanaŋsolaḥmĕlaḥ,kara
wosdiswaŕgganbĕcik·,hoŕtane malimpadlimpad·,hĕntosubamadankĕŕtti,yanhucapepaddhabĕcik·,rawuḥgawe sakeŋhayu,salawase dadiñama,pagawene lamadini,hala
hayu,dinihadadituhada.hĕntohikiŕttihuttama,sākṣat·mememinakadi,dikapanhikiŕttihilaŋ,yadin·saŋmakeŕttimati,sakṣat:hidup·saŋmakeŕtti,reḥ
[64 64A]
pakeŕttine hĕnu,yaniŋnumitis·duŕyaśa,hĕnuhidup·,subamati,tanpataṅgu,ñenhanake ṅoŕthayaŋ.kenetiṅkaḥṅĕmit·yaśa,hĕdadrowakariŋkanti,miwaḥriŋsaŋkapaŕccaya
n·,hĕdadrowakatuŕmipit·,riŋsaŋṅuguhawakṣahi,miwaḥsaŋṅidiḥtuluŋ,drowakane hĕdapisan·,riŋsaŋholashaweḥnasi,waṣṭanhipun·,kr̥ĕttaghnatwarasuka.hadamada
n·brahmaghna,saŋbrahmaṇapatenin·,maṅrusakaŋbrahmantra,hampaḥtiṅkahe maṅiriŋ,liṅgiḥsaŋbrahmaṇajati,sinaḥpapana hekatĕpuk·,had·habuwin·bhaghnabrata,saŋmaṅĕl̥
buŕbratakeŕtti,papatĕpuk·,naṅiŋhĕnudadilukat·.naṅhiŋbwat:hikr̥ĕttā ghna,twaradadibwintambanin·,prayaścittatan·kawĕnaŋ,kraṇamataṅariñjani,hapaŋhĕd·hakadoŋpĕliḥ [ 65 ][64 64B]
64
kewĕḥṅaliḥnene pātūt·,hapaŋdāṅantipuñaḥ,bastĕl̥briŋtuwaksahi,dadiṅacuḥ,twarajanawaŋpajagatan·.hijanmamabuddhipāpa,pagawene pāpasahi,yansolahe
sahiketo,liwatmañĕjĕhinhati,riŋsakṣataŋhuliŋjani,ṅgahemaŕggaliwatkewuḥ,maŕggamaṅuṅsikakawaḥ,sinaḥtwarabisapĕliḥ,twarabuhuŋ,maṅuṅsitibariŋkawaḥ.yanmahitu
mbuḥmañanma,maṅgawenin·pāpabuddhi,tusiŋsayaŋtĕkenāhawak·,pacaŋmamuponinsakit·,yansubanahanaŋsakit·,ditumaratahulacuŕ,mañĕlsĕlaŋphalakaŕmma,yannumiti
s·buwintampi,pāpatĕpuk·,mulagĕlahe bakataŋ.hadasolaḥtwaramĕlaḥ,twarañandaŋhaṅgonkanti,luwiŕñane janicacak·,hanak·ṅawe sakitsahi,hanakkuwalṅu
[65 65A]
sak:hasik·,hanakdĕgag:hampaḥbeñjul·,miwaḥhanak·saŕwwabhakṣa,hanak·kasmaransahi,puñaḥṅinum·,twakniṣṭahĕdamaṅajak·.yanmakantitĕkenācoraḥ,
sinaḥbar̥ŋkatibanin·,doṣanhicoraḥbakat·,hĕntobar̥ŋkapupunin·,hupamikayumahurip·,makantiriŋkayuhĕtuḥ,sinaḥbar̥ŋpuhunrurak·,yagĕsĕŋtĕ
laḥbaṣmi,dadihawu,tuke sagowok·kahucap·.hĕntokraṇahĕdapisan·,riŋsaŋduŕjanamakanti,hĕdapisanmapahĕkan·,mahibukanhĕdabani,riŋsaŋcoraḥsujāti,
himanuṣatwarapātūt·,cĕgutkulukburon·niṣṭa,kasilapin·twaradadi,dahat·l̥tuḥ,kahucapriŋsaṅhyaŋśāstra.hiduŕjajanayanhupama,hiduwisaŕwwamalañiŋ, [ 66 ][65 65B]
65
seṅĕhaŋmaṅgawedāya,hibatis·ñandaŋdupakin·,paliŋmĕlaḥyasampiṅin·,hĕntodayaṅulaḥhaluḥ,ketohubad·twaḥdadwa,hiṅĕtaŋsahisahipiliḥ,hĕdabi
ṅuŋ,ṅar̥pinhanak·duŕjjana.hĕdaṅuguhiduŕjjana,pituwiñowaṅubhakti,nuṅkulmañĕrahaŋhawak·,hatuŕñane ṅasiḥhasiḥ,hĕntoñandaŋpinĕhin·,hupamalalipihu
buḥ,subahĕboḥmahurukaŋ,wiṣyanñane twaralali,ṅutilñĕgut·,hipaṅaṅonpayurusak·.solaḥhiniṣṭaduŕjjana,kalakacunduk·kapa
ṅgiḥ,riŋhidasaŋkasujjanan·,maliyatṅuntuk:hajĕriḥ,sawaŋkadisajabhaktiṅantĕnaŋhisolaḥhayu,kadijagahe marahaŋ,maliyat·ṅuntukriŋmaŕggi,twarabuhuŋ,
[66 66A]
tumlelebatismajalan·.kraṇasaŋsadhusajjana,hid·hatwaraṅugujāti,riŋsaŋmahambĕk·duŕjjana,pituwiñumbaḥṅubhakti,deniŋhad·habuwat:haliḥ,kadawĕgaŋpacaŋluṅsuŕ,
hupamikadihisiṅha,hĕñentahenmanĕpukin·,siṅhaṅuntuk·,yantanṅinumkakayĕhaŋ.hidadane hĕdal̥ga,maratwarakadĕgagin·,raṣahawakkasayaṅaŋ,bahanhiduŕ
janabuddhi,hupamikadilalipi,l̥cĕŕmajalan·naluju,kondeneñjahad·haṅĕsyabaŋ,yansubakĕsyabaŋpaliŋ,likaklikuk·,pajalane mahil̥han·.wacanansaŋkapaṇdhi
tan·,yaniŋhiduŕjanabuddhi,maṅucapmanis·,paṅrumrume saŕwwabĕcik·,r̥mpuḥtansaḥṅasiḥhasiḥ,ṅasoraŋhigulajuruḥ,ditubapakewĕḥpisan·, [ 67 ][66 66B]
66
maniṅĕḥmuñine manis·,buṅhapĕsu,kĕmbaŋmiyik·twaramasā.yaniŋṅaliḥkajatiyan·,riŋsaŋmamwataŋmamĕriḥsinaḥmañalanaŋcĕrol·,dihar̥pmaṅucapmanis·,naṅiŋ
subane diduri,paṅrawose patikacuḥ,yadinmahan·yadintwara,bukapamriḥhibuddhi,ketotuhu,dhaŕmmañcĕrole majalan·.liyubahanṅupamiyaŋ,hupamihikantawali,pi
tuwinehabaspotoŋ,yadinmĕlaḥhĕñakmĕntik·,yasinaḥmasiḥpahit·,wireḥmuladasaŕhipun·,bukahiyehedĕgdĕgaŋ,nene puwĕk·hĕñak:hĕniŋ,puwĕkpĕsu,
yanbuwinbakatkocokaŋ.yadinlepamadhugula,kĕdapanhikantawali,patikabānmanisan·,tokudyaŋṅilaṅaŋpahit·,saŕwwabuṅane miyik·,miyikmiyikmaratus·,ha
[67 67A]
doḥpahitñane hilaŋ,ketosaŋduŕjanabuddhi,kewĕḥnutug·,niwakin·dhaŕmmasadhana.guṇanhidasaṅhyaŋśāstra,saŕwwātatwahajil̥wiḥ,ṅilaṅaŋdĕgag:haṅkara,nāṅhiŋyamabalikda
di,mawuwuḥhaṅkarajahil·,hidūŕjanahicchenātutuŕ,hidhĕpñane kapĕtĕṅan·,twaranawaŋtanaḥlaṅit·,pĕtĕŋhibut·,mawuwuḥmomohaŋkara.kadihidasaṅhyaŋsūŕ
yya,ṅgawegalaṅe digumi,ṅilaṅaŋpĕtĕŋsajagat·,subakĕbuskacayanin·,hantukcayan·sūŕyyal̥wiḥ,hapakraṇapĕtĕŋhibut·,mathanñane padhahulap·,maṅraṇa
