Awig Awig Desa Silanjaya

Saking Wikisource
Regulations of Silangjana Village (en); Awig-awig Desa Silangjana (ban); Peraturan adat Desa Silangjana (id); ᵒawigawigdesasilaṅjana (ban-bali) Balinese palm-leaf manuscript (en); lontar paindikan awig-awig (ban) Awig-awig Silangjana, ᵒawigawigdesasilaṅjana (ban)
Awig-awig Desa Silangjana 
lontar paindikan awig-awig
Inggih punikaLontar
Genah Gedong Kirtya, Paket Agung, Buléléng, Buléléng, Kabupatén Buléléng, Bali, Indonésia
Genah pawedaran
  • Silangjana, Sukasada, Buléléng
Nganggén basa
  • Basa Kawi
Klasifikasi Gedong Kirtya
  • Agama
Linggah
  • 3,5 cm
Lantang
  • 48 cm
Lempir
  • 10
Pangawasan otoritas

Deskripsi[uah]

Bahasa Indonesia[uah]

Awig-awig adalah hukum adat yang disusun dan ditaati oleh masyarakat sebuah desa tertentu. Sesuai namanya, Awig-awig Desa Silangjana ditulis oleh masyarakat Desa Silangjana di Sukasada, Buleleng. Terdapat sejumlah kerancuan mengenai nama dan pengejaan desa yang dirujuk dalam awig-awig ini; nama file memberi judul Awig-awig Desa Silanjaya, label kertas memberi judul Awig-awig Desa Silanjana, sementara tambahan pensil pada awal lontar yang ditulis dengan bahasa dan ejaan Belanda memberi judul Awig-awig Deça Silangjana dan Krama Desa Silangdjana (lĕmpir 1A). Teks dalam lontar sendiri memberi judul Awig-awig Desa Silangjana ᵒawigawigdesasilaṅjana (lĕmpir 1A) yang juga dieja Silangñjaṇa silaŋñjaṇa (lĕmpir 1B, baris 1) dan Silañjana (lĕmbir 9B, baris 2).

Bahasa Inggris[uah]

Awig-awig is a set of rules made by and for residents of a village. As the name suggests, Awig-awig Desa Silangjana is made by the residents of Silangjana village in Sukasada, Buleleng regency. There seems to be various discrepancy on the name and spelling of the village in question; the file uses Awig-awig Desa Silanjaya, the modern paper label uses Awig-awig Desa Silanjana, while the penciled description written in Dutch language and spelling in the beginning of the lontar uses Awig-awig Deça Silangjana and Krama Desa Silangdjana (page 1A). The text within the lontar itself uses Awig-awig Desa Silangjana ᵒawigawigdesasilaṅjana (page 1A) which is also spelled as Silangñjaṇa silaŋñjaṇa (page 1B, line 1) and Silañjana (page 9B, line 2)

Naskah[uah]

Awig Awig Desa Silanjaya
117Awig Awig Desa Silanjaya

[ 1 ][Judul: Awig-awig Desa Silangjana
Ukuran: P. 48 cm L. 3,5 cm Jlk. 10 lb
Milik: Gdong Kirtya]
[1 1A]
10-11-1939
No II a 17 35/7
ᵒawigawigdesasilaṅjana. 1-10
druwen·gĕdoŋkiŕtya.

