Aneka-Warna Tjakepan Kaping Kalih, Pepaosan Bali Kesoerat Antoek Aksara Belanda/Ajam Mapaloe

Saking Wikisource

[ 38 ]40

ratan tekēn anē lēn-lenan. Toekangē anē ngaē barang-barangē soroh totonan, ento adanină ,,oendagi". Oendaginē anē soebă doeeg, bisă ngaē perabot moeah pepajasan oemah ane melah-melah djenengnē. Oendaginē anē soebă doeeg bisă ngaē pirantining oemah anē melah-melah.

Anakē ngarap barang-barangē ento nganggon: regadji gedē, timpas, dedapak seroet tjerik, seroet gedē, seroet pengelisan, seroet pengaloran, pemēbētan, paat gedē, paat tjerik, poesoet, djangkă, sikoe-sikoe, penjikoetan, pengolok kajoe, pengolok besi, sepat, kikir, perabot pengoekiran, tekēn sekantjan totonan.

Dipenegaranē gedē-gedē lioe adă sekeă oendagi, anē ngaē perabot moeah barang-barang anē melah-melah; lioenan oendaginē anē mesekeă oendagi bangsă Tjină. Wong Balinē tekēn wong Djawane arang anē mesekeă boekă oendagi Tjinane. Sekeă oendagi Tjinane di-Djawă ngadegang matsekapē; batinnē (pikolihnē) lioe pesan, nganti mekedjang anē miloe mesekeă padă dadi soegih, oemahnē gedē-gedē, pepajasan moeah perabot oemahnē melah-melah. Jēning oendagi Balinē ngelah keneh boekă kēto, pedas enggal nekaang petoeas.

24. AJAM MEPALOE.
Sedaweg raină Tjomă Oemanis wară Toloe poenikă, pinoedjoe odalan peloenggoeh Idă Anakē Agoeng Manggis, ring poeri agoeng Gianjar, Ni Loeh Soemerasih mekinkin djagi mebalih gamboeh kepoeri. Oesan ipoen mesisig, mesoeah, mepoesoeng tjară Gianjar, raris memekă nabdabang sesemi, kalih mepoe-poer lamat-lamat. Woes poenikă raris mesekar tjempakă koening ring tjempakă poetih sami mekatih. Sepoepoetē mepajas, toemoeli ipoen memargi kesarengin antoek timpal-timpalipoenē ngepoeriang, mebalih. Sewirēh Ni Luh Soemerasih megegēsoan memargi, kēnginan mekanē kantoen doeoer balenē, mesedēdēg ring sok wadah berasē, sanē medaging beras mērēs malih tan petekep. [ 39 ]

41

Kotjap wēnten ajam waoe koemăkoekoer, mandjing kege dongan, ngemarginin ring djendelanē, djagi nedă beras. Ajam poonika goemanti sampoen serai-raina kegedongan nedă beras. Waoe kantenangă wēnten beras akidik ring arepan meka poenika, raris tjotol-tjotolipoen. Minab polih ipoen njotol ping tiga, raris kantenangă lawatipoenē ring mekaně njare- ngin njotol. Antoek rengkanipoenē, kangkat ajam poenika galak pisan, raris medjadeng. Lawatipoenē taler njadengin. Irikä ajamē sahasă ngebog; saně geboginipoen bojă ajam, nanging mekă. Asapoenikă tingkahipoenē, ngantos ping koe- dă-koedă mekă poenika kegēbogin. Keseebin ring oengkoering mekanē, lan wenten kantenongă mesehipoene. Malih ipoen meseeban ring arepan meka poenika, lawatipoene taler nengok. Malih kedengokin ring oengkoer mekanē, taler tan wenten- wenten ajam. Wenten minab atengah daoeh soeenipoen me- paloe, ajam poenika sampoen kelintang kenjel. Doning asa- poenika, djadenginä kewanten lawatipoenē. Ilawat taler kan- toen njadengin. Sesolahing ajam poenika ketoeoet antoek lawatipoeně.

Ketjerită sedaweg Ni Loeh Soemerasih poenikă mebalih, mēmēnipoeně ngidjeng djoemah. Ipoen oening ring separi indikan ajam poenika saking pengawit.

Men Soemerasih ipoen negak meilidan, mangda sampoen kan- tenangă antoek ajam poenika, nanging ipoen ngantenang separi indik ajam poenikā. Enteng ipoen, keděknjaně ketoendoen.

Ring sampoene ajam poenika kenjel, raris oelahipoen. Ajam poenika melaih kesisian. Irika memen Ni Loeh Socemerasih poenika mepineh-pineh, meminehin indik ajam poenika, raris ipoen netjengehan:,, Eh-eh, ketoko anakē belog toeară taoe tekēn apan-apan, lawatné lawană mepaloe. Boeka djani dewēkē ngelah pianak moeani soeba sedeng sekolahang. Jan toeară sekolahang, pedas belog boekä oendoek siapē itoeni. Njedek asapoenika, raoeh pianakipoene saking mebalih, panggihină memēnipoenë ngemēlmėl, manahang ipoen ngoeēl, [ 40 ]42

raris Ni Loeh Soemerasih metakēn: ,,Napi koejoetang mē- mē?" Soemaoer mēmēnipoenē: ,,Sing adă apă oejoetang mēmē”. Raris mēmēn Ni Loeh Soemerasih poenikă noetoerang indik ajam poenikă. Waoe pianakipoene miragi. kedek ingkel-ing- kel, toemoeli mepadjar Ni Loeh Soemerasih ring memēnipoenē: ,,Mēmē, jan tiang toeară meladjahang dewek tiangé, pedas, tiang boekă siapē ento Pangenang pesan dewek tiange soebă wajah. Jan tiang noe tjerik, menanah mesekolah. Nadak sară pisan wane maugkin wenten pesekolahan. Nanging jadin tiang soebá deă kadi mangkin, sai-sai dinoedjoeně toe- sing ngelah gegaen, tiang mekeneh melali keoemah mēmē Loeh Rasminē, kadoengă mēmē Loeh Rasmin nawang sasteră Bali, toering oetoen, njak ngadjahin. Apang edă tiang boekă siapē ento, patoet tiang meladjahang dewek. Mepadjar mēmēni-. poenē: ,,Ngoedă kēto tjening! Jadin njai bisă mesasteră, masih toesing bakal dadi peră kanggo dikantor, baanē awak Bali boein loeh. Depang soebă adin njainē dogēn sekolahang!” Mepadjar malih Ni Loeh Soemerasih: „Mēmē, tiang singdă“ memoeatang pangkat, sekēwală mangdă tiang oening mesas- teră kewanten. Sesampoenē tiang bisă, tiang ngalih ental ane misi pepeladjahan ane megoenă teken anak loeh: ditoe tiang ngalih sipat-sipat toeloerē ane melah-melah". Lioe anakē ngelēměkin pianaknē loch, apangă edă meladjah mesasteră, kerană soemangsajă, djalanē pianaknē disoebanne bisă mesas- teră saling papētin soerat adjakă aṇak mocani mekeneh teken. pianaknē. Boeat totonan singdă dadi kelidin, jen soebă kar- mană, jadin toeară bisă ngeloed, masih toeară bocoengan.

25. PITOETOER.

1. Ih tjerik-tjerike padă mekedjang! Itjang singdă pati ngeroengoeang tjai negak ngoentoek, sekewală soebă tjai ngomong tetoeian edă pati mmobab! 2. Edă tjai ngentasin titin keneh tjainē anē doră, kerană