yaŋbutadadi,saṅkanhewuḥ,ṅucapaŋtutuŕhuttama.rajabhraṇasaṅhyaŋśāstra,wibhawahaguŋdigumi,hĕntotuwaḥsakṣat·wiṣya,ṅgawepuñaḥṅgawesakit·,tĕke [ 68 ][67 67B]
67
niŋhidūŕjjanabuddhi,ne tatĕluṅgawe biṅuŋ,naṅhiŋyansaŋkasujjanan·,kabawosaŋmr̥ĕttal̥wiḥ,ṅgawehayu,deniŋmadasaŕbāndhaŕmma.buddhinñane hiduŕjana,kukuḥñane sakṣatbĕ
si,bĕsine yentambus·boŕboŕ,kantibarak·yamanĕsin·,marasiddhalumaḥdadi,l̥mĕtleglog·twarakukuḥ,ketohambĕk:hidūŕjjana,yanlacuŕsakitkatampi,bisaṅayuḥ,manutu
raŋhawakkalaḥ.haṅobpisanmaminĕhaŋ,hidhĕpñane saŋduŕbuddhi,prajñan·seṅĕḥtĕkendāya,duṣṭacoraḥdadihilid·,banduwĕgemañaputin·,solaḥhalane katutup·,
kadibĕninhitabunan·,twarakadenmamuhunin·,dadimurub·,kewalaṅantipaṅumpan·.bapahaṅobmaṅĕnĕhaŋ,dinidigumine jani,ñalanaŋsadhusajjana,padha
[68 68A]
herāhaŋmaṅlakonin·,dahat·kakantĕnin·,bās·saṅĕtṅĕtūt:hayu,hidūŕjjanamaṅucapaŋ,hĕntohanakdĕmĕnpuji,swaŕggatĕpuk·,naṅhiŋsahibabakocap·.hidūŕjjanayanṅantĕ
naŋ,hiwaŋsaŋsadhuhakidik·,hupamibantĕshamĕdaŋ,tĕkatiṅlaskatiṅhalin·,hĕntotwarakahĕṅsapin·,nāṅhiŋyendewekne sigug·,gĕdegĕde ṅĕlaḥdoṣa,sinaḥtwaraka
kanĕhin·,toŋkarūṅū,mapimapitwaranawaŋ.saŋsujjanamahuttama,riŋpāṇdhitadahat·bhakti,hidūŕjjanatwaraketo,liwatkewĕḥmaṅĕnotin·,saŋpāṇdhitadahat·l̥
wiḥ,yansiddhabahanmaṅdahuwug·,hasiŋhasiŋmambĕk·dhaŕmma,pagĕḥpuruṣakabhaṣmi,hacĕp:hipun·,gumine hapaŋgĕmbura.katatwanhimudatuturaŋ,yaniŋhadahanaksugiḥ, [ 69 ][68 68B]
68
twaramañalanaŋpūṇya,bwinhanaktiwasjĕdig·,ñalanaŋhaṅkarabuddhi,buwinhad·hajanmatumbuḥ,twaradĕmĕntĕken·śastra,makatĕlumudhajāti,twarabuwuŋ,manumitisdadi
tiŕyyak·.hadahanak·kr̥ĕŋmañacad·,mwaḥpatikrodhakrodhahin·,hasiŋsolaḥmuñinhanak·,karawosaŋbigbigsahi,buwinhanakmaṅrodahin·,nene twarasiddhaha
ntuk·,manitaḥpacaŋṅĕrusak·,hĕntomadanmūdhajāti,janmasigug·,twaramatil̥saŋhawak·.deniŋhipāpaduŕjana,yaniŋbahaŋmuñimanis·,saŕwwatutuŕmahuttama,ha
doḥparahipunheliŋ,wireḥsasaŕsolaḥbuddhi,dikapanpacaŋkaruṅu,hupamiyaŋkadihĕmās·,sinaḥkalaḥbahanhĕmis·,hakaḥdawun·,makraṇanhĕmase hilaŋ.
[69 69A]
hitansadhimamuwataŋ,riŋsaŋsadhuprayanaṅkil·,nunastatwadhyatmika,saŋsādhuhahe nuturin·,tutuŕsatw·hasaŕwwal̥wiḥ,hakweḥkamĕdhalaŋsāmpun·,hitansadhutwaraliyaŋ,karawo
saŋtunakari,maṅarumun·,deniŋhidhĕpmulagawaŋ.yansaŋsajakapaṇdhitan·,myaŕṣahujaŕkawonbĕcik·,subasinaḥmuñidadwa,kar̥ṅātuwaḥhabĕsik·,muñihayukahastiti,ka
simpĕnsajroniŋkayun·,muñihalane kakutaŋ,kadihaṅsābebekmĕsik·,ñolsolhĕndut·,mr̥ĕttabakat·wiṣyakutaŋ.yanajasādhuhuttama,pituwinhidahaturin·,saŕ
wwalakṣaṇane kawon·,hadoḥparakatinutin·,naṅhiŋhiduŕjanabuddhi,pitĕtinhicchenāpitutuŕ,hapaŋdāṅaruṅuwaŋ,saŕwwasolaḥhidhĕpmuñi,nene l̥tuḥ,muladĕmĕnma [ 70 ][69 69B]
69
ñalanaŋ.pituwinnesubaprajñan·,tatasriŋtatwapaṅaji,yanhisolaḥhĕnusasaŕ,tanpaguṇasaṅhyaŋhaji,makasundaŕsolaḥhayu,bukahĕmāspipis·sĕpĕlaŋ,magoba
niŕgawe sami,guṇanhipun·,huttamadidānapūṇya.janmatiwas·l̥kigpisan·,hĕntotiwastanpakeŕtti,dadihuripekaniŕdon·,buwinhadahanak·śakti,malanñane tani
kikit·,niŕgawe hiśaktikasub·,deniŋsaŋsadhuhinucap·,pakĕmit:hiśaktil̥wiḥ,maṅguḥhayu,guṇanñane patitisaŋ.saṅhyaŋhajimahottama,yanriŋduŕśilamaliṅgiḥ,sinaḥ
subasalaḥṅgon·,dijaṅaliḥsucihĕniŋ,pawitranhitiŕthal̥wiḥ,gĕnahaŋditudiklukuḥ,tuŕklukuḥhajiblulaŋ,blulaŋkambiŋkulitciciŋ,handiḥhaṅus·,digĕlispucuŋmanimbal·,
[70 70A]
,mucuŋ,tiŕthamulus·,yadinsucihĕniŋtĕrus·,toṅosñane hiwaŋ,dadil̥tuḥkawasṭanin·,tankagugu,saṅhyaŋhajiriŋduŕjana.guṇahañud·,saŋsujjanayanmaluṅguḥ,riŋsaŋ
kaduŕjanan·,mahambĕkcoraḥsasahi,hĕdabiṅuŋ,matitisṅiṅĕtingĕnaḥ.jagat:haguŋ,ṅĕlaḥkalililiran·pātūt·,kalilirandadwa,halahayuminakadi,twarabuhuŋ,salaḥ
tuṅgal·pacaŋtama.ñĕmbaḥñuŋsuŋ,solaḥdadwane manutug·,nejanibakataŋ,paṅatag:hisolaḥṅuni,sinaḥtĕpuk·,pagawenhawake suba.jatinhipun·,hĕne tehi
gumihaguŋ,phalakaŕmmanitaḥ,toŋsiddhabahanṅĕlidin·,kitak·kituk·,makitukanmasiḥbakat·.kaŕmmamalu,yadinhalayadinhayu,tusiŋpisanhĕñak·,pacaŋtwara [ 71 ][70 70B]
70
kapuponin·,mulapĕṅkuŋ,twarahĕñakpacaŋtiṅgal·.toŋkaslimuŕ,twaradadisarusaru,paliŋtwarabisa,hupamiyaŋgodelsampi,sampisatus·,hadoḥgode
lñane hilaŋ.masanpĕsu,tuwuhñane twaḥkatuju,twarahĕñakṅawag·,hiphalakaŕmmamaṅanti,kadikayu,buṅabuwaḥṅaliḥmāsa.nene malu,dukmaṅawe halahayu,
rarebajaŋtuha,rarebajaŋtuhanampi,twarabuhuŋ,halahayusinaḥbakat·.had·habagus·,sugiḥprajñan·tuŕkasumbuŋ,kebĕkriŋwiweka,dadikapañjakaŋjani,banhi
sigug·,miwaḥtiwase bĕlogan·.jatituhu,twaḥphalakaŕmmane malu,hĕntomaṅraṇayaŋ,hutaŋpihutaṅeṅūni,kraṇ·hatĕpuk·,hijĕlek·ṅalahaŋmĕlaḥ.