Awig-awig deça Silangjana. Toeroenan lontarja
Krama desa Silangdjana [distriek Soekasada],
di toeroen di Kirtya olih I Ketoet Badoeng [ 2 ][1 1B]
||ᵒaum̐ᵒawighnamastu|| 0 ||kunĕŋjamakiŋwoŋdheśariŋsilaŋñjaṇamakasadheśa,dukpinahayu,riŋdina,wāracandrapwanmatal·,titi,taṅgal·,piŋ,15,śaśiḥcetra,rediranĕm·,ᵒulasa
kitaki,hirikapatĕhiŋwoŋdeśa,jamakgagaduhaniŋwoŋdheśasamidenprayatnakna,hapanginaduḥtkaniŋputubuyutiŋwoŋmakasadheśa,makādisaṅhamawanāgarawusenakasapakṣan·,
wusenakasapakṣan·,tankawnaŋpiliḥtuṅgal·woŋdheśahamuruga,ndikalwiripittĕtiŋwoŋdeśaṅgadhuḥjamak·,yenanawoŋdeśakur̥nan·,kawnaŋdesarakur̥naturunmaṅayaḥkramadeśa,
crikkĕliḥyenyanoramaṅayaḥmakramadheśa,yad:hanadr̥ĕwene,yancĕrik·,muwaḥkubon·,makādipahayasan·,pakaraṅan·,wnaŋhiṅametdeniŋwoŋdeśa,
[2 2A]
yaṅayesagulan·,kabakatan·,guṅaŕttha,500,muwaḥyankasepaṅayahemadeśahadina,kabakatan·,guṅaŕttha,33,muraḥkramaniŋtataluṅguḥdeśa,
śā,muwaḥpañarikan·,kabayan·,wnaŋkramaniŋkabayan·haluṅguhaṅusudwaton·,muwaḥyananawoŋdeśamonkarandan·,tumurunahugahanampiṅi,kewalawalujöŋpatakĕḥturu
nedewek·,yentutugtigaŋtahun·hanampiṅi,turunahugamadeśa,muwaḥyananawoŋdeśahika,salittuṅgal·luŋhapatine,pakawisanhikawnaŋmañjiŋriŋwoŋdeśa,dekawnaŋñjiŋ
riŋsaṅaguŋ,dagiṅiŋpakaraṅan·,bale,lalaṇḍĕp·,patikwĕnaŋ|| 0 ||muwaḥkramaniŋdeśa,yanwahumaglaŋglaŋ,yanoradeśamaglaŋglaŋsalittuṅgil·,nośaguṅaŕttha, si [ 3 ][2 2B]
2
nāman·,hanaṅkĕpakĕnmasaniŋdenabĕcik·,kasinomanhanabuḥkĕktĕg·riŋbalehaguŋ,prayahamtokakĕnsayogyane,patokaŋriŋsaṅkĕpan·,nyankuraŋpamĕtune,dośahaŕttha,10,
keteŋ,wĕwĕtuwanehanutugmaniḥ,yanorapisankabeḥ,dośaguṅaŕttha,250,dadośanika,mĕturiŋsaṅkĕpan·,sipisanlajupragat·,yanorasahika,tikĕlakna|| 0 ||
mwaŋnunaŋrarakṣan·,yantĕnmĕturiŋsaṅkĕpan·,wnaŋtikĕlaknasapisan·,hikumakadośāne,panawureriŋsaṅkĕpan·,lajupragat·,yantanpanahura,pakawisanhikawnaŋhiṅametdeniŋdeśa,
sandanakĕn·sakādihutaṅe|| 0 ||muwaḥyansirapihnĕŋhapaṅawiṣṭa,l̥wiḥkale-pyananabuḥkĕktĕg·,doṣahaŕttha,125,yadoranawuŕ,hanikĕldados·,250,yanyatanpa
[3 3A]
nawuŕwnaŋdr̥ĕwenepinetdeniŋdeśa,tiṅkahehanabuḥkĕktĕh·,yansaṅkĕpanbeñjaŋmaṅkesorenehanabuḥkĕktĕg·,beñjaṅanpasmĕṅan·,hanabuḥkĕktĕg·. || 0 ||riŋwoŋdeśasa
littuṅgal·,yansiranorasaṅkĕp·,kabakatan·,haŕttha,33,yanamucukpanawure,yanaṅliwarisaṅkĕpan·,panawure,wnaŋmanikĕl·sapisandados·,guŋ,66.kaŋwnaŋjinalu
kakĕn·,lwiregriŋ,haṅaben·griŋ,katoyabaya,kagnibaya,haṅabenmati,haṅr̥ĕbutdewasa,hatiñjosawa,riŋhatitiwakanwĕnaŋsadina,haṅajak:hababadegan·,mwaḥha