[71 71A]
gawe malu,hĕntohugiprayanutug·,ne janihawasnag·,riŋsaŋnĕgĕn·ñuwundini,hasiŋlaku,hĕnumasiḥmagrendoṅan·.twaratĕpuk·,yanmabuddhisukāpatuḥ,nejani
dijagat·,kaŕmmaphaladahat·śakti,nitaḥnuduḥ,twaradadibāhanmaṅobaḥ.yantannanduŕ,sinaḥtwarapacaŋmupu,dijapacaŋñĕmak·,yanmulatwaraṅĕjaṅin·,tuyuḥṅĕpuŋ
masiḥpayutwarabakat·.yaniŋditu,diswaŕggane nene tĕpuk·,sakewĕḥsasuka,yaniŋdikawaḥyamani,nene pupu,kewaladuḥkasatata.dinihidup·,digumine
nene pupu,sukamiwaḥduḥka,yanriŋmokṣapadanampi,sukatĕpuk·,twaramatulak·kaduḥka.janihituŋ,lalimakraṇamamaṅguḥ,swaŕggahuttama,hipagĕḥ [ 72 ][71 71B]
71
huginandanin·,dhaŕmmapātūt·,pacaŋniñcapmahuttama.yaśasumuŕ,tatamananhalunhalun·,katĕkeŋbañciṅaḥ,pakĕnhĕmpĕlanmakadi,tombok:halus·,laleyankatĕkeŋśal̥
hĕdabiṅuŋ,hĕdahampaḥṅutaŋdawuḥ,sĕl̥gaŋmañĕmak·,hasiŋgawe lakṣanahin·,hĕdanurut·,ndenmaniñanañjĕmak·.kadenhalus·,tuwuḥkadenhĕnuliyu,hyaŋkalaṅantosaŋ
twarabuwuŋhidaṅambil·,twaral̥su,hid·hamuwat·saṅhyaŋhatmā.yanpituhu,had·hahanak·dhaŕmmapātūt·,siddhamakantenan·,riŋhidahyaŋkalaśakti,hĕntotuhu,twarakĕnamā
tituha.kālamr̥ĕtyu,twarahadalawas·buku,naṅiŋhilakṣaṇa,katĕkaniŋsaṅhyaŋhurip·,misibuku,kraṇasinaḥhenāggalhilaŋ,twarabuhuŋ,saṅhyaŋhurip·kasepnutug·,nutu
[72 72A]
g:hilakṣaṇa,sinaḥkakiraṅanhurip·,gawehĕnu,huripeheṅgalantiṅgal·.muŋpuŋhidup·,henāggalaŋjanimaṅĕpuŋ,hurip:haṅgon·sraṇa,hĕd·hapul̥snoṅos·sahi,hĕda
kimud·,hĕdaṅucapmanipowan·.huriplacuŕ,liyur̥r̥dtunarawuḥ,pul̥swĕṅiñuwaŋ,subahatĕṅaḥmagĕdi,sakit:hiṅuŋ,hĕntebuwin·ñuwaŋjiwa.haduḥlacuŕ,huri
p·twaḥhabĕdik:hĕnu,hĕntoyantoṅosaŋ,miwaḥhindrayamalali,tanpatuwuḥ,sākṣatmatimaral̥kad·.janihidup·,dipasiḥsakṣatkal̥bu,tuŕŕmaṅwayagalak·,
sakit·tuhakapriyatin·,bwayanhipun·,hĕntoṅawe hurip:hilaŋ.tambapuntul·,japamantrane kal̥pu,homatanpaguṇa,twarasiddhanuluŋpati,matipayu,japamantratula [ 73 ][72 72B]
72
kpunaḥ.paliŋsigug·,kamanucanmahitumbuḥ,kahucapmaṅawagtwaraṅadenhawakmati,lantaŋtuwuḥ,sugiḥtwarabisatiwas·.lamunhĕnu,katuṅgunhawake hidup·,turiŋ
sugiḥbhraṇa,mamuñisākṣatmañaṅkit·,dijahunduk·,hidupmatisugiḥtiwas·.janmasigug·,yanketoṅĕlaḥpasahut·,ṅulaḥmakĕmikan·,twaraṅituṅinbinmani,sakṣa
tbatu,buṅkalanmahimañanma.yadintuhu,śaktimaṅalahaŋratu,yadinmanitahaŋ,saliṅgaḥgumine sāhami,mas·haluput·,tĕkenmatimiwaḥtuwa.saṅhyaŋmr̥ĕtyu,ṅambiltiwaniŋma
bayu,tuwaḥkasakṣaṇa,tuwikĕbosampikambiŋ,satohaguŋ,sahisiñjagat·sagara.puŋpuŋhidup·,kraṇajanihaliḥkĕpuŋ,gaweninmĕlahaŋ,dhaŕmmapātūt:haṅgonkanti
[73 73A]
hapaŋtĕpuk·,pātūtedadimanusa.yaniŋsigug·,twaraṅaweninpātūt·,hindriyane biṅaŕ,kayaŋtuhahĕnupaliŋ,dĕmĕnlulut·,hindriyane twarahilaŋ.carakuluk·,subapawaḥtuha
guyul·,manĕpukintulaŋ,saratmasiḥmañilapin·,ṅulaḥlaku,hindriyane ṅawag:hawag·.baskalaju,tr̥ĕṣṇanemaṅawe hidup·,yaketohupama,kuluktuhatanpagigi,l̥biḥculu
k·,tĕkenādagiŋmulukmataḥ.twaratahu,huripe kajwaŋbanpanduŋ,sasahiṅur̥daŋ,ñujuŕtuhamiwaḥmati,twarabuhuŋ,lawasṅabasolaḥdadwa.saṅhyaŋmr̥ĕtyu,gañcaŋhidapacaŋrawuḥ,twaradaditu
lak·,twarakahyun·ñantosbuwin·,yaniŋtutugsĕṅkĕre pacaŋkabuwat·.kraṇalacuŕ,yanhampaḥmaṅaliḥpātūt·,heṅgalaŋjalanaŋ,śraṇakadhaŕmmane jani,muŋpuŋhidup·,puṇya [ 74 ][73 73B]
73
dhaŕmmane pagĕhaŋ.twarabuhuŋ,saṅhyaŋkālahid·hañabut·,huripe makĕjaŋ,hidadahatṅawe jĕriḥ,galakṅĕpuŋ,krurawaŕṇnamadahirawa.huripsurud·,kadibuṅabuwaḥkayu,yaniŋsubawa
yaḥ,sinaḥhuluŋmakasami,br̥ĕkpayu,ditanahe makacakan·.saṅhyaŋmr̥ĕtyu,ṅabapahiṅananpātūt·,yaniŋduruŋtitaḥ,sāŕwwasañjataṅaninin·,ragar̥muk·,saṅhyaŋkāla,ha
ñantosaŋ.yaniŋrawuḥ,samayanhuripe tutug·,tĕkagampaŋpisan·,pituwipadaŋhakatiḥ,bis·hañabut·,saṅhyaŋhurip·payuluṅa.janihidup·,kasaratan·sakit:hibuk·,matipa
yubakat·,naḥketāhotiṅkaḥnumadi,silaŕsiluŕ,gantiginantimanimbal·.ginanti.tiṅkaḥmuŋpuŋhawak:hidup·,hĕdahampaḥbukajani,hĕdamandĕlmapibisa,hĕdal̥gaṅu
[74 74A]
laḥnampi,ne twarañandaŋl̥gayaŋ,deniŋsukatwarajāti.wireḥsaṅhyaŋkalanutug·,kijaluwas·twaḥkahintip·,pituwiriŋpaturonan·,yadin·l̥ganmasiḥkintip·,ṅinumtĕkaniŋmadahaŕ,hida
nutugkĕmamahi.hapakraṇahenakaturu,ṅulaḥl̥gabukajani,twaratahutĕkenhawak·,sakṣat:hĕbe cĕnikcĕnik·,dicobaksubamagĕnaḥ,twarabuhuŋpacaŋmati.sĕl̥gaŋjalaninruruḥ,ne
ne ruruḥliwat·sripit·,tusiŋdadibwinrerenan·,tanpataṅantanpabatis·,tanpatuṅkĕdtanpagisyan·,twarahadane takonin·,pĕtĕŋdĕdĕt·tanpataṅgu,twarahadaṅĕnaḥgumi,kĕ
madewalakaŕluwas·,twarahadamanimpalin·,naḥkenkenbanmadaya,hapaŋsiddhamamaranin·.hapapapinĕhe ditu,majalankĕmapadidi,kraṇajanipisĕkĕnaŋ,pūṇyakaŕmmane [ 75 ][74 74B]
74
lanin·,twaralentwaḥhiprajñan·,hĕntohaṅgonkantiśakti.tancaritatĕkĕdditu,wĕtuhĕṅsap:hadipaliŋ,mataṅadĕgnĕlep:hĕṅsap·,cĕkutanhaṅkyane paliŋ,maṅrañjiŋdipĕtĕŋpĕ
san·,dijasomaḥpanakwaŕggi.padidihiluwasṅalalu,tanpakadaŋtanpakanti,namaduhkapadidiyan·,hĕñenhanake kawukin·,hajakditumapanĕman·,deniŋtoṅos·suhuŋja
mpi.tuwuḥtuwune manutug·,tuwuḥbajaŋhilaŋdadi,tuwaneṅilaṅaŋbajaŋ,kraṇaragarusakdadi,hewasaranduniŋhawak·,guyulṅĕtoŕtunaśakti.saktirupahilaŋhañud·,ha
ñud·rusak·padhaliliḥ,hidadanesubanawaŋ,tuwabajaŋnampimati,kraṇajanihapaŋtaṅaŕ,maṅrakṣahibuddhipaliŋ.himasmaṇiktalikukuḥ,bhraṇamāsmaṇik·kakaliḥ,sĕka
[75 75A]
lawanniskala,bhraṇahĕṅkenāsĕpĕlaŋjani,miwaḥhĕṅkenpadānayaŋ,haṅgonbĕkĕlkĕmamahi.yadinṅĕlaḥbhraṇaliyu,yaniŋtwarabisaṅisi,tosiŋpisanmañiddhayaŋ,ñapuhaŋ
hilarasakit·,bhraṇamaguṇasĕkala,diniskalatanpahaji.twaralanatwarakukuḥ.hibhraṇamwaḥrupabĕcik·,yadinhaguŋsukābuṅaḥ,pituwine saṅhyaŋhurip·,katĕkeŋsukā
saŋgama,twaratĕhĕŕnuṅgudini.makraṇasaŋwikuputus·,kuraŋpitĕl̥bṅastiti,riŋguṇasukāwibhawa,twarasayaŋtĕken·sugiḥ,twaraṅemanhipramaṇa,santoṣahidamamaŕggi,
hĕdahampaḥhĕdahajum·,mañĕṅguhaŋtwaramati,mañĕṅguhaŋtansĕṅkala,miwaḥtwarakadensakit·,sugiḥkaden·twaratiwas·,sĕṅguḥliñokmakasami.sakiŋhaṅobmi [ 76 ][75 75B]
75
waḥtakut·,sakṣatpaṅutgut:highĕni,miwaḥmusuḥracunwiṣya,patĕlanpacaŋñakitin·,pamuputne masiḥtĕlaḥ,kraṇamataṅaranhugi.saŋpaṇdhitatwaracumpu,manuṅgalriŋ
hanak:histri,ratusaŕppawidyabhyaṣa,ñewakariŋśatruśakti,twarapagĕḥkasambrama,deniŋmamanĕsinhurip·.rupaniŋhijanmahidup·,katutugbansaŕwwasakit·,tuhasĕbĕt·,
mwaḥduḥkita,wireḥsakiŋsukasami,ne twarañandaŋsukayaŋ,bakat·l̥gayaŋsasahi.hiliŋsaŋpāndhitaputus·,riŋkatatwan·swaŕggasami,miwaḥhindikmadhyapada,hĕntotwarasu
kasami,kraṇahidamamwataŋ,mukṣamaŕggane kapĕriḥ.huripśariramaduluŕ,halahayubar̥ŋsahi,kraṇ·hahadahiśarira,saṅhyaŋhuripmikukuhin·,pamagĕḥhuripśariramaka
[76 76A]
dadwasaliŋtindiḥ.pĕsuhurip·dewekpĕsu,yaniŋhiśariramati,huripe yasinaḥhilaŋ,makadadwabar̥ŋmati,salaḥtuṅgal·twarakĕcag·,padhamanutugmagĕdi.pagane halahayu,hiśarira
manasarin·,hĕntokraṇahiśarira,riwĕkaspacaŋmamukti,śarirantalinsaŋśara,hasiŋsukaduḥkatampi.haketohijanmatumbuḥ,katitaḥbahan·saŕwwasakit·,saŋśarahaguŋkatama,
hĕdahampaḥbukajani,r̥gĕpaŋhimokṣamaŕgga,wireḥhĕntosukāhajāti.dadwahimaŕggapituhu,hadapitrayaṇal̥wiḥ,buwinhadadewayana,saŋgr̥ĕhastaṅamaŕgginin·,riŋpitrayaṇahinu
cap·,wireḥpañcayajñaṅawit·.dewayajñakajujuŕ,riŋsaŋnis·tr̥ĕṣṇamakadi,reḥtatasriŋparigraha,matitis·towaḥhabĕsik·,kraṇ·hamaṅgiḥdewayaṇa,katuhut:himaŕggal̥wiḥ. [ 77 ][76 76B]
76
yanpitrayaṇakatuhut·,mañalanaŋtapāṅuni,tapaniŋyamaniyama,siṣṭacārabratal̥wiḥ,hĕntokraṇamaṅgiḥswaŕgga,naṅiŋmanumitisbuwin·.yankamokṣane ruruḥ,twarabuwi
nmanumitis·,tankatamansukaduhka,tankĕnariŋtuhapati,ketopamrihesaŋprajñan·,naṅhiŋsĕṅkasaŋmamaṅgiḥ.kene duḥkitane tĕpuk·,yantibadiswaŕggagumi,yaniŋsubakantitĕ
laḥ,phalakaŕmmane kabhukti,ditudiswaŕggabhuwana,sinaḥmanumitisbuwin·.hupamihisĕkaŕhalum·,sinaḥhalas·huluŕsami,maṅlawutkasuraloka,ditusĕbĕte ne kapaṅgiḥ,maṅra
riskabrahmaloka,tal̥ŕduhkitane tampi.kamadhyapadhatumurun·,duḥkitahaguŋkatampi,maṅgaweniŋjĕjĕḥmanaḥ,musuḥtankĕneŋwilaṅin·,yantumbuḥdadimanuṣa,pituwika
[77 77A]
hucapbĕcik·.diswaŕggalokakatĕpuk·,duḥkitapacaŋnumitis·,yaniŋdikawahe kocap·,tanñandaŋhucapaŋmaliḥ,duḥkitane sane tama,pidĕṇdhan·saŋyamapati.kasuwe
nsaŋśaraditu,katuduḥprayanumitis·,manadisaŕwwatiŕyak·,saŕwwapaśujaransampi,saŕwwakahamaḥbantimpal·,miwaḥgumatatgumitit·.ketoduhkitane tĕpuk·,ditu
dikawaḥyamani,tindiḥkatindiḥsaŋśara,hĕntodadisaŕwwayoni,manutugkamr̥ĕcchapada,pĕsusolaḥdagadigi.dadijanmaliwat·tuyuḥ,pasĕmĕṅansubasakit·,mĕjumañuḥma
ñaṅsara,tĕṅahinosakit·,buwin·,kagĕbugbanbĕdhaklayaḥ,mahansaṅumarabĕsik·.hĕṅsĕb·sūŕyyasoreñaluk·,matakiyapmañakitin·,buwinliyuhigagodan·, [ 78 ][77 77B]
77
hindriyatr̥ĕṣṇañakitin·,makĕjaŋmanagiḥl̥ga,nemĕntikdihawakṣami.liyusaŋśarane tumbuḥ,mĕntikkamānuṣandini,makraṇajanihĕntasaŋ,hapaŋhĕdanamasakit·,deniŋhĕne
twaḥhihawak·,mawakmitraśatrusakti.kinkinaŋmaṅĕtūt:hayu,hikamokṣanruruḥhaliḥ,yanhawak·twaratr̥ĕṣṇa,tĕkenhawakbukajani,tokudyaŋmanĕmumĕlaḥ,hiṅaninmanampipĕñakit·
tanhuruŋhibuddhilacuŕ,nampisaŋśarahugi,yanhapamaṅrakĕtaŋ,malanhindriyamaṅlilit·,sinaḥsaŋśarahimanaḥ,padal̥m·yakudajani.yanhindriyatwaraṅutgut·,hilaŋtwaramañaki
tin·,dijatoṅose sĕṅkala,subamaṅliwatinpasiḥ,helaḥmanampikamokṣan·,hikamokṣanjanitindiḥ.hipuṅguŋtwaḥsatruwibhuḥ,śaktitoŋhadamadanin·,sinaḥ
[78 78A]
pacaŋmaṅguḥrusak·,yaniŋhipuṅguŋmaṅlilit·,hasiŋgawedadisasaŕ,tanrahayuhasiŋkaŕddhi.kraṇasukaduḥkatĕpuk·,sakiŋpuṅguŋmaṅrawuhin·,hipuṅguŋmanaṅkanloba,hilobhapuṅguŋdadi,hipuṅguŋ
twaḥmaṅraṇayaŋ,saŋśarahaguŋkatampi.kraṇahĕdahampaḥpuṅguŋ,tatasaŋdoṣane jani,kawaṅunbahanhiloba,miwaḥsaŋhajñanapĕliḥ,buddhihaṅkaramakraṇa,twaraṅadenhawakpĕliḥ.