nunusukupatwĕnaŋ,sadina,mwaḥhanunusukupat·,hasasayut·,masakapan·,haṅrugu-maḥ,magiṅsiŕ,mamlasaḥ,haṅabutbuliḥ,hananduŕ,haṅgampuŋ,nyanmaṅuhun·,makajaŋ,masraḥpajĕg· [ 4 ][3 3B]
3
,hiṅutusdeniŋsaṅaguŋ,hiṅutusdeniŋgustine,muwaḥhaṅulatihiṅoniṅonehilaŋ,muwaḥnakrabide,putune,muwaḥwadeśaniratuṅgal·sakrama,hatatamu,yanbute,hanakkana-
k·lawasesawchasdina,hikaŋdenwĕnaŋjalukakĕn·|| 0 ||mwaḥyananawoŋdeśasalittuṅgal·ranārahanawuŕpaturan·,wnaŋtagiḥhanikĕlsapisan·,tumuliyantanpanawura,
wnaŋdr̥ĕwenesinawenandeniŋwoŋdeśa,yantankaprakaraliwaŕsakiŋsapasaŕ,wnaŋdinoldeniŋdeśa,sakadiguṅiŋdośade|| 0 ||mwaḥtiṅkahehapaṅaraḥ,salwirekaŋdenharaḥ,
kaŋyohyaṅgoniŋhatataṅga,rabine,mwaḥhanake,putunosadulurehakukur̥n·,mwaḥtuṅgalapamtune,hikuyohyatataṅga,piliḥhar̥pa, || 0 ||mwaḥwoŋkramadeśa,tanpa-
[4 4A]
kranapaṅlade,doṣaguṅaŕttha,1000,tiṅkahiŋkramadeśa,mwaŋsampiṅan·,makādipaṅĕhe,sasakahan·,keṅĕtaknadenira,riŋwoŋmuṅguḥpakraman·,mwaḥwoŋdesasalittuṅgal·,yanya
doramaṅayaḥkadeśa,sdĕkdeśamakāŕyya,salwiraniŋkāŕyyandeśawnaŋkabakatan·,guṅaŕttha,33 || 0 ||mwaḥyanwoŋdeśahaweḥtoyariŋsĕkaha,wnaŋwoŋdesahaweḥkayu
pacaŋtambuku,skahahikaknapanembakparas·,panawurenaṅkĕnśaśiḥkasaṅa,rajupragat·,yanorawdalpanembakparas·skahahika,wnaŋwoŋdesahikamanikĕlaŋsapisan·,
tumuliyatan·panawura,wnaŋwoŋdeśahikamaṅĕmpĕt·tambukuhika,ṅiŋmakayogyañaneskahahikamdalpanembakparas·,yendeśanemaṅlĕwihinpaparentahane, [ 5 ][4 4B]
4
wnaŋskahahikahaṅaturariŋsaṅaguŋ,wnaŋwoŋdeśakadhandadensaṅaguŋ,patuṅaknakaŋhaṅal·,ᵒikawnaŋsakahahikaknapanembak·,parasami,skahapumahan·,guŋ,2000,skahapohekna
,guŋ,2000,skahababakan·pohekna,guŋ,20000.skahatiṅkiḥkr̥ĕpekna,guŋ,800,skahadenumahekna,guŋ,400.skahajinĕŋdal̥mekna,guŋ,1200.skahababakantu
hukmanisekna,guŋ,400.hajapihnĕŋ. 0 .mwaḥyananajajalukan·saṅaguŋriŋdeśa,yenoradeśahikahaṅaturaŋsalittuṅgal·,kaŋwnaŋkabakatan·,guŋhaŕttha,50.mwaḥya
nanadr̥ĕwenewoŋdeśahika,yanhadadeśanesalittuṅgal·haṅlĕpitaŋ,yananawoŋwĕruḥ,wnaŋnorapoliḥduman·,hajapihnĕŋ. 0 .mwaḥyananawoŋdeśasalittuṅgal·,ya
[5 5A]
nsampiṅan·,mwaŋpaṅletananutriŋtatakramaniŋdeśa,wnaŋpahiṅĕn·,sidawoŋtanpadr̥ĕwekayaṅan·,tanpadr̥ĕwesĕma,yanyamasakapan·kakayaṅan·nesalwiriŋkayaṅandeśa,netananū
t·,wnaŋdośaguŋhaŕttha,4900.yanadapaṅlĕsunewnaŋlinugrahadenewoŋdeśa,ṅiŋ-knapambĕlinkayaṅan·,guŋhaŕttha,2450.mwaḥyanyanawuŕpunagi,netananut·,kal̥ŕpaknanekadi