ñennumitismahitumbuḥ,kraṇanĕmubukajani,hĕntotwarajakatawaŋ,pagĕḥpagawene ṅuni,mañĕlsĕlaŋpurakĕŕtta,sakiŋpuṅguŋrawuḥsami.raryanaŋhugihipuṅguŋ,hĕd·hapisanmaṅaŕddhinin·,hawakla
cuŕpatil̥saŋ,pagawene liyupĕliḥ,hĕdaṅaden·twaradoṣa,kraṇanadhaknadhaktampi.hĕntotwaḥhisolaḥpuṅguŋ,ñandaŋjanipagawenin·,hiprajñanhaṅgonsadhana,tututpātū [ 79 ][78 78B]
78
t·prajñan·jati,huttamatanpatandiṅan·,prajñanriŋtatwane l̥wiḥ.saŋpāṇdhitaprajñanputus·,siddhaṅĕntasjanmasami,kadihandehibaṇdhega,siddhamaṅĕlintaŋpasiḥ,maśraṇabanprahuka
phala,kawaṅunbanprajñañjati.yaniŋṅabasolaḥpuṅguŋ,tanmamĕkĕlaŋprajñañjati,tokenkenaŋpacaŋliwat·,malayaŕsajroniŋpasiḥ,pasiḥdal̥mturiŋliṅgaḥ,sinaḥkal̥buriŋpasiḥ.sakṣat:hula
mhalitliyu,luwasñanepadidiyan·,sinaḥpacaŋmaṅgiḥbhaya,hipuṅguŋketohupami,saŋśarahaguŋhinama,hasiŋluwas·sĕṅkapaṅgiḥ.maliḥsatwayaŋhipuṅguŋ,sinaḥmamaṅgiḥpriyatin·,denāhiŋhe
likebĕkĕlaŋ,sinaḥhelike kapaṅgiḥ,yansubabĕlasriŋsomaḥ,wireḥhipuṅguŋnasarin·.liyukahucapditutuŕ,paṇdhe hĕmas·yanhupami,yanmañĕpuḥsakiŋhampaḥ,ṅĕkoḥtiṅka
[79 79A]
mañaṅliŋ,tokenkenaŋdadimĕlaḥ,sinaḥtwarahĕñak·br̥ĕṣiḥ.śariralwiŕhĕmastutuŕ,yansubasĕpuḥhapikin·,turiŋdadipaṇdhe prajñan·,sinaḥṅĕlaḥhaŕcchal̥wiḥ,haŕcchaluhuriŋhaka
śa,dewaniŋhadewasuci.haketohuripe patuḥ,yansubasāhibr̥ĕṣihin·,rogadweṣadadihilaŋ,yatnahinhugisaŋhurip·,saturunandadimĕlaḥ,taṅare makraṇal̥wiḥ.sukar̥
ṇabuddhimandus·,tĕl̥ŋtiṅkahe mabr̥ĕṣiḥ,masisigmāmbuḥsadina,hĕdahampaḥmiwaḥhelik·,manĕlahinr̥ĕgĕd:hawak·,deniŋr̥gĕdrawuḥsahi.yan·l̥tuhe nĕkĕtliyu,rasasukasahisahi
deniŋmomone makraṇa,sukamañalanaŋhelik·,kewĕḥpacaŋmaṅilaṅaŋ,deniŋmaṅĕl̥ganinsami.lobhahaṅkarane pātūt·,maṅranayaŋhayusami,hĕntotwaḥmaṅgawe l̥ga,yankasi [ 80 ][79 79B]
79
ddhanbanñalanin·,ketohidhĕpyahicoraḥ,ne halakapinĕḥbĕcik·.dijaṅaliḥhidhĕppatuḥ,hicoraḥlawansaŋl̥wiḥ,l̥wiḥsadhune riŋjagat·,padhamabhedayansami,dinihala
ditumĕlaḥ,nurutduŕmaṅgalasami.duŕmma.salintĕmbaŋhiduŕmmajaninuturaŋ,kene kaṇdhane jati,yanṅilaṅaŋkrodha,hĕdapatiruṅuruṅwaŋ,kwatnandhaŋpanĕshĕtis·,towaḥsĕkĕlan·,ña
puhaŋhikrodhasami.yanṅiṅaṅaŋmanahe nene kasmaran·,hĕntohiprapañcabuddhi,heṅgalaŋgĕdiyaŋ,hĕdahulatnal̥ktĕkaŋ,hasiŋwaŕṇnamaṅhyun·ṅhyunin·,hĕdaṅiṅĕtaŋ,muñipaṅrumru
me jaṅiḥ.yanṅilaṅaŋpanaḥlobhamwaḥmoha.tansaḥsantoṣahibuddhi,hĕlastĕken·bhraṇadeniŋtatasmanawaŋ,kaŕmmaphalabulakbalik·,gawene suba,kraṇatiwasmiwaḥsugiḥ.
[80 80A]
yanṅilaṅaŋsalwiriŋmadanwiṣaya,śabdawaŕṇnamwaḥwaŕṇni,gandamwaḥsapaŕṣa,saŋwruḥriŋtatwatatwa,hĕntomaṅilaṅaŋsmahi,hindriyawiṣaya,hilaŋhañudtanñakitin·.yaniŋsumbaŕpamrihebaskali
wat·,saṅhyaŋwidhiñapuḥsami,yaniŋsiddhaniŋyoga,badohose dadihilaŋ,hidasaŋpāṇdhital̥wiḥ,samimanitaḥ,maṅr̥ĕtsalwiriŋbuddhi.hibrakapak·gĕmĕstĕkenhapahapa,
karuṇaholashasiḥ,yogyamaṅilaṅaŋ,hiṅĕttĕkenhuriptuṅgal·,harimbawaminakadi,sinaḥmal̥cat·,saŋbhimanāghabuddhi.yanbilaṅaŋbuddhitr̥ĕṣṇane satata,saŋpari
ntosiŋbuddhi,hĕntotwaḥñapuhaŋ,saguṅiŋbuddhitr̥ĕṣṇa,hasiŋpagawene bĕcik·,ne subaliwat·,maṅdakahĕṅsapinsami.buddhikomĕd·l̥maḥkaraṅsukantamaḥ,hĕnto [ 81 ][80 80B]
80
hilaṅaŋne jani,bahanhikotsahan·,hirajaḥhugibaṅunaŋ,sarataŋpinĕhaŋjani,hapaguṇana,kahutusmahinumitis·.kĕnĕḥhampaḥtwaraṅuguriŋniskala,hĕntosapuhaŋ
hugi,bahankapracayan·,riŋmāyatatwasūkṣma,samyajñaṇamañar̥ṅin·,hapaŋtĕl̥baŋ,lawat:hupamane sami.yanlasyabhimananmanahe hilaŋ,janapriyakawaṣṭanin·,
kadĕmĕninbāñjagat·,yankasmarane hilaŋ,huttamasukakapaṅgiḥ,twaḥhismara,ṅabaduḥkitane sami.yanhikrodhasiddhabahanmaṅilaṅaŋ,sinaḥmitrane kapaṅgiḥ,hasiŋśatruhilaŋ,
twarahadakasaŋśayan·,yanhilaŋhitr̥ĕṣṇ·habuddhi,gawene helaḥ,twarahadamañantulin·.dadimatihindriyane paddhamakĕjaŋ,yansubatwaḥmatitis·,hiwiṣayasowaŋ,
[81 81A]
ninutinpagawesaja,ṅiriŋwacanansaŋluwiḥ,siddhaṅimpasaŋ,hasiŋtanpaguṇasami.hĕdapisanṅatihatine twarahada,hĕdatĕl̥bṅĕnĕhin·,ṅaṅĕn·twaragĕlaḥ,hĕd·hatĕl̥bma
liyat·,hĕdaṅusudṅadĕk:hadĕkin·,ketokandhanña,ṅilaṅaŋsmarāghni.smaranemakraṇasakeŋprapañca,yaniŋtwarakahr̥ĕtin·,manadimaṅlimbak·,saŋpāṇdhitamañarataŋ,mamuṅgĕl·
sĕmaraghni,hinucapdosa,riŋtatwane sundaŕṅĕndiḥ.kraṇañandaŋtaṅarinhugiriŋtatwa,tatwahajimañedanin·,ditulokikayaŋ,yaniŋhilokikasiddha,tuŕpagĕḥbisañalanin·,
matratanhobaḥ,katĕmuhasiŋkinapti.sakiŋsatwekraṇamaṅguḥkasantoṣan·,hisantosasubājati,makraṇamaṅlimbak·,wibhawasukariŋrāt·,maṅguḥbhogahasiŋhu [ 82 ][81 81B]
81
ṅsi,hisaŕwwabhawa,padhasukayamanampi.yansawaṅaŋyahisantoṣalwiŕtarumpaḥ,yaniŋluwasejāti,maṅaṅgotarumpaḥ,sinaḥtwaranapaktanaḥ,saŕwwamĕlaḥkahĕñjĕkin·,buddhi
santoṣa,ketowupamiyaŋjani.saŋsantoṣatwaḥmandruwenaŋmakĕjaŋ,saŕwwamahuripedini,dijagatmottama,hiyatwaraṅĕlaḥpakṣa,hasiŋtuduḥpadhaṅiriŋ,mañrahaŋhawak·,
twitanhandr̥ĕwebuddhi.phalawijakatĕkeŋhiphalabuṅkaḥ,miwaḥmās·slakal̥wiḥ,paśuwastrasoca,histrihayuṅayaŋhayaŋ,twaratuṅgalmanĕmĕnin·,pitwiñiddhayaŋ,kagĕlaḥbanma
kasami.subasugiḥwiŕyyatwarakwaṅanhapa,kadensajannĕmubĕcik·pamuput:hiwiŕyya,makraṇabuṅĕŋriŋmanaḥ,hilobhakadenmagĕdi,bānsubaṅĕlaḥ,kaden·twarabuwi
[82 82A]
nṅaliḥ.kraṇahidasaŋpaṇdhitalintaŋyatna,hikasantosanpinriḥ,maṅgenkasugihan·,makabĕkĕle satata,todijasĕṅkalapaṅgiḥ,hasiŋsaparan·,helaḥtwarabiṣapaliŋ.
saŋpaṇdhitadahat·prajñanmawiweka,riŋsalwiriŋdigumi,twarakahiliṅaŋ,nene kadoŋsubaliwat·,raṣajahĕn·guṇabĕcik·,tr̥ĕṣṇane hilaŋ,sinaḥtwarahalaŋheliŋ.yaniŋhadahana
k·blastĕkeniŋsomaḥ,hĕnuhiṅĕt·tr̥ĕṣṇahasiḥ,turiŋmaṅiṅĕtaŋ,tĕkenkunasolaḥsomaḥ,sinaḥlarane kapaṅgiḥ,duḥkatampĕdaŋ,sakit:heraŋtansinipi.kapatutedoṣa
halane hiṅĕtaŋ,hĕntopinĕhinsahi,tr̥ĕṣṇane tokutaŋ,sinaḥtwarakaduḥkitan·,ketokandanmĕgat:hasiḥ,maṅdane siddha,maṅguhaŋhuttamajāti.hilahila [ 83 ][82 82B]
82
yaniŋtarūne basliwat·,kraṇarajaḥtamakmĕntik·,liyudadihipyan·,hĕntomamaṅunaŋhala,dadirumbaŋdadipaliŋ,hipyane l̥maḥ,kraṇarajaḥtamaḥsakti.hantuk:hi
dasaŋmamet:hayuriŋjagatbhyudayamahaśakti,miwaḥkadiśreyaśan·,halakabawosaŋ,mamaŕggirikālawĕṅi,turū rahinā,hilakahucapriŋhaji.twaradadiṅĕmaŕṅĕ
koḥmakĕnĕhan·,masaṅgamariŋrabi,hĕdabasnĕl̥baŋ,hĕdasaratminumtuwak·,solaḥrusuḥtwaradadi,mustisarataŋ,hindriyane ñandaŋhĕr̥tin·.twaḥhimanaḥhapaŋ
piyĕŕmaṅdesaja,yanhimanaḥtan·hr̥ĕtin·,makraṇamaṅlimbak·,hindriyane dicapala,hisolaḥprokoṣadadi,wiṣayaduṣṭa,duḥkalarane katampi.
[83 83A]
yantuhutaŋhindriyamiwaḥwisaya,twarabisahoñasahi,satatakuwaṅan·,tobinpidanmadĕgdĕgan·,kadikekeŕyanhupami,masaniŋpanĕs·,nutugsikĕpṅaliḥhĕtis·.
hismaratwarahĕmĕd·yañjalanaŋhasiŋkatagiḥtuhukin·,bwinhiyanagihaŋ,lamunkr̥ĕṅeṅĕmahaŋ,sayanmomohiyanagiḥ,yaniŋhupama,kadighĕnitiben·l̥ṅis·.deniŋ
liwat:haguŋsmarahanpadha,liyunene kadĕmĕnin·,naḥjanipinĕhaŋ,twitosiŋhadalenan·,hanakhĕluḥpaliŋluwiḥ,maṅawe papa,kraṇaduḥkitane tampi.hanak:hĕluḥśatruwiśeṣa
riŋjagat·,panaṅkanhalane sami,kewĕḥmaṅalahaŋ,kraṇahidasaŋpaṇdhita,naṅun·bratatanparabi,twaraminĕhaŋ,huttamanhanake histri.kraṇajĕnĕkmanoṅostansaḥdijumaḥ [ 84 ][83 83B]
83
sakiŋpaṅĕdĕŋsaŋhistri,l̥kignaṅuntapa,miwaḥhasiŋlakṣanayaŋ,siddhalantunsakiŋhistri,maṅawe randat·,kraṇahalambulakbalik·.ne himatimiwaḥhaṅinkapracaṇdhan·,tanpaṅkura
linustarin·,miwaḥsaṅhyaŋkala,tĕkaniŋbĕdawaŋnala,hijaranmabulughni,soriŋpatala,padhamaṅaṅobinhati.hnebwin·wiṣyansaṅhyaŋkalakuthaya,hiwyalasaŕppamaliḥmwaḥhapi
dumilaḥ,turunhidamakĕjaŋ,mañujuriŋhanak:histri,sinaliḥtuṅgal·,wiṣyanñanemañakitin·.hanak·luḥyantr̥ĕṣṇaninsayantr̥ĕṣṇa,tr̥ĕṣṇanñanesayanmuṅil·,patuḥbukala
wat·,yanhawake pidabdab·,lawate mawuwuḥbĕcik·,kĕlukuḥsulam·,mawuwuḥtĕkĕk·tuŕgintil·.banbĕlogeñalanaŋhikamomohan·,smarane mañaki
[84 84A]
kitin·,hupamiyaŋpĕñcaŕ,maṅĕjuk·bene makĕjaŋ,tokudyaŋjaniṅĕlidin·,hapaŋñiddhayaŋ,ṅĕlesaŋhitampusjariŋ.tanpatutaṅaliḥmasiḥkaparanan·,yaniŋsubakaparanin·
wwaŋhistrihinucap·,bagusbocok·twaratawaŋ,twabajaŋtankituṅin·,hikasmaran·,patuḥtwaḥluḥmwani.pikantĕnan·yanhidhĕpluhe yantuturaŋ,pitwisĕṅkĕrinpasti,tutu
rinhuttama,mirib:hiyanuhutaŋ,maṅuntukcaraṅubhakti,takutmatuṅkas·,naṅhiŋhidhĕpñane bani.saṅhyaŋhajipakaŕddhin·bhagawān·śukra,mwaḥbhagawan·wr̥ĕhaspati,makaka
liḥsayaŋ,sasahisubahuñcaraŋ,masiḥpunaḥmakakaliḥ,bahansmara,hanake hĕluḥñakitin·.twarabaniṅakuhawakmañiddhayaŋ,nitaḥhismaraghni,hĕdaṅa [ 85 ][84 84B]
84
kubisa,yaniŋhĕnukasmaran·,naḥkudyaŋkenkenaŋjani,bahanmaṅisyaŋ,hapaŋhĕdakatakutin·.twarawaneḥsaṅhyaŋghnimoŕboŕsahaŋ,saŕwwakayune mĕntik·,nedi
nidijalan·,tibaninsayandumilaḥ,maṅĕndiḥṅĕbĕkingumi,kadisĕgara,kudaŋtukadmaṅĕmbahin·.saṅhyaŋkalatwarawaneḥnadhaḥjagat·,hakudasaŕwwamahurip·,twarakame
wĕhaŋ,neḥketohugihupama,hanake hĕluḥmanagiḥ,hipasaŋgaman·,tansaḥkakuraṅansahi.tanpĕgatanpamriḥhistrine sasarat·,tansiddhabanmaṅwilaṅin·,yadinsyu
malidaḥ,matuwuḥsatustiban·,hĕntotuturaŋsasahi,hiwawadonan·,tuwuheheṅgalanmati.hanak·luḥhupamigĕnine madela,himwanihupamal̥ṅis·,yaniŋmapa
[85 85A]
hĕkan·,sinaḥhil̥ṅisṅĕtelhĕñak·,sinaḥkewĕhe kapaṅgiḥ,janipagĕhaŋ,hayusiṣṭacāragisi.hanakluḥmahawakṣasulapbañcana,mawakroddhahirihati,kraṇasaŋpaṇdhi
ta,sarat:hidamaṅimpasaŋ,lwiŕhameddhyane pĕṅit·,mwaḥwibhakṣa,saŕwwal̥tuḥcampuŕsami.janmaluḥmakapaṅĕl̥tĕḥhimanuṣa,makraṇasakit·priyati,maṅandĕgaŋkaŕyya,
heliŋhidasaŋpaṇdhita,kraṇahidamanaṅarin·,riŋhigagodan·,gagodansaŋparahistri.hadabaṅke riŋhawak:histrine magĕnaḥ,bĕñĕḥmaṅkugtansipi,pātūtkagĕdĕgaŋ,tuŕña
ndaŋkasampiṅaŋ,hĕntodadiṅawesakit·,saŋkajĕnĕkaŋ,dĕmĕnhulaṅunñakitin·.yaniŋdinidimadhyapadhamottama,hidasaŋpaṇdhital̥wiḥ,piniḥwicakṣaṇa,sinaḥhidaka [ 86 ][85 85B]
85
sĕṅkalan·,yankatitaḥdeniŋhistri,maṅguḥkasmala,bahanhikulitmal̥pit·.jroniŋkulit:hadatatutankĕneŋwaras·,hĕṅgaŋsasahiṅajĕṅit·,r̥gĕdemaṅambaḥ,hambaḥ
bañumiwaḥraḥ,bañĕhe mamĕr̥ssahi,mwaḥsaŕwwamala,hĕntoṅawe buduḥpaliŋ.digumine hĕntoṅaweboṅolbuta,kraṇahĕṅsapbĕlogdadi,holiḥtatusasaŕ,huyaŋda
dimapulisaḥ,paṅwesanhismaraghni,sinaḥsĕṅkala,kaboŕboŕkatuñjĕlsahi.yaniŋhitatusahikosoḥpusushabas·,twaramakĕjĕhansakit·,twamitrarusak·,mawĕwĕḥkukuḥ
maṅlawan·,ne ditĕṅaḥtwarapaṅgiḥ,yadinsarataŋ,hugugputĕraŋsasahi.saŋmaṅruruḥdadiṅĕmaŕkakewĕhan·,hilaŋguṇātĕguḥsakti,miwaḥkaprajñanan·,katĕkeŋhirajabhraṇa,
[86 86A]
shayan·r̥r̥dpunaḥsahi,yadadibela,melaninhituyuḥsahi.saŋpaṇdhitahaṅob:hid·hamawacana,hĕntotatudahatpĕṅit·,mamasuwaŋmala,malandewekmiwaḥbasaŋ,
maṅraṇayaŋlulutpaliŋ,ṅubĕŕmulisaḥ,haṅobapatansinipi.kabĕñcanagumine padhamakĕjaŋ,pitwine sajadini,digumine kasaŕ,nene l̥tĕḥmawakmĕlaḥ,hi
hibĕlogmahabĕtririḥ,hidasaŋprajñan·,sĕṅguḥraṅsĕŋpĕṅkuŋpaliŋ.hĕntokraṇahistrine janihĕjohaŋhĕdaṅaruṅūdikupiŋ,yaniŋyamaṅucap·,miwaḥyanmabisikmaṅucap·,
hĕntohĕdamamahĕkin·,hĕdaṅiṅĕtaŋ,rūpansolahñane bĕcik·.yankalasusubaṅkyaṅe kalugas·,yahĕntobakatiṅhalin·,muñine ruṅuwaŋ,kambĕnsiñjaŋ [ 87 ][86 86B]
86
makĕbiran·,pĕhĕbatiskatonputiḥ,maṅgawepusaŋ,hĕntohid·hamaniṅhalin·.huliŋjaniñandnagpadhamataṅaran·,hĕdamawiraṣasahi,tĕkenmeme bāpa,