ṅayun·,mwaḥyanyamasmanetananūt·,wnaŋdośaguŋhaŕttha,4900. 0 .riŋwoŋtantr̥ĕpilwire,yanwoŋdeśahanambutgawesalwiriŋgawe,tandaṅanyayantantumut:hulahiŋdeśahanleni
gawe,mwaḥhandohihuṅgwan·,kabakatan·,10,keteŋ.yantanpanawurasamitiṅkahekadiṅayun·,mwaḥyenwoŋdeśahadumhum·dr̥ĕwesalwiriŋdr̥ĕwe,ramadeśa,mwaŋpañarika [ 6 ][5 5B]
5
n·,poliḥroŋduman·,paturunanesamiriŋwoŋhakweḥ,kunaŋriŋwoŋmakararaman·,mwaŋpañarikan·,tantr̥ĕpidenyahanamapṭansaraṣaniŋhawigawiḥ,hanamatis·hanamapanas·,ka
wistajadenewoŋdeśane,yanparacidrapaparentahane,hanahawoŋwruḥrotlupatlimasiliḥpasakṣi,wnaŋhaṅaturakĕnmariŋsaṅaguŋ,kadustahaneramadeśa,mwaŋpañarikan·
siliḥtuṅgal·,woŋdeśakabeḥtkahasraḥhnasakahyunirasaṅaguŋ,hiṅandeniranibanidanda,ṅiŋhajapihnĕŋyanar̥p·kahaywaniŋbalawaŕgariŋdeśa,deśamaṅkanahajapihnĕŋ. 0 .mwaḥya
nanaskahahikakaruṣakantalabaḥ,wnaŋwoŋdeśahikamakonmañalintalabaḥ,tankunaŋkaṅadr̥ĕwepakawisan·haṅandĕg·,samaṅkanatiṅkahe,hajapihnĕŋ. 0 .maniḥkramaniŋdeśa
[6 6A]
haṅadakĕnsĕsĕpen·,tankunaŋsirahanambut·gawe,salwiriŋmagawe,muwaḥmañubun·,makadihamikul·,muwaḥhanĕgĕn·,malapalapan·,lyanansakeŋhaṅaŕmetbañu,muwaḥhaṅa
ṅon·,mwaḥhaṅiris·,yansirahamurugasalittuṅgal·,doṣaguṅaŕttha,2500,riŋsawijiwi,tiṅkahiŋhañĕpisirahamasaṅakĕn·tṅĕran·hambukaŋkarotpiniŋdalan·,riŋbantĕse
,mwaḥyananawoŋlyan·,haṅatĕrakĕn·jaranmamondoŋ,samiyawoṅikayansakiŋtambuhe,yanyawusmañjiŋriŋl̥maḥsajroniŋsasĕpen·,wnaŋkatandasagagawane,hanbusa-
guŋhaguŋhaŕttha,wijiwijinĕn·,makadośane,huwaknasagagawene,yanwusanawura.yanyalaṅganakdĕḥmwapakṣalumiwata,kahar̥petanpaweḥhatatandan·,wnaŋbañjananĕn·, [ 7 ][6 6B]
6
petĕngagawanemwaḥkrise,tuŕdoṣananāguŋhaŕttha,2500.yanyaduluŕkrodhaśabdhata-nsareḥtuŕhaṅunus·kris·,wnaŋpatineyanwoŋmaṅkana. 0 .mwaḥriŋsasawaḥtpiniŋkaraŋ,muwaḥ-
hakubonkubon·,par̥kumahe,mĕntasatanĕm·hamaṅunpagĕŕ,wnaṅanepinasaŋtutustĕtluhasta,gĕŋnyasagĕgĕm·,luhuresapandihi,sahahapĕstigaŋṅali,binalitbitpisan·dohe
hapapagĕr·denhanutratĕs·,woŋdeṣamiluhamradatapapagĕranika.mĕntasawoŋdeśamakasadeśa,denprayatnaha,salittuṅgalriŋhiṅoniṅone,lwirekṅo,sapi,ha
jaran·,wdus·,celeŋ,bañak·,bebek·,hamĕr̥n·,kayogyatinampaŕyampar̥n·,culeṅetibanan·palaṅka,kaŋwnaŋpinalaṅkaliwaŕhajisatakketeŋ,palaṅkadehamusti
[7 7A]
padunemidĕŋ,tankawnaŋsirahaṅlambara,klĕḥpwasirahaṅlumbara,katkanamaṅandagiŋpakawisan·,mwaḥhaṅrusak·pakawisan·,yanrahinakalane,wnaŋtinaban·denekaṅadr̥ĕwepakawisan·,panĕbu
saguŋhaŕttha,250,wijiwijinĕn·,lwirekbosapi,hajaran·,wdus·,culuŋ,yanbañaka,mwaŋbebek·,sakandaŋtulusawiji,yanwĕṅimasanehanaban·,pambuseguŋ,500.kaṅa
nabanaprasadhuwariŋramadeśa,mwaŋpañarikan·,ramadeśamwaŋpañatikan·hamĕhadatatikaŋtuṣak·,yantuwiwnaŋkataban·,tuŕmalilenisalwirekaŋrusak:hika.mwaḥyanhadapahido
nekaṅadr̥ĕweṅoniṅon·,wnaŋkaṅanabankacoran·,malakusadin·,yanar̥panahapacoŕ,wnaŋkaṅadr̥ĕwehiṅoniṅonhanĕbus·,guṅaŕttha,2450.yantanar̥panahapa [ 8 ][7 7B]
7
coŕkaṅanabanika,doŕṣaguṅaŕta,4900.hiṅoniṅonkaŋtinaban·sakehewnaŋmantukrikaṅaduweṅoniṅon·.ṅhiŋmantukenikĕlsapisan·. 0 .riŋwoŋhañoloŋbañuhaṅile
kĕnriŋsawaḥriŋkubon·,muwaḥhatunwanhuntiŋkubone,katkeŋkubonewoŋhahen·,doṣakādikramaniŋhamamaliŋ,parekĕnyarahinawṅiha,tuŕgaṅadyanipaṅajenajen·riŋhadr̥ĕwe
,salwiriŋtatanĕman·rusakkatunu,muwaḥyanlumakṣagnenirurubuhan·babadan·,monduruŋmasanetinimbun·,muwaḥhaṅrubuḥhamraŋmraŋsatatanĕman·,kayukayuniŋwoŋlen·,
mwahamet·sadehiŋtuyuhan·,hamalapwawaduṅaniŋhamaduŋ,samihugadoṣahanekadiṅayun·,yanrahina,2250.yanwĕṅi,4500.yaniŋkelaṅelaṅan·,muṅgwiŋtatanĕman·,ji
[7 7B]
+sapinpin·
,100,sawit·,riŋparisatĕnaḥbuliḥ+,ji,1000.yanbaṅkuŋsanuṅgal·,ji,1000.riŋwoŋhamĕgokĕntukoniŋdeśa,doṣariŋhaŕttha,125,ruwideṣanewusenak·denya
tutukon·,maniḥhaṅuruṅakĕnwalikdeśanehika,makadihaṅowahibabahaniŋbañu,tantiṅkahiŋsakaha,riŋṅametsadandaniŋsagawe,yankaririŋsawaḥ,mwaḥriŋkubon·,do
ṣakadikramahamamaliŋyanrahinawṅiha,tuŕhaṅantukakĕnkaŋpinet·wtaḥ,moncecelsinunduliŋhajenajenmantukiŋkaṅadr̥ĕwe,lwiriŋparabotpagaweyaniŋkubon·,pahata
ñcaluk·daṅiŋ,lodudwadhuŋwikulu,sawĕdpr̥ĕcutataliyuga,maṅkanariŋsawaḥ,haba-g·garupedtampa+(dpa)culraṅki,hikayaniṅalaptanr̥ĕnakaṅadr̥ĕwe,doṣariŋhāŕttha,2250,sida [ 9 ][8 8B]
8
haṅuruṅakĕṅaweriŋwoŋmaṅkana. 0 .riŋwoŋhamarakĕṅal̥ṅan·,muwaḥśiwakanhaṅwerakĕpasabane,hanindihipagĕriŋhapagĕŕlumiwatiwatĕs·,doṣaguṅaŕttha,2500.muwaḥhaṅru
gtibaswaraniŋgusti,handawutsawi,dandahanekramaknakadiṅayun·,tuŕl̥mahiŋṅkikaṅkahan·,hantukĕnriŋkaṅadr̥ĕwemulariŋramadeṣa,mwaŋpañarikan·,hamradatadenastiti,towitanka
pradata,trapaknabakaŋbakaṅ·,hikamakapraṇṭasane. 0 .riŋwoŋmasaniŋpasamuhane,haṅrasaniŋpujawaliniŋhyaŋ,byawwaharakramadeśa,hanawog:haguywanhuywan·,siliḥlucap·,
luhuriŋṅapalahawtukrodha,dosahanahaŕttha,2500,wijiwijinĕn·,samalanwoŋhaṅaṅkahidr̥ĕweniŋlyan·,patisasawenin·,lobakaranasilihgaweriŋwoŋmaṅkanakā
[9 9A]