l̥maḥpĕtĕŋpadadwanan·,yadintĕken·pyanakjati,dahatiŋheṅgal·,hindriyasmarañusupin·.sinaḥgĕsĕŋhikayusagĕdegĕdene,gawokñane jaṅinhapuwi,
hĕdonhakaḥcaraŋ,sinaḥpuhuntangantulan·,naḥketohaṅgonhupami,hiragaduweśa,maṅrusak·hawake sahi.yaniŋsubasarandunhawake rusak·,saŕwwahayuhilaŋ
liliḥ,dhaŕmmahaŕth·hamokṣa,kagĕbugban·rāgadwesapadhagĕmpuŋdhagdhabhaśmi,sĕmaranāla,paṅĕsĕṅangumisami.ragadweśahĕntotalipanĕgulan·,hawak·
[87 87A]
subamimpusami,naṅhiŋyanñiddhayaŋ,paṅĕlustalinsmara,sinaḥṅuṅsiswaŕggal̥wiḥ,riŋswaŕggan·brahmā,ditukasukane tampi.sukawibuḥpanoṅoshiswaŕggabrahma,paramasuka
kādanin·,tanmabalikduḥka,tankatamanmatituha,bhayalaratankatampi,swaŕgganirwaṇa,paransiḥhucapaŋmaliḥ.pikantĕnan·saŋñiddhayaŋmĕgatsmara,hikrodhasinaḥ
mati,sinaḥsubaklan·,riŋhalahayuniŋhujaŕ,gagodhan·twarañakitin·,hĕntokādanan·,smarasubamagisi.hĕdakrodhayeniŋbĕnĕḥkapĕlihaŋ,hapabuwinujupĕliḥ,
deniŋtwaratawaŋ,pĕliḥhawake suba,kraṇajaninampipĕliḥ,dosane suba,hĕntohabakayaŋjani.kadenāsadhyamarapĕliḥtwaraṅĕnaḥ,yansuwuŋkadenaŋsĕpi, [ 88 ][87 87B]
87
ditukĕl̥tpisan·,kadensajatwaranawaŋ,dadiliyumanĕpukin·,pĕlihetiṅgaŕ,sinaḥdoṣanñane tampi.kraṇ·hañandaŋbrataklane topagĕhaŋ,hapatĕk·hahĕnto
tampi,yadinkadĕgagan·,tanpantarajagmarikoṣa,maniwakinsakṣihiri,masiḥl̥gayaŋ,hĕntobĕkĕlgagaḥjani.hismarajanibalikintuturaŋ,yansajasubajāti,katitaḥ
sĕmara,smaramādanwiṣaya,wisayakamamanadi,dadihindriya,sukasaŋgamamanindiḥ.hisaṅgamamadĕkĕtdihatimagĕnaḥ,dadil̥gatr̥ĕṣṇabhakti,hitr̥ĕṣṇawiśeṣa,wiśeṣamaṅrusak:hawa
k·,twaranawaŋbĕnĕḥpĕliḥ,kakĕdĕŋtr̥ĕṣṇa,hitr̥ĕṣṇatuturaŋjani,mwaḥhitr̥ĕṣṇapamupulaniŋhimala,kraṇatakut·mwaḥhelik·,mwaḥpātūtehilaŋ,r̥sr̥ĕsesayantĕka,
[88 88A]
tanuruŋpāpane tampi,bahanhitr̥ĕṣṇa,hĕntodahatmañakitin·.kadibapasubakarusakaŋtr̥ĕṣṇa,hĕdanuladbapajani,tansaḥñunantara,saŕwwabhogane matitaḥ,bānmĕl̥de ma
ñakitin·toŋṅutaŋl̥maḥ,nutugbhogakĕmamahi.yanhupamakadikambiŋmahil̥han·,padaŋhacĕkĕl·tututin·,mĕl̥debasliwat·,maṅajanaŋmaṅĕlodaŋ,kahewerinkahañjuri
n·,payune gawaŋ,masiḥlacuŕkayaŋjani.yadinmĕpĕktuwuhemaṅguḥkasadhyan·,sinaḥr̥r̥dwĕkasdadi,sinaḥsakitetĕka,kraṇadisĕgĕre jani,sĕgĕŕdañagĕraŋ,dañaṅkayaŋ
manaṅunaŋtapakiŕtti.hĕntohawashanake ne subatuha,hĕbokñane subaliglig·,giginñane hilaŋ,hawakṅĕtoŕsubagĕmba,masiḥtr̥ĕṣṇatĕkenhurip·,dĕmĕnriŋsuka, [ 89 ][88 88B]
88
kadenpagĕḥtĕnuhurip·.hĕñensiddhamaṅĕbĕkinmanaḥtr̥ĕṣṇa,hitr̥ĕṣṇasakṣatpasiḥ,binpidankasiddhan·,hĕbĕkbahanhĕyeḥtukad·,hijanmaketohupami,hagu
ṅiŋtr̥ĕṣṇa,tr̥ĕṣṇane sahikubuṅin·.twaḥhitr̥ĕṣṇamawĕwĕḥsukawibhawa,hasiŋrupakatr̥ĕṣṇahin·,habamahindĕṅan·,kaditanduk:himañjaṅan·,kasuwenmacaṅgaḥlañiŋ,hibuddhi
tr̥ĕṣṇa,ṅawesaratsahisahi.twarabinahitr̥ĕṣṇariŋhistrikasmala,manitaḥhanake mwani,sinaḥmañiddhayaŋ,manuduhaŋhisomaḥ,maṅdane masolaḥpĕliḥ,twarajĕṅahan·,
ñalaninhipāpabuddhi.twaḥhitr̥ĕṣṇapanitahe saŕwwamala,kraṇahad·hapraŋnindiḥ,miwaḥmatuṅkasan·,saŕwwahambĕke hala,panitaḥhitr̥ĕṣṇasami,riŋjagatiga,keto
[89 89A]
katuturañjati.saŋñiddhayaŋsadyasadyamamĕgat:hitr̥ĕṣṇa,sinaḥrahayukapaṅgiḥ,twarahadabhaya,todikapanpacaŋtiwas·,satuhuhenĕmusugiḥ,hapasĕṅitaŋ,twarata
henkapriyatin·.yahitr̥ĕṣṇarupamawaktanpahawak·,matakupiṅe tĕkĕpin·,sinaḥhiyaṅĕnaḥ,twaraṅusud:hawak·,dadiṅĕtoŕwĕtugidiḥ,jĕjĕḥmaraṣa,rasayaŋ
subamasandiŋ.yankisidaŋhitr̥ĕṣṇatwaramatiṅgal·,yanhĕṅsapaŋtwaralali,manĕkĕtdihawak:hawake kosok·br̥ĕsihaŋ,hitr̥ĕṣṇatwaramagĕdi,tunduŋsarataŋ,masiḥhĕnu
pĕṅkuŋnĕṅil·.naḥtunasaŋkenkenaŋbahanmadaya,maṅdehitr̥ĕṣṇamagĕdi,yaniŋsubatiṅgal·,ditusukane liwat·,hapabuwinmañakitin·,sukasatata,hasiŋṅga [ 90 ][89 89B]
89
wesiddhadadi.twaḥhisukakawaṅunbanpañcendriya,sukariŋjagatedini,mwaḥsukariŋswaŕggan·,mawilaŋsukadadwa,hĕntotimbaŋmakakaliḥ,hĕṅkenmĕlahan·,hindriyasuka
ne kaliḥ.yanhitr̥ĕṣṇatansaḥṅĕntikaŋkalobān·,lwiŕhubhayane pasti,hĕntotwaḥmaṅrusak·,maṅwaṅunṅawe saṅsara,hitr̥ĕṣṇahubhayapasti,ṅĕntikaŋpāhapa,ṅilaṅaŋhi
dhaŕmmajati.yanhidhaŕmmahilaŋbahanhilobha.sinaḥpāpane kabhukti,daditansantoṣa,kapriyatinmĕñjanma,hindriyane sayan·wr̥ĕddhi,bahanhilobha,manitaḥsahi
ñakitin·.yanhindriyane subamanitaḥmamūŕttya,saŋprajñan·dadililiḥ,miwaḥsaṅhyaŋsastra,saṅhyaŋhajitatwatatwa,tiṅgalhid·hadaht·jriḥ,deniŋhilobha,maṅañu
[90 90A]
daŋsaŕwwal̥wiḥ.lintaŋmewĕḥkañalanaŋkalobhan·,manuptupaŋhimāspipis·,yansubakasiddhan·,lobhane mañiddhayaŋ,ṅĕlaḥbhraṇatankinuti,ṅgawesĕṅkala,da
ne hĕnunututin·.hawaklobhasinaḥkewĕḥpūṇya,dinikrodhadadihiri,disubane ṅĕlaḥ,rajabhraṇamawakmala,tr̥ĕṣṇalobane manindiḥ,dadimaṅawag·,twaranawaŋ
bĕnĕḥpĕliḥ.dadihĕṅsap·twarahĕñaknaṅunpuṇya,yaniŋmasanr̥ĕr̥dnampi,paṅilaṅiŋbhraṇa,subasinaḥpacnagtĕlaḥ,ditubuwinnampisakit·,kagĕlagĕla,nuturaŋṅĕmā
sinmati.twaḥhihaŕthamaṅunaŋragakasmala,kraṇahulaṅun·priyatin·,sajatwaḥhibhoga,maṅgaweninkasukan·,paṅalihetuyuḥsahi,sinaḥmilara, [ 91 ][90 90B]
90
haŕthabhogane sujati.saniŋsugiḥlyusaŋsayane twaḥtĕka,tansaḥsaṅsayariŋmaliŋ,riŋhapisaṅsaya,makadiriŋsaŋmāwarāt·,riŋhikadaŋmaliḥhajriḥ,sahisa
ṅsaya,yadintamyumaṅrawuhin·.hasiŋtĕkaṅgawesaṅsayadimanaḥ,hanak·dhaŕmmakadenmaliŋ,mahirigṅupaya,salaḥtampisalaḥtaŕkka,tanuruŋpapakapaṅgiḥ,ti
bakakawaḥ,hibhraṇatwaḥṅawe paliŋ.hanaksugiḥdagiŋreŋreŋyanhupama,hasiŋgĕnahe sakit·,yaniŋdihakaśa,takut·tĕkenkĕdisṅindaŋ,yanmaṅĕnaḥriŋprathi
wi,hikulukṅamaḥ,hibemaṅamaḥdipasiḥ.pakantĕnanhisugiḥmaṅunsaṅsaya,hasiŋjujuŕṅabapĕliḥ,dijaṅaliḥsuka,saṅsayatwarapilihan·,naḥketoha
[91 91B]
mbĕk:hisugiḥ,mabĕkĕlmala,hatipusaŋbulakbalik·.ginada.ginadahaṅgenmanimbal·,bapamituturinmĕlid·,tiṅkaheŋhibuddhitr̥ĕṣṇa,ṅgawehibuka hesatuwuk·,
yaniŋmañujuŕkamokṣan·,sinaḥpĕliḥ,yanhĕnumabuddhitr̥ĕṣṇa.sĕṅkamamĕgat:hitr̥ĕṣṇa,hĕntotwaḥgagodanpaṣṭi,wireḥdinidisĕkala,tr̥ĕṣṇane kahucap:hayu,ya
niŋliyuhanak·tr̥ĕṣṇa,kocapbĕcik·,mawaṣṭajanānuraga.makumpulhikadaŋwaŕgga,mawiraṣasahisahi,kadaŋmitramahendahan·,tiwassugiḥcoraḥsadhu,boco
kbagus·tuw·habajaŋ,bĕlogririḥ,hĕntokadensubamĕlaḥ.pamuputne payubĕlas·,swaŋswaŋmaṅuṅsimuliḥ,payupadidiyanbĕṅoŋ,ṅĕnĕhinhitr̥ĕṣṇaliyu,hasiŋga [ 92 ][91 91B]
91
wedadikadat·,tuṅkulsakit·,hiṅĕtaŋhibuddhitr̥ĕṣṇa.hupamikadihihawak·,limabatisnoṅosdini,tr̥ĕṣṇanñane tanhituṅaŋ,riwĕkasan·l̥paspayu,ne had·hadini
dihawak·,palaŋkĕtik·,dimasan·tr̥ĕṣṇane hilaŋ.hucap:hijagatmakĕjaŋ,yanhitr̥ĕṣṇatansatandiŋ,tĕkenpyanakcucusomaḥwireḥsakiŋhawakpĕsu,yaniŋhad·hakututuma,
kagĕdĕgin·,hĕntomasiḥhuliŋhawak·.sakiŋmanaḥmĕtubeda,bis·hatr̥ĕṣṇabisatusiŋ,kraṇahimanaḥmĕlahaŋ,pastiyaŋmaṅĕtūt:hayu,pitwine pyanaksomaḥ,la
munpĕliḥ,tr̥ĕṣṇane sarataŋkutaŋ.ketotiṅkaḥṅĕtūt·dhaŕmma,dhaŕmmamokṣatutuŕjāti,jātisubakapagĕhaŋ,mapagĕḥpāṇdhitaputus·,putushidamaṅucapaŋ,
[92 92B]
hucap·l̥wiḥ,l̥wiḥsaraśamuścaya.yaniŋmanujukelāhaṅan·,rajabhraṇasaŕwwabĕcik·,memebapasomaḥpyanak·,ñamabrayanujulampus·,lampusmaniṅgalinhawak·,
ditunampi,duḥkitasakitkalaran·.tansewoshibuddhitr̥ĕṣṇa,maṅraṇayaŋhuyaŋpaliŋ,gatiyaŋcĕniŋgatiyaŋ,hubadinhibuddhihibuk·,hapaŋhĕd·hakantirusak·,bukajani,
karusak·bahanhitr̥ĕṣṇa.ketotambane hiṅĕtaŋ,sahanansaŕwwamahurip·,matitwaḥpātūtebakat·,saŕwwabhraṇabaraŋliyu,hĕntotwaḥluṅgatĕka,bulakbalik·,
twarañandaŋṅaṅĕnhiya.ketohubade hiṅĕtaŋ,bukakocape hituni,subaliyubahanbapa,ṅuñcaraŋhindikpitutuŕ,naṅhiŋbapahĕnuṅawag·,liyupĕliḥ,cĕniŋbuwinma [ 93 ][92 92B]
92
mastiyaŋ,yanbuwat:hirajabhraṇa,sinaḥpacaŋbĕlasdadi,biliḥhidewekmaluwan·,maṅalahinpacaŋlampus·,dikenkene hiyatĕlas·,maṅalahin·,hirajabhraṇama
luwan·.kraṇahĕdabanisnĕl̥baŋ,ṅaliḥkawibhawandini,deniŋsinaḥtwaralana,yamitramawakṣatru,hĕdapaliŋtĕkenhawak·,maṅiṅĕtin·śatrumitrane dihawak·.
hadahanaktanpaṇdhita,subakaŕwwannampiŋghni,ṅil̥hindewek·r̥ko,masiḥwanen·hyamanuhuk·,yaniŋhid·hasaŋpaṇdhita,ṅadujurit·,gĕnine lawutkicalaŋ.
naḥketohiṅĕtaŋpisan·,pitutuŕbapahakidik·,hĕdacĕniŋṅelaḥhampaḥ,muŋpuŋkatuṅgubanhidup·,sĕl̥gaŋhugimalajaḥ,hapaŋjāti
[93 93A]
ṅaliḥgurupisĕkĕnaŋ.bapamanawĕgaŋpisan·,tĕkeñcĕniŋbukajani,kĕnacĕniŋṅakṣamayaŋ,mariŋhid·hadane hipun·,hantuklacurekaliwat·,bĕlogjati,ke
walamadasaŕpoṅaḥ.poṅaḥbapane kaliwat·,dĕmĕnhajumkadenririḥ,twaratahutĕkenhawak·,satatamaṅgiḥpakewuḥ,huliŋcĕnik·pinaḥtuwa,kayaŋmati,
tanuruŋmaṅgihaŋpāpa.bapal̥kaddicucukan·,kocap:hĕnurajĕgbali,naṅhiŋbapatwaranawaŋ,heṅgalangumine huwug·,hiṅĕtbapasubatĕraŋ,kagĕntosin·,
hantukratusriholandha.bapahidupkasaṅsaran·,tunasaṅuhuliŋcĕrik·,siŋjalañjalanmanoṅos·,mamuwataŋṅidiḥsaṅu,dijahadahanak:holas·,maṅubu [ 94 ][93 93B]
93
hin·,ditubapamabowaka.sahĕnunbapane jumaḥ,tunadahaŕsahisahi,pragatkaselamalablab·,dikenkenecacaḥhĕtuḥ,hĕntohĕṅkendadidāya,kraṇajani,bĕlo
gemaṅoñaŋhaśa.hĕdacĕniŋmasĕlsĕlan·,tĕkenbapabukajani,wireḥtusiŋhadabapa,tatamahanpacaŋpupu,kewalamuñituturaŋ,puyuŋsami,wireḥbapambahannilad·.
sukṣmandagiŋwiraṣa,duruŋpisanbapaṅĕŕtti,kewalatabaḥmañurat·,bulahaŋṅaliḥpitutuŕ,sakadimuṅgaḥriŋtatwa,tatwapiṅit·,piṅitsarasamuścaya.tutuŕsarasamuścaya,
dadipaṅkaḥbapamarik·,nujudinātanpakaŕyya,kewĕḥbapasahiṅaṅguŕ,ṅaṅguŕmasiḥpadidiyan·,kĕmakkĕmik·,twarahadaṅaruṅuwaŋ.