ᬫ᭄ᬯᬄᬬᬦᬦᬯᭀᬂᬓ᭄ᬭᬫᬤᬾᬰ᭞ᬫ᭄ᬯᬄᬲᬧᬶᬗᬦ᭄‌ᬧᬗ᭄ᬮᬾ᭞ᬫ᭄ᬯᬄᬬᬦ᭄ᬲᬶᬭᬫᬜᬦ᭄ᬤᬬᬂᬬᬾᬄᬫᬸᬯᬄᬓᭂᬩᭀᬦ᭄ᬓᬯᬶᬲ᭄᭞ᬫᬸᬯᬄᬧᬓᬭᬗᬦ᭄᭞ᬬᬦᭀᬭᬫᬧᬗᬾᬮᬶᬂᬳᬾᬮᬶᬂ᭞ᬯ᭄ᬦᬂᬓᬤᬯᬸᬢ᭄‌ᬳᬦ᭄ᬢᬸᬓ᭄

kramadeśamuwaḥyanmaṅadol·,wnaŋmapadol·,muwaḥtiṅkahipaṅeliṅeliŋ,mwaŋpado-l·,yannoramasakṣiriŋwoŋkramadeśa,muwaḥpañarikan·,bandeṣa,kabayan·,mwaḥkliyaŋ-
sami,tankunaŋpaṅeliṅeliŋhika,prasidakadus·tanramadesahika,mwaḥyanhatukupaṅeliṅeliŋhika,muwaḥpadol·,wnaŋmapadutiga,riŋkaṅaṅgade,muwaḥriŋkaṅaṅgadehaŋ,muwaḥ
riŋwoŋkramadeśa,riŋbalegaguŋ,mwaḥyanadakramadeśasampiṅan·muwaḥpaṅle,huwanmaknatuṅgaḥ,muwaḥmaknasuṅga,yanoramasalaṅaŕ,riŋwoŋkramadeśa,tanhanasiramaknatuṅgaḥmuwaḥ [ 10 ][9 9B]
9
maknasuṅga,muwaḥyansirahamuruga,pakr̥ĕtandeśa,dhanda,3000[strike],500,muwaḥyanana,kramadeśa,sampiṅan·muwaḥpaṅle,yanhananūt·riŋpaṅrawos·desa,paṅrawos·desaha
nĕdĕgriŋsiman·,ne ||hikigagaduhaneyeḥtiŋbĕbĕṅan·riŋl̥maḥsilañjana,dwaŋpaṅkuŋ,wastayeḥpagowak·,yeḥtoŋhanan·,sahikanelabuḥkajinĕŋdhal̥m·,
knapanembakparas·dwaŋtaliṅakĕnsaśiḥkasaŋha,pabaktiyansatak·,śaśiḥkadaśa,maliḥwurandaśakbaran·,sahikapaknandeśa,samiwusṅaŕsani,sahar̥pinliṅgiḥgusinṅaḥtimbul·
,riŋbakuŋ,haywapr̥ĕdoriŋgagaduganehiki,yananahamr̥ĕdotakedĕpan·kedĕpsawiraseŋgagaduhanehiki,maliḥhipunmawuluhanriŋdeśahika,deniŋtlahaḥ,hipuneruṣakṣĕ
[10 10A]
kahaneriŋjinĕŋdal̥m·,dasahikaṅaŕṣanin·,panawurannipune,nĕmbaṅsit·,sahikatamandeśahiki,haywapr̥ĕdo. 0